ÖĞRETİM TASARIMI MODELLERİ

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM TASARIMI MODELLERİ"— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM TASARIMI MODELLERİ
BTÖ 312 ÖĞRETİM TASARIMI ÖĞRETİM TASARIMI MODELLERİ Doç. Dr. Arif ALTUN Arş. Gör. Meryem YILMAZ SOYLU

2 Modeller her zaman doğru işleri yapmamıza yardımcı olur mu?
Yaşam boyunca birilerini ya da bir şeyleri model alma ihtiyacı duydunuz mu? Modeller her zaman doğru işleri yapmamıza yardımcı olur mu? BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

3 Öğretim Tasarım Modelleri
Hannafin ve Hill (2002) öğretim tasarımının iki farklı temel yaklaşım üzerine kurulu olduğunu belirterek bu çerçevede yapılan etkinlikleri de sınıflamışlardır. Sözü edilen evre ve etkinlikler tabloda gösterilmektedir. Hannafin ve Hill (2002) öğretim tasarımının iki farklı temel yaklaşım üzerine kurulu olduğunu belirterek bu çerçevede yapılan etkinlikleri de sınıflamışlardır. Sözü edilen evre ve etkinlikler tabloda gösterilmektedir. BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

4 Geleneksel ve yapılandırmacı öğretim tasarımı evre ve etkinlikleri
Öğretim Tasarımı Evreleri Geleneksel Tasarım Etkinlikleri Yapılandırmacı Tasarım Etkinlikleri Analiz İçerik Öğrenen Öğretsel ihtiyaç Öğretsel hedef Bağlam Problem tanımlanması Anahtar kavramların tanıtılması Tasarım Öğretsel hedefler İş analizi Ölçüt-dayanaklı değerlendirme Öğretsel kazanımlar Öğrenme sıralamasının yapılması (grup ve/ya da bireysel) Bağlama dayalı değerlendirme Geliştirme Öğretsel materyallerin geliştirilmesi Öğrenme kaynaklarının yapılandırılması Uygulama Öğretmen: ileten, yöneten Öğrenen: alıcı, kazanan Odak: hedefin kazandırılması Öğretmen: başvurulan, destekleyen Öğrenen: yöneten, kontrol eden Odak: problem çözme Değerlendirme Öğrenenin ne bildiği Neyi nasıl bildiği Öğrenenin nasıl öğrendiği Bilmenin girdisini çıktısını bilmesi

5 ADDIE Modeli BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

6 ADDIE Modeli Aşama Gerekenler Analiz Hedef kitle kimdir?
Neyi öğrenmeye ihtiyaçları var? Bütçe nedir? Ulaştırma olanakları nedir? Ne gibi sınırlılıklar vardır? Proje ne zaman tamamlanacak? Öğrenciler yetenekleri konusunda ne söylüyor? Tasarım Bilişsel becerilerin kazandırılmasına en uygun (web) ortamını seçin (Driscoll, 1998). Öğretimsel hedefleri yazın, ders planına ve modüllere göre bir yöntem seçin (Hall, 1997). Dersin içeriğine uygun etkileşimli bir (elektronik) ortam tasarlayın (Porter,1997). Geliştirme Gereken ortamı yaratın (İnternetin güçlü yanlarını kullanarak) öğrenenlerin tercihleri ile örtüşecek farklı çoklu ortam bileşenleri kullanarak bilgileri sunun (Porter, 1997). Uygun etkileşim yöntemlerini belirleyin. Bunlar, öğrenenleri yaratıcı, yenilikçi ve geleceği araştırmaya istekli kılsın (Porter,1997). Sosyal bir ortam yaratacak ve öğrenenlerin işbirliği yapmasını sağlayacak etkinlikler planlayın (Simonson ve diğerleri, 2000). Uygulama Gereken materyalleri çoğaltıp dağıtın. Teknik aksaklıklardan kaynaklanabilecek problemlere karşı yedek bir plan hazırlayın (Simonson ve diğerleri, 2000). Değerlendirme Öğrenenleri hedefler doğrultusunda sınayın. Süreci öğretimsel standartlara göre test edin.

7 ARCS Modeli ARCS modeli dört kategoriden oluşur. Bunlar: Dikkat
Uygunluk Güven Doyum BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

8 ARCS Modeli Dikkat Algısal uyandırma
Onların ilgisini çekebilmek için ne yapmalıyım? Sorgusal uyandırma Sorgulama becerisini nasıl uyarabilirim? Değişkenlik Dikkatlerini sürekli uyanık tutabilmek için çeşitli taktikleri nasıl kullanabilirim? Uygunluk Kazanım (hedef) tanıtımı Öğrenenlerimin ihtiyaçlarını nasıl karşılayabilirim? Güdü eşlemesi Öğrenenlerime nasıl ve ne zaman uygun seçenek, sorumluluk ve etki sağlayabilirim? Benzerlik Öğrenenlerimin deneyimlerine dönük öğretimi nasıl düzenleyebilirim? Güven Öğrenme gereklilikleri Başarı için olumlu beklenti yapılandırılmasına nasıl yardımcı olabilirim? Başarı fırsatları Öğrenme deneyimleri, öğrenenlerin yeterliliklerine inancını nasıl destekleyip artırabilir? Kişisel kontrol Öğrenenler başarılarının kendi güç ve yeteneklerine bağlı olduğunu nasıl bilebilir? Doyum İçsel pekiştireçler Öğrenenlerin yeni edindikleri bilgi ve yetenekleri kullanmaları için nasıl fırsatlar sağlayabilirim? Dışsal ödüller Öğrenenlerin başarısı ne ile pekiştirilebilir? Adalet Öğrenenlerin başarıları ile ilgili olumlu duygular hissetmesine nasıl yardımcı olabilirim?

9 Dick ve Carey Modeli BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

10 ASSURE Modeli Öğrenenlerin analizi Kazanımların belirlenmesi
Genel özellikler Ön yeterlilikler Öğrenme stilleri S Kazanımların belirlenmesi Beklentiler Performans durumları Kabul edilebilir performans derecesi Öğretim yöntem, medya ve materyallerinin seçimi Elde edilebilir materyallerin seçimi Var olan materyallerin elden geçirilmesi Yeni materyallerin tasarlanması U Medya ve materyallerin kullanımı Materyallerin önizlemesi Materyal ve ortamın hazırlanması Öğrenme deneyimlerinin sağlanması R Öğrenen katılımı Sınıfta ya da etkinlikler sırasında öğrenenlerin bilgiyi işlemesi E Değerlendirme ve gözden geçirip düzeltme Öğretim öncesi, sırası ve sonrasında Öğrenen, medya ve yöntemlerin değerlendirilmesi

11 Seels Modeli BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

12 Smith ve Ragan Modeli BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

13 Gerlach & Ely Modeli BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

14 Ayrıntılama Kuramı (Elaboration Theory)
Ayrıntılama kuramı sıralanmış ve düzenlenmiş öğretim için bir model ortaya koymaktadır. Bilişsel alan için öğretim tasarımlarında kullanılabilir. Reigeluth kuramını, kavramsal, işlemsel, kuramsal tasarım ve planlama için ayrıntılı süreçler ortaya koyarak ifade etmiştir. BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

15 Ayrıntılama Kuramı (Elaboration Theory)
Ayrıntılama kuramının anahtar ilkesi, öğrenenler fikir ve becerilerin özümsendiği anlamlı bir bağlam geliştirme ihtiyacı hisseder cümlesidir. Bu ana fikirle yola çıkan Ayrıntılama kuramının sekiz ana strateji bileşeni vardır. Bunlar: Düzenlenmiş ders yapısı: dersin odağını yansıtacak organizasyon yapısı belirleyin. Basitten karmaşığa doğru sıralama: Düzenlenmiş yapıya göre hazırlanmış ders basitten karmaşığa doğru bir sıralama içermelidir. Ders içindeki sıralamalar: Bilgi bileşenleri tabana alınarak tasarımda kullanılmalıdır. Özetleyiciler: Ders ve ünite bazında içeriğin gözden geçirilmesi. Sentezciler: Sentezlemenin amacı öğrencilerin yeni öğrendikleri bilgiler ile önceki bilgilerini kaynaştırarak özümsemeleri sağlanmalıdır. Analojiler: İçerik ile öğrenenlerin önceki bilgileri arasında ilişki sağlayın. Etkinleştiriciler: Bilişsel strateji etkinleştiricileri Öğrenen kontrolü: Öğrenciler, hem içerik hem de öğretsel stratejileri kullanmak konusunda yüreklendirilmelidir. BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

16 Evrensel Tasarım (Universal Design) Modeli
Herhangi bir düzenleme ya da özel tasarıma gerek kalmaksızın bütün insanların kullanabileceği şekilde hazırlanmış bir ürün ya da ortam tasarımına verilen isimdir. Örneğin bilinen kapı kolları herkesin kullanabildiği yapıda değildir. Bu durumda evrensel tasarım prensiplerine göre hazırlanacak olan tasarım kapı kolu yerine kapıya yaklaşan nesneleri algılayan ve kapıyı açan bir sensörü kullanmak isteyecektir. Böylelikle engelliler, küçük çocuklar, yaşlılar, elinde ağır yük taşıyanlar kapıyı kolaylıkla açabilecektir. BTÖ 212 Öğretim Tasarımı

17 Evrensel Tasarım (Universal Design) Modeli
Evrensel tasarıma gore tasarlanacak ortam ya da ürünleri biçimlenecek olan yedi ilke aşağıda sırasıyla ele alınmıştır. Adil kullanım (Equitable Use): Kullanımda esneklik (Flexibility in Use): Basit ve sezgi ile kullanılabilir (Simple and Intuitive): Algılanabilir bilgi (Perceptible Information) Hatalara karşı tolerasnlı (Tolerance for Error) Düşük fiziksel güç (Low Physical Effort) Kullanım ve yaklaşım için büyüklük ve alan (Size and Space for Approach and Use) BTÖ 212 Öğretim Tasarımı