OLTU ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ MESLEK DERSLERİ ÖĞRETMENİ HAZIRLAYAN ÖMER AKPINAR İNSANIN PAYLAŞMA VE YADIMLAŞMA İHTİYACI ZEKÂT VE SADAKA

İNSANIN YARDIMLAŞMAYA İHTİYACI  Yaratılıştan gelen farklılıklarla hayatın içinde yoğrulan insanlar muhakkak birbirleriyle yardımlaşma ihtiyacı duyarlar. Yardım anlayışının özünde fedakarlık vardır. Maldan sevgiye kadar her şeyin bir başkasıyla paylaşılması vardır.  Yüce Mevla’mız “İyilik ve kötülükten sakınmakta birbirinizle yardımlaşın, günah ve düşmanlıkta yardımlaşmayın “ buyurmaktadır. Maide, 2

NELERİ PAYLAŞIRIZ ? -Malımızı, -Paramızı, -Eşyalarımızı -Sevinç ve neşemizi -Üzüntü ve kederimizi -Sevgimizi -Sırlarımızı

İSLÂM’IN YARDIMLAŞMA VE PAYLAŞMAYA VERDİĞİ ÖNEM  Evrende gördüğümüz her şeyin mutlak ve yegane sahibi Allah’tır ve Yüce Mevla’mız bütün bunları insanoğlunun hizmetine sunmuştur.  “Rasulüm şöyle de: Ey mülkün sahibi Allah’ım. Sen dilediğine mülkü verirsin dilediğinden mülkü çeker alırsın. Dilediğini aziz edersin dilediğini zelil edersin. Hayır senin elindedir. Muhakkak ki sen her şeye kadirsin” Ali İmran 26  “Onların mallarında dilencinin ve yoksulun bir hakkı vardır.” Zariyat, 19

 Dünyada kalacak olan malımızı Allah’ın emrine göre kullanmak ve harcamak önemli bir iştir. Çünkü bu harcama ile ahırete uzanan geçide sağlam bir köprü kurma imkanı elde edilecektir.  “Sadaka veren erkeklere ve sadaka veren kadınlara ve Allah'a güzel bir ödünç verenlere, verdiklerinin karşılığı kat kat ödenir ve onlara değerli bir mükâfat vardır.” Hadid, 18  “Üç şey ölünün arkasından mezara kadar gider. Ailesi, malı, ameli. Bunlardan ikisi geri döner biri kalır. Geri kalan ameldir.”  “Bir hurmanın yarısı ile bunu da bulamıyorsanız güzel bir sözle ateşten korununuz”  Herhangi bir Müslüman’ın diktiği ağaçtan yenilen, çalınan ve eksilen şey onun için bir sadakadır.” Hadisi Şerif

ZEKAT  Zekat malla yapılan FARZ bir ibadettir. Kuranı Kerimin birçok ayetinde zekat vermek emredilmiş, zenginin malında fakirin ve düşkününde hakkı olduğu bize bildirmiştir.  “ Namazı dosdoğru kılın, zekatı verin. Kendiniz için önden ne hayır yollarsanız, Allah katında onu bulacaksınız. Şüphesiz ki Allah yaptıklarınızı görücüdür. ” Bakara,110  ZEKAT sözlükte artmak, bereketlenmek, çoğalmak, temizlenmek anlamına gelir. Dini anlamı ise; dinen zengin sayılan bir müslümanın malının belli bir bölümünü senede bir defa ihtiyaç sahiplerine Allah rızası için vermesidir.

ZEKAT KİMLERE FARZDIR ( Kimler Verir )  Müslüman olmak,  Akıllı olmak,  Ergenlik çağına girmek,  Hür olmak,  Zengin olmak,  Zekat verilecek malın üzerinden bir yıl geçmesi  Borçlu olmamak

TEMEL ( ASLÎ ) İHTİYAÇ  Bir kişinin bir yıl boyunca hayatını rahatlıkla devam ettirebilmesi için gereken zorunlu ihtiyaçlarıdır. (ev, araba, yiyecek, giyecek, sanat aletleri....)  Asli ihtiyaçlarının dışında kalan tüm mallara zekat düşer.  Ayrıca temel ihtiyaçlarının dışında 85 gr altını veya buna eşdeğer tüm mallara zekat düşer.

