E-devlet uygulamaları

E-devlet uygulamaları
Yrd. Doç. Dr. Tijen Över Özçelik

E-DEVLET, YARARLARI VE ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler yaşantımızın her alanını etkilemekte ve bu etki gün geçtikçe de artarak devam etmektedir. Gelişen bilişim teknolojileriyle birlikte devlet anlayışında da değişimler yaşanmakta ve vatandaş-devlet ilişkisi de bu bağlamda yeni bir boyut kazanmaktadır.

1990’lı yıllardan sonra gerek dünyada gerekse Türkiye’de internet kullanımında ki artış, elektronik ticaretin yaygınlaşmasına neden olmuştur. Elektronik ticaretin, klasik ticaret ve piyasa bakış açısına oranla zaman ve maliyet açısından daha ekonomik, etkin ve hızlı olması, bu kavramın farklı alanlarda özelliklede kamu yönetimine uyarlanmasını gündeme getirmiş ve böylece e-devlet kavramı literatüre girmiştir.

E-Devlet Kavramı ve Bileşenleri Bilişim ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişim toplumların ihtiyaçlarında değişiklikler meydana getirmiş, geleneksel devlet anlayışından etkin, şeffaf ve demokratik devlet anlayışına doğru bir trend ortaya çıkmıştır. Bürokrasiden hantallaşan devlet, toplumsal ihtiyaçlara cevap veremez duruma gelmiş ve bilgi ve iletişim teknolojilerinin avantajlarından yararlanarak hizmet kalitelerini iyileştirme çabası içine girmiştir.

E-devlet anlayışının hızla gelişmesinde aşağıda değinilen hususlarında büyük etkisi olmuştur: Kamu ve özel sektör ortaklıklarının artması, Özel sektör firmaları, resmi daireler, sivil toplum kuruluşlarının ortaklaşa çalışması, Firmalar arası işbirliklerinin önem kazanması, Son kullanıcıların öneminin artması (müşteri memnuniyeti)

E-Devlette bilgilerin toplanması, değerlendirilmesi, paylaşılması ve dağıtılması sanal ortamlar üzerinden yürütmektedir. Bu nedenle e-Devlette devlet, kurumlarında çalışanlardan vatandaşlara kadar çok geniş bir kesimi ilgilendiren değişik kullanıcı kitlesiyle karşılaşılmaktadır. Vatandaşlar Kurumlar Organizasyonlar

Türkiye Bilişim Derneği’nin “e-Devlet Yolunda Türkiye” isimli çalışmasında e-devlet; “Devletin vatandaşlara karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve hizmetler ile vatandaşların buna karşılık devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesidir” şeklinde tanımlanmıştır. E-devlet sayesinde; daha şeffaf, vatandaş odaklı ve daha etkin bir idari yapı oluşturulması amaçlanmaktadır.

E-Devlet denince; Kaynaklarını etkin ve verimli planlayarak kullanan ve etkin çalışan, Üretken, Şeffaf, Katılımcı, Vatandaş odaklı, Paylaşan, Vatandaşlık bilinci ön plana çıkmış bir devlet anlayışı anlaşılmalıdır.

E-devlet bugünkü konumuna gelene kadar üç dönem geçirmiştir; Birinci dönem; İnternetin bilgi ve paylaşım amacıyla kullanılması ( ). Bilgi sunmak amacıyla ortaya çıkan e-devlet vatandaşlara bu dönemde etkileşimli hizmet sunmamıştır. İkinci dönem; Online işlem yapılması ve hizmet sunulması ( ). Kamu yönetimine ait siteler 1990’lı yılların sonlarından itibaren sadece bilgi sağlayıcı konumdan çıkmaya başlamışlardır. Elektronik posta ile bilgi gönderimi on-line işlem tamamlamaları, çeşitli vergilerin, sigorta primlerinin ödenmesi ve bu işlemlere ait belgelerin internet yoluyla elde edilebilmesi bu dönemde gerçekleşebilmiştir. Üçüncü dönem; Web sitelerinin bütünleşmesi 2000’li yılların başından itibaren kamu kuruluşları kendilerinin üretmedikleri hizmetler de dahil olmak üzere web siteleri vasıtasıyla vatandaşlara geniş kapsamlı hizmet vermeye başlamışlardır.

