TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ ÖLÇME

... konulu sunumlar: "TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ ÖLÇME"— Sunum transkripti:

1 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ ÖLÇME
DEĞERLENDİRME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ

2 Türkçe öğretiminde ölçme değerlendirme konusu olan beceri alanları şunlardır:
Dinleme Sesli ve sessiz okuma Anlama Konuşma Yazma Dilbilgisi Yazım ve noktalama Sözcük dağarcığı

3 Başlıca ölçme değerlendirme yolları:
Gözlem Sözlü ve yazılı sorular Yazma Yazdırım Anlattırma Test Ödev Sesli ve sessiz okuma

4 TÜRKÇE PROGRAMINDA PERFORMANS GÖREVİ VE PROJE
Programda öngörülen eleştirel düşünme, problem çözme, okuduğunu anlama, yaratıcılığını kullanma, araştırma yapma gibi öğrencinin bilişsel, duyuşsal, psiko-motor alandaki becerilerini aynı anda kullanmasını, geliştirmesini ve bir ürünün ortaya konmasını gerektiren çalışmalarıdır. Performans ödevleri, kısa sürelerde yapılabilecek çalışmalardır. Bu tür ödevlerle, öğrencilerin derslerde kazandırılması hedeflenen üst düzey becerilerdeki gelişimlerini günlük yaşamla ilişkilendirerek göstermeleri beklenmektedir. Performans ödevlerinin güvenirliği açısından öğrencinin ödevi yaparken konuya ilişkin kazanımlarını gözlemleyebilmek için ödevin belirli aşamaları sınıf ortamında gerçekleştirilir ya da yapmış olduğu çalışmayı öğretmeniyle ve arkadaşlarıyla paylaşması sağlanır.

5 7.SINIF TÜRKÇE PERFORMANS GÖREVİ TASLAĞI
İÇERİK SINIF DÜZEYİ BEKLENEN BECERİLER HAZIRLAMA SÜRESİ DEĞERLENDİRMEDE KULLANILACAK ARAÇLAR Şiirde Konu 7.sınıf — Araştırma — Estetik zevk kazanma — Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma. 2 hafta Dereceli Puanlama Anahtarı

6 Sevgili öğrenciler; Sizden şiir türleri ile ilgili bir araştırma yapmanızı istiyorum. Bu çalışma sizin araştırma yapma, estetik zevk kazanma, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma becerilerinizin gelişmesine yardımcı olacaktır. KONU: Şiir türleri

7 YÖNERGE: 1- Konuyla ilgili kaynakları tespit ediniz. 2- İlgili kaynakları tarayarak kendinize gerekli bilgileri belirleyiniz. 3- Örnek olarak kullanacağınız şiirleri tespit ediniz. 4- Yaptığınız araştırmaları rapor haline getiriniz. 5- Faydalandığınız kaynakları çalışma sonunda belirtiniz. 6- Çalışmanızı zamanında tamamlayarak kontrollerini yapınız.

8 PUANLAMA ANAHTARI ÖLÇÜTLER PERFORMANS DÜZEYİ Çok iyi (3) Orta (2) Geliştirilmeli (1) İÇERİK YETERLİLİĞİ GÖRÜNÜŞ SUNUM KAYNAKLARDAN YARARLANMA Diğer TOPLAM:…………………………

9 Türkçe dersinde kullanlabilecek öğrenme stilleri:
TÜRKÇE DERSİNDE KULLANILAN ÖĞRENME STİLLERİ Türkçe dersinde kullanlabilecek öğrenme stilleri: Çözümleme Bireşim Tümevarım ve tümdengelim Anlatma Soru- yanıt Gösteri Küme çalışması Oyunlaştırma Gözlem ve İnceleme

10 ÖRNEK: TÜMEVARIM YÖNTEMİ: Türkçe öğretiminde bu yöntemin önemli bir yeri vardır. Özellikle dilbilgisi çalışmalarında bu yönteme sık sık başvurulur. Bir okuma parçası içinde varlıkların adlarını bildiren sözcüklere öğrencilerin dikkatlerinin çekilmesi, sonunda bu sözcüklerinişlevleri üzerinde öğrencilerin bir genelleme yaparak adın tanımını sezmeye başlamaları bu yöntemin kullanılışına bir örnek gösterilebilir. Ayrıca soyut kavramların açıklanması sırasında da bu yöntemden yararlanlabilir.

