DANIŞMADA ALIŞTIRMALAR Kendini ve Başkalarını Tanımayla İlgili Alıştırmalar Terapötik Güçlerin Oluşmasıyla İlgili Alıştırmalar GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMADA ALIŞTIRMALAR Çeşitli Grup Evreleriyle İlgili Alıştırmalar Hayal Etmeyle İlgili Alıştırmalar Temas Engellemeleriyle İlgili Alıştırmalar Süreçle İlgili Alıştırmalar Grup Üyelerinin İletişim Biçimleriyle İlgili Alıştırmalar Alıştırmaların Özellikleri
Alıştırma kavramı, grup içinde belirli amaçları gerçekleştirmek için olan etkinliklere verilen addır. Grupla psikolojik danışma ile ilgilenen birçok kuramcı ve uygulayıcı alıştırmalardan söz etmektedir. (Shutz, 1967; Gunther, 1968; Berson, Solomon ve Riesel, 1972; Corey, 1986; Özbek ve Leutz, 1987; Voltan - Acar, 1986, 1992, 1993; Franko, 1993; Ascherman, 1993).
Grupla psikolojik danışma oturumlarında kullanılan alıştırmalar şöyle sıralanabilir (Voltan-Acar, 1993a):
KENDİNİ VE BAŞKALARINI TANIMAYLA İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Grup lideri tarafından bazen üyelerin, diğerlerinden geri-iletim alarak kör alanlarını görebilmeleri ya da kendilerini açarak gizli alanlarını daraltmaları amacıyla alıştırmalar yaptırılır.
ÇEŞİTLİ GRUP EVRELERİYLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR İster sosyal grup olsun, ister iş-yönelimli gruplar olsun, ister psikolojik danışma grupları olsun, gruplar da gelişim dönemlerinden geçer. Psikolojik danışmada kullanılan alıştırmaları, grubun evrelerine göre de sınıflamak mümkündür.
SÜREÇLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Grup süreci içinde direnç, transferans ya da çatışma oluşabilir. Bunlarla başetmek için çeşitli alıştırmalardan yararlanılabilir.
GRUP ÜYELERİNİN İLETİŞİM BİÇİMİYLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Sözel olan ve sözel olmayan alıştırmalar olmak üzere, bu alıştırmalar da iki başlık altında incelenebilir.
TERAPÖTİK GÜÇLERİN OLUŞMASIYLA İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Güven, ait olma, çekicilik, sorumluluğun kabulü, hazır oluş, açıklık, geri-iletim, terapötik gerilim, terapötik güçlerden bazılarıdır. İşte, bu terapötik güçlerin oluşması için çeşitli alıştırmalardan yararlanılabilir.
HAYAL ETMEYLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR Hayal etmeyle ilgili alıştırmalar, psikolojik danışman’ın, danışana, şu andaki duruma hâkim olmak amacıyla, yaratıcı hayal güçlerini geliştirme ve keşfetme fırsatlarını verebilecekleri teknikleri sunması için, danışanların fiziksel olarak gevşemelerinin ve pasif olmalarının istendiği çeşitli alıştırmalardır.
TEMAS ENGELLEMELERİYLE İLGİLİ ALIŞTIRMALAR
ALIŞTIRMALARIN ÖZELLİKLERİ Alıştırmalar sadece sessizliği bozmak için ya da psikolojik danışman’ın grupla psikolojik danışma sürecinin ne kadar sofistike olduğunu iletmesi için kullanılmamalıdır. Yeri ve zamanı geldiğinde, direnci kırmak için, psikolojik danışman bazı alıştırmaları ya da transferansla başetmek için ya da bireyin kendini ya da başkalarını tanımaları için kullanabilir.