Şekil 1: E-Devletin Bileşenleri

e-vatandaş; devletle olan iletişimi bilgisayar ağları üzerinden gerçekleştiren yurttaştır. e-kurum; vatandaşa bilgisayar ağları üzerinden, dijital ortamda hizmet sunan kurumdur. e-şirket; çevreyle olan iletişimini ve işlemlerini bilgisayar ağları üzerinden yapan şirketlerdir.

Şekil 2: E-Devlet ve Geleneksel Devlet

Elektronik Devlet Modeli içinde; Bilgi yönetimi, Süreçlerin yeniden yapılandırılması ve Kalite yönetimi çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu kavramlar modern kamu yönetimi anlayış ve uygulamalarına geçişin “olmazsa olmaz” unsurlarıdır. Küresel rekabet, devlet anlayışının da rekabetçi olmasını gerektirmektedir. Hantal ve koordinasyon bozukluğu taşıyan yapıdan uzak, daha çevik ve hızlı hizmet üreten kamu yönetim yapısına geçiş zorunluluktur.

Geleneksel devletin yerini alması düşünülen e-devlet ile geleneksel devlet anlayışının karşılaştırılması Tablo1’de özetlenmiştir.

E-Devlet’in sunduğu temel hizmetler; Devletten Vatandaşa, Devletten Devlete, Devletten İş yaşamına yönelik olmak üzere, üç grupta sınıflanabilir.

DEVLETTEN VATANDAŞA Bilgi sağlama/verme amacıyla sunulan hizmetler: Haberler, dokümanlar, raporlar, Kamu bilgileri, Hava durumu ve meteoroloji hizmetleri, Yol durumu ve ulaşım bilgileri, Döviz kurları, İstatistiksel bilgiler, Resmi gazete, mevzuat ve kanunlar, Sanatsal ve kültürel etkinlikler.

DEVLETTEN VATANDAŞA Sorgulama ve yanıt alma alma şeklinde sunulan hizmetler: Sosyal yardımlar, sağlık, aile ve çocuk, Eğitim, Yerel yönetimler, Kurumlara dilekçe vermek, Ehliyet, pasaport vb. talepler, Telefon başvurusu, nakil ve kapama, İş/eleman arama, Güvenlik ve askerlik, Yargı işlemleri, Yer sorma işlemleri (semt, bina, hastane vb),

DEVLETTEN VATANDAŞA Çevrimiçi işlemler olarak sunulan hizmetler: Vergi beyannamesi ve tahakkuk işlemleri, Bankacılık işlemleri, Sigorta işlemleri, Kamu alımları, Hastane randevu sistemi, Dispanser ve sağlık ocakları, Acil yardım, itfaiye ve ambulans hizmetleri, Hazine bonoları, devlet tahvili işlemleri, Standart, Marka, patent başvurusu, Sertifikasyon, Bilimsel araştırma formlarına başvuru, Öğrenci kredisi başvurusu, okullara başvuru ve kayıt, Demokratik yönetim ve seçim, Askerlik başvurusu, Ulaşım, rezervasyon ve bilet alma.

DEVLETTEN DEVLETE e-Devlet ortamında, herhangi iki kamu kurum/kuruluşu arasındaki ilişkilerin bütünüyle elektronik ortamda gerçekleştirilmesi hedeflenmelidir.

DEVLETTEN İŞ DÜNYASINA Çevrim içi satın alma sistemleri giderek yaygınlaşmakta. Öncelikle küçük alımlarla başlandığı gözlenmektedir. Nurhan Şener, Teknik Uzmanlık Tezi,2013

Nurhan Şener, Teknik Uzmanlık Tezi,2013

Dünyadan örnekler; Mahkum Kalabalık Çekoslovakya gümrüğüne her yıl 2.5 milyon TIR transit geçiş amacıyla başvurmakta ve bu sayı yıldan yıla artmaktadır. Çek gümrüklerinde ülkeye giren her malın kaydını yapmak, gümrük tarifelerini uygulayarak vergileri ve istatistiksel verileri toplamak ve gümrük işlemlerini yapmak amacıyla 9000 gümrük memuru çalışmaktadır. Bir TIR şoförünün gümrük işlemleri için ortalama 12 saat beklediği hesaplanmıştır. Giderek artan bu yoğunluk karşısında Çek Cumhuriyeti, çareyi gümrük işlemlerini web’ e taşımakta bulmuştur. 75’ i sınırda olan 200 gümrük ofisi Internet aracılığı ile birbirine bağlanmış ve 2000 yılı başında gümrük beyannamelerinin %80’i Internet üzerinden gönderilmiştir. Gümrük vergilerinin toplanması tümüyle otomatik hale gelmiş ve TIR şoförlerinin bekleme mahkumiyetleri ortadan kalkmıştır.

En hızlı liman Singapur, tüm ticari işlemlerini EDI (Electronic data interchange, EDI) kullanarak yürüten ilk ülkedir. İhracatçılar, ithalatçılar, nakliye şirketleri ve dış ticaret işlemleri ile ilgili yirmiden fazla kurulu arasında 1989 yılında Singapur Network Sistemi (SNS) kurulmuştur. İlgili resmi kuruluşların her birine ayrı ayrı müracaat edip izin almak yerine, EDI uygulamasıyla bilgisayar ağında tek bir elektronik belge dolaşmakta, SNS’in kuruluşundan önce 2, 3 gün süren işlemler 15, 20 dakika içinde tamamlanmaktadır. Halen ticari işlemlerin 98’inden fazlası bu ortamda yapılmakta ve %50 civarında tasarruf sağlanmakta, verimlilik artışının ise %20, 30 arasında olduğu tahmin edilmektedir. EDI’nin uygulandığı Singapur Limanı, bu nedenle dünyada en hızlı mal sevkiyatının gerçekleştirildiği liman olma özelliğini taşımaktadır.

E-Devletin Yapısı Geleneksel devlet anlayışının kendine has bir işleyiş tarzı ve yapısı olduğu gibi, e-devlet anlayışının da bir işleyişi vardır. Bu yapı devlet-vatandaş ve işletme ağı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Başka bir ifadeyle, e-devletin kamu idari birimleri arasındaki ve çalışanları arasındaki ilişkileri, devlet- vatandaş ve özel işletmeler arasındaki ilişkilerinden oluşmaktadır.

Şekil 3: E-Devlette Vatandaş-Devlet-İşletme İlişkisi

Model değerlendirildiğinde; e-devlet yapısı genel olarak iç ve dış ilişkiler olarak ikiye ayrılmaktadır; İç İlişkiler; kamu idari birimleri arasındaki ilişkilerle, kamu çalışanları arasındaki ilişkileri kapsamaktadır. Dış İlişkiler ise; devlet ile vatandaş arası ilişkiler, devlet ile işletme arası ilişkiler, kamu hizmet kullanıcıları ve hizmet tedarikçileri arasındaki ilişkilerdir.

NİÇİN e-Devlet ? Küreselleşmenin hızla ilerlediği ve ekonomik anlamda sınırların kalktığı dünyada bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler, ülkemiz ile çağdaş ülkeler arasındaki açığı artırmaktadır. Ülkemizin bu açığı kapatarak dünya ile bütünleşmesi ve bilgi toplumu durumuna gelebilmesi için devletin, gelişmiş teknolojiyi ve çağdaş yönetim tekniklerini birlikte kullanarak bireyleri ve vatandaşa hizmeti ön plana çıkaran yeni bir yapılanmaya gitmesi zorunludur. Bu yeniden yapılanma modeli de e-Devlet olarak adlandırılmaktadır.

