Kanuni Dönemindeki Siyasi Olaylar www.hayalkatibi.com
Kanuni Sultan Süleyman Babası: Yavuz Sultan Selim Annesi : Hafsa Hatun Doğumu: 1495 Vefatı: 1566 Saltanatı:1520-1566 30 Eylül 1520’ de yirmi beş yaşındayken Osmanlı tahtına geçti Kendisinden başka erkek kardeşi olmadığı için tahta geçişi kolay ve çatışmasız oldu. Devlet yönetimiyle alakalı birçok kanun çıkarttığı için kendisine ‘’Kanuni’’ unvanı verildi. www.hayalkatibi.com
Roma-Germen imparatorluğu Avrupa’nın en güçlü devleti haline gelmişti. 1.XVI.YÜZYILDA AVRUPA Roma-Germen imparatorluğu Avrupa’nın en güçlü devleti haline gelmişti. İngiltere ve Fransa yüzyıl savaşları nedeniyle güç kaybetmişlerdir. Kanuni döneminin güçlü bir devleti olan Portekiz ise coğrafi keşifleri gerçekleştirerek Hindistan’a ulaştı. Kanuni Osmanlı elinde olan baharat ticaaretini engelleyerek Osmanlı-Portekiz mücadelesine neden olmuştur. www.hayalkatibi.com
İÇ İSYANLAR: 1)- CANBERDİ GAZALİ İSYANI: Yavuz tarafından Suriye Valiliğine atanan eski Memlük komutanlarından Canberdi Gazali, Yavuz'un ölümünü fırsat bilerek ayaklanmış ve ortadan kaldırılmıştır. 2)- AHMET PAŞA İSYANI: Kanuni tarafından Mısır'a vali olarak gönderilen Ahmet Paşa ayaklanmış ve ortadan kaldırılmıştır. 3)- BABA ZÜNNUN İSYANI: Yozgat'da arazi meselesinden çıkmış gibi gösterilen bir Şii ayaklanmasıdır 4)- KALENDEROĞLU İSYANI: Konya'da Hacı Bektaş-ı Veli soyundan geldiğini ileri süren Kalenderoğlu tarafından çıkarılmış bir şii ayaklanmasıdır. www.hayalkatibi.com
a.OSMANLI-MACAR İLİŞKİSİ BATIDAKİ GELİŞMELER a.OSMANLI-MACAR İLİŞKİSİ Roma-Germen İmparatorluğu’na ve Avusturya’ya akrabalık bağlarıyla bağlı olan Macaristan ,Balkan topraklarını tehdit ediyordu. Macaristan Kralı II.Layoş,Şarlken’e güvenerek Osmanlı Devleti’ne karşı geliyor ve Balkan devletlerini Osmanlı’ya karşı kışkırtıyordu. www.hayalkatibi.com
Kanuni Sultan Süleyman ilk seferini Belgrad üzerine yaptı. BELGRAD’IN FETHİ (1521 ) Macarların vergisini göndermemesi ve Osmanlı elçisini öldürmesi üzerine ; Kanuni Sultan Süleyman ilk seferini Belgrad üzerine yaptı. Belgrad şehri nehirden ve karadan kuşatılarak fethedildi (1521) Sonuç : Belgrad bu tarihten sonra Osmanlıların Avrupa’daki önemli üslerinden biri oldu. www.hayalkatibi.com
Belgrad’ın alınmasından sonra Osmanlı-Macar ilişkisi iyice bozuldu. MOHAÇ MEYDAN SAVAŞI (1526) Belgrad’ın alınmasından sonra Osmanlı-Macar ilişkisi iyice bozuldu. Bunun üzerine 26 Ağustos 1526’da Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan’ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan savaştır. Savaş iki saat kadar sürmüştür. Macaristan’ın başkenti Budin fethedildi. Savaş Sonunda ; -Macaristan ,Osmanlı Devletine bağlandı. -Kanuni,Macar Krallığına Erdel Beyi Yanuş’u atadı. www.hayalkatibi.com
