Sunuyu indir
1
Dolgu oyuncaklar Arş. Gör. Erdoğan ÖZEL
2
1.DOLGU OYUNCAKLAR, TANIMI, TARİHÇESİ
Dolgu oyuncaklar, içi değişik malzemelerle doldurularak farklı özelliklerde kumaşlardan, (örgüden, deriden vb.) yapılan oyuncaklardır. Bebekler, hayvan oyuncaklar, yastıklar, minderler ve fasulye torbaları dolgu oyuncak türlerindendir (İIhan,2004).
3
İçi doldurularak yapılan bebeklere MS 500 yıllarında Mısır'da rastlanmıştır. Bunlardan bazıları parlak renkli yünlerden tığla işlenerek yapılmış, bazıları da yünden örülmüş bebeklerdir. 19. yüzyıl başlarında bebeklerin başları ya porselenden ya da sırsız seramikten, gövdeleri ise kösele kaplı tahtadan ya da talaş doldurulmuş köseleden yapılıyordu.
4
19. yüzyıl sonlarında kolları ve bacakları hareketli, başları dönen, gözleri oynayan, sesli ve yürüyen bebekler yapılmaya başlandı. Kâğıt, bez ve sünger bebekler hızla yayıldı. Bebek yapımında plastiğin kullanılması 20. yüzyılda gerçekleşti. Canlı insan görünümü taşıyan bu bebeklerin özel elbise dolapları, giysileri ve çeşitli aksesuarları bulunmaktaydı (İlhan,2004).
5
Çocuklar genellikle yumuşak, sevimli ve hafif oyuncaklarla oynamayı severler. Canlı renklerde, tüylü ya da pamuklu kumaşlarla dikilmiş, içi elyaf ya da silikonla doldurulmuş oyuncaklar çocukların her zaman ilgilerini çekmektedir.
6
Okul öncesi eğitim kurumlarında dolgu oyuncaklar evcilik köşesine zenginlik katmaktadır. Dolgu hayvanlar ve bebeklerin yanı sıra dolgu yastıklar ve minderler de evcilik köşesini sevimli hâle getirmekte ve il giyi bu köşede yoğunlaştırabilmektedir. Dolgu oyuncaklar hazırlanırken farklı işlevsel özelliklerde tasarlanarak çocukların bazı kavramları öğrenmelerine yardımcı olması sağlanabilir.
7
2.DOLGU OYUNCAKLARIN ÇOCUKLARIN GELİŞİMLERİNE ETKİLERİ
Çocuklar dolgu oyuncaklarla oynayarak (bebeğin elbisesini giydirerek, düğmelerini ilikleyerek, fermuarını çekerek vb.) manüplatif becerilerini geliştirme fırsatı bulur. Farklı dokunsal özelliklere sahip malzemelerle hazırlanan dolgu oyuncaklar (pelüş, polar, kaşe, deri, örgü vb.) çocuğun dokunma duyusunu etkileyerek gelişmesini sağlar.
8
Çocukların dolgu oyuncaklarla oynamaları onların cinsel kimliklerine uygun rolleri üstlenip bu rolleri benimsemelerini ve toplumsallaşmalarını sağlar. Çocuklar, dolgu oyuncaklarla oynarken empati kurarlar ve özellikle öfke, kızgınlık gibi olumsuz duygularını dışa yansıtabilirler.
9
Çocuğun gün içindeki yaşantısını (uyuma, beslenme, giyinme vb
Çocuğun gün içindeki yaşantısını (uyuma, beslenme, giyinme vb.) oyuncağına uygulayarak sorumluluk almasını, aldığı sorumlulukları yerine getirmesini ve sosyal rolleri öğrenmesini sağlayabilir.
10
Çocuk dolgu oyuncaklarıyla, okul öncesi eğitim kurumlarında yapılan dramatik etkinliklerde, evde oynarken beden dilini veya konuşma dilini kullanarak çevresindekilerle iletişim kurar. Oyun sıra sında dili kullanma becerileri gelişir (Şahingöz ve diğ., 2005; Sert, 2005).
11
Okul öncesi eğitim dönemindeki çocukların gelişim özellikleri, gereksinimleri ve ilgileri dikkate alınarak hazırlanan dolgu oyun caklarla bazı kavramlar (renk, sayı, rakam, boyut vb.) verilebilir.
12
3- DOLGU OYUNCAK YAPIMINDA BULUNMASI GERE- KEN TEMEL ÖZELLİKLER
13
3.1. KULLANILACAK MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ
Dolgu oyuncaklarda kullanılabilecek malzemelerde aranılan en önemli özellik, yıkanabilen ya da silinerek temizlenebilen malzemeler olmalarıdır. Dolgu oyuncak yapımında dış yüzey için, tüyü dökülmeyen pelüş, keçe, fötr, kaşe veya polar, pazen, basma, keten, penye ve sentetik türünde kumaşlar tercih edilmelidir.
14
Deri, yapay deri, süet gibi malzemelerden de oyuncak yapımında yararlanılabilir. Bunların yanı sıra yıkanabilir özellikte makarna yünleri, orlon, merserize vb. ip çeşitleriyle şiş ve tığ kullanarak yapılan örgülerden de dolgu oyuncaklar hazırlanabilir.
15
Dolgu oyuncağın dış yüzeyinin yapımında kullanılacak kumaşların ve iplerin, çocukların ilgilerini çekebilecek canlı ve parlak renklerde olmasına dikkat edilmelidir. Hazırlanan dolgu oyuncağın karakterinin gerçeğine uygun veya yakın olmasına dikkat edilmelidir.
16
3.2. OYUNCAĞIN DOLDURULMASI
Doldurmada kullanılacak malzemede olması gereken en önemli özellik, kolayca temizlenebilen veya yıkanabilen, yıkandıktan sonra da oyuncakta şekil bozukluğuna yol açmayacak türden olmasıdır. Dolgu oyuncaklar için kullanılabilecek en uygun dolgu malzemeleri, sentetik ve elyaftır. Yumuşaklığı, yıkandığında şeklinin bozulmaması ve hafif olması nedeniyle tercih edilmelidir.
17
Dolgu maddesi olarak küçük parçalara ayrılmış sünger ya da eski naylon çorap parçaları kullanılabilir ancak kırpık sünger az doldurulduğunda şekil bozukluklarına, çok doldurulduğunda ise oyuncağın sert olmasına neden olur. Naylon çorap ve pamuk dolgu maddesi olarak kullanıldığında ise yıkandığında oyuncağın şekil özelliğini kaybetmesine neden olacağı için tercih edilmemelidir (Şahingöz ve diğ., 2005, Oğuzkan ve diğ. 1999).
18
Dolgu oyuncak yapımında kumaş seçimi ve dolgu maddesi kadar doldurma işlemi de önemlidir. Oyuncak ne kadar iyi dikilirse dikilsin ayrıntılar düzenli dolduramadığında, olması gerekenden daha sert ya da yumuşak olduğunda, oyuncağın görünümü bozulabilir.
19
Doldurma işlemine oyuncağın çıkıntılı bölümlerinden başlanmalıdır
Doldurma işlemine oyuncağın çıkıntılı bölümlerinden başlanmalıdır. Bu kısımlar dar olacağı için dolgu maddesi şiş veya tığ yardımıyla küçük parçalar hâlinde yerleştirilmelidir.
20
Oyuncağı doldurma işlemi tamamlandıktan sonra önceden tasarlanan kavramsal bir özelliğin (yavrusu, yiyeceği, oyuncağı vb.) oyuncağın içinden çıkarılabilmesi için dikilerek hazırlanan bez torba dolgu madde sinin koyulduğu açıklık ile birlikte görüntüyü bozmayacak şekilde dikilir. Bu bölümde kapatılmak için amerikan fermuarı, fermuar, çıt-çıt vb. kullanılabilir
21
3.3 OYUNCAKLARIN SÜSLENMESİ
Doldurulan oyuncağa yapılacak son İşlem, süslenmesidir. Oyuncak, süslenerek İlgi çekici hâle getirilebilir ancak süslemede kullanılacak malzemelerin sağlam, yıkanabilir ve çocuğa zarar vermeyecek nitelikte ol masına dikkat edilmelidir. Süslemede abartıya kaçmak, oyuncağın karakter özelliğini bozabilir.
22
Oyuncağın dış yüzeyinin kumaş rengine ve özelliğine göre süsleme yapılmalıdır. Süslemelerde farklı özellikte sutaşları, fistolar, kurdeleler, danteller, deri, kaşe, ponponlar, farklı özellikte ipler ve yünler kullanılabilir. Süslemelerde kumaş boyaları, farklı dikiş ve işleme tekniklen, hazır göz, ağız, burun kullanılabilir.
23
Oyuncaklar dikilirken ve süslenirken eldeki artık malzemelerin değerlendirilmesi ekonomik olmasını sağlayacaktır. Dolgu oyuncaklarda süsleme amacıyla kullanılacak malzemeler, sağlam bir şekilde zemine dikilmelidir. Hazır göz, ağız, burun vb. kullanılıyorsa dikişle birlikte kuvvetli bir yapıştırıcıyla tutturulmalıdır. Çocukların ko parıp yutabilecekleri boncuk, düğme, pul vb. malzemelerin kullanılmamasına dikkat edilmelidir.
24
Dokunsal duyuma yönelik olarak hazırlanan (yumuşak-sert, yuvarlak- oval vb.) farklı büyüklükte ve özellikte boncuklar, oyuncağın uç yerlerine yerleştirilebilir. Oyuncakta dokunsal duyum sağlaması veya ses çıkarması amacıyla nohut, mercimek, fasulye vb. malzemeler tercih edilmemelidir. Çünkü bu malzemeler, oyuncak yıkandığında parçalanarak kumaşa zarar verebilir ya da oyuncağın şeklinin bozulmasına neden olabilir.
25
4.DOLGU OYUNCAK YAPIMINDA İZLENECEK AŞAMALAR
Dolgu oyuncak yapımında ilk işlem, belirlenen oyuncağın kalıbını çıkarmadır. Oyuncak kalıpları için dergiler, model kitapları ve resimlerden yararlanılabilir. Okul öncesinde kullanılacak dolgu oyuncakta verilebilecek kavramsal özelliğin de bu aşamada tasarlanıp kalıplarının çıkarılması gerekir (Tavuğun içinden yumurta-civciv çıkması, eşeğin karnından yavrusu- heybesinden ot çıkması vb.).
26
Belirlenen kumaş, özelliğine göre yıkanıp ütülenebilir.
Kalıplar kumaşa toplu iğne ile tutturulur ve kenarları çizilerek (sabun vb.) belirlenir.
27
Kalıp çizgilerinin kenarında Icm dikiş payı bırakılarak kumaş kesilir.
Kesilen kumaş parçalan toplu iğne ile birleştirildikten sonra teyellenir ve uygun renkte dikiş ipleriyle makinede veya sağlam olacak şekilde el dikişi ile dikilir.
28
Dikilen oyuncağın teyelleri temizlenip iplikleri sağlamlaştırıldıktan sonra kumaşın yüzü çevrilir.
Oyuncağın doldurulma aşamasında kullanılacak dolgu malzemesi (elyaf, kırpık sünger vb.) oyuncağın sivri ve ince kısımların dan başlanarak ve tasarlanan kavramsal özellikler dikkate alınarak doldurulur.
29
Çok sert ya da yumuşak olmayacak şekilde ioldurulan oyuncak, tasarlanan kavramsal özelliğe göre dış yüzeyinin kumaşına uygun olarak hazırlanan bez torba dolgu açıklığı ile birlikte estetik bir şekilde dikilir. Bu bölümün kapatılıp açılabilmesi için fermuarın yanı sıra oyuncağın ve kumaşın özelliğine göre amerikan fermuarı, çıtçıt vb. kullanılabilir. Süsleme ile ilgili temel özelliklere dikkat edilerek gerekli süslemeler yapılmalıdır.
30
Kumaş dolgu oyuncaklar
31
Örgü dolgu oyuncaklar
32
Minder ve yastıklar
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.