Temel ihtiyaçları ve borçları dışında aşağıda kilerden en az birine sahip olan kişi zengin sayılır.  Altın  Gümüş  Koyun-Keçi  Sığır-Manda  Deve  Para, Döviz, ticaret malı  85 gram  640 gram    5-9  81 gram altın

ZEKAT KİMLERE VERİLİR  Tevbe suresinin 60. ayetine göre “Zekatlar Allah’tan bir farz olarak  Fakirlere(Yoksul)  Düşkünlere(Miskin)  Zekat memurlarına,  Kalpleri İslama ısındırılacaklara,  Kölelere,  Borçlulara,  Allah yolunda olanlara ve  Yolda kalmışlara verilir.

 “ Eğer sadakaları (zekât ve benzeri hayırları) açıktan verirseniz ne âlâ! Eğer onu fakirlere gizlice verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır. Allah da bu sebeple sizin günahlarınızı örter. Allah, yapmakta olduklarınızı bilir. ” Bakara Suresi 271

ZEKAT KİMLERE VERİLMEZ  Müslüman olmayanlara  Zenginlere ve  Bakmakla yükümlü olduğu kimseler : B.Baba-B.Anne B.Baba-B.Anne Dede – Nine Dede – Nine Anne – baba Anne – baba  ====  == KİŞİ == Eşine Eşine Çocuklarına Çocuklarına Torunlarına Torunlarına Torunlarını çocuklarına Torunlarını çocuklarına Torunlarını torunlarına Torunlarını torunlarına zekat veremez zekat veremez

ZEKAT NELERDEN NE KADAR VERİLİR  MAL MİKTARIMİKTARI ZEKATI Altın Gümüş- Para,Döviz Koyun-Keçi Sığır-Manda Deve Ticaret Malı Arazi Ürünü 81 gr 640 gr gr altın değeri Hasat edilince 1/ Koyun Dana Koyun / /10 – 1/20

ZEKATIN FAYDALARI  Mala karşı aşırı düşkünlük ve cimrilik kusurlarını temizler, mali yardımlaşmayı artırır.  Zengin ve fakir farklılığının ortaya çıkaracağı kin, düşmanlık, hased gibi kötü huyları engeller.  Zekat sermayenin atıl kalmasını engeller. Sermaye sahibi verdiğini karşılamak için onu ticaret ve yatırıma sürer.  Buda üretimin artması demektir. Üretimin artması ise işsizliğin azalması ve kalkması gibi sonuçlar doğurur.  Zekat, veren kişinin malını bereketlendirir.

 Zekatını veren Müslüman dini görevini yerine getirmiş olur.Böylece Allah’ın sevgisini kazanır. Dini bir görevi yerine getirmenin mutluluğunu yaşar.  Zekat, kişide paylaşma, yardımlaşma duygularının gelişmesini sağlar.  Zekat, veren kişi başkalarına yardım etmenin mutluluğunu yaşar.  Zekat, ihtiyaç sahiplerinin milli servetten yararlanmasını sağlar.  Zekat, zenginlerle fakirler arasındaki uçurumun kalkmasına neden olur.  Zekat dilenciliği önler. Hırsızlık gibi kötü davranışların en aza inmesini sağlar.  Yoksulları, düşkünleri ve kimsesizleri hayata bağlar, ümitsizlikten kurtarır

YARDIM YAPARKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ  Yardım Allah rızası için yapılır.  Yardım gizli yapılmalıdır.  Yapılan yardım başa kakılmamalıdır. Yardımı başa kakmak yapılan yardımı iptal eder.  Yardım ihtiyaç sahibine yapılmalıdır.  Adi şeyler yardım diye verilmemelidir.

FITIR SADAKASI ( FİTRE )  Ramazana erişen Zengin Müslümanların vermesi gereken vacib olan bir sadakadır. Fitrelerin en geç Bayram namazından önce verilmesi gerekir.  Amacı: Oruç tutan müslümanlarda meydana gelebilecek hataları gidermek ve bayram günlerinde fakirlerinde sevinmelerini sağlamaktır.

