08-09 Temmuz 10 AİLE GEKİMLİĞİ UYGULAMASI VE EĞİTİMLERİNİN BUGUNÜ VE YARININI DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 1. Grup Görüşleri.

... konulu sunumlar: "08-09 Temmuz 10 AİLE GEKİMLİĞİ UYGULAMASI VE EĞİTİMLERİNİN BUGUNÜ VE YARININI DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 1. Grup Görüşleri."— Sunum transkripti:

1 08-09 Temmuz 10 AİLE GEKİMLİĞİ UYGULAMASI VE EĞİTİMLERİNİN BUGUNÜ VE YARININI DEĞERLENDİRME TOPLANTISI 1. Grup Görüşleri

2 1. Grup Üyeleri Prof. Dr. Okay Başak Prof. Dr. İsmail Hamdi Kara
Prof. Dr. Hakan Yaman Doç. Dr .M. Mümtaz Mazıcıoğlu Doç. Dr. Oğuz Tekin Doç. Dr. Kamile Marakoğlu Doç. Dr. Ertuğrul Tatlısumak

3 Aile Hekimliği uygulamasının olumlu yönleri nelerdir
Aile hekimliği uzmanları için uygun çalışma ve görev yeri Hekimlere yeni bir görev tanımı = motivasyon Uyum eğitimleri = olumlu tutum geliştirdi Kolay erişilebilir, eşit ve hakkaniyetli sağlık hizmeti Birinci basamağın halk gözünde itibarının artması Reforma rağmen sağlık göstergelerinin gerilememesi Sürekli bakım ve kişisel bakımın sağlanıyor olması E-sağlık uygulamasının hizmetleri desteklemesi Ücretlendirme politikasının olumlu etkileri Klinik olmayan görevlerin kaldırılması Bürokratik yüklerin azaltılması

4 Aile Hekimliği uygulamasının geliştirilmesi gereken yönleri
Ücretlendirmedeki dengesizlik (Uzman-Aile Doktoru, üniversite-sağlık bakanlığı, klinisyen-idari sınıf, düşük risk-yüksek risk) Ödeme ve sözleşme yönetmeliği taslağı: Yaşlı ve kronik hastalıklarına ilişkin risk grupları Hekim başına düşen nüfusun fazla olması ( kişi). Aile Hekimliği uzmanlarının mesleklerini uygulama kayıpları Anabilim dallarının uygulamaya girememesi Tetkik panelinin yeterli olmaması (HbA1c, TSH gibi hormonların istenememesi) Kırsalda laboratuvar hizmetlerinin yetersizliği Spirometri, US gibi tetkiklere erişim sorunları Ekip çalışmasına yer verilememesi Sağlık hizmetleri için yeterli sayıda eleman kullanılamaması Aile sağlığı elemanlarının çağdaş aile hekimliği hizmetleri vermeleri için yeterince hazır olmamaları

5 Aile Hekimliği uygulamasının geliştirilmesi gereken yönleri II
Rehabilitasyon gibi hizmetlere yer verilememesi Palyatif sağlık hizmetlerine yer verilmemesi Ev ziyaretleri, evde bakım gibi özel bakım koşulları konusuna henüz değinilememesi. SGK’nın ev ziyaretlerinde kullanılan malzemeyi ödememesi Hareketli nüfusuna sahip çıkamama. Listeden ayrılan hastaların düşülememesi.

6 Aile Hekimliği uygulamasının geliştirilmesi gereken yönleri III
Saha eğitimlerine ilişkin herhangi bir somut hazırlığın olmaması SAHA II eğiticilerinin rolü ve eğitimlerdeki konumu 2. Aşama eğitimlerinin beceri eğitimi boyutunun belirsizliği Yapılan 1. ve 2. Aşama eğitimlerinin ölçümlerinin sadece teste dayalı ölçümler ile değerlendirilmesi 1. Aşama eğitimlerin deadline’nın belirsizliği, asistanlık eğitimine ket vurması. Geçiş dönemi eğitimlerinin deadline’ının belirsizliği Aile hekimliğinin kendine özgü araştırma yapacak araştırma kapasitesinin olmaması Aile hekimliği araştırmalarını destekleyecek fonların ve desteklerin azlığı Sağlık Bakanlığının araştırma gereksinimlerini öncelikle aile hekimliği anabilim dallarına yönlendirmemesi

7 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz
Hekimlerin üstlendikleri risk, emek ve liyakat oranında ücretlendirilmeleri: Klinisyenlikle uğraşan hekimlerin riski fazla iken, halk sağlığı ya da idari hizmetlerle uğraşan hekimlerin riski daha az olmaktadır. Daha fazla çalışanlara daha fazla ücret. Ücretlendirmelerde kıdeme göre de yapılması ve bunun farklı olması. Yeni ödeme ve sözleşme yönetmeliğinde yaş ve risk gruplarına yönelik katsayı değişikliği umut verici; ancak yaşlı risk grubuna daha fazla katsayı vermek gerekir. Yaşlıların bakımı ana-çocuk bakımından daha çok emek ve zaman ayırmanız gerekmektedir. Hekim başı nüfusunun azaltılması konusunda yaşlı hekimlerin sisteme dahil edilmesi bir çözüm olabileceği gibi; aile hekimliği ihtisasının teşviki son derece önemlidir. Hekimlerin üstlendikleri risk, emek ve liyakat oranında ücretlendirilmeleri: Klinisyenlikle uğraşan hekimlerin riski fazla iken, halk sağlığı ya da idari hizmetlerle uğraşan hekimlerin riski daha az olmaktadır. Daha fazla çalışanlara daha fazla ücret. Ücretlendirmelerde kıdeme göre de yapılması ve bunun farklı olması. Yeni ödeme ve sözleşme yönetmeliğinde yaş ve risk gruplarına yönelik katsayı değişikliği umut verici; ancak yaşlı risk grubuna daha fazla katsayı vermek gerekir. Yaşlıların bakımı ana-çocuk bakımından daha çok emek ve zaman ayırmanız gerekmektedir. Hekim başı nüfusunun azaltılması konusunda yaşlı hekimlerin sisteme dahil edilmesi bir çözüm olabileceği gibi; aile hekimliği ihtisasının teşviki son derece önemlidir.

8 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz II
Aile Hekimi uzmanlarının mesleklerini uygulama kayıplarını (Örn., DM, Hiperlipidemi ve Hipertansiyon raporlarını çıkaramamaları) Sağlık Bakanlığı tarafından kurulan ve SGK’nin temsil edileceği bir komisyonda ele alınması. Mevcut kanıtlara gore ve yoksa yapılacak küçük müdahaleler sonucu geri ödeme planların ele alınması. Tartışılacak konular: Kronik hastalıkların bakımında peryodik muayene sıklıkları Kronik hastalıkların takibinde istenilecek tetkikler Kronik hastalıkların tedavisinde hazırlanacak raporlara yön verecek cut-off değerlerinin belirlenmesi Aile hekimliği uygulamalarında off-label ilaç endikasyonlarının kullanımı Ev ziyaretinde kullanılan malzemenin geri ödemeye alınması Bakıma muhtaçlık konusunda kriterlerin geliştirilmesi ve sahada uygulanmaları Bu çalışmalar ışığında yeni uygulama rehberlerinin geliştirilmesi

9 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz III
Uzmanlık eğitimini engelleyecek birçok bariyerin ortadan kaldırılması gerekir. Bariyerler: Asistanlık eğitimi sırasında kazançlarının artırılması. Uzmanlara bazı ayrıcalıkların tanınması (maaş, statü farkı) Uzmanların mecburi hizmetlerinin kaldırılması. Mecburi hizmetlerini öncelikle gereksinim duyulan bölgelerde yaptırılması; gerekirse mezun oldukları anabilim dallarında. Yerleştirmelerde yeni mezun olan aile hekimliği uzmanlarına bazı önceliklerin tanınması. Pratisyen aile doktorlarının bulundukları yerden uzman olamayacakları mesajının verilmesi. Geçiş dönemine ilişkin deadline’ın ilan edilmesi. 2010 yılında tüm Türkiye Aile hekimliğine gececeği için 2011'den itibaren uyum eğitimleri kaldırılmalı.

10 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz IV
ASM’lerin isteyebilecek tetkik panelinin belirlenmesi (HbA1c, TSH gibi hormonların istenenmemesi) Kırsalda laboratuvar hizmetleri konusundaki alt yapı sorunların çözülmesi (sadece kan tetkikleri değil, spirometri, röntgen, US olanaklarının sunulması) ASM’lere 2. Aile Sağlığı elemanını çalışmasına izin verilmesi. Aile Sağlığı elemanların sürekli kişisel gelişimi için ücretsiz eğitim olanaklarının sunulması. Ekipte çalışmak üzere uygun insan kaynaklarının yetiştirilmesi. Sağlık yüksekokulları, sağlık meslek yüksekokulları, sağlık eğitim fakülteleri ile işbirliği. Birinci basamakta fizyoterapistin istihdamı. Hastane fizik tedavi olanakarından sahanın da yararlandırılması. Kas iskelet ağrıları en önemli reçete nedenidir.  FTR uzmanı olmaksızın fizyoterapist ile çalışma olanağının yaratılması.

11 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz V
Öncelikli halk sağlığı sorunlarına yönelik sertifikasyon programının açılması. Diagnostik yöntemler (USG), tamamlayıcı tıp, spor hekimlği, yaşlı sağlığı, palyatif bakımı gibi…Sertifikasyon programları aile hekimliği anabilim dalalrı aracılığıyla verilebilir.  Eğitim hastanelerinin şefliklerinin aile hekimliği anabilim dallarına teklif edilmesi ve işbirliğinin olanaklı olmadığı durumlarda kadroların atanması. SAHA II eğiticilerin rolü ve eğitimlerdeki konumu belirlenmeli ve aile hekimliği anabilim dalları ile ilişkilendirilmelidir.  2. Aşama eğitimlerinin bölgesel olarak aile hekimliği AD’ları bünyesinde kurulacak olan sınav merkezlerinde ölçme ve değerlendirmeye tabi tutulmaları. Geçiş dönemi eğitimlerinin son tarihinin belrilenmesi.

12 Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak çözüm önerilerimiz VI
Sağlık Bakanlığının araştırma gereksinimlerini öncelikle aile hekimliği anabilim dallarına yönlendirmesi Araştırmaların sağlık bakanlığı tarafından desteklenmesi; endüstrinin deneysel çalışmaları ve gözlemsel çalışmaların birinci basamak tarafından yaptırılması; aile hekimlerinin Tübitak ve benzeri kurumların panellerinde yeterince bulunmasının sağlanması Sağlık bakanlığının veri hazırlama, analiz ve iyi klinik uygulamalar konusunda sponsor olup aile hekimlerini eğitmeleri Saha eğitimlerine aile hekimliği anabilim dallarının katkıda bulunması: Saha eğitimine katılım Hollanda modeline gore yapılabilir.

13 Sorunların çözümünü KOLAYLAŞTIRAN DURUMLAR
Sağlık Bakanlığı’nın kararlılığı, belirleyici olacaktır. AB uyum sürecine olumlu katkısı. Akademik dünyanın bu konudaki beklentileri. Aile hekimliği uygulamasının kamu maliyesine olumlu katkıları. Aile Hekimliği uygulamasının hasta memnuniyetini artırıyor olması. Aile hekimliği akademik yapılanmasının gelişmiş olması ve akademik ortamda kabul görüyor olması. Genç ve heyecanlı bir akademisyen kitlesinin varlığı. Türk aile hekimliğinin uluslararası düzeyde kabul görmesi ve uluslarası topluluklara üye olması Sağlık Bakanlığının farklı sektör ve kamu kuruluşları ile uyumlu çalışmaları Yerel çözümlerin hedeflenmesi Asistanlara yılda 1 kez yurtdışı ve 1 defa yurtdışı bilimsel etkinliğe katılım hakkı tanıma; 1 hafta kongre izni verme. Asistanlara görgülerini artırabilmeleri için Farabi ve Erasmus programlarına katılımlarını sağlama Asistanlara ücretsiz dil Kurusu verme

14 Sorunların çözümünü ZORLAŞTIRAN DURUMLAR
Yüksek Öğretim Kurulu ile işbirliğinde aksamalar Maliye Bakanlığı ile ilgili uzlaşı sorunları SGK ile iletişim sorunları Diğer meslek lobilerinin olumsuz tutumları Üniversitelerin ve devlet hastanelerin endişeleri Hekim sayısının azlığı Tıp fakültelerin eğitim kapasitesinin kısıtlılığı Tıp fakültelerinin klinik eğitim konularındaki kısıtlılıkları Tıp fakültelerine eğitim ödeneğinin yetersizliği Tıp fakültelerinin biyomedikal yönelimli olmaları ve uzmanlaşmaya odaklanmaları Mezun olan hekimlerin uzman odaklı bir yönelim içerisinde olmaları Mezun hekimlerinin aile hekimliği odaklı yetiştirilmemiş olmaları Tıp müfredatında aile hekimliğinin çok az yer alması Rakip anabilim dallarının eğitimde ve klinik hizmetlerinde engellemeleri

15 Sorunların çözümünü FIRSATLAR
Sağlık Bakanlığının katılıma açık olması ve görüşlere değer vermesi İyi yetişmiş ve kendisini ulusal ve uluslararasu düzeyde kabul ettirmiş bir akademisyen kitlesinin varlığı Anabilim dallarının sayıca fazlalılığı ve Sağlık Bakanlığı ile işbirliği konusundaki hevesliliği Aile hekimliği pilot uygulamasının başarılı olması Sağlık sistemindeki paradigma değişikliğinin tıp fakültelerini aile hekimliği yönüne dönmelerine neden olmaları. Tıp fakültesi ve devlet hastanelerinin aile hekimliğine daha fazla muhtaç olmaları (sevk, geli getirici, asistan rotasyonları) Sağlık Bakanlığının aile hekimliği asistanları verecek olmaları

16 Sorunların çözümünü TEHDİTLER
Saha tarafından aile hekimliğinin yeterince anlaşılmamış olması (sağlık ocağı alışkanlıklarının sürdürülmesi) Uygulamanın finansmanının sürdürülebilir olmaması Sağlık harcamaların azaltılamamsı Sevk zincirinin oluşturulamaması Aile hekimliği anabilim dallarının sürece entegre edilmemeleri Akademisyenlerin madden ve manen destek görmemeleri Aile hekimliği uzmanlığının yapılan geçiş dönemi eğitimleri ile zayıflatılması ve kıymetinin kaybolması Yetiştirilecek olan aile hekimlerin nicelik yanı sıra nitelik olarak kendilerinden beklenilenler konsusunda yeterli olmamaları

17 İlinize ve bölümünüze (üniversitenize/tıp fakültenize özgü koşullar varsa onları da vurgulayınız) özgü koşullar;

18 - Ankara ili: Vakıf üniversitelerinde AileHekimliği Anabilim dallarının ödemeleri özel ele alınmalı. Kişi başı ödeme olmalı. - Antalya İli: Üniversite olanakaları ve yerel kamu kurum ve kuruluşları ile sağlanan işbirliği olanakları bağlamında farklı düzlemlerde aile hekimliği eğitimi verilmektedir. Sağlık Bakanlığının doğrudan desteği ile uygulamam modelleri denenebilir. Eğitim ve sınav merkezi olmaya adaydır. - Diyarbakır ili: Kırsal ağırlıklı ulaşım, dil ve terörizm gibi zorluklar. Sağlık örgütlenmesini hekimlerin moral ve motivasyon ve bölgeyi tercih etme isteğinin zayıflatan durumlar olarak gözükmekte. Bölgenin bu özel durumuna göre çözümler üretilmesi.

19 - Düzce ili: AH Pilot uygulama bölgesidir
- Düzce ili: AH Pilot uygulama bölgesidir. Yapılan bir çalışmada EUROPEP ölçeğine göre genel hasta memnuniyeti %94'lere ulaşmaktadır. Bölge bazı kırsal alanlar dışında genel olarak kolay ulaşılabilir ve hizmet götürülebilir bir bölgedir. Ancak 1999 depremi alt yapıya çok zarar vermiştir. - Erciyes üniveristesi: AH AD’de periyodik muayene polikliniği öğretim üyesi ve birinci derece yakınları için kullanılmakta ve burada bakılan kişiler için ek performnas ödenmektedir. - Konya-Selçuklu Tıp Fakültesi: Aile Hekimliği Anabilim Dalı olarak fiziksel alt yapımız uygun. Aile planlamsı, çocuk ve erişkin periyodik muayene,sigara bağımlılığı ve tedavisi hizmetleri verilmekte. Muayene edilen hastalar için performans ödemesi yapılmakta. Eğitim odamız mevcut. Asistan eğitimimiz, rotasyon bölümlerimiz ile ortak eğitimlerimiz, dönem VI öğrencileri için staj ve eğitimimiz devam etmekte. Bir ASM ile asistan eğitimi ve stajer doktor eğitimi için İl sağlık müdürlüğü ve valiliğimiz aracılığı ile anlaşmış durumdayız. Dönem I ve Dönem III’lerede derslerimiz devam etmektedir.

20 Uzmanlık eğitimi için gerekli finansman ve personel ihtiyacı
Bugüne kadar eğitim ağırlıklı olarak hastane gelirlerinden finanse edilmiştir. Sağlık Bakanlığı adına ihtisas yapmaya gelen asistanların döner sermaye ödemesi tıp fakültesi tarafından yapılmaktadır. Bakanlık adına eğitim alan asistanların üniversite olanaklarını yaralnamalarında zorluk çekmektedirler. Sağlık hizmetlerini devlet hastanesinde alıyorlar, sevk çıkarmak için rektörlüğü gidiyorlar, kütüphaneden yararlanabilmeleri için özel izin aşmaları gerekiyor, üniversite proje birimie başvurmaları için prosedürler. Bunların kolaylaştırılması gerekir.

21 Uzmanlık eğitimi için gerekli finansman ve personel ihtiyacı
Mecburi hizmet konularındaki sorunlar ortadan kaldırılmalı ve anabilim dallarının eleman gereksinimleri yeni mezun uzmanlardan karşılanmalıdır. Eğitime katkıda bulunabilmeleri için sağlık bakanlığı kadrosunda görevli hekimlerin görevlendirilmelerine izin verilmelidir. Tam gün yasası çerçevesinde aile hekimliği öğretim üyelerine afiliye eğitim hastanelerinde klinik kurmaya izin verilmelidir. Kapasiteden yararlanma sağlanmalıdır. Afiliye hastane öğretim üyeliği öeröevesinde öğreitm üyelerine ve dolaysıyla tıp fakültelerine eğitim ödentileri aktarılmalıdır. Aile hekimliği AD poliklinikleri kurmsal sözleşme çerçevesinde nüfus başına bir ödeme yapılmalıdır. Yetkilendirilmiş hekimler bu asm’lerde yararlanılmalıdır.

22 Uzmanlık eğitimi için gerekli finansman ve personel ihtiyacı
Vakıf üniversitelerine özel ödemeler yapılmalı ve personel açısından desteklenmelidir. Üniversite ile sağlık bakanlığı kurumları arasın ilişkileri güçelndirmek için uygunyaptırımlar ve teşvikler geliştirilmelidir. Saha eğiticiliğini seçen hekimlere ödeme katkısında bulunmalıdır. Bazı muafiyetler sağlanabilir. Nöbet, adli hizmetler vs. Anabilim dallarına yapılacak olan hizmet ve eğitim ödentileri genel bütçeden karşılanmalıdır ve ödeme katsayıları aile doktorundan daha fazla olmalıdır. Döner sernmayae girdikten sonar ciddi kesintilere uğrayacağı için öğretim üyesi ve asistan hekimlerine yetecek yükselikte olmalıdır.

23 Aile Hekimliği geçiş dönemi eğitimleri, mezuniyet öncesi eğitimde Aile Hekimliğinin yeri, Aile hekimliği uzmanlık eğitiminin bu günü ve geleceği ile ilgili anabilim dalı olarak GÖRÜŞÜMÜZ

24 Mevcut durum hakkındaki görüşlerimiz
Geçiş dönemi eğitimlerine 2011 yılında son verilmesi 2. Aşama eğitimlerin beceri modüllerin aile hekimliği anabilim dallarının katkılarıyla verilmesi Bu eğitimlere eğitim ödeneğinin ayrılması. 2017 deadline’ının ilan edilmesi

25 Korunması ve geliştirilmesi gereken yönleri
Geçiş dönemi eğitimleri başarılı olmuştur. Geçiş dönemi eğitimleri sahadaki eğitici kapasitesini geliştirmeyi hedeflemelidir. Bu alt yapı ile STE etkinliklerine yer verilebilir. 2. Aşama eğitimlerinin son değerlendirilemesinin sadece çoktan seçmeli sorulardan oluşan bir sınav ile değil; yerel sınav merkezlerinde klinik beceri değerlendirme; çalışma yeri gözlemleri ile de değerlendirilemelidirler.

26 Aile Hekimliği Uygulama ve Eğitimleri ile ilgili Aile Hekimliği Anabilim Dallarının misyonunu ve görev tanımı

27 Misyon Çevresinde yaşayanlara kaliteli birinci basamak sağlık hizmeti sunmak. Türkiye'de yaşayanların gereksinimlerini karşılamak üzere aile hekimliği uzmanları yetiştirmek. Birinci basamak hekimlerinin klinisyen ve eğitici olarak seviyelerini ve niteliklerini artırmak. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde gerekli bilgi ve becerilere sahip tıp doktorları yetiştirmek. Toplumun gereksinimlerine uygun sağlık hizmeti sunabilmeleri için birinci basamak hekimlerine yol gösterecek tıbbi araştırmalar yapmak. Aile hekimlerine ve diğer sağlık sektöründe çalışanlara ışık tutacak çalışmalar yapmak. Sektörlerarası işbirliği olanaklarını artırmak. Interdisipliner çalışmalarının önünü açmak.

28 Görev Tanımı Aile hekimliği uzmanlık eğitimi vermek
Tıp öğrencilerinin lisans eğitimine katkıda bulunmak STE etkinliklerinde bulunmak Aile hekimliği alanında bilimsel araştırma yapmak Birinci basamak sağlık (koruyucu ve tedavi edici) hizmeti vermek

29 Sorularınız ve Katkılarınız için teşekkür ederim.