E-Devletin Amaçları ve Yararları Ülkelerin beklentileri farklı olmakla birlikte beklentiler aşağıdaki başlıklarda ele alınmaktadır; Kamusal hizmetleri yaygın ve erişebilir hale getirmek, Yönetim ve hizmet sürecinde vatandaşın isteklerini değerlendirerek katılımcı yurttaşlığın önünü açmak, Kamu kuruluşlarının daha rasyonel ve verimli çalışmasını sağlamak, Kamu kurumları ve kullanıcıları arasında koordinasyonu gerçekleştirmek, Zaman, enerji ve mali tasarruf sağlamak, Şeffaflık ve güven ortamını geliştirerek, devletin meşruluğunu pekiştirmek, Her gün ve yirmi dört saat, her ortamdan devlete ulaşmayı sağlamak.

e-Devlet ile amaçlananlar: Devletin şeffaflaşması, Devletin hızlı ve etkin bir şekilde işleyişinin sağlanması, Kurumlar arası bilgi alışverişinin sağlanarak iş ve veri yinelenmesinin önlenmesi, Kamunun hizmet verdiği vatandaşların yaşamlarının kolaylaştırılması, Karar vericilerin bilgiye dayalı karar verme süreçlerinin geliştirilmesi ve hızlandırılması.

Bunların gerçekleşmesi durumunda sağlanacak yararlar; Zamansal kazanç sağlanacaktır, Maliyetler düşecek ve verimlilik artacaktır, Memnuniyet artacaktır, Ekonomik gelişim desteklenecektir, Hayat kalitesi artacaktır, Bireysel katılımın artacaktır, Kağıt bağımlılığı ve kullanımı azalacaktır,

Kamu ile olan işlemler için vatandaşın talep ettiği bilgilere bir noktadan ve doğru şekilde ulaşılacaktır. Böylece insan yanlışları en aza indirilecektir, Bilgi ve iletişim teknolojileri ilk kurma maliyeti yüksek olmasına karşın zaman boyutunda toplam sahip olma maliyetinin düşmesi, verilecek olan hizmetin daha hızlı sunulması, işletme giderlerinin azalması, doğru bilgiye ulaşım vs. gibi olumluluklar hizmetin elektronik olarak sunumu için bir neden olacaktır,

Vatandaş ile devlet arasındaki ilişki gelişecek, güven ortamı oluşarak kuvvetlenecektir, Vatandaşın kamu ile işlerinde kısa sürede doğru bilgiye ulaşımı karşısında kamuya güveni artacaktır. e-Devlet aynı zamanda hem kamu hem de vatandaş için karar almada kolaylık ve hız sağlayacaktır, e-Devlet' te vatandaşın talebi ön plana çıkacaktır,

Tablo 2: E-Devlet Modelleri ve Avantajları

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ BİLGİ GÜVENLİĞİ E-Devlet oluşumunda bilgi güvenliği vazgeçilmez ve önceliği çok yüksek uygulamalardan biridir. Bilgi güvenliği konusunda en belirgin ve yaygın uygulama elektronik imza ve sayısal imza konusunda görülmektedir. Elektronik imza Sayısal imza Elektronik ortamlarda imza yerine kullanılabilen yasal kimlik doğrulamadır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Elektronik imza Bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur. Kişilerin elle atmış olduğu imzaların tarayıcıdan geçirilmiş hali olan; sayısallaştırılmış imzaları, göz retinaları, ses gibi biyolojik özelliklerinin kaydedilerek kullanıldığı biyometrik önlemleri içeren elektronik imzaları veya bilginin bütünlüğünü ve tarafların kimliklerinin doğruluğunu sağlayan sayısal imzaları içermektedir.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Elektronik imza Elektronik ya da sayısal imza E-Devlet oluşumunun da en önemli araçlarındandır. Başta elektronik satın alma işlemleri olmak üzere, belge hazırlama, onaylama gibi işlemlerin birçoğunda kullanılacak olan elektronik imza bir anlamda elektronik noter oluşumunun da temelini oluşturmaktadır. Elektronik yaşamın gelişebilmesinin ve tarafların birbirlerini sorunsuzca tanıyabilmelerinin en önemli şartı, elektronik ortama ve açık ağ sistemine güvenin sağlanmasıdır. Bu nedenle, taraflar arası iletilerde; bilginin gizliliği, bütünlüğü ve tarafların kimliklerinin doğruluğu kurulacak olan teknik ve yasal altyapı ile garanti edilebilmelidir.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Kamusal alandaki uygulamalar Her türlü başvurular (ÖSS, KPSS, LES, Pasaport vb.) Kurumlar arası iletişim (Emniyet Müd. Nüfus Müd.) Sosyal Güvenlik Uygulamaları Sağlık Uygulamaları (hastane işlemleri, eczanelerde ilaç alımı) Vergi Ödemeleri