KİMLER VERİR  Zengin olan müslümanlar verir.  Fitrede akıl ve ergenlik şartı yoktur.  Çocuklar ve deliler için velileri fitrelerini verirler.  Oruç tutmayanlar da fitrelerini vermelidirler.

KİMLERE VERİLİR - KİMLERE VERİLMEZ  Fitreler zekat verilen yerlere verilir.  Fitreler zekat verilmeyen yerlere verilmez.

MİKTARI NE KADARDIR  Fıtır sadakasının miktarı bir kişinin sabahlı akşamlı bir günlük yiyecek miktarıdır.  Ülkemizde Diyanet İşleri Başkanlığı her yıl Fitre miktarını belirler ve ilan eder.  İlan edilen asgari miktarı vermek zorunludur.Ancak üst sınırı yoktur.Fazla verilebilir.

Sevgili Peygamberimiz (sav) Buyurdu ki:  Sevgili Peygamberimiz buyuruyor ki: " Fıtır sadakası oruçluyu yanılarak söylenen yanlış, çirkin sözlerden temizler, fakirlere de bir azık olur. Kim onu bayram namazından önce verirse verdiği, kendisi için makbul bir sadakadır. Kim onu namazdan sonra öderse o da kendisi için normal bir sadakadır." Hadisi Şerif

SADAKA  Allah rızası için karşılıksız olarak yapılan her türlü maddi ve manevi yardımdır. Zekat ve fıtır sadakasında olduğu gibi zenginlik şartı aranmaz. Nafile bir ibadettir. Gücü yeten istediği ölçüde sadaka verebilir.

Sevgili Peygamberimiz (sav) Buyurdu ki:  " Rasûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): " Her Müslüman’ın sadaka vermesi gerekir" buyurdu. Oradakiler:  " Ya Rasulallah! Eğer sadaka verecek bir şey bulamazsa ne yapar, söyler misiniz? " dediler.  " Çalışır, elinin emeği ile kazandığını hem kendisi harcar, hem de sadaka olarak verir," buyurdu.  " Çalışmaya gücü yetmezse ne yapar, ne dersiniz? " diye soruldu.  " Sıkıntıya düşmüş bir muhtaca yardım eder, " buyurdu.  " Böyle bir yardıma da gücü yetmezse " denildi.  " İyilik ya da hayır ile emreder, " buyurdu.  " Bunu da yapmazsa gücü yetmezse ? " diye tekrar sorulunca:  " Kendini başkasına kötülük yapmaktan sakındırır. Zîra bu da bir sadakadır " buyurdu.

 Sevgili Peygamberimizin açıklamalarına göre; sadaka yalnız para veya mal ile muhtaçlara yapılan yardımdan ibaret değildir. Mal ile para ile yapılan yardımlarla beraber aşağıda sayacağımız şeyleri yapan kimselerde sadaka sevabına ulaşır.

 İnsanın kendisine ve aile bireylerine karşı görevlerini yerine getirmek  Komşuları ile olan ilişkilerinde kırıcı olmamak, ona her konuda yardım elini uzatmak  Bir yoksulu yedirip, giydirmek ve barındırmak  Güler yüz ve tatlı dille insanların gönüllerinin almak, sevgi ile başları okşamak  Üzgün ve dertli birini teselli etmek  Bildiklerini başkalarına öğretmek  Çevremizdekilere doğru yolu göstermek  Hasta, yaşlı ve kimsesizleri ziyaret etmek  Her konuda çevremizdeki insanların yardımına koşmak

 Hasta, sakat ve yaşlı bir kardeşimize taşıtlarda yer vermek, elinden tutup karşıdan karşıya geçmesine yardım etmek  Bir yolcuya, bir misafire gideceği veya aradığı yeri göstermek  Çevremizde insanlara rahatsızlık, tiksinti veren şeyleri ortadan kaldırmak  İnsan olsun hayvan olsun susayan birine su vermek  Yaşlı, hasta bir komşunun çarşı-Pazar işlerini görmek  Kısaca; Allah ve Rasulünün bizden istediği, akıl ve vicdanın hoş gördüğü bir şeyi yapmak iyiliktir. Hatta kötülükten sakınmak, başkalarına kötülük yapmamakta bir iyiliktir. Bütün iyiliklerde “ sadaka ” dır.