18. YY OSMANLI DEVLETİ’NDEKİ YENİLİK HAREKETLERİ
XVIII. Yüzyıl Yenilikleri(Genel Özellikleri): Sorunların gerçek nedenlerine inilerek çözüm aranmıştır.(Sebebi: 1.Avrupa karşısında alınan yenilgiler ve toprak kayıpları. 2.XVII.Yüzyıl yeniliklerinin yeterli olmadığının görülmesidir) Batı’nın siyasi ve askeri alanda üstünlüğü kabul edilmiştir. Batılı anlamda ilk ıslahatlar, Pasarofça antlaşmasından sonra yapılmıştır. (Lale devri) Batılılaşma hareketleri özellikle askeri alanda yoğunlaşmıştır. Ulema ve Yeniçeriler ıslahatlara karşı olmuşlardır.
LALE DEVRİ (1718-1730): Avrupa’ya Açılan Kapı
Pasarofça Antlaşması ile Patrona Halil İsyanı arasındaki dönem LALE devridir. Padişah: III.Ahmet Sadrazam: Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Genel Özellik: Saray halkı ve çevresi zevk ve sefa içinde iken halk sefalet içinde idi.
Avrupa ‘ya elçiler gönderildi Avrupa ‘ya elçiler gönderildi. Elçiler Osmanlı kültür, sanat ve estetik anlayışını tanıtırken Avrupa ‘nın kültür, sanat ve teknolojisi hakkında edindikleri bilgileri Osmanlı’ ya aktardılar . Bu yüzyılın başında Osmanlı ile Avrupa devletleri arasında uzun yıllar devam eden savaş dönemi sona erdi ve LALE DEVRİ olarak isimlendirilen barış dönemi başladı.
Lale Devri barış , kültürel gelişme ve yeni açılımlar yapma devriydi . Osmanlı Avrupa ile yakın ilişkiler kurdu . Bu sayede Avrupa daki başta askeri yenilikler olmak üzere teknik gelişmeleri alarak zayıflayan devleti güçlendirmek istedi .
LALE DEVRİ’ DEKİ YENİLİKLER
Avrupa’ya ilk defa geçici elçilikler gönderildi Avrupa’ya ilk defa geçici elçilikler gönderildi. (Amaç: Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip edebilmektir) İlk Türk matbaası kurulmuştur. (Daha önce Fatih zamanında azınlıklara ait matbaa vardı) Matbaanın Osmanlı’ya geç gelmesi hattatların karşı çıkmasından dolayıdır. Matbaa geldikten sonrada dini kitapların basılması yasaklanmıştır. Dini kitapları hattatlar yazmıştır. Yalova’da kağıt fabrikası açılmıştır. Yeniçerilerden itfaiye bölüğü (tulumbacı) kuruldu. Çiçek aşısı uygulandı. Sivil mimari gelişti.
Lale Devri’nin Sonu Patrona Halil İsyanı (1730) Nedenleri: İran savaşlarının başarısızlıkla sonuçlanması. Vergiler ve salgın hastalıkların artması. Yöneticilerin lüks yaşamına karşılık halkın yoksul olması. İsrafların artması. NOT: Patrona Halil İsyanı, devlet düzenini değil, yönetimdeki kişileri değiştirmeye yöneliktir.