b.OSMANLI-AVUSTURYA İLİŞKİLERİ I.Viyana Kuşatılması (1529) Avusturya’nın başında Şarlken’in kardeşi Ferdinand bulunmaktaydı. Ferdinand Osmanlı himayesindeki Macaristan’a saldırınca Kanuni Sultan Süleyman harekete geçerek Viyana’yı kuşattı Ancak ; -Kış mevsiminin yaklaşması -Ağır topların getirilmeyişi -Erzağın yetersiz oluşu gibi sebeplerle kuşatmayı kaldırarak istanbula geri döner. www.hayalkatibi.com
ALMANYA SEFERİ (1532) ve AVUSTURYA İLE İSTANBUL ANTLAŞMASI (1533) Sebebi: Avusturya Kralı Ferdinand'ın Kanuni'nin İstanbul'a geri dönmesinden sonra tekrar Macaristan'a saldırması. Kanuni Ferdinand ve Şarlkenle bir meydan savaşı yapmak umuduyla Almanya içlerine kadar ilerledi. Ancak Şarlken ve Ferdinand karşısına çıkma cesareti gösteremeyince İstanbul'a döndü. www.hayalkatibi.com
İSTANBUL ANTLAŞMASI (1533): Ferdinand'ın barış isteği üzerine Osmanlı-Avusturya Antlaşması İstanbul'da imzalandı (1533). MADDELERİ: 1-Barışın süresi Avusturya’nın isteğine bırakılacak. 2-Avusturya arşidükası protokol bakımından Osmanlı Sadrazamına denk olacak. 3-Avusturya Osmanlı Devleti’ne vergi verecek. www.hayalkatibi.com
KANUNİ'NİN SON SEFERİ VE ÖLÜMÜ Kanuni Sultan Süleyman Avusturya üzerine Zigetvar seferini düzenlemiş ve Zigetvar kalesini kuşatma sırasında ölmüştür. (1566). Zigetvar Kalesi alınarak Osmanlı Devleti’ne katılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman’ın son seferi Zigetvar Seferi’dir. 26 yaşından 72 yaşına kadar Osmanlı tahtında kaldı.Osmanlı tahtında en uzun süre kalan Osmanlı padişahıdır. www.hayalkatibi.com
OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ BATIDAKİ GELİŞMELER : OSMANLI-İRAN İLİŞKİLERİ Şah İsmail’in yerine Tahmasb’ın Safevi tahtına çıkarak Osmanlı topraklarına saldırması ve Avusturya ile ittifak kurması Osmanlı-İran ilişkilerinin iyice bozulmasına neden oldu.Kanuni Sultan Süleyman İran üzerine dört büyük sefer düzenleyerek Bağdat,Karabağ,Revan ve Nahçıvan ‘ı ele geçirdi. İran baroş istemek zorunda kaldı.İran Şahının barış istemesi üzerine savaşlar sona ermiştir. Sonuçta İki Devlet arasında AMASYA ANTLAŞMASI imzalanmıştır(1555). www.hayalkatibi.com
AMASYA ANTLAŞMASI Amasya antlaşması Kanuni Süleyman’ın çıktığı III.İran Seferi sonunda Osmanlı Devleti ile İran arasında imzalanan antlaşmadır. antlaşma sonunda ; Karabağ,Nahçıvan,Revan ve Bağdat Osmanlı Devleti’ nde kalacak,25 yıl sürecekti . Önemi: Osmanlı İmparatorluğu ile İran arasında yapılan ilk yazılı antlaşmadır. www.hayalkatibi.com
KANUNİ DÖNEMİNDE DENİZLERDEKİ GELİŞMELER a.Osmanlı Deniz Gücü İlk deniz ticaret limanı Kili ve Akkermandır . Kısa süre içinde Akdeniz’e dönen Osmanlılar; Mora’daki İnebahtı,Modon,Koron,Navarin’i fethetti. Osmanlı Devleti kısa sürede Karadeniz,Marmara ve Ege denizlerini Türk gölü haline getirdi. www.hayalkatibi.com
Senjan şövalyelerinden alındı. Rodos’un Fethi (1521) Senjan şövalyelerinden alındı. Rodos Adası’nın fethi ile suriye ve Mısır deniz yolunun güvenliği sağlandı. www.hayalkatibi.com
