KUZEY AMERİKA ülkeleri SERBEST TİCARET anlaşması NAFTA KUZEY AMERİKA ülkeleri SERBEST TİCARET anlaşması

KURULUŞU VE AMAÇLARI NAFTA Kanada, ABD ve Meksika devletlerinin imzaladığı 1 Ocak 1994‘te yürürlüğe giren ticari ve ekonomik bir anlaşmadır. NAFTA bir serbest ticaret bölgesi anlaşmasıdır. Buna göre, söz konusu üç ülke kendi aralarındaki ticarette engelleri kaldırmayı ve üçüncü ülkelere karşı ticarette tarifelerini sürdürmeyi kabul etmektedirler.

KURULUŞU VE AMAÇLARI ABD ile Kanada arasındaki ticari engellerin kaldırılmasına yönelik görüşmeler GATT’ın (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması) imzalanmasından sonra başlatılmıştır. Bu iki ülke arasındaki ticaret, dünyadaki en büyük ikili ticaret akımını oluşturmaktadır. Bu ülkeler dış ticarette olduğu kadar dış yatırımlarda da adeta bütünleşmiş durumdadır. 

KURULUŞU VE AMAÇLARI Anlaşmanın içine sanayi ürünleriyle tarım ürünleri girmektedir. Gümrük vergilerinin prensip olarak on yıllık süre içinde sıfırlanması öngörülmektedir. Bununla birlikte, bazı tarım ürünleri için daha uzun süreler tanınmıştır. Çevre korunması, fikrî mülkiyet hakları, kara ve hava taşımacılığı gibi hizmetler de anlaşmanın içine girmektedir. Bu gibi düzenlemeler, anlaşmayı en geniş serbest ticaret anlaşması yapmaktadır.

KURULUŞU VE AMAÇLARI NAFTA’nın asıl amaçlarından birisi de söz konusu üç ülke arasındaki ekonomik uçurumların kapatılarak Kuzey Amerika kıtasında toplu halde ekonomik ve toplumsal istikrar kazandırabilmektir. Çünkü ABD'nin ve Kanada'nın Meksika'ya yatırımlarını çoğaltmaları durumunda, bu iki ülke ucuz işgücünden yararlanacak, Meksika'da da işsizlik oranı azalacaktır.

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : MEKSİKA Latin Amerika’nın en güçlü ekonomilerinden birine sahip olan Meksika, dünyanın 14. büyük ekonomisidir. 1980’li yıllardan itibaren geçirdiği ekonomik dönüşümün ve NAFTA’nın etkisi ile ABD ve Kanada ile ticareti üç kat artan Meksika, liberal bir ekonomiye sahiptir Devlete ait olan petrol şirketi Pemex, dünyanın 5. büyük petrol şirketi olup, ülke gelirlerinin üçte biri bu şirketin kazançlarından sağlanmaktadır. Ticaretinin %90’ından fazlasını Serbest Ticaret Anlaşmaları ile yürüten Meksika’nın 45 ülkeyi kapsayan 12 Serbest Ticaret Anlaşması yürürlüktedir. Enerji maliyetlerinin azaltılması, ekonominin petrole bağımlılığının azaltılması, altyapı hizmetlerinin geliştirilmesi, rekabet ortamının iyileştirilmesi, yoksullukla ve işsizlikle mücadele, vergi gelirlerinin artırılması gibi konulara öncelik verilmektedir.

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : MEKSİKA Küresel ekonomik kriz ile Meksika’da yaşanan likidite darlığı, tüketim harcamalarında ve yabancı sermaye girişinde de düşüşe yol açmıştır. Pazar çeşitlendirme çabalarına rağmen Meksika’nın en önemli ihraç pazarı olan ABD’ye ihracat olanaklarının daralması, Meksika ekonomisinde özellikle otomotiv, inşaat, turizm ve lojistik sektörlerini etkilemiştir. 2009 yılı sonunda Meksika ekonomisi toparlanarak yeniden düzenli büyüme sürecine girmiştir. Cari dengenin korunmasında en önemli destekleyici unsurlar, ekonominin %30’unu oluşturan turizm gelirleri ve ABD’de çalışan Meksikalı göçmenlerin gönderdiği dövizlerdir. Nitekim ABD’de yaşayan 33 milyon Meksikalı, ABD standartlarına göre çok düşük, ancak Meksika’da kazanacaklarından 7 kat daha fazla kazanmakta, bu kazançlarının yaklaşık dörtte birini ise ülkelerine göndermektedir. Bu birikimler, Meksika ekonomisi için önemli bir kaynaktır.

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : KANADA Kanada, G-8 üyesi ve dünyanın en büyük 11. ekonomisidir. Kanada ayrıca, fikir babası da olduğu G-20’nin üyesidir.  İmalat, madencilik ve hizmet sektörlerindeki büyüme Kanada ekonomisinin lokomotifi olmuş; kereste ve petrol ön plana çıkmış; Kanada net enerji ihracatçısı bir ülke konumuna gelmiştir. Kanada, dünyanın belli başlı buğday ve kanola tedarikçileri arasındadır. Dünyanın en büyük çinko ve uranyum üreticisidir. Ayrıca, petrol ve doğal gaz rezervleri bakımından dünyada ilk sıralarda yer almaktadır. 2012 yılı itibariyle 1,82 trilyon Dolara ulaşan GSMH’si ve kişi başına düşen yıllık yaklaşık 43 bin ABD Doları gelir seviyesiyle, dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasındadır. 

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : KANADA 1 Ocak 1994’te yürürlüğe giren NAFTA’nın ABD ve Meksika ile birlikte üyesi olan Kanada, 2010 yılı itibarıyla ihracatının % 75'e yakınını, ithalatının ise %50’sini gerçekleştirdiği ABD ekonomisine doğrudan bağımlı durumdadır. Suudi Arabistan’dan sonra kanıtlanmış petrol rezervleri bakımından dünyada 2. sırada yer alan Kanada’nın petrol üretiminde, Alberta Eyaleti’ndeki katran kumları önemli bir yer tutmaktadır. Küresel kriz sonrası 2009 yılının ikinci yarısından itibaren toparlanma sürecine giren Kanada ekonomisi, 2010 yılı sonrasında da bu ivmeyi sürdürmüştür. 2013 yılı gayri safi milli hasıladaki büyüme % 1,6, yıllık enflasyon ise % 1 olarak gerçekleşmiştir.

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : ABD Özel teşebbüsün yanı sıra hükümetin de önemli bir rol oynadığı Amerikan ekonomisini karma bir sistem olarak tanımlayabiliriz. Amerikalılar çok kez serbest teşebbüse yönelik inançları ile hükümet yönetimi arasındaki sınırın nereden geçeceği konusunda anlaşamazlarsa da  geliştirdikleri karma ekonomi büyük ölçüde başarılı olmuştur. ABD’ye göre bir ülke ekonomik sisteminin ilk ögesi onun doğal kaynaklarıdır .İkinci öge ise doğal kaynakları mala dönüştüren emektir. Günümüzde Amerikalılar, insan sermayesinin pek çok modern ileri teknoloji endüstrisinde başarı sağlamak için bir anahtar olduğunu düşünmektedir.

ÜYE ÜLKELERİN EKONOMİLERİ : ABD İşçi sendikaları NAFTA’nın A.B.D.’deki iş olanaklarının dışarıya kaçmasına yol açacağını ileri sürdüler; çevreciler de  anlaşmanın, endüstrinin hava kirliliği konusunda daha gevşek davranılan yörelere kaymasına yol açacak teşvikler getirdiği  iddiasında bulundular. Buna karşın hem Bush hem de Clinton yönetimleri, NAFTA sayesinde daha ucuz mal ve hizmet akışının yoğunlaşacağını ve bunun da her üç ülkedeki endüstrilerin dünya pazarlarındaki rekabet gücünü arttıracağını öne sürdüler. Bir çok insan Kongre’de hararetli tartışmalar sonunda 1994’te onaylanan NAFTA’nın gelecekte yapılacak ticaret anlaşmaları için bir deneme ortamı oluşturacağını ve bunun da serbest ticaretin tüm Batı Yarıküresi’ne yayılmasına yol açacağına inanmaktadır.

NAFTA ÜYE ÜLKELERE NELER SAĞLAMIŞTIR ? Kanada Dolarının, ABD Doları karşısındaki değerinin düşük seyretmesi, Kanada'nın işçilik maliyetlerinin daha düşük olması gibi nedenlerle, ABD pazarına girmek isteyen firmalar NAFTA'nın da varlığını dikkate alarak ABD yerine Kanada'da yatırım yapmakta, NAFTA aracılığıyla da ABD pazarına rahatlıkla girebilmektedir. Kuzey Amerika pazarında yer almak isteyen bazı AB firmalarının da Kanada'yı üs olarak seçtikleri ve buradan ABD pazarındaki faaliyetlerini yönlendirdikleri gözlenmektedir. NAFTA, Kanada'nın iç piyasanın küçük olmasının yarattığı dezavantajı ortadan kaldırmakta ve girişimcilere dünyanın en büyük pazarlarından birisini açmaktadır. 

NAFTA ÜYE ÜLKELERE NELER SAĞLAMIŞTIR ? Bu Anlaşmanın etkisi kendisini özellikle otomotiv ürünlerinde göstermektedir. İki ülke arasında otomotiv ürünlerinde gümrük vergilerinin bulunmaması,idari engellerin en aza indirilmesi ve düşük kur, işçilik maliyetinin daha düşük olması gibi nedenlerle, önemli otomobil üreticileri Kanada'ya önemli yatırım yapmış, ABD ve Kanada'daki üretim sistemlerini bütünleştirmiştir. 

NAFTA ÜYE ÜLKELERE NELER SAĞLAMIŞTIR ? Kanada'nın özellikle zengin doğal kaynaklan ülkeyi yatırımcılar açısından cazip kılmaktadır. Zengin petrol, doğal gaz, kömür, altın ve elmas madenleri gibi kaynaklara özellikle ABD firmaları ilgi göstermekte ve bu çerçevede, Kanada'da firma almak yoluyla yatırıma yönelmektedir. 2000-2001 yılında ülkeye yapılan yabancı yatırımların önemli bir kısmı enerji sektörüne yapılmıştır. Ayrıca, zengin doğal kaynaklar girdi maliyetini azaltarak, ciddi bir avantaj sağlamaktadır.

NAFTA ÜYE ÜLKELERE NELER SAĞLAMIŞTIR ? NAFTA sadece gümrük vergilerini kaldırmakla kalmamış, ABD, Meksika ve Kanada'nın bu ülkelerden gelen yatırımcılara yerli firmalarla aynı hakları tanımasını sağlamıştır. Hatta NAFTA kapsamındaki bir hüküm NAFTA üyesi bir ülke hükümetinin gerçekleştirdiği politika değişikliğinin çalışma ve karlılık koşullarını kapsamlı ve olumsuz bir şekilde etkilemesi halinde, yatırımcılara ilgili hükümeti mahkemeye verme hakkı tanımaktadır. Bu nedenle, firmalar yasal olarak kendilerini güvende hissetmektedir. 

HAZIRLAYANLAR Ebru akoluk 1120703090 Arzu pacolari 1120703613 Fatma yavuz 1120703905 Esra coşkun Aycan başak Denisa gjana