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Ticari Alandaki Uygulamalar İnternet Bankacılığı Sigortacılık İşlemleri E-sipariş

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Sayısal İmza İngilizce digital signature kelimesinin Türkçe karşılığı olup, günümüzün yüksek güvenlik gereksinimini karşılamada kullanılan tekniklerden bir tanesidir. Özetle, her insanın parmak izi kadar benzersiz olan ancak sanal dünyada kullanılan kimlik belirtecidir. Elektronik imzanın özel bir çeşidi olup, bir anahtar çifti ile elektronik ortamda iletilen veriye vurulan bir mühürdür.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Sayısal İmza Özellikle internetin hızlı yükselişi nedeniyle kullanıcı güvenliği nispeten geride kalmış ve kötü niyetli kullanıcılar sistemlerin açıklarını kullanarak başka kişiler adına banka hesabına para yatırmak veya e- ticaret sitelerini kullanmak gibi eylemler yapmış ve gerçek kişilerin kesin tanıtılmasını mecbur kılmıştır. Sayısal imzalar aşağıda verilmiş bazı önemli fonksiyonları sağlamalıdır; Tanıma Gizlilik ve veri doğruluğu İnkar edememe

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Sayısal Tanıma Sayısal tanıma işlemi, basit olarak bir el sıkışma (hand-shake) işlemidir. Bu, bir kişinin (ya da ev sahibi firma, sunucu, müşteri) kimliğinin onaylanmasıdır. Bilgiyi imzalayanın yetkinliğini, işleme kimlerin katıldığını, bir başkası tarafından bilginin değiştirilmediğini garanti eder. Öne sürülen kimliğin doğruluğunu onaylayarak bir sisteme giriş yapmak isteyen kullanıcının doğru kimliğini belirler.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Sayısal Gizlilik Sayısal imza bilginin doğruluğunu onaylar. Bu size okuduğunuz mesajın kazayla ya da kasten değiştirilmediğini ispatlar. Teknik açıdan sayısal imza, imzalanmış dokümanın bir özünü (hash) içerir. İçerikte yapılacak herhangi bir değişiklik sayısal özü geçersiz kılacak ve imzanın geçerliliğini sona erdirecektir. Sayısal imza, verinin gizliliğini sağlayarak sadece söz konusu alıcının mesajı alıp okuyabilmesini sağlar.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ İnkar Edememe Sayısal imzanın sağladığı özelliklerden birisi, imzalayan tarafa (e- postanın yazarı) kimliğini kanıtlama şansı vermesidir. İnkar edememe, size daha sonra o işleme kimlerin katıldığını kanıtlama imkânı verir. Gönderim sırasında ne bilgiyi imzalayan gönderici mesajı gönderdiğini inkar edebilir, ne de alıcı mesajı almadığını iddia edebilir. Basit anlatımıyla inkar edememe, yazılı bir belgedeki imzanın bağlayıcılığına benzer olarak bilginin inkarının yapılamaması demektir.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ E-Devlet Uygulamalarında Güvenlik E-Devlet uygulamalarında vatandaşların özlük bilgileri ve yapılan işlemlerin güvenli olmasından daha önemli bir durum düşünülemez. İyi bir güvenlik, bu alanda meydana getirilmiş, sağlam ve denenmiş bir güvenlik politikasının oluşturulması ile başlamalıdır. İyi bir güvenlik politikası en az şu üç özelliği taşımalıdır: Koruma: Kullanıcıların topladıkları bilgilerin, yaptıkları tüm işlemlerin gizli kalması ve dışarı sızdırılmamasıdır. Yeterlilik: Bu unsur kullanıcının yapmak istediği işlemle ilgili olarak yalnızca gerekli bilgileri girmesi, o anki işlemle ilgisi olmayan şahsi bilgileri girmek zorunda bırakılmamasıdır. Güvenlik: E-Devlet uygulamaları üzerinden yapılan tüm işlemlerin güvenliğinin sağlanması ve dışarıdan oluşabilecek tüm ataklara karşı güvenlik duvarının oluşturulmasıdır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ E-Devletin oluşturulmasında alınacak güvenlik önlemlerinin yoğunluğu ve düzeyi sistemin maliyetini doğrudan etkileyeceğinden, güvenlik düzeyleri uygulamanın özelliğine göre değişebilir. Örneğin finansal işlemlerin güvenliğinde, en yüksek güvenlik düzeyi uygulanırken, istatistiki bir takım bilgilere ulaşılmasında güvenlik düzeyi düşürülebilir. Hangi verilerin hangi güvenlik düzeyinde olduğunu belirlemek ve bunlara gereken önemi vermek için birçok çağdaş ülkedeki gibi hukuksal düzenlemelere gereksinim vardır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ MEVZUAT Bilişim teknolojilerindeki yüksek gelişme hızı, toplum/devlet/insanın yapısında nitel ve nicel değişimler getirerek, alışılmış geleneksel devlet yönetimi yapısını ve politikalarını radikal bir düzeyde değişmeye zorlamaktadır. Bilgi üretimi ve tüketiminde bireyler ve toplumlar, içinde bulundukları devletin “yapısını, yönetim tarzını ve politikalarını” sorgulamakta ve değişime zorlamaktadırlar.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ MEVZUAT Tüm vatandaşların aktif katılımını hedefleyen bu devletler, uygun yapısal ortam oluşturarak “Birlikte Yönetim” “Yönetişim” ve “Katılımcı Yönetim” kavramları sık sık gündeme getirmekte, hizmet standart ve kalitelerinde köklü değişimler gerçekleştirmeye çalışılmaktadırlar.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Yasal Düzenlemeler Öngörülen, yeni teknolojilerin, tüm e-Devlet uygulamalarında kullanılabilmesidir. Bu nedenle, uygulama altyapılarının ve uygulama sonucunda ortaya çıkacak ürünlerin yasal olarak geçerliliğini sağlayacak hukuksal altyapının hazır olması gerekmektedir. Elektronik ortamda yapılması planlanan işlemlerin ve bilgi transferinin güvenliğini sağlayacak olan sayısal imza kullanımı için gerekli yasal değişiklikler en kısa sürede hazırlanmalıdır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Onay Kurumu Elektronik ortamda gönderici ve alıcıların kimliklerinin belirlenmesi için üçüncü kişi veya kurumlarca “sayısal sertifika” düzenlenmesi gereklidir. Bu sertifikaları düzenleyen kurumlar, “Sertifikasyon Otoritesi”, “Onay Makamı” ya da “Onay Kurumu” olarak adlandırılırlar. Sertifika, Onay Kurumunca düzenlenerek başvuran kişi/kurum/kuruluş için üretilen sayısal imza ile imzalanır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Onay Kurumu

