ÜNİTENİN İÇERİĞİ 1. Dua ve namaz 2. Oruç 3. Hac 4. Sadaka 5. Kurban 6. Kutsal Günler, Geceler ve Bayramlar Kutsal Günler ve Geceler Dinlerde İbadet Yerleri

I. KONU İBADETLER

Konunun İçeriği Dinle ilişkili önemli kavramlardan biri de ibadettir. İbadet, belirli amaç, kural ve disiplini bulunan; duygu, düşünce ve davranışlar şeklinde ortaya konan eylemler bütünüdür. Bu ünitede İslam’da yer alan ibadetler hakkında bilgiler yer alacaktır.

Hazırlık Soruları İbadeti nasıl tanımlayabiliriz? Niçin ibadet yapıyoruz? Dinlerde birbirine benzeyen ibadetler var mıdır?

İbadeti nasıl tanımlayabiliriz? Niçin ibadet yapıyoruz? İbadet, kulun inandığı ve bağlandığı yüce varlığa karşı kulluk borcunu yerine getirmesi ve onunla manevi bir bağ kurmaya çalışmasıdır.  Tanrı buyruklarını yerine getirme, Tanrı'ya yönelen saygı davranışı, tapınma. Yaratıcıya karşı, duyulan saygı, sevgi, minnet ve şükrün karşılığı olarak, olumlu anlamda yapmakla yükümlü olunan her şey.

Dinlerde birbirine benzeyen ibadetler var mıdır? Namaz, Oruç, hac ve kurban bütün dinlerde bulunan ibadetlerdendir.

Dinlerde Namaz İbadeti

Kur’an’da “Salat” kelimesi ile ifade edilir. Dinlerde birbirine benzeyen ibadetleri yakından tanıyalım. Dua ve namaz Namaz; Kur’an’da “Salat” kelimesi ile ifade edilir. Salat: “dua etmek”, “yakarmak”, “iyi dilekte bulunmak” anlamlarına gelir. Bu anlamlarıyla bütün dinlerde varlığından söz edebiliriz. Kur’an-ı Kerim’de önceki ümmetler ve peygamberlerin hayatlarından söz edilirken yaptıkları ibadetler arasında “Salat”tan da söz edilmektedir.

İslam’da Dua ve Namaz Namaz temel ibadetlerdendir. Müminin miracı olarak kabul edilir. Namaz dinin direğidir. Samimi duygularla kılınan namazın insanları kötülüklerden alıkoyacağı Kur’an-ı Kerim’de ifade edilmektedir. Namaz ibadetinin belirli şart, şekil ve kuralları vardır: Ergenlik çağına girmiş olmak, namaz öncesi abdest almak, namaz vakitleri, namazın kılınış biçimi vb. Pek çok çeşitleri vardır: Farz, vacip, sünnet ve nafile namazlar gibi.

Oruç İbadeti

Oruç İbadeti Oruç, belirli zamanlarda yeme, içme ve cinsellik gibi istek ve arzuları terk etmek demektir. Oruçla bedensel arzu ve istekleri zayıflatarak ruhsal yapıyı güçlendirmek hedeflenir.

İslamiyet dışındaki dinlerde de oruç ibadeti var mıdır? “Ey İman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi sakınasınız diye, size de sayılı günlerde farz kılındı…”Bakara 183 Orucun dinlerdeki yapılış biçimleri farklılık gösterir. Bazı dinlerde, Oruç, yeme, içme ve cinsellikten tamamıyla uzak durmak Bazılarında Sadece bazı yiyecek ve içeceklerden sakınmak şeklinde yerine getirilmektedir.

İslam’da Oruç Ramazan Orucu İslam’ın beş şartından biridir. Hicretin ikinci yılı farz kılınmıştır. Tan yerinin ağarmasından güneşin batışına kadar geçen sürede oruç tutulur. Bu sürede; yeme, içme ve cinsel ihtiyaçlardan uzak durulur. Farz, vacip ve sünnet oruçlar vardır. Üç aylar, Pazartesi ve Perşembe günü oruçları, Aşure, Kaza ve Kefaret oruçları belli başlı oruçlardır.

Hac İbadeti

Hac İbadeti Hac ibadeti bütün dinlerde yer alan bir ibadettir. Tarih boyunca insanlar bazı yerlere çeşitli sebeplerle kutsallık atfetmişlerdir. Dinlerce kutsal sayılan hac merkezleri, İlham veya vahiy yoluyla belirlenmiştir.

Dinlere göre kutsal yerler ve hac merkezleri nerelerdir? Yahudilikte Kudüs Hıristiyanlıkta Kudüs ve Roma İslam’da Mekke Roma (St. Piere

İslam’da Hac İbadeti İslam’ın farz olan ibadetlerinden biri de Hac’dır. Müslümanın ömründe bir defa hacca gitmesi farzdır. Hicretin 9. yılında farz kılınmıştır. Hem mali hem de bedeni bir ibadettir. Hac, imkanı olan müslümanların belirlenmiş zaman içinde Kabe, Arafat, Müzdelife ve Mina’da belli dini görevleri şart ve usulüne uygun olarak yerine getirmek suretiyle yaptıkları bir ibadettir.