Cezayir’in Osmanlı Devleti’ne Katılması Hızır Reis ve kardeşleri Cezayir yakınlarındaki Cerbe Adası’nı ele geçirerek üs haline getirdiler. Yavuz Selim’den sağlandığı yardımla İspanya işgalindeki Cezayir’i 1516’da ele geçirerek burada bir yönetim kurdular. Kanuni dünyaca ünlü bir denizci olan Hızır Reis’i İstanbul’a çağırarak kaptanıderyalık teklif etti. www.hayalkatibi.com
Preveze Deniz Savaşı (1538) Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasıyla, Andrea Dorya komutasındaki Haçlı donanması arasında yapılan bu deniz savaşını Osmanlı Devleti kazandı. Önemi Preveze deniz zaferiyle Akdenizdeki Osmanlı Egemenliği kesinlik kazanmış, Akdeniz bir Türk gölü haline gelmiştir. www.hayalkatibi.com
Trablusgarp’ın Fethi (1551 ) Turgut Reis komutasında Osmanlı donanması Senja şövalyelerinin elinde bulunan Trablusgarp’ı aldı. Kanuni tarafından beylerbeyi olarak atandı. www.hayalkatibi.com
Turgut Reis tarafından kuşatıldı. Cerbe Deniz Savaşı (1565 ) Turgut Reis tarafından kuşatıldı. Piyale Paşa komutasındaki donanmanın yardımıyla haçlılar bozguna uğratıldı. Böylece Kuzey Afrika’daki Türk üstünlüğü kesinleşti. www.hayalkatibi.com
Turgut Reis’in şehit düşmesiyle kuşatma kaldırıldı. Malta Kuşatması(1565) Malta’ya yerleşen Saint Jean şövalyelerinin Osmanlı hakimiyetine zarar vermeleri üzerine kuşatılmıştır Turgut Reis’in şehit düşmesiyle kuşatma kaldırıldı. Sakız Adası’nın Fethi(1566) Cenevizliler Osmanlı’ya ödedikleri vergiyi kesince Piyale Paşa Sakız Adası’nı almakla görevlendirildi. Sefer sonucunda Sakız Adası alınarak Batı Akdeniz kıyılarının ve Boğazların güvenliği sağlanmış oldu. www.hayalkatibi.com
-Sefer-Seydi Ali Reis (1553) HİNT DENİZ SEFERİ Coğrafi keşiflerden sonra sömürge arayışı başlamış,Portekiz ve İspanya pek çok sömürge elde etmişlerdi.Portekizliler Kızıldeniz ve Hint ticaret yollarına hakim olmaya çalışıyorlardı.Ümit Burnu’nun bulunması,Osmanlıların Baharat ticaretine de büyük darbe vurmuştu.Kanuni bu sebeple dört sefer düzenlemiştir; -Sefer-Süleyman Paşa (1538) -Sefer-Piri Reis (1551) -Sefer-Murat Reis (1552) -Sefer-Seydi Ali Reis (1553) www.hayalkatibi.com
Başarısız Olma Nedenleri : 1.Osmanlı donanmasının açık denizlere dayanıklı gemilerinin olmaması 2.Yardım isteyen müslümanların gerekli desteği göstermemeleri ve birbirleriyle mücadele etmeleri 3.Osmanlı Devlet adamlarının Hindistan’ın o günkü ve gelecekteki önemini kavrayamamış olmaları . Seferin Sonuçları : 1.Portekiz’lilerin Hint sularında ve Baharat Yolu üzerindeki hakimiyeti kırılamadı 2.Osmanlı bu seferler için çok para harcadığından ekonomik sıkıntıya girdi 3.Kızıldeniz,Habeşistan,Sudan,Yemen,Aden,Eritre Osmanlı hakimiyetine girdi 4.Hindistan müslümanlarına gerekli yardım ulaştırılamadı. www.hayalkatibi.com
FRANSA’YA VERİLEN KAPÜTÜLASYONLAR Osmanlı devletinin Fransa’ya Kapitülasyon denilen ticari ve hukuki ayrıcalıklar tanımasıyla daha da arttı. Her iki ülke gemileri karşılıklı olarak ticaret yapmakta serbest olacaktı. Fransız’ların aralarındaki hukuki.anlaşmazlıklara İstanbul’a gelecek olan Fransız hakim bakacaktı. Türk tüccarlarda aynı haklardan yararlanacaktı. Bu antlaşma hükümdarların hayatta kaldığı sürede geçerli olacaktı. www.hayalkatibi.com
OSMANLI’DA HUKUK,BİLİM,TEKNOLOJİ ve SANAT ALANINDAKİ GELİŞMELER www.hayalkatibi.com
HUKUK ALANINDAKİ GELİŞMELER I. Murat’tan itibaren “Ülke hanedanın ortak malıdır.” Anlayışının yerini “Ülke padişah ve oğullarınındır.”anlayışı almıştır. Bu anlayış taht mücadelerine sebep olmuştur.Fatih sultan Mehmet taht mücadelerinin önlenmesi amacıyla bir kanunname düzenleyerek padişaha kardeşlerini öldürtme hak ve yetkisi verdi. Osmanlı devletinin temel aldığı iki hukuk sistemi vardı ; ŞERİ HUKUK : İslam inancına göre düzenlenmiş kurallardır. ÖRFİ HUKUK : Şeri hukuk kurallarına uymak kaydıyla eski Türk geleneklerinden gelen ve fethedilen yerlerde devam eden kurallardan oluşur. Devletin mahalli uygulamalarında yetkisi olan kişiye KADI denirdi. www.hayalkatibi.com
Osmanlıda Bilim ve Teknoloji -Osmanlı,bilim insanlarını korumayı ve onlara karşı saygılı olmayı devlet politikası haline getirmişti. -Osmanlıda bilim alanında birçok insan yetiştirmiştir. -Bunlardan bazıları Sabuncu Şerafettin,Piri Reis,Ali Kuşcu,Takuyiddin Mehmet,Matrakçı Nasuh gibi alanında ön plana çıkmış olan bilim insanlarıdır. -Piri Reis coğrafya,Takuyiddin Mehmet matematik ve astronomi,Ali Kuşcu coğrafya ve astronomi alanında öne çıkmıştır. www.hayalkatibi.com
-Nesimi,Ahmedi,Baki,Fuzuli,Ruhi’dir. HALK EDEBİYATI : DİVAN EDEBİYATI : İran ve Arap edebiyatlarından etkilenerek saray ve medrese çevrelerinde gelişen edebiyat türüdür. -Nesimi,Ahmedi,Baki,Fuzuli,Ruhi’dir. HALK EDEBİYATI : Sözlü olarak başlamış koşma,mani,türkü,ağıt vb. türlerde eklenince geniş bir edebiyat oluşmuştur. -Mahremi TASAVVUF EDEBİYATI : Nazım şekli, açısından halk edebiyatına daha yakındır.Mevlevi ve Bektaşi tarikat mensupları tarafından geliştirilmiştir. -Hacı Bayram Veli,Kaygusuz Abdal,Akşemsettin,Pir Sultan. www.hayalkatibi.com
GÜZEL SANATLAR MİNYATÜR HAT SANATI TEZHİP EBRU Minyatür sanatı:El yazması eserleri süslemek ve metnin aydınlatılmasını sağlamak için perspektif olmadan yapılan resimlere minyatür denir.Minyatür yapımına tasvir veya bunları yapan sanatçılara nakkaş denir. Hat sanatı:güzel yazama sanatıdır.bu sanatla uğraşanlara hattat denir.Süleymaniye camisinin kubbesinin etrafındaki yazıları yazan Ahmet Karahisari ise hat sanatında zirveye çıkmıştır. TESHİP:El yazması kitapları süsleme sanatıdır.Topkapı sarayında tezhiple uğraşanlar için bir atölye kurulmuştur.16.yüzyıla damgasını vuran en önemli tezhip sanatçısı Kara Mehmet’tir. Ebru sanatı :Kağıt süsleme sanatı olan ebru özel karışımlı suyun içine boya serpiştirmesiyle yapılan bir süsleme sanatıdır.Osmanlılarda bu sanatı ciltçilikte,levhaların iç ve dış cephelerinde kullanılmıştır. www.hayalkatibi.com
OSMANLILARDA OYUN,EĞLENCE VE ŞENLİK Osmanlı toplumu eğlencelerle bir araya gelip ve bir bütün olurlar.Eğlencelerde bireyler bir araya gelir,bireyler arasında sosyal bağlar güçlenirdi. Padişah çouklarının doğumları (veladetihümayun),Padişahların tahta çıkış törenleri (culus) ve Şehzadelerin sünnet törenleri halkın eğlenmesi için birer fırsattı. Osmanlılarda spor daha çok savaşçı yetiştirmek amacıyla yapılırdı.Ot atmak,kılıç kullanmak, iyi at binmek ve mızrak kullanmak askerlik gereği yapılan sportif faaliyetlerdendir. Savaş gösterileri www.hayalkatibi.com
MİMARİ NOT : Mimar Sinan ,Koca Sinan diyede anılan,Kanuni Sultan Süleyman dahil üç büyük Osmanlı padişahı döneminde yaşamış ,dünyanın en büyük mimar ve yapı sanatçılarındandır . www.hayalkatibi.com
Şehzadebaşı Camii (Çıraklık Dönemi ) İstanbul’un Şehzadebaşı semtinde Kanuni Sultan Süleyman tarafından Saruhan Valisi iken 1543’de 22 yaşında ölen oğlu Şehzade Mehmet adına yaptırılmıştır. www.hayalkatibi.com
Süleymaniye Camii (Kalfalık Dönemi) Mimar Sinan’ın kalfalık devri eseri olarak nitelendirilen Süleymaniye Camii,medrese ,kütüphane,hastane,hamam ve dükkanlardan oluşan Süleymaniye külliyesinin bir parçası olarak inşa edilmiştir. Kanuni dönemi 1551-1558 yılları arasında inşa edilmiştir. www.hayalkatibi.com
Selimiye Camii ( Ustalık Dönemi) Mimar Sinan’ın 80 yaşında yaptığı ve ‘’ustalık eserim’’ dediği Selimiye Camii ,gerek Mimar Sinan’ın gerek Osmanlı mimarisinin en önemli baş yapıtlarından biridir. www.hayalkatibi.com
REFORM HAREKETLERİ www.hayalkatibi.com
REFORMUN NEDENLERİ Papaların inananlar üzerinde aşırı bir denetim oluşturması. Papaların zenginlik ve lüks içinde yaşaması geniş halk kitlelerinin ise fakirliğe mahkum edilmesi. Papaların ve din adamlarının tanrı adına yaptıkları hareketler endülüjans ve aforoz gibi. Coğrafi keşifler nedeniyle halkın kiliseye olan güveninin sarsılması REFORM : Kelime anlamı olarak reform,esasa bağlı kalınarak yeniden düzenleme ve geliştirme anlamında kullanılır. www.hayalkatibi.com
REFORMUN GELİŞİMİ Reform Almanya'da Martin Luther'in Katolik kilisesini protesto etmesi ve İncil'in Almanca'ya çevrilmesiyle başlamıştır. Almanya'da halk ve derebeyler Luther'i desteklemiş yapılan uzun mücadelelerden sonra 1555 Ogsburg Antlaşması ile Reform hareketleri resmen başarı kazanmış Protestanlık yeni bir mezhep olarak kabul edilmiştir. www.hayalkatibi.com
Papaların ve din adamlarının saygınlığı azaldı. REFORMUN SONUÇLARI : Avrupa’da mezhep birliği parçalandı.Katolikliğin yanında Protestanlık,Kalvenizm,Anglikanizm gibi yeni mezheple ortaya çıktı. Papaların ve din adamlarının saygınlığı azaldı. Papa krallar üzerindeki etkisini kaybetti. Kilise,topraklarını büyük ölçüde kaybetti www.hayalkatibi.com
HAZIRLAYANLAR ELİF KURT ZEYNEP UYSAL PINAR DİŞKAYA YASEMİN KABA ÜNAL TUNCEL BAHAR VURAL FIRAT SAMİ www.hayalkatibi.com
BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.. www.hayalkatibi.com