İLAÇLARI TRANSFERİNDE GÜVENLİ TRANSFER VE TEHLİKELİ İLAÇ DÖKÜLMELERİNE KARŞI MÜDAHALE
İLAÇ TRANSFERİ İlaçların firmadan eczane deposuna transferi sürecinde zarar görmesi durumunda yenisiyle değiştirilmesi ibaresinin tüm ilaç teknik şartnamelerinde bulunması gerekir. İlaçların eczane deposundan birimlere dağıtımı sırasında kırılma, dökülmeye karşı önlemlerin alınması şarttır. Hasta bazlı ilaç hazırlanmasında hastalara ait poşetlere ilaçların kırılmayacak şekilde yerleştirilmesine dikkat edilmeli, poşetlerin transferi ve depolanması sırasında hassasiyet gösterilmelidir. İlaçların yanlış birime teslim edilmesi gibi ciddi aksaklıkların önlenmesi için ilaçların ilgili birimde çalışan hemşireler tarafından teslim alınması gerekmektedir.
Soğuk zincire tabi ilaçların dağıtımı ''Soğuk Zincir İlaçlarının Kontrolü Talimatı''na göre yapılır Soğuk Zincir İlaçlarının Temini Eczaneye alınan soğuk zincir ilaçları eczacı tarafından teslim alınır. Teslim sırasında ilacın içinde bulunduğu koruma kabininin derecesi kontrol edilir. Şayet derecesi uygun değilse her bir kutu çizilerek yeniden satışı engellenir,firmadan 24 saat içinde yeni ürün istenir. Ürün teslim alınmadan önce hangi buzdolabına yerleştirileceği belirlenir ve belirlenen raflara ilaçlar hızla yerleştirilir. Şayet dolap uzun sure açık kalacaksa 5 dk yerleştirip 5 dk dolap kapağı kapatılarak yerleştirme gerçekleştirilir. Yerleştirme bittikten sonra fatura/irsaliye üzerine ürünü teslim eden ve alan kişilerin imzaları alınır. Soğuk Zincir İlaçların Dağıtımı Soğuk zincir ilaçlarının istemi diğer ilaçlar gibi yapılır. Dağıtımı için de “Güvenli İlaç Hazırlama, Dağıtım ve Taşıma Talimatı”nın tüm aşamaları geçerlidir. İstemi yapılan soğuk zincir ilaçlar ilaçlar servislerin kutularına önceden konmaz. İlgili birim personeli teslimata gelince dolaptan çıkarılıp buz aküsü ile teslim edilir. Buz aküsü 30 dk’dan uzun soğutmalar için güvenilir değildir. Derhal bölüme götürülmesi konusunda personel uyarılır. Taşıma Birimi tarafından teslimat yapılacaksa önceliği konusunda taşıma elemanları uyarılır. Bölüm ilacı teslim aldığında soğuk zincirin korunması ilkesi bölümün sorumluluğuna geçmiştir.
Uyuşturucu ilaçların dağıtımı ''Uyuşturucu İlaçların Kontrolü Talimatı''na göre yapılır Yatan hastalarda uyuşturucu ilacın istemi HBYS üzerinden doktor tarafından online olarak yapılır ve doktor ilacı tedavi orderına yazar. Eczacı yapılan istemi değerlendirir; dozuna, (varsa) bir önceki gün istenen miktara, veriliş yoluna (infüzyon gibi.) bakar. Uygunsuzluk söz konusu ise bölümü bilgilendirir. Uyuşturucu ilaçlar her hasta için ayrı ayrı paketlenmiş ambalajlara hastanın adı, soyadı, tarih ve saat, yattığı bölüm, ilacın adı, günlük doz ve tedavi dozu olacak şekilde etiketleme yapılır. Toplu olarak uyuşturucu ilaç taleplerinde (maksimum 3 günlük ihtiyaç toplu olarak istenebilir), ilaç isteyen bölümler HBYS üzerinden/ “İlaç Malzeme Talep Formu” ile talep yaparlar. 3 günü aşan resmi tatiller öncesinde toplu çıkış yapılmaz, günlük (hasta başına) istem yöntemi uygulanır. Birimlerde kullanılacak uyuşturucu ilaçlar bizzat eczacı tarafından servis sorumlu hemşiresine ya da doktoruna teslim edilir. Teslim; hem HBYS çıktılarının ve “İlaç Malzeme Talep Formu”nun karşılıklı imzalanması hem de “Uyuşturucu Defteri”ne kayıt şeklinde olur. Gün içinde hasta başına çıkılan tüm uyuşturucular, uyuşturucu defterinde “satış” kalemi altında gösterilir. Mini depolara yapılan toplu çıkışlar ise depo adı belirtilerek kaydedilir. Birimler uyuşturucu ilaçların kullanıldığı hastaları, order eden doktoru, varsa artan (ve imha edilen) dozları “Uyuşturucu İzlem Formu”na kaydeder. Bu form, ilgili doktor, uygulayan hemşire ve tanık sağlık personeli tarafından imzalanır. “Uyuşturucu İzlem Formu” haftalık olarak eczaneye teslim edilir. Anestezi sırasında kullanılacak uyuşturucu ilaçlar, anestezi hekimi tarafından HBYS üzerinden ameliyathane eczanesinden istenir. Birimlerde hasta başı istemi yapılıp kullanılmayan uyuşturucu ilaçlar “İlaç Malzeme İade Talimatı” uyarınca, ilgili doktorun imzaladığı “İlaç Malzeme İade Formu” kullanılarak aynı gün içinde eczaneye iade edilir.
TEHLİKELİ İLAÇ DÖKÜLMELERİNE KARŞI MÜDAHALE Tehlikeli ilaç dökülmelerinde dökülen kimyasal maddenin özelliğine göre müdahale edilmelidir. Öncelikle temizliği yapacak personel koruyucu gözlük, galoş ve çift lateks eldiven giymelidir. Kırılma olan ilaç üzerine emici örtü serilerek döküldüğü yüzeyden temizlenmelidir. Dökülen ilaç anestezik bir gaz ise koruyucu ekipman olarak gaz maskesi de kullanılmalı, temizlik yapan personel dışındaki kişiler ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Cam kırıkları ve ilaç emici örtü yardımyla alınarak tehlikeli atık poşetine atılmalıdır. Geriye kalan ilaç kalıntıları deterjan yardımıyla temizlenmelidir.