İslam’da Hac İbadeti Haccın Yapılışı Hac niyetiyle yola çıkan müslümanlar, harem sınırlarını belirleyen mikat bölgelerinde ihrama girerek hac için ilk adımı atarlar. Kabe’de tavaf, Safa ve Merve arasında say yapılır. Arefe günü Arafat’ta vakfe yapılır. Aynı gün Müzdelife’de vakfe yapıldıktan sonra güneş doğmadan Mina’ya gidilir. Mina’da şeytan taşlandıktan sonra ihramdan çıkılır. Bayramın 1. 2. veya 3. günlerinde Kabe’de farz olan ziyaret tavafı yapılarak hac ibadeti tamamlanır.

Kurban İbadeti

Dinlerde Kurban Kurban ibadeti dinlerin tarihi kadar eskidir. Tarih boyunca insanlar inandıkları yüce varlıklara çeşitli kurbanlar sunmuşlardır. İnsanların, tahıl, hayvan ve hatta insan kurban ettikleri olmuştur.

İslam'da Kurban İslam’da kurbanın belirli kuralları vardır. Kurban, Allah’a şükranın bir ifadesidir.

Kutsal Günler, Geceler ve Bayramlar

Kutsal Günler ve Geceler Dince kutsal sayılan kişilerin hayatlarının önemli anları ile ilgilidir. Bireyin ve insanlığın hayatının dönüm noktaları olarak kabul edilen çeşitli zamanlar da kendisine kutsallık atfedilen zamanlar arasında yer alır.

İslam’da Kutsal Günler ve Geceler İslam’da kutsal gün ve geceler özellikle Üç Aylar olarak bilinen Recep, Şaban ve Ramazan ayları içerisinde yer alır. Bu geceler: Regaib, Miraç, Berat ve Kadir Geceleridir. Hz. Peygamber’in doğduğu gece olan Mevlit Gecesi de mübarak gecelerdendir. Cuma günü de önemli günlerdendir.

İslam’da Kutsal Günler ve Geceler Regaib Gecesi: Regaip kelimesi rağbet edilen, rağbetle istenilen, çok istenilen şeyler anlamına gelmektedir. Bu gece Allah’ın rahmetinin mümin kullarına bol bol bağışlandığı bir gecedir. Üç ayların başlangıcı olan Recep ayının ilk Cuma gecesi kutlanır. Miraç Gecesi: Hz. Peygamber’in miraca çıkışının anısına kutlanan bir gecedir. Recep ayının 27. gecesi Miraç Kandilidir.

İslam’da Kutsal Günler ve Geceler Berat Gecesi: Günahlardan kurtuluş, tevbe ve bağışlanma gecesidir. Şaban ayının 15. gecesi Berat Kandili olarak kutlanır. Kadir Gecesi: Ramazan ayının son on günü içerisinde gizli olan ancak Ramazan ayının 27. günü olma ihtimali yüksek görülen bir gecedir. Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlı olarak kabul edilir. Kur’an-ı Kerim bu gecede inmeye başlamış ve bu gecede tamamlanmıştır. Mevlit Kandili: Hz. Peygamberin doğumu anısına kutlanan bir kandilidir. Mevlit Kandili Rebiulevvel ayının 12. günüdür.

Bayramlar İnsanlar dinlerdeki önemli hakikatleri veya olayları bizzat yaşamak için bayram yaparlar. Bu günlerde kendilerini başka zamanlardan daha fazla dinlerine ait hissederler. Bayramlarda dinlerine olan ilgi ve bağlılıkları artar. Dini bayramlar, sevinç ve mutluluğun paylaşıldığı günlerdir.

İslam’da Bayram İslam dininde bayramlar: İslâmî kardeşliğin perçinlendiği mübarek günlerdir. Neşe, sevinç ve mutluluk günleridir. Akraba, eş ve dost ziyaretleri yapılarak, hâl hatır sorulur. Bayramlar, ikram günleridir. Bilhassa çocukların sevindirildiği günlerdir. Küs ve dargınların barışma günüdür. Maddi ve manevi sosyal dayanışmanın en güzel örnekleri bayramlarda yaşanır.

İslam’da Bayram Ramazan Bayramı Bütün Müslümanların kutladığı iki bayram: Ramazan ve Kurban Bayramıdır. Ramazan Bayramı; Ramazan ayının bitiminde Şevval ayının ilk üç gününü kapsayan bir bayramdır. Ramazan ayı içinde verilen Fıtır Sadakası sebebiyle Fıtır Bayramı da denir. Ramazan bayramı birinci gün kılınan bayram namazı ile başlar. Bayram günlerinde kabirler, dostlar, akraba ve komşular ziyaret edilir.

İslam’da Bayram Kurban Bayramı Kurban Bayramı: Zilhicce ayının 10. günü bayramın ilk günüdür ve dört gün sürer. Kurban bayramı bayram namazının kılınışıyla başlar. Kurban bayramında dinen zengin kabul edilen kimselerin kesmekle yükümlü oldukları, mezheplere göre farklı hükümler içeren Kurban ibadeti yerine getirilir. Kurban olarak, deve ve sığır, koyun ve keçi cinsinden hayvanlar kurban edilebilir. Bu hayvanların etlerinden bir kısmı veya tamamı fakirlere veya komşulara dağıtılır. Bayram günlerinde kabirler, dostlar, akraba ve komşular ziyaret edilir.

SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER