Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
Montessori Metodu Dr. Mustafa TOPRAK
2
Maria Montessori Montessori sisteminin yaratıcısı olan Maria Montessori, 31 Ağustos 1870'te, İtalya'nın Ancona bölgesinde yer alan Chiaravelle'de doğmuştur. 1896'da Roma Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun olan Montessori, ülkesinin ilk kadın tıp doktorudur. 1896'da Berlin'de, 1900'de ise Londra'da toplanan Kadın Konferanslarında ülkesini temsil etme hakkı kazanmıştı
3
Maria Montessori Tıp uygulamalarında ve klinik gözlemlerinde çocukların nasıl öğrendiklerini analiz etmiş ve çocukların bulundukları çevrelerinde yer alan durumların önemli olduğu sonucuna varmıştır. Dikkatini İnsan bedeninden insan zihnine çevirmiş ve 1901'de psikoloji ve felsefe çalışmak için üniversiteye dönmüştür. 1904'te Roma Üniversitesinde Antropoloji profesörü olmuştur.
4
Maria Montessori Çocukların eğitimine büyük önem veren Montessori 1906'da üniversitedeki başkanlık görevinden ayrılarak Roma'nın San Lorenzo bölgesinde çalışan ailelerin çocuklarından oluşan 60 kişilik bir grupla birlikte çalışmaya başlamıştır. İlk "Çocuklar Evini" (Casa Dei Bambini) burada kurarak, çocukların çevrelerinden bilgiyi emme yetenekleri ve uyarıcı materyallerin onlardaki bitmez tükenmez ilgiyi nasıl harekete geçirdiğini gözlemlemiş ve bu bilimsel gözlemlerine dayanarak Montessori eğitim yöntemini geliştirmiştir.
5
Maria Montessori Montessori sisteminde geliştirilen her türlü ekipman, her türlü uygulama, tamamen çocuğun yetişkinin yardımı olmaksızın kendi kendine ve doğal olarak yaptıklarının gözlenmesi temeline dayalıdır. Çocuklar kendi kendilerine öğrenebilmektedirler. Bu basit fakat önemli gerçek nedeniyle Montessori, çocukların geleceklerini kendilerinin yaratmaları sürecine katkıda bulunmak istemiş ve kendini buna adamıştır. Kendi geliştirdiği yöntem, öğretim, psikoloji, öğretmen yetiştirme ve eğitim reformlarında yaşam boyu gerçekleştirmeye çalıştığı bir esin kaynağı olmuştur (Kahn, 1995).
6
Maria Montessori Montessori 1909'da özürlü çocukların eğitim problemleri üzerine çalışmaya başlamıştır. Fransız Fizikçi E. Seguin'le yaptığı çalışmalar sıra sında şaşırtıcı bir sonuca ulaşmış ve eğitim verdiği özürlü çocukların normal çocuklar için yapılan okuma yazma sınavını başarı ile geçtiklerini görmüştür. Dr. Montessori, aynı yöntemlerin küçük çocukların eğitiminde de başarı ile uygulanabileceği sonucuna varmış ve Roma'daki özel okullar ve devlet okullarındaki çocuklarla çalışmaya başlamıştır.
7
Maria Montessori Maria Montessori Amerika Birleşik Devletlerine ilk ziyaretini 1913 yılında yapmıştır. Aynı yıl Alexander Graham Bell ve eşi Mabel, Washington DC.'de Montessori Eğitim Derneğini kurmuşlardır. Montessori'nin diğer Amerikalı güçlü destekleyicileri arasında Thomas Edison ve Helen Keller de bulunmaktaydı. 1915'te , dünya onun San Francisco'da yapılan Panama- Pasifik Uluslar Arası Sergisinde yer alan "Cam ev" sergisine dikkatlerini çevirdi. Bu onun ikinci Amerika ziyaretiydi. Bir yandan öğretmenlere bir yetiştirme kursu açtı diğer yandan hem Ulusal Eğitim Kongresi hem de Ulusaİararası Okulöncesi Sendikasının toplantısında birer konuşma yaptı.
8
Maria Montessori 1917 yılında İspanyol hükümeti onu bir araştırma enstitüsü açmak üzere davet etti. 1919'da Londra'da öğretmen yetiştirme kurs\an açmaya başladı. 1922'de hükümet tarafından İtalya'daki okulları teftişle görevlendirilmiştir. Ancak Mussolini'nin faşizmine karşı çıktığı için 1934 yılında İtalya'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Montessori İtalya'dan ayrıldıktan sonra İspanya'da Barselona'ya gelmiş ve 1936 yılında bir İngiliz gemisi \\e İspanya iç Savaşından kaçırılarak kurtarılmıştır.
9
Maria Montessori Montessori 1938 yılında Hollanda'da Laren şehrinde "Montessori Yetiştirme Merkezini" açmış, 1939 yılında ise Hindis tan'da öğretmen yetiştirme kursları gerçekleştirmiştir. 1940 yılında Hindistan'da iken bu ülkenin II. Dünya Savaşına girmesi nedeniyle o ve oğlu Mario Montessori düşmanla müttefik sayılmışlar ancak onun eğitim kurslarını sürdürmesine müdahale edilmemiştir. Daha sonra 1947 yılında Londra'da " Montessori Merkezi" kurul muştur. 1949, 1950 ve 1951 yıllannda kendisi üç kez Nobel Barış Ödülüne aday gösterilmiştir.
10
Maria Montessori Dr. Montessori, 6 Mayıs 1952'de Hollanda'nın Nordwjik kentinde ölmüştür. Ancak onun çalışmaları 1929 yılında Amsterdam'da kurulan Uluslar Arası Montessori Derneği tarafından yaşatılmış ve dünya çapında yaygınlaştırılmıştır. Bu gün Amerika Birleşik Devletleri dışında Rusya, Tayvan, Japonya, Kore, Avusturya, Yeni Zelanda, Almanya, Güney Afrika, Etyopya, Tanzanya, Kolombiya, Hindistan gibi pek çok ülkede Montessori okulları bulunmaktadır (Kahn, 1995).
11
Maria Montessori Marla Montessori ilk okulunu 1907'de Roma'da kurmuştur. Bu okul 4-7 yaş arasındaki düşük gelirli ailelerin çocuklarına hizmet veren tam günlük bir programdı. Montessori okulları Avrupa ve Hindistan'da hızla gelişti yıllan arasında Amerika Birleşik Devletlerinde de Montessori okullarına büyük bir ilgi vardır.
12
Maria Montessori Bu okullarda baş gösteren öğretmen sıkıntısı, Kolej ve üniversitelerden bağımsız olarak Montessori öğretmenleri yetiştirme merkezlerinin kurulması sonucunu doğurdu. 1960’ların sonunda, çocukları Montessori yöntemi uygulanan anaokullanndan mezun olan aileler, ilköğretim düzeyinde de bu yaklaşımla çalışan okulların açılması konusunda baskı yapmaya başladılar. Bu talepler federal kaynakların cazibe merkezi programlarına odaklanmasına yol açtı. Bu gün 100'den fazla okul bölgesinde Montessori programları uygulanmaktadır
13
Maria Montessori A.B.D.'de Montessori adı ilk kez kamu alanında anılmaya başlanmıştır. Bunun sonucunda hem okullar hem de eğitim programları hiçbir düzenleme ve kısıtlama getirilmeksizin birden bire çoğalmıştır. Bu gün A.B.D.'de üniversiteler, kolejler ve toplum kolejleri tarafından Montessori eğitim kursları düzenlenmekte ve bu kurumların bazıları Montessori yöntemi konusunda yüksek lisans programları sunmaktadırlar
14
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Montessori felsefesinin eğitim anlayışı, çocukların ileride ortaya çıkacak olan tüm özelliklerinin aslında onlarda zaten var olduğu temeline dayanır. Bir çocuğun fiziksel, zihinsel ve ruhsal potansiyelinin tam anlamıyla gelişebilmesi için mutlaka o çocuğun özgürlüğünün olması gerekmektedir.
15
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Erken çocukluk dönemi eğitiminde uzun yıllar önce Maria Montessori'nin yarattığı yaklaşım büyük bir kabul görmektedir. Altı yaş altındaki çocuklar büyük bir zihinsel güce sahiptirler ve sadece deneyerek-yaşayarak çevrelerinden bilgi emerler. Montessori buna "emici zihin" adınıı vermiştir. Emici zihin okul öncesi yıllarda doruk noktasına ulaşır {Kahn,1995).
16
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Sakin ve mutlu olmak için altı yaş altındaki çocuklar buluşlar ve keşifler yapma gereksinimi içindedirler. Çevrelerindeki her şeyi yeni bir gözle görürler ve bu nedenle her şeyi merak ederler. Objeleri dokunarak ve uyanlar alarak öğrenmeleri nedeniyle her şeye dokunmak İsterler.
17
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Çocuklar duyularına ulaşan ve biçimler, sesler, görüntüler, kokular, tatlar şeklindeki her türlü uyaranı birbiri ile uyumlu hale getirirler. Ayrıca doğuştan getirdikleri özellikler gereğince etraftaki şeylerin nereye ait olduğuna ve parçaların birbirini nasıl tamamladığına ilişkin yanıtlar ararlar. Koşmak, sıçramak, atlamak gibi beden hareketlerinde belli bir denge kurmayı öğrenmek ve ustalaşmak isterler. Yaşamlarında önemli kişilerin alışkanlıklarına ve geleneklerine hayranlık duyarlar {Kahn,1995).
18
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Emici zihinleri sayesinde okul öncesi çocuklar bir şeyin doğrudan kendilerine öğretilmesine ihtiyaç göstermezler. Bu nedenle Montessori okul öncesi sınıfları, çocukların hareket etme, dokunma, değiştirme-uyarma ve keşfetmelerine izin verir. Çocuğun, bir yetişkinin müdahalesi olmaksızın kendi çalışmalarını seçme özgürlüğü vardır. Bu çevrede çocuklar kendi yaradılış özelliklerine dayalı olarak bağımsız çalışmayı, konsantrasyon geliştirmeyi ve öz disiplin sağlamayı öğrenirler {Kahn,1995).
19
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Bu, düzen ve benlik disiplini yoluyla kazanılan bir özgürlüktür. Montessori eğitimcileri, çocuk dünyasının başlangıçta insana oldukça karışık gelen sesler ve görüntülerle dolu olduğunu söylerler. Çocuklar, bu karışıklıktan zaman içerisinde düzen yaratmayı, duyuları yoluyla elde ettikleri izlenimlerini ayırt etmeyi öğrenirler ve böylece yavaş ancak sağlam adımlarla ilerleyerek hem kendilerinin hem de çevrelerinin kontrolünü kazanırlar.
20
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Dr. Montessori öğrenme İçin en geçerli dürtünün çocuğun kendi motivasyonu olduğuna inanmıştır. Çocuklar, kendilerini öğrenmeye doğru yönlendirirler. Öğretmen ortamı hazırlar, aktivi-teyi yönlendirir ve çocuğa uyarıcı sunar. Ancak öğrenen, yaptığı çalışmalar yoluyla motive olan çocuktur. Çocuk, kendi kendisine öğretir ve yaptığı her şeyi kendisi için yapar. Kendi ilgilerine göre çalışmalar seçer, kendi Özgürlüğünün ve doğallığının farkına varır, öğrenmenin keyfini ve heyecanını yaşar. Çünkü başkalarının yapmasını istediğini değil, kendi arzu ettiğini yapmaktadır.
21
MONTESSORİ EĞİTİM YAKLAŞIMI
Zamanla yetenekleri arttıkça çok güçlü bir bağımsızlık ve kendine güven duygusu geliştirir. Montessori yöntemi, çocuğun doğal öğrenme tutkusu üzerine kurulmuştur ve ona sürekli öğrenme İçin ömür boyu sürecek bir motivasyon aşılar. Çocuğu gerçek anlamda hazır olamadığı hiçbir işi yapmaya zorlamaz.
22
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sınıfları üç yaş grubunun bir arada bulunduğu ortamlardır. Okulöncesi 3 ve 4 yaş çocukları ile anaokulu öğrencilerini; ilköğretim okulları ise sınıf öğrencileri ve diğerlerini kapsar (Chattin- McNîchols, 1992). Farklı yaş grubundan olup aynı sınıfı paylaşan öğrenciler üç yıl aynı öğretmende kalırlar. Çocukların karışık yaş biçiminde gruplanması, Maria Montessori'nin üç yıllık periyotlara dayanan çocuk gelişimi teorisine dayanır. Çoklu yaş uygulamasında çocuklar hem birbirlerinden hem de birbirleri sayesinde öğrenirler. Küçük çocuklar büyükleri izleyerek gelecekte neler olacağı konusunda bir bakış açısı kazanırlar. Büyük çocuklar ise küçük çocuklarla paylaşmak yolu ile bilgilerini tazeleme fırsatı bulurlar {Kahn,1995).
23
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori eğitim materyalleri özeldir: Montessori eğitim materyalleri öğretmenlerin sunuş tekniklerine yardımcı araçlar olmaktan çok , çocukların bireysel ve küçük gruplar halinde ça lışmalarını sağlamak üzere geliştirilmiştir. Matematik dersinde materyaller ondalık ve kesir gibi matematik kavramlarını temsil eder. Coğrafya dersinde öğrenciler bulmaca haritaları ile çalışır lar. Bu yap-boz haritaların her parçası bir ülkeyi temsil etmektedir
24
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sınıfında öğrenme materyalleri açık ve alçak raflarda çocukları davet edici biçimde yerleştirilmiştir. Çocuklar hangi materyali kullanmak isterlerse onu seçerler ve istedikleri süre kadar bu etkinliğe davam ederler. Çocuklar bu materyallerle işleri bittiğinde onları aldıkları rafa geri koyarlar. Materyallerin kendileri çocuğu etkinlik göstermeye davet edici niteliktedir. Örneğin uzay geometrisine ilişkin çeşitli biçimler, kabartma harita bulmacaları, renkli boncuklar ve farklı özelliklere sahip çubuklar ve küpler bulunmaktadır.
25
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sınıfındaki her materyal ayırıcı bir nitelik taşır. Bu yaklaşım, çocukların yalnızken daha iyi keşfedebilecekleri varsayımına dayanır. Örneğin, pembe kule olarak bilinen materyal farklı büyüklüklerdeki pembe küplerden oluşur. Okulöncesi çağdaki çocuk, en büyük küp en alta , en küçük küp en üste gelecek şekilde bir kule kurar. Bu materyal büyüklük kavramının farkına varmayı sağlar. Küpler aynı maddeden, renkten ve malzemeden yapılmıştır. Burada tek ayırıcı nokta küplerin büyüklüğüdür.
26
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Başka materyaller, başka kavramların fark edilmesini sağlama amacını taşımaktadır. Renk İçin renkli tabletler, biçim için geometrik ma teryaller, v.b. Üstelik materyaller kendiliğinden düzeltilebilir özelliğe sahiptir. Bir parça uymadığı zaman çocuk buradaki hatayı kolayca fark edebilir. Bir yetişkinin hataları düzeltmesine gerek yoktur. Çocuk sorunları tek başına çözebilme, kendine güven geliştirme, analitik düşünme ve başarılı olmanın verdiği mutluluğu yaşama yeteneğine sahiptir. Çocukların keşiflerinin sürekliliği gibi materyaller de birbiri ile bağlantılıdır. Örneğin pembe kule ile geniş merdiven materyali arasında boyutların karşılaştırılmasına dayalı farklı ilişkiler keşfedilebilir.
27
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Hazırlanmış çevre: Dr. Montessori, "Hazırlanmış çevre" olgusunu ortaya atmış ve geliştirmiştir. Bu, belli bir düzenin olduğu, çocukların kendi hızlarında ve kendi kapasitelerine göre öğrenebilecekleri, rekabetin olmadığı bir ortamdır. Çocuk, o ortamda başarılı olmak İçin bir çok olanak elde eder. Bir Montessori sınıfında çocuk, özel olarak tasarlanmış materyalleri kullanarak kendi kendisine öğretir. Bunlar cazip, basit, çocuğun boyuna uygun materyallerdir. Bu hazırlanmış çevrede çocuk, kendi başına ve başkaları ile birlikte çalışmayı öğrenir ve nasıl çalışacağının seçimini de kendisi yapar. Montessori sınıfı, çocuğun bir yetişkin baskısı olmadan kendisini özgür hissettiği ve kendi dünyasını keşfedip, kendi zihnini ve bedenini geliştirebildiği cazip bir ortamdır. Bu ortamda farklı alanlar vardır.
28
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
"Hazırlanmış çevre" kavramı, çocuğun keşfetme ve öğrenmesine en üst düzeyde olanak tanıyacak biçimde düzenlenmiş bir çevredir. Hazırlanmış çevrede, önemli ölçüde hareket etme olanağı kadar pek çok farklı etkinlikler de vardır. Bir okulöncesi kurumunda örneğin üç yaşındaki bir çocuk elleri ile çamaşırlarını yıkayabilir, dört yaşında bir çocuk taşınabilir alfabe olarak bilinen harflerle sözcükler ve cümleler kurabilir, beş yaşındaki çocuk özel düzenlenmiş boncuk takımları ile çarpma işlemi yapabilir.
29
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Bir ilköğretim sınıfında altı-dokuz yaşlarında çocukların bulunduğu küçük bir grup, zaman şeridinde nesli tükenmiş hayvanlar hakkın-da bir şeyler öğrenirken, başka bir çocuk bir şiirde kullanılan gramer yapısını analiz etmek için yalnız başına çalışmayı tercih edebilir. Bazen bütün sınıf hikaye anlatma, şarkı söyleme ya da beden hareketleri yapma gibi bir grup çalışmasına katılabilirler. Montessori'nin sakin ve düzenlenmiş çevresinde çocuklar kendi hızlarına göre kendi etkinliklerini seçer ve uygularlar. Öz disiplin ve özgürlüğün karışımından oluşan bu deneyimler onların gelişimsel gereksinimlerinin de karşılanmasını sağlamakta-dır
30
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sınıfı çocuklar için bir "oturma odası" gibidir. Bütün mobilyalar çocuğun boyuna göre ayarlanmış ve bütün materyaller çocukların beden yapılarına uygun biçimde tasarlanmıştır. Hazırlanmış çevre dört farklı alana bölünmüştür; Pratik yaşam alanı, duyusal alan, matematik alanı ve dil alanı.
31
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Pratik Yaşam Alanı (Günlük Yaşam Becerileri): Bütün anne-babaların bildiği gibi çocuklar, yetişkinlerle olmayı ve yetişkinlerin günlük etkinliklerine katılmayı isterler. Montessori pratik yaşam materyalleri onların bu etkinlikleri yapmalarına izin verir. Üç yaşında okulöncesi kuruma giden bir çocuk için pratik yaşam alanı ev ve okul arasında bir bağlantı sağlar. Sınıf içinde çocuklara uygun ebatlardaki araçlarla parlatma, fırçalama, süpürme, bağlama gibi gerçek işler yaptırılarak çocuklar yetişkinlerle aynı etkinlikleri paylaşmaları sağlanır. Bir yetişkin çocuğa karışmadan, çocuk istediğinde yardım etmek üzere yanındadır ve bu işler acelesiz, sakin biçimde yapılır (Kahn,1995, s.12).
32
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Küçük bir çocuk için, bulaşık yıkamak, sebze soymak, ayakkabı parlatmak gibi bir yetişkine doğal hatta monoton gelen işlerin özel bir yanı vardır. Bunlar, bir çocuk için heyecan vericidir. Çünkü bu davranışlar yetişkinleri taklit edebilme olanağı sağlar. Taklit ise erken çocukluk yaşlarında en güçlü dürtülerden biridir. Sınıfın bu alanı, çocukların koordinasyonlarını mükemmelleştirecek akti-vitelerle iç içedir. Konsantrasyon süreleri giderek uzamaya başlar. Çalışmalardaki kurallı sıralamayı takip ettikçe detaylara dikkat etmeyi öğrenirler. Bir başka çalışmaya başlamadan önce ellerindekini bitirip yerine koyarak doğru çalışma alışkanlıklarını kazanırlar.
33
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Bir Montessori sınıfında pratik yaşam alıştırmalarına ilişkin dört farklı grup vardır (Kahn,1995): Kişisel bakım: Düğmeleri ilikleme, fermuar çekme, bağlama Çevresel bakım: Temizlik, süpürme, bahçe işleri, ütü yapma, parlatma Sosyal ilişkilerin geliştirilmesi: Kutlama, hizmet, kabul, özür dileme, teşekkür etme. Hareket ve denge: Bir çizgi üzerinde yürüme, sessiz o-yunlar oynama vb.
34
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Pratik yaşam etkinlikleri çocuk için çok çekicidir. Çünkü bu etkinlikler çocuğun yetişkinler dünyasında bağımsız olarak yer almasına izin vermektedir. Ceketinin düğmelerini iliklemeyi, ayakkabısının bağlarını bağlamayı ve ellerini yıkamayı öğrendikten sonra, bu alıştırmaları doğal biçimde tekrar ederek, bir yetişkinin yardımı olmaksızın ustalık kazanır. Bu alıştırmalar çocuğun bağımsızlık duygusunun geliştirilmesi kadar hareketlerinin koordinasyon ve zarafetini de geliştirir. Montessori çocuğun bağımsızlığını besler ve teşvik eder (Kahn,1995).
35
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Duyusal Alan: Dünyanın Keşfi Dünya, renk, büyüklük, boyut, biçim, şekil, ses, dokunma, tat ve kokudur. Çocuk bir duyular dünyasında yaşar. Gelişiminin yaratıcı bölümünü sürdürmek için çocuk, kendisine ulaşmış olan izlenimleri sınıflamak ve ifade etmek gereksinimi içindedir. Do-kunsal, sesli, tadı olan ya da kokulu Montessori materyalleri çocuğa dünyasını sınıflama, tanımlayarak netleştirme karşılaştırmalar yapma olanağı verir (Kahn,1995). Uzunluk, kısalık kavramları farklı boylardaki kırmızı çubuklarla kazandırılır. Bunun gibi yumuşaklık ve sertlik kavramları yumuşak bir kağıt ve zımpara kağıdına dokunularak verilir. Daha sonra sert kağıtlardan bir küre yapılarak yeryüzünün sert ancak suyun yumuşak olduğu başka derslerde de tekrarlanır. Yaprak ve çiçek biçimleri, geometrik poliganlar, üç boyutlu yeryüzü ve su biçimleri, parçalı haritalar ve boyanabilir dünya resim ve küreleri gibi materyaller kullanılarak çocuk, duyusal boyutta dünyayı keşfederek gereken bilgi" ve araçları kazanır (Kahn,1995).
36
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Matematik (Somuttan Soyuta): Okul öncesi çağdaki çocuklarda doğal olarak matematik zekası vardır. Bu yaştaki bir çocukta normal koşullar altında gerekçelendirme, hesaplama ve tahmin etme kapasitesi gelişmiştir. Çocuklar bilinçli bir biçimde sahildeki çakıl taşları ya da tatlıdaki bisküvilerin sayısını hesaplamaya yönelirler. Somut Montessori matematik materyalleri çocuğun somuttan soyuta doğru giden matematik yolculuğunda duyularının gelişmesine izin verir (Kahn,1995).
37
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Çubuklar, miller, kartlar, boncuklar, küpler ve fişler matematiksel soyutlamayı sembolize etmek için kullanılan somut araçlardan bazılarıdır. Çocuklar yalnızca saymayı öğrenmek istemezler, onlar avuçlarında tuttukları şeylerin "ne kadar" olduğunu anlamak İsterler. Aynı şekilde çocuklar bu somut materyalleri kullanarak toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini yapabilirler. (Kahn,1995).
38
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Çocuklara erken yaşlarda matematik malzemeleri ile çalışma olanağı sağlandığında, onların matematikle ilgili pek çok gerçeği ve yeteneği kolayca ve zevkle kazanabildikleri görülmüştür. Diğer taraftan matematik çocuklara ileriki yaşlarda soyut bir formda verildiğinde aynı yetenekleri kazanabilmeleri için uzun bir zaman ve çok fazla çaba gerekmektedir. Dr. Montessori sayı sayma iş lemi ile ilgilenen çocukları incelediğinde onların dokunmayı veya saydıkları materyalleri bir yerden bir yere taşımayı istediklerini gözlemlemiş ve böylece somut matematik materyallerini yaratmış tır.
39
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Çocuklar, bu materyalleri bir araya getirerek, ayırarak, bölüştü rerek, sayarak, karşılaştırarak matematiğin temel işlemlerini kendi kendilerine ortaya çıkarırlar. Bir Montessori sınıfındaki çocuklar asla toplama, çıkartma kuralların) veya çarpım tablosunu ezber lemezler. Çünkü onların sayı sayma, toplama, çıkartma, çarpma ve bölme İşlemlerini yapabilmek için çok çeşitli materyalleri vardır. Böyle farklı materyallerle çocuklara gerekli olan tekrarları yapma olanağı sağlanmıştır. Toplama kurallarını veya çarpım tablosunu ezberleme zamanı geldiğinde ise artık her işlemin ne anlama geldiğini çok iyi bilir durumdadırlar
40
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Dil (Konuşmadan Yazmaya): Bir Montessori sınıfında çocuklar, alfabedeki harflerin isimlerini öğrenmeden önce seslerini öğrenirler. Çünkü bunlar ileride okuyacakları kelimeleri oluşturan seslerdir. Montessori sınıfında dil materyalleri, öğrencilere bireysel olarak sunulur. Bu, öğretmene çocuğun ilgi alanlarını keşfetme olanağı da sağlar. Okuma çalışmaları, çocuğun kelimenin anlamını sorması ya da harflerle çalışma yapma isteği göstermesi ile başlar. Çocuklar, önce 2 ya da 3 sesten oluşan kelimelerle başlarlar ve yavaş yavaş, daha uzun kelimelere geçerler. Sesleri öğrendikten sonra, artık her yeni kelime onları cezbeder. Bu nedenle asla belli sayıda kelime okumaları için sınırlandırılmazlar. Çocukların okuma istekleri asla bastırılmamalıdır
41
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Bu dört alanın dışında Montessori eğitiminde bütünleştirilmiş çeşitli etkinlik konuları da bulunmaktadır. Bu konu alanları fiziksel coğrafya, tarih, bilim ve doğa, kültür programları, sanat, müzik ve yaratıcı hareket alanlarından oluşmuştur. Fiziksel Coğrafya : Geniş tahta yap-boz haritalar, sınıfta en fazla rağbet gören materyallerdir. Başlangıçta, çocuklar, bu hari-talan sadece yap-boz gibi kullanırlar. Daha sonra kıtaların, okyanusların ve ülkelerin yerlerini öğrenirler. Bu ülkelerin önemli özellikleri hakkında bilgi sahibi olurlar. Bu haritalar, birçok coğrafik gerçeği somut olarak gösterir. Çocuklar aynı zamanda ada, göl, körfez, koy gibi çeşitli kara ve su formlarını da görerek, onlara dokunarak öğrenirler. Tarih: Montessori, çocuklara "Zaman Şeritleri" ile çalışarak tarihin de somut bir sunuşunu yapar. Zaman şeritleri, uzun kıvrılmış kağıtlardır. Çocuklar bunu sınıfta yere açarak kullanırlar. Bu şerit üzerinde çeşitli tarih dönemleri işaretlenmiştir. tarih fikrini sunarken, çocuklar, bebeklik resimlerini de kullanarak önce kendi hayatlarının zaman şeridini oluştururlar.
42
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Bilim Ve Doğa: Bilimsel çalışmalarda çocukların doğal merakları, projeler ve deneyler İle uyarılır. Hem bitkiler hem de hayvanlar dünyası, yaşayan her canlının sevilip takdir edilmesi gerektiğini öğretmek amacıyla ders olarak işlenir. Kültür Programı: Çocuklar diğer ülkeleri, onların geleneklerini, yiyeceklerini, müziklerini, iklimlerini, dillerini ve orada yaşayan hayvanları öğrenerek üzerinde yaşadıkları dünyanın farkına varırlar. Böylece dünya üzerinde yaşayan insanları anlamaları, hoş görmeleri ve sevmeleri daha kolaylaşır.
43
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Sanat: Okul öncesi ortamda sanat, çocuğa kendi başına bir şeyler yaratıyor olmanın büyük keyfini verir. Çocuklar, çok çeşitli araçlar kullanarak hayal dünyalarını keşfetme ve İfade etme özgürlüğüne sahiptirler. Anaokulunda sanatsal faaliyetler diğer bütün alanlarla iç içedir. Müzik Ve Yaratıcı Hareket: Yaratıcı müzik, hareket ve dramatizasyon programı sürekli vardır ve anaokulunda her akademik programın içindedir. Okul öncesi çocuklarda, müzik çalışmalarının öğesi, ritimdir. Ritme doğal tepki ise fizikseldir. Bu nedenle çocuğun enstrümanı vücududur. Müzikteki hareketler vücut aracılığıyla yansıtılır ve yorumlanır.
44
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Mentossori İlköğretim okullarının sınıflarındaki en önemli ölçütlerinden biri öğrenci etkinlikleridir: Bir günde 3-4 saat boyunca öğrenciler bireysel ya da küçük gruplar halinde kendi seçtikleri çalışmalarla ilgilenirler. Bu seçimler öğretmenlerin rehberliğinde gerçekleşir. Günde bir saat bütün grup olarak etkinlik gösteren sınıflar Montessori modelinden ayrılırlar. (Chattin-McNichols, 1992).
45
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sınıflarının bir diğer özelliği ise yarışmadan çok işbirliğine dayalı bir tutum geliştirmesidir. Öğrenciler birbirlerine yardım ederler. Geleneksel test sınavları üzerinde fazla durulmaz ve öğrencilerin problemlere yanıt vermelerini sağlayacak ortamlar sağlanır. Kamu Montessori okullarının genel başarı testlerine katılmak zorunda olmalarına karşın pek çok Montessori öğretmeni bu sınavların öğrencinin ne kadar öğrendiğini ölçmekten uzak olduğunu düşünmektedir.
46
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Montessori sisteminde bireysel sorumluluğun gelişti- riimesine büyük bir önem verilmektedir. Çocuklar sınıfın ve eğitim materyallerini korunmasını sağlarlar ve sınıf kurallarının geliştirilmesine katılırlar.
47
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Normalleştirme süreci: Montessori eğitiminde normalleş tirme terimi özel bir anlam taşımaktadır. Montessori uygun bir çevrede özgür davranmasına izin verildiğinde çocukların çiçeklenen ağaçlar gibi üretken olduklarını gözlemiştir, (iyi bir konsantrasyon süresinin sonucunda, bütün ilgileri ile materyallerle çalışan çocuklar tazelenmekte ve doyuma ulaşmaktadırlar. Kendi seçtiği bir çalışma üzerinde sürekli konsantre olabilen bir çocuk, bir iç disiplin ve iç huzuru geliştirmektedir. İşte Montessori bu sürece "normalleştirme" adını vermiştir ve buna bütün bir çalışmanın en önemli tek sonucu olarak nitelendirmiştir. Sadece normalleşmiş çocuklar çevrelerinin de desteği ile harika bir gelişim gücü gösterebilirler. Bu güç, kendiliğinden oluşan disiplin, sürekli ve mutlu çalışma, başkalarına karşı toplumsal duyarlılık ve yardımlaşma biçiminde yansımaktadır
48
MONTESSORİ OKULLARININ ÖZELLİKLERİ
Normalleşmenin özellikleri şu şekilde sıralanabilir; Düzenden hoşlanmak, çalışmaktan hoşlanmak, kendiliğinden oluşan bir konsantrasyon, gerçeğe bağlılık, sessizlikten hoşlanma ve yalnız çalışabilme, tahakküm edici içgüdülerin bastırılması, tercihleri gerçekleştirmek için eyleme geçme gücü, itaat, bağımsızlık ve kişisel teşebbüs, kendiliğinden ortaya çıkan öz disiplin ve neşe
49
ELEŞTİRİLER Montessori sistemi yalnızca okulöncesi eğitim için uygundur: Amerika Birleşik Devletlerinde Montessori okullarının çoğunluğu okulöncesi düzeyde olmakla birlikte doğumdan on dört yaşına kadar süren Montessori prog ramları da vardır. Montessori sistemi yalnızca üstün yetenekli ya da engelli öğrenciler içindir: Montessori yöntemi hem üstün yetenekli çocuklarda hem de engelli çocuklarda çok etkili olmuştur. Bunun yanında bütün çocukların başarılı olmalarını sağlayacak öğrenme çevreleri düzenlenmektedir. Montessori okulları dinsel nitelik taşımaktadır: Amerika'daki pek çok özel Montessori okulu dinsel nitelik taşır çünkü bu okullar dini kuruluşlarca desteklenmekte ve finanse edilmektedir. Ancak Montessori sisteminin kendisi dinsel bir nitelik taşımamaktadır ve dini öğretimi uygun bulmaz.
50
ELEŞTİRİLER Montessori yalnızca zenginler içindir: Bu eleştirinin nedeni Amerika Montessori hareketinin 1950'lerde bir özel okulöncesi eğitim hareketi olarak başlaması ve velilerden alınan paralarla finanse edilmesidir. Ancak Montessori programlan özel okula ek olarak yaklaşık 200 kamu okulunda da mevcuttur. Montessori Sınıflarında çocuklar göreli olarak daha az denetlenmekte ve canları ne isterse onu yapmaktadırlar: Montessori sistemi amaçlı etkinliklerin özgürce seçilmesi temeline dayanmaktadır. Eğer çocuk materyalleri zarar verici biçimde ya da amaçsız biçimde kullanıyor ise öğretmen araya girerek materyali daha uygun biçimde kullanması ya da uygun materyali kullanması konusunda kibarca yönlendirmektedir.
51
ELEŞTİRİLER Montessori bir külttür: Mentossori eğitim akımlarının önemli bir parçasıdır. Bunun kanıtı olarak Montessori eğitimi konusunda üniversitelerde her geçen gün yeni lisans üstü programlar açılmaktadır. Montessori sistemine kamu sektöründeki ilgi de giderek artmaktadır. Montessori sınıfları aşırı derecede yapılandırılmıştır: Öğretmenin bütün materyallerin özel amacını açıkça belirtmesine ve bütün etkinlikleri adım adım bir düzen içinde sunmasına rağmen çocuk özgürce seçtiği etkinliklerdeki bir saklı düzen içinde yeni olanakları da keşfetmektedir.
52
ELEŞTİRİLER Montessori hayal gücüne karşıdır ve yaratıcılığı boğmaktadır: Düzenlenmiş çevrelerin problem çözmede özgür ve yaratıcı yaklaşımı teşvik ettiği bir gerçektir. Ayrıca öğretmenin yönlendirdiği bir hayal gücü teşvik edilmektedir. Çocuklar tarafından başlatılan hayal oyunları , öğretmen tarafından gözden geçirildiğinde yararlı ve sağlıklı o-lur. Montessori sınıfları çocukları çok hızlı ve çok ileri olmaya zorlamaktadır: Montessori felsefesinin temeli, her çocuğun kendi bireysel adımlan ile gelişmesine izin verme düşüncesidir. Montesori çocuklarının mucize öyküleri, onların yaş düzeylerinden geleneksel beklentilerin ötesinde, yapay bir ilerleme değil bilimsel olarak hazırlanmış bir çevre kendi hızı ile öğrenmesine izin verildiğinde ortaya çıkan olasılıklara bağlıdır. Montessorinin modası geçti: Montessori programında uygun değişiklikler yapıldığında (Bilgisayarla tanışma, Kültürlerle ilişkili olarak pratik yaşam alıştırmalarında değişikliklerin yapılması gibi) Montessori'nin temel pedagojik anlayışı güncelliğini korumaktadır. Çağdaş araştırmalar ve değerlendirmeler Montessori'nin anlayışını günümüzde de onaylar niteliktedir.
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.