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ E-Noter E-Noter, E-Devlet'te, onay kurumlarının yanı sıra, geleneksel noter sistemine benzer şekilde belge ve yetki devri istemlerini onaylayan, işleme zaman boyutunda geçerlilik kazandıran kurumdur. Zira elektronik ortamdaki bilgilerin doğruluğunun kanıtlanması için belgeleme yetkililerine gereksinim vardır. E-Noter, E-Devlet oluşumunun temel dayanağı olarak görülmektedir. Belge onaylama ile yetki devri işlemleri E-Devlet'te de yine E-Noterler tarafından yürütülmek durumundadır. E-Noter sisteminin temel dayanak noktası sayısal kimlik kartlarının oluşturulması ve elektronik imzanın sistemde kullanımının sağlanmasıdır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ Sayısal Kimlik Kartı Sayısal kimlik kartı bir akıllı kart uygulamasıdır. Bu akıllı kart; Kişisel Kimlik Bilgilerini, Vergi Kimlik Bilgilerini ve Elektronik imzayı içermektedir. Sayısal kimlik kartının en belirgin avantajları; biometrics (biyolojik veriler ve ölçüm sistemleri) teknolojilerinin de kullanımıyla başkası tarafından kullanılamaması ve sahte kimliğin önlenmesi ile elektronik veri transferinde güvenliğin sağlamasıdır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ İLETİŞİM ALTYAPISI E-Devlet oluşumunda; bilgisayar donanımları ve yazılımlarının etkin kullanımının yanı sıra bilgi üretimi ve paylaşımı da çok önemlidir. Bu amaca uygun olarak kurulan kurumsal Internetler (Intranet) E- Devlet oluşumunun da temel adımıdır. Kurumsal bilgi üretimi ve paylaşımını tamamlamış kurumların E- Devlet içindeki erişiminde en yaygın araç olarak devlet portallarının kurulumu önerilmektedir. Devlet portallarının bir altında ise kurumsal portalların yer alması devletin klasik hiyerarşisini tamamlar nitelikte olmaktadır.

E-DEVLET UYGULAMALARINDA ALTYAPI GEREKSİNİMLERİ İLETİŞİM ALTYAPISI Bazı internet sitelerinde “e-devlet şifresi almanın kolay yolu” gibi açıklamalar yer almaktadır. Bunlara itibar edilmemeli ve özel bilgi verilmemelidir. e-devlet şifresi veren ptt şubeleri buradan e-devlet şifresi ile giriş yapılabilecektir. ov.tr/portal/dt/ e-devlet araç sorgulama linki Devlet portalı oluşumundan itibaren çözülmesi gereken sorunların başında ulusal ağ iletişiminin yaygınlaştırılması ile iletişim hızında ve performansındaki gelişiminin sağlanması ve ucuzlatılması gelmektedir. İkincil olarak çözülmesi gereken sorun ise; vatandaşların devlet portallarına erişimi nasıl sağlayacakları ve Internet servis sağlayıcılarının e-Devlet oluşumunun neresinde olacağıdır.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR Altyapının hazırlanmasındaki öncelikli adımlar şunlardır : Hukuksal Altyapı: Çevrimiçi hizmetlere geçerken, gerekli hukuksal düzenlemeler gerçekleştirilmelidir. Teknolojik Altyapı: Çevrimiçi hizmetlere geçerken, teknolojik altyapı tasarımları gerçekleştirilmeli ve hızla uygulama planı hazırlanmalıdır. İnsan: Toplumun öngörülen sistemlere adaptasyonu için gerekli eğitimler sağlanmalı, değişim yönetimi gerçekleştirilmelidir.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR E-Devletin Finansmanı: e-Devlet çok ciddi finans kaynaklarının yatırıma dönüştürülmesini gerektirdiğinden için, finansman için klasik bütçe hazırlama usullerinin dışında yeni modeller oluşturulmalıdır. e-Devlet yatırımları bilgi işlem bütçelerinin dışındaki tüm birimleri de ilgilendiren bir yaklaşım gerektirir. Hizmet Altyapısını Oluşturmak: Kullanıcıların en verimli şekilde hizmet alabileceği teknolojiler belirlenmeli ve gerekli altyapı oluşturulmalıdır.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR Hizmet Mekanizmasını Oluşturmak: Hizmet mekanizmasını oluşturmak, sistem bileşenlerinin bir arada çalışma prensiplerini belirlemeyi gerektirir. Bilgiye ulaşma, saklama, paylaşma prensipleri servis mekanizması tarafından belirlenir. e-Devlette tüm birimler arasında etkin bir veri paylaşım sistemi oluşturulmalı ve içerik meydana getirilmelidir. Güvenlik ve Gizlilik: e-Devlet hizmetleri kullanıcılarının bilgilerini güvenli bir ortamda saklamalı, ve kullanıcılar gizlilik prensiplerinin uygulandığından emin olmalıdırlar. Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi: e-Devlet’ e geçişte performans değerlendirmesi yapabilmek için kritik başarı faktörlerinin belirlenmesi gerekmektedir.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR E-DEVLET OLUŞUMUNDA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI’NIN (STK) ÖNEMİ E-Devlet oluşumunda diğer bir öncelik de sivil toplum kuruluşlarının bu oluşuma katkılarının sağlanmasıdır. Bilgi teknolojilerine dayalı olarak organize olmuş sivil toplum örgütlerinin Devlet organizasyonlarına katkıları yüksek boyutlarda olmalıdır. Özellikle Devletin, vatandaşları ilgilendiren konularda alacağı karar (kanun, yönetmelik vb.) oluşumlarında STK' ların desteğini alması devleti güçlü kılacaktır. STK' ların, E-Devlet oluşumuna verecekleri en belirgin katkı, Bilişim Teknolojilerinden beklentilerini ortaya koymaları ve sanal ortamda vatandaşlara sunulacak bilgi ve hizmetleri tanımlamaları olacaktır. İkinci adım ise E-Devlet organizasyonunun saydamlığı içinde karar destek sistemlerine geçişin altyapısal niteliklerini belirlemek ve uygulama modellerini ortaya koymak olacaktır.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR E-Devlet Birey Ara Yüzleri E-Devlet oluşumundaki diğer bir öncelik; Devletin vatandaşa sanal ortamda sunacağı hizmetlerin yalnızca bilgilendirmek düzeyinde kalmaması ve vatandaşın, kişisel başvuru, denetim, sonuç alabilme, eğitim, karar süreçlerine katılım sağlaması, güvenlik, sağlık ve benzeri konularda da devletten servis alabilmesidir. Devlet bu servislerin sağlanmasında şu unsurları öncelikli olarak belirlemek ve gözetmek zorundadır: Vatandaşların sanal ortamda hangi servis sağlayıcılar aracılığı ile başvurularını yapabileceklerinin belirlenmesi, Başvuru belgelerinin bilgisayar ortamındaki biçimlerinin hangi standartlarda olacağının belirlenmesi,

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR Başvuruların içerik yeterliliğinin otomatik kontrolünün yapılarak, başvuru kabulü ile işlem zamanlarının başvurana bildirilmesi, Devlet ve vatandaş arasındaki haberleşme güvenliğinin yeterince sağlanması, Hizmet sunmada Devletin yetkilendireceği özel kuruluşların yeterince saydam ve kontrol edilebilir olması. E-Devlet yönetimi ve politikalarının evrensel hukuk ve etik temelinde oluşum ve işleyişi öncelikli dikkate alınmalıdır. E-Devlet, gerek bireysel ve toplumsal sorunların çözümünde, gerekse beklentilerin karşılanmasında “pro-aktif tutum ve davranış” bilincine ve iradesine sahip olmalıdır.

E-DEVLET’E GEÇERKEN ALT YAPIDA ÖNCELİKLİ ADIMLAR E-Devlet içerisindeki yöneticiler ve diğer çalışanlar; ekip çalışmasına uygun, yaratıcı, yüksek becerilerle donanmış, sürekli öğrenen ve motive edilebilen bireylerden oluşmalıdır. E-Devlet yapısında, özellikle iletişim, öğrenme, kariyer yükseltme ve motivasyon süreçleri devamlı ve etkin olarak uygulanmalıdır. E-Devlet oluşumu için çalışan personelin sosyal güvenlik ve ücretsel yapı ve düzeyleri, E-Devlet içerisinde “yüksek işgücü performansı elde edilmesi” için özendirici olmalıdır. Statik kadro uygulamalarından vazgeçilmeli, esnek yapıda çekirdek kadro belirleme uygulamaları başlatılmalıdır. E-Devlet servis ve hizmetleri bireylere ve topluma 24 saat bilgi ve servis hizmet sunabilmelidir.

Sonuç olarak; E-devlet denildiğinde belki akla gelen ilk şey, sanal organizasyonlar bağlamında sanal devlettir. Fakat bazı gerçekleri göz ardı etmek mümkün değildir. E-devlet sadece bir proje ve sanal bir devletten ibaret değildir. Aksine sürekli takip ve denetim ve geri besleme isteyen yeni bir yaşam biçimidir. Yeni bir yaşam biçimi olması onun kendiliğinden ortaya çıkmış bir kavram olmadığının ispatıdır. Toplumların giderek artan ihtiyaçlarının yarattığı, bilgi ve iletişim teknolojileri yardımıyla ayakta duracak olan yeni devlet anlayışıdır. Bu anlayış, iletişim teknolojilerinin kullanıldığı; şeffaf, vatandaşa daha yakın, daha ucuz ve daha verimli çalışan bir idari yapının oluşmasını gerektirir. Bu yapının en önemli özelliği ise, devletle vatandaş arasındaki ilişkilerin elektronik ortamda kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesidir.

E-devlet uygulamaları

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "E-devlet uygulamaları"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

E-devlet uygulamaları

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "E-devlet uygulamaları"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim