Breast Imaging Bengi Gürses MD Yeditepe University School of Medicine, Department of Radiology

Meme Kanseri Kadınlarda en sık görülen malignite türü !!! Yaşam boyu risk 1/8 (Avrupa ve Kuzey Amerika) 1/11 (Türkiye) Kadınlarda 39-58 yaş aralığında en sık ölüm sebebi Yüksek mortailte Artan sıklık

In breast cancer early diagnosis is crucial, increases the survival rate !!! Every woman should perform breast examination (self) monthly !!! This is known to contribute significantly to early diagnosis of breast cancer. WHAT ARE THE IMPORTANT SIGNS DURING BREAST EXAMINATION ? The below-mentioned findings necessitate urgent admission to a physician : • A breast lump existing for more than 2 weeks • Thickening or discoloration of the skin of breast • Thickening or erythema at the nipple • Retraction at the breast tissue or nipple • Change in the form of the breast • Discharge from the nipple (especially bloody)

Tanısal Yöntemler Mamografi Ultrasonografi Galaktografi Meme MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)

Girişimsel İşlemler Mamografi / US eşliğinde biyopsi Mamografi / US eşliğinde işaretleme MR eşliğinde işaretleme

Mamografi

Mamografi nedir? ►Mamografi memenin düşük x-ışını dozu ile elde olunan röntgen incelemesidir. ►Mamografi lezyonları henuz klinik olarak tesbit edilebilir boyuta gelmeden erken dönemde yakalamayı hedefler (erken tanı). ► 40 yaşından sonra her kadının yıllık meme muayenesi ve mamografi yaptırması gereklidir.

Mamografik Tarama Amaç: Tümörü henüz iyi prognostik dönemdeyken, mümkün olduğu kadar erken tesbit etmek, tedavi edilebilirliği ve yaşam süresini uzatmak. Mortalitede azalma yaklaşık % 30 civarında !!!

Mamografik Tarama Meme kanserinde mortaliteyi azaltmanın en etkin yöntemi mamografidir Mortalitede azalma Topluma yönelik tarama sonuçları: davet edilen: %50, taramaya katılan %63

Mamografik Tarama Mamografik Tanı: iyi prognoz: %41 kötü prognoz: %28 Klinik Tanı: iyi prognoz: %26 kötü prognoz: %39

Mamografik Tarama Hedefler Tümörlerin %50’si (özellikle grade 3 tümörler) 15mm’den küçük olmalı Hastaların > %70’inde aksiller lenf nodu metastazı “-” olmalı

Tarama Meme kanserlerinin %5-10’u fizik muayene “+” olmasına rağmen mamografi ile gösterilemeyebilir Tarama mutlaka fizik muayene ile birlikte yapılmalıdır

Mamografinin Başarı Oranı Duyarlılık %85*, özgüllük %35 *Klinik uygulamada %70-75 *Yoğun parankimde %30-48 Standardizasyon ve kalite kontrolü şart Pozisyonlama, ışınlama, banyo Değerlendirme - deneyim

Teknisyenin Görevleri İnceleme Öncesi Güleryüzle karşılama Hamilelik / emzirme ? Eski tetkikler Şikayetler, özgeçmiş, HRT? Cilt lezyonları İnspeksiyon, bulguları şema üzerine işaretleme Kendini muayene hakkında teşvik İşlem hakkında kısaca bilgi

Memenin Görüntülenmesi Hedef: Mümkün olduğu kadar fazla dokuyu görüntüleme alanı içine almak Fibroglandüler doku: Dış kenar: mobil Alt kenar: mobil İç kenar: fikse Üst kenar: fikse

Pozisyonlar Kraniokaudal: CC

Medyolateral oblik: MLO

Spot Kompresyon Görüntüsü Süperpozisyonu azaltarak kenarları değerlendirmemizi sağlar Lezyon detektöre yaklaşır ve keskinliği artar

Magnifikasyon Görüntüsü Küçük foküs ve maksimum geometrik keskinlik Mikrokalsifikasyonların şekillerini ve kitlelerin konturlarını değerlendirebilmek için Grid kullanılmaz Hareket olmamasına dikkat

Kompresyon Süperpozisyonları önlemek Meme kalınlığını  - radyasyon dozunu  Hareketi engelleyerek görüntü keskinliğini  Uniform film dansitesi Saçılan radyasyonu  - kontrastı  Posterior meme dokusunu görüntülemek