11 ÖRNEK MATERYAL VE ETKİNLİK
EŞLEŞTİRME DERS : Türkçe SINIF : 6 YAKLAŞIK SÜRE : 15 dakika TEMEL BECERİLER : Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma ÖĞRENME ALANI : Yazma AMAÇ : Yazma kurallarını uygulama MATERYALLER : Çalışma kâğıdı KAYNAKLAR :

12 Daha sonra metin yeniden oluşturulur.
SÜREÇ Öğrencilerin okudukları metinde yer alan yabancı kelimelerin listesi yapılır.Bulunan kelimeler Türkçe karşılıklarıyla eşleştirilir. Daha sonra metin yeniden oluşturulur. Not : Kontrollü yazma yöntemi kullanılır. Örnek Metin: Yeni iş yeri, eskiden çalıştığı fabrikanın hemen yüz metre ilerisindeydi. Ofisboy olarak çalışıyordu. Tüm getir götür işleri ondan soruluyordu. Eksik şeyleri o çek ediyordu. Tüm gün yürümekten yorgun düşmüştü, eve gelip ayakkabılarını çıkardığında şoke oldu. Artık ayakları off olmuştu. Ofisboy …………… Çek etmek………… Şoke olmak …… Off olmak………… DEĞERLENDİRME: Eşleştirmeli sorular sorulur.

13 Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ)

14 Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ)

15 Problem Nedir Problem: bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz gibi görünen durumlardır. John Dewey problemi, insan zihnini karıştıran, ona meydan okuyan ve inancı belirsizleştiren her şey olarak tanımlamaktadır. Problem, bu şekilde, zihni karıştıran ve inancı belirsizleştiren şeyler olarak alındığında problemin çözümü, belirsizliklerin ortadan kaldırılması demek olur.

16 Belirsizlik, şüphe, anlaşılmayan, bilinmeyen, muallak, belirsiz olan, kafa karıştıran,
Hedeflenen sonuçların alınmasını engelleyebilecek veya aksatabilecek çözümlenmesi gereken durum Çözülmesi, yanıtlanması veya düşünülmesi gereken durum Zorluk ve belirsizlik yaratan bir kişi, nesne veya durum

17 PROBLEME DAYALI ÖĞRENME Bazı Kavramlar
Kişi hayatı boyunca problemlerle karşılaşır, düşünür, beceri geliştirir, stratejiler bulur, uygulayarak çözmeye çalışır. Aktif öğrenmenin eğitim uygulamalarından biri Probleme Dayalı Öğrenme (PDÖ) yaklaşımıdır Bilgi, Kavrama Anlama Analiz Sentez değerlendirme eleştirel düşünme problem çözme becerileri aktif rol alma Strateji Rehberlik süreç

18 Probleme Dayalı Öğrenme Bilgi kazanmada edilgen tutumu reddeder
Tartışma ve işbirliği yapabilmeyi, Bireylerin öğrenme sorumluklarını almalarını, Kişilerarası ilişkilerde başarılı stratejiler yürütmelerini, Problem çözümlerini gerekçelendirebilmeyi, Pratiğe hazır, uygulama sorumluluğunu yüklenebilmeyi, Yeni bilgiye açık ve kritik değerlendirme yapabilmeyi sağlar.

19 Probleme dayalı öğrenme
Karşılaşılan problemleri tanımayı, Öneminin farkında olmayı, kavramayı Problemin nedenlerini anlamayı, Çözebilmeyi, ve önceden denenmiş çözümler üzerinde yansıtma yaparak, deneyimlerin gözönüne alındığından yola çıkar.

20 ROLLER “eğitici” DEĞİL “eğitim yönlendiricisi”
“Öğrenci” DEĞİL “öğrenen”

21 Probleme Dayalı Öğrenme
ÖĞRENMENİN “TAM VE YETERLİLİĞE DAYALI” OLMASI GÖRÜŞÜNE DAYANIR.

22 Problem çözme bir beceridir. Oysa
Probleme dayalı öğrenme – bir kurama dayalı ve stratejiler bütünü olarak düşünülebilir, öğrenme ihtiyacının hissedilmesi ile yeni bilginin aktif, katılımcı ve paylaşıcı edinilmesi sürecidir.

23 Probleme Dayalı Öğrenme
Bir problemden yola çıkarak, problemin çözümü aşamasındaki gereksinim duyulan tüm bilgilerin öğrenilmesi dersin hedefi, öğrenen tarafından aktif kullanılması ve araştırmaya olanak tanıması öngörülür. Amaç sadece belirlenen problemi hedefe taşımak değil, problem aracılığıyla gündeme gelen yeni öğrenme hedeflerini ortaya çıkarmak ve problem çözme çabası ile SORGULAMA, ARAŞTIRMA, TARTIŞMA, DEĞERLENDİRME becerilerinin kazandırıldığı ÖĞRENME EYLEMİ ne dönüşmesidir.

24 Bilginin yayılması ve hızla edinilmesi amaçlı “öğrenmede problem kullanma” yaklaşımı olarak ta bilinen, günümüzdeki sorunları belirleme, sorunun nedenlerini arama, neden hakkında hipotez kurma ve bu hipotezleri çözme aşamalarından oluşmaktadır. Bu yöntem öğrenme hedeflerini çıkarma ve hedef doğrultusunda bilgi edinme şeklinde bir yaklaşımı içermektedir.

25 Probleme Dayalı Öğrenmenin 4 Bileşeni
A. Senaryo (Problem) B. Öğrenci C. Eğitim yönlendiricisi, sağlayıcısı D. Değerlendirme Bu bileşenlerin birbirini tamamlayıcı ve destekleyici özellikte olması, üzerlerine düşen rollerin başarıyla uygulanması sürecin etkin ve amaca yönelik gerçekleşmesini sağlar.

26 Öğrenci Merkezli Öğretmen Merkezli

27 Klasik ÖĞRETMEN merkezli öğretilerden farklılıklar gösteren yeni bir yaklaşım olup, eğiticinin gelenekselleşmiş kalıplarından uzak akılcıl değişimlerle öğrenciye, meslek yaşantısında karşılaştığı sorunları çözerken mantık yürütme, analiz etme, sentezleme, bilgiye ulaşma ve yorumlama becerisi vermektedir. Düşünen, sorgulayan ve araştıran bireyler yetiştirmeyi hedeflemektedir.

28 Problem çözmeye dayalı öğrenme
yapılandırmacı öğrenme ortamlarının en önemli uygulamalarından biri öğrenme etkinliklerinin planlanması, öğrencilerin belli bir problem durumuna aktif katılımlarını gerektiriyor Dolayısıyla, problem çözmeye dayalı öğrenme, eğitim programı, öğretim ve değerlendirme için güçlü bir öğretim stratejisidir (Torp and Sage, 1998). Yeni bilginin edinilmesi ve entegrasyonu için başlangıç noktası olarak problemlerin kullanımı ilkesine dayalı bir öğrenim yöntemidir Barrows,1982

29 Temel Özellikleri Öğrenme, PBÖ de gerçek hayattaki kadar karmaşık bir problem ile başlar. Problem genellikle birbirini izleyen ancak arada serbest çalışma içinbirkaç gün bırakılan iki ya da daha çok sayıda, 2-3 saatlik oturumlarda tartışılır. Öğrenciler dayanışarak, bireysel, eşli veya grup halinde çalışırlar Grup çalışmasının yapılması sosyal, gerçek ve aktif ortamda becerilerin gelişmesine olanak sağlar.

30 Temel Özellikleri Konuları öğrenciye aktarmak yerine problemi çözerken gerekli bilgiler araştırılarak edinilir. Gerçek hayat problemleri ile çok daha önceden yüz yüze gelmeyi sağlar. Öğretmenin rehberlik görevi vardır.

31 PDÖ stratejisinin uygulama açısından, uygulamada stratejik olarak kullanılacak olan problemin kalitesi önemlidir. Stratejide kullanılacak olan kaliteli bir problemin özellikleri Öğrencinin ilgisini hemen çekebilmeli, tüm öğrencileri harekete geçirmelidir. Bunun için gerçek dünyadan seçilmiş olmaları teşvik edicidir . Mantığı, yani akıl yürütmeyi temel almalıdır. Mantığın ana konusu bilginin elde ediliş formları olduğuna göre bilgiyi temel alan bir yaklaşım içinde olmalıdır. Öğrencilerin her aşamada kararını ifade edebilmesine uygun olmalıdır.

32 Bazı problemler grupla çözüleceğinden problem, işbirliğine uygun olmalıdır.
Problem, grup üyeleri tarafından alt problemlere indirgenebilir özellikler taşımalıdır. Problem, açık uçlu olmalı, tek cevaplı olmamalıdır. Öğrencinin daha önceki bilgileriyle bağlantılı ve onları destekler nitelikte olmalıdır. Problem, farklı bakış açılarını ortaya çıkarmalıdır. Daha sonra öğrenilecek konularla veya bilgilerle bağlantı kurmak için köprü vazifesi görür niteliği taşımalıdır.

33 Öğrencilere metabilişsel becerilerini geliştirmeleri için fırsat tanır
Öğrenciler problemler ile çalışırken düşünmeleri üzerinde düşünmeyi de öğrenirler. Şu türde sorular sürece eşlik eder “Problem ne?” “Nasıl ve nereden başlamalıyım?”, “Ne biliyorum?”, “Ne bilmeye ihtiyacım var?”, “Nereden bulabilirim?”, “Tüm olasılıklar hakkında düşündüm mü?”, “Bu veriler ne anlama geliyor?”, “Bu bilgiye güvenebilir miyim?”, “Bu sınırlamadan kurtulmanın iyi bir yolu nedir?”, “Çözmeye çalıştığım problem nedir?”, “Yapabileceğim eylemler nelerdir?”, “Eğer her birini yaparsam neler olur?”, “Yapacak en iyi ve doğru olan nedir?”

34 Problemler YapılandırılmamışProblemler Yarı Yapılandırılmış Problemler
Tamamen Yapılandırılmış Problem Problemle ilgili tüm bilgiler verilir Öğretmen tarafından belirlenen, izlenecek olan kurallar ve işlemler ile çözülür Tek bir doğru sonucu vardır Problemle ilgili bazı bilgiler verilir Kuralları öğretmen ve öğrenciler belirler Problem ile ilgili bilgiler verilmez Tanımlanması güçtür Kurallar, problemi çözecek olan kişi tarafından bulunur. Genellikle çözüm için birden fazla yol sunar Farklı sonuçları vardır

35 PDÖ Uygulaması Problemi çözmek için edinilmesi gereken bilgilerin tanımlanması Problem hakkında ne biliyorum? Problemi çözebilmek için neleri bilmeye ihtiyacım var? İhtiyacım olan bilgiyi nereden bulabilirim?

36 Öğrencilerden küçük gruplar, eşler oluşturulur, gruptaki tartışmaları yönlendirmek ya bir grup sözcüsü ya da öğretmen eşlik eder ve oturumlara başlangıcı bir problemin (senaryo) tanıtılması ile başlanabilir.

37 MALZEME yazılı senaryolar, anekdotlar, resimler, drama, video, teyp gibi araçlardan yararlanılır (Korkmaz, 2002, s. 27).

38 PDÖ AŞAMALARI * Bilmediklerini araştır * Bildiklerini listele

39 Problem Çözme Aşamaları
Problemin hissedilmesi ve ortaya atılması Problemin tanımlanması ve sınırlandırılması Çözüme ilişkin hipotezlerin ileri sürülmesi İlgili bilgilerin toplanması En uygun hipotezin uygulanması Sonucun bulunması

40 Uygulama Aşamaları Bilgilerin araştırılarak toplanması ve analiz edilmesi Çözüm yollarının geliştirilmesi ve deneme yollarının araştırılması Problem için en iyi çözüm yolunun belirlenmesi

41 Uygulama Aşamalarında Dikkat!!
Problemin sunulması; öğrencilerin problemi anladıklarından emin olmamız gerekmektedir. Problemin bireysel olarak ve grupla analiz edilmesi olanaklı olmalıdır. Öğrencilerin o andaki bilgileri ile hipotezler veya çözüm yolları geliştirmelerine olanak sağlayıcı nitelikte olmalıdır.

42 Bloom ve Bilişsel Taksonomi
Benjamin S. Bloom

43 Bloom’s Taxonomy Değerlendirme Sentez Analiz Uygulama Kavrama Bilgi

44 Öğrenmenin en üst aşamasında yer alan sentez, probleme dayalı öğrenme yaklaşımında hedeflenen basamak olmalıdır. Sorular, öğrencilerin analiz ve sentez yeteneklerini geliştirecek nitelikte kurgulanmalıdır.

45 SENARYO . Siz Mersin ATAŞ PETROL RAFİNERİSİ güvenlik biriminde çalışan tek bilim adamısınız, Rafinerinin bulunduğu yerleşim merkezi olan KARADUVARda insanlar refinerinin çevreye verdiği tehlike ve insan sağlığını tehlikeye attığı düşüncesindeler, böyle bir durumda ne yapardınız?

46 2. Problemin Tanımlanması 3. Bilgilerin Toplanması
3.1 Bilinmesi Gerekenler : 3.2 Yapılması Gerekenler: 4. Soru (Problem) Üretme 5. Hipotez Oluşturma 6. Araştırma 7. Problemin Tekrar İfade Edilmesi 8. Alternatif Üretme 9. Çözümleri Savunma 10.Doğrulama

47 Değerlendirme Her oturumda eğitici öğrenciyi, öğrenci hem kendini, grubunu ve eğiticiyi değerlendirir. Bu çok boyutlu iletişim eğitimin sonunda olduğu gibi, eğitim süresince de eğitim, eğitim yönlendiricisi, öğrenci üçgeninde sürekli gerçekleşir. Öğrenci her oturumda bilginin kullanım düzeyini ve süreci değerlendirdiği için öğrenme sürecine hakim olur. Öğrencinin bireysel başarısı gruba yansır, grubun bütün olarak başarısı amaçlanmaktadır. Öğrenci 4-8 kişilik bir ekibin üyesidir. Gerçek yaşamdan örnek problemler benzer olarak bazen karşılaşılan problemi yalnızca bireysel başarının çözmeye yetmediğini farketmesi ekip bilinci oluşmasını sağlamaktadır. Ekip çalışması sonucunda öğrenci, sorunlara farklı yaklaşımları görebilmekte ve bunlardan kaynaklanan değişik çalışma yöntemlerinin ürünlerinden yararlanabilmektedir.

48 Değerlendirme, test vermenin öğrencilerin sınıftaki davranışlarını gözlemlemeye dayalı, öğrencilerin performansı hakkında karar vermeyi kapsayan bir süreçtir . Probleme dayalı öğrenme, çalışmanın bütününü kapsayan bir değerlendirmenin yapılmasını gerektirir. Bunun için de iki tip çalışma yapmak gerekir. Standart testler, Öğrencilerin çalışmalarını gözlemek

49

50

51 Bülent Aksoy, Probleme Dayalı Öğrenme
KAYNAKÇA Ahmet Kılınç, Probleme Dayalı Öğrenme, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:15, No.2, Ekim 2007. Bülent Aksoy, Probleme Dayalı Öğrenme Şirin Karadeniz, Probleme Dayalı Öğrenme AÇIKGÖZ, Ü. Kamile. (2006). Aktif Öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları. 8. Baskı