Ağrı Bilgilendirilmiş, rahat ve koopere hastalar daha iyi tolere ederler Menstruasyonun başlangıcından 1 hafta sonra en uygun dönem Sürekli konuşup sakinleştirerek karşılıklı iletişim içinde uygulanmalı Ağrı yerine basınç terimi daha uygun Ağrı çok fazla olursa hasta bir sonraki kontrole gelmeyebilir  buna yol açmamak gerekir

Radyasyon Dozu Mamografide çok düşük Mean glandular dose (ortalama glandüler doz): her çekim için 2 mGy (0.2 rad) Risk: yıllar içinde kümülatif doza bağlı kanser oluşma olasılığı Dozla doğru, yaş ile ters orantılı Avantaj: erken tanı ve ölüm oranında azalma

Ele gelen kitlelerin radyolojik değerlendirilmesi Yaş < 20: Sadece US Yaş 20-30: Primer US, gerekirse bir poz mmg Yaş > 35: Bilateral mamografi, gerekirse US

Meme kanseri ülkemizde kadınlar arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biridir Meme kanseri önlenemez, ancak erken yakalanabilir Mamografik tarama erken tanıda en etkili yöntemdir Mamografi ancak uygun teknikle çekilmiş ise faydalı olabilir, aksi takdirde yanlış bir güven sağlayacağı için fayda yerine zararı bile dokunabilir

BI-RADS Sınıflaması Breast Imaging Reporting and Data System American College of Radiology 1997 Standardizasyon Bulguların belirli gruplarda kategorizasyonu Klinisyen ile daha iyi iletişim

BI-RADS Kategori 0: Yetersiz inceleme Kategori 1: Normal Kategori 2: Tipik olarak benign Kategori 3: Muhtemelen benign (2% tm) Kısa aralıklı takip Kategori 4: Şüpheli (25-35% tm) Biyopsi gerekir Kategori 5: Yüksek malignite riski.(75-85% tm) Biyopsi ve tanı gerekir

Kitleler Şekil Yuvarlak, oval, lobüle, irregüler

Kitleler şekil konturlar dansite boyut zaman içindeki değ.

Kitleler Konturlar iyi sınırlı silik sınırlı mikrolobüle düzensiz spiküle

Fibroadenom

Duktal karsinom

Kalsifikasyonlar Dağılım: Kümeleşme, segmental, lineer, diffüz

Mikrokalsifikasyonlar  % 20-35 malign Magnifikasyon grafileri morfolojiyi değerlendirmeye yardımcı olur.

Pleomorfik mikrokalsifikasyonlar Pleomorphic microcalc Pleomorfik mikrokalsifikasyonlar

Segmental yayılım lineer casting

Usg Segmental yayılım lineer casting

Ultrasonografi Mamografiye tamamlayıcı rol Tarama için uygun değil Real-time, dinamik Tarama için uygun değil Mikrokalsifikasyon Tanısal bulgularda örtüşmeler Yapana bağımlı Kist tanısında doğruluk oranı 96-100%

Basit Kistler

Basit Kistler Yuvarlak, oval, iyi sınırlı, İç eko içermez (anekoik) Arka duvar şiddetlenmesi  İleri incelemeye gerek yoktur!!!

Komplike Kistler

Fibroadenom

US’de malignite kriterleri Düzensiz veya mikrolobüle konturlar, Dikey çap > Yatay çap

US’de malignite kriterleri Santral gölgelenme Heterojen iç yapı Hiperekoik çerçeve

US Endikasyonları Solid / kistik ayrımı Yoğun meme parankimi Mamografide görülmeyen, ele gelen kitle <35 yaşındaki semptomatik kadınlar Mastit (ağrılı) Laktasyon ve gebelik Biyopsi kılavuzluğu amacıyla

Meme MR Hem morfolojik hem fonksiyonel bilgi İnvazif meme kanserlerinin görüntülemesinde en duyarlı yöntem Problem çözücü modalite

Meme MR

Meme MR Endikasyonları Kemoterapiye cevabın değerlendirilmesi Yüksek riskli hastalarda tarama amacıyla Mamografi, US ve fizik muayene sonucunda karara varılamayan durumlar Eksizyonel biyopsi sonrasında pozitif cerrahi sınıra sahip tümörlerde rezidü saptanması