6σ

6 sigma Altı sigma kalitede Motorolada icat edilen ve kalitede ve verimlilikte çok önemli gelişmeleri amaçlayan bir tekniktir 1987’de ortaya çıktı Motorolaya 1988 yılında Malcom Baldridge National Quality Ödülünü kazandırdı Altı sigma yaklaşımının başarılı olması başka önemli firmalarında bu yaklaşımı tercih etmesine neden oldu Ford, GE, Nokia, Phillips, Samsung, Dupont…

6σ Tanımlar Değişkenlik =sürecin her her zaman aynı sonucu elde etmemesidir. Değişkenliğin İki ana çeşidi vardır Genel sebep Özel sepeb Özel sebep Değişkenlik birkaç özel sebebe bağlanabilir Sebebi bulup ortadan kaldırmlı Birden çok sebebin varlığından kaynaklanan değişkenlik Sürecin dizaynını değiştirerek giderilebilir Değişkenlik her süreçte vardır.

Değişkenlik Yayılım Değişkenliğin büyüklüğü. Tahmin edilebilirlik Ölçülen süreç karakteristiği zaman içerisinde hep aynı ihtimal dağılımına mı sahiptir? Ortalama Süreç ortalaması sürecin hedef değeri ile ne kadar uyumludur.

Değişkenlik İdeal olarak bir süreç tahmin edilebilir, düşük yayılıma sahip ve hedefi ile ortalaması uyumlu olmalıdır Altı sigma prgramlarındaki standart yaklaşım Genel yayılımı azaltmak için ve tahmin edilebilirliği artırmak için özel sebebi ortadan kaldır Tahmin edilebilir sürecin yayılımını azalt Süreci hedefe göre ortala

6σ Tanımlar Sigma Standart sapmanın simgesidir. {Standart sapma istatistiksel olarak bir dağılma, yayılma, ölçüsüdür.} {Sapma, değişkenliğin istatistiksel ölçüsüdür.} 6 sigma her bir milyon işlemde, sadece 3,4 hata yapmaya eşdeğer süreç performans düzeyidir.

6 sigmanın teknik tanımı Target Value (T) Upper Specification Limit (USL) Lower Specification Limit (LSL)

6 sigmanın teknik tanımı Bir sürecin çıktısının  ortalama ve  standart sapmaya sahip olduğunu varsayalım. Bir spesifikasyon limiti ile hedef değer arasındaki fark en az 6 sigma seviyesindedir ve ortalama hedeften en fazla 1.5 sigma kadar sapabilir.

6σ Felsefe : Performans düşüklüğünün ana nedeni değişkenliktir. Kuruluştaki tüm değişkenlikleri ortadan kaldırarak -Doğru ürün veya hizmeti -Zamanında temin etmek -Doğru fiyatta temin etmek -Hatasız olarak temin etmek

6σ Hedef : Bir sürecin 6 sigmas’ının (değişkenliğin standart sapmalarının) müşterinin istekleri doğrultusunda belirlenmiş sınırlar içersine çekilmesini gerçekleştirerek, değişkenliği azaltmak ya da daraltmaktır.

6σ Diğer bir ifade ile dünya çapında bir performans.

6σ Metodoloji: İki ana tamamlayıcı yöntem bulunmaktadır ; 1. DMAIC: Define, Measure, Analyze, Improve, Control (Tanımla,Ölç,Analiz et,İyileştir,Kontrol et = TÖAİK) 2. DMADV (DFSS): Define, Measure, Analyze, Design, Verify (Tanımla, Ölç, Analiz et, Tasarla, Doğrula)(6 Sigma için tasarım)

6σ Tanımlar NE: Kuruluşun tüm süreçlerinde mükemmeli hedefleyen iş yapış şekli. NASIL: Tüm değişkenlikleri sistemli biçimde azaltarak, mevcut süreç / ürünleri (gerekirse yeniden tasarlayarak) iyileştirerek. Sonuç: Hataları yok etmek ve zaman ile para tasarrufu sağlamak.

6σ Hedef : 6 Sigma Altı sigma metodolojisinde süreç performansı, “süreç sigma düzeyi” ile değerlendirilmektedir.   Proses Yeteneği  Milyonda Hata  ANLAM 1,5 σ 500,000 Üretimin % 50'si çöpe atılmaktadır. 2 σ 308,537 Üretimin yaklaşık % 31'i çöpe atılmaktadır. 3 σ 66,807 Milyon adet uçuşun 66807'si hatalıdır. 4 σ 6,210 Milyon adet ameliyatın 6210'u yanlış yapılmaktadır. 5 σ 233 Milyon adet haberin 233 adedi yanlış verilmektedir. 6 σ 3,4 Milyon saat içerisinde 3,4 saat elektrik kesintisi olmaktadır.

%99 Yeterince İyi mi? %99 Yeterlilik (4 Sigma) Saatte 20,000 adet kayıp posta gönderisi Hergün yaklaşık 15 dakika boyunca niteliksiz içme suyu Haftada 5,000 hatalı cerrahi operasyon Büyük hava limanlarının pek çoğunda günde iki erken ya da geç teker koyma Her yıl 200,000 yanlış ilaç reçetesi Her ay yaklaşık yedi saatlik elektrik kesintisi Saatte yedi gönderi kaybı Yedi ayda bir dakika niteliksiz su Haftada 1.7 hatalı cerrahi operasyon Her beş yılda bir erken ya da geç teker koyma Yılda 68 yanlış reçete Her 34 yılda, bir saatlik kesinti

6σ Tanımlar 6σ ‘nın birçok tanımı bulunmaktadır.bunlar; Altı Sigma metodolojisi; istatistiksel hesaplamalara dayanan, süreç değişkenlerine odaklı, süreç performansı hakkında bilgi sağlayan bir kalite yönetim aracıdır. veya; İş başarısını sağlamak, sürdürmek ve maksimize etmek için kullanılabilecek kapsamlı ve esnek bir sistemdir.

6σ Tanımlar Altı Sigma, sadece müşteri ihtiyaçlarının yakından anlaşılması, olayların, verilerin ve istatistik analizlerin sistematik kullanımı ve iş süreçlerinin yönetimi,iyileştirilmesi ve tekrar yapılandırılmasına özel önem verilmesi ile sağlanabilir. Gerçeğe dayalı yönetim Müşteri odaklılık Sürece odaklanma, yönetme, iyileştirme Güçlü işbirliği Tepkisel alışkanlıktan, önleyici yaklaşıma geçiş

6σ Sigma =  = Standart Sapma  -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 Sigma =  = Standart Sapma  + / - 1 arası 68.27 % 317300 ppm dışarıda + / - 2 arası 45500 ppm 95.45 % + / - 3 arası 2700 ppm 99.73 % 63 ppm + / - 4 arası 99.9937 % 0.57 ppm + / - 5 arası 99.999943 % 0.002 ppm + / - 6arası 99.9999998 %

İflas (rekabet edemez) 6σ Sigma seviyesi Hata oranı (ppm) Kalite Maliyeti Kuruluşun durumu 6 3.4 < ciro’nun %10 Dünya Şirketi 5 233 Ciro’nun %10 - %15 4 6210 Ciro’nun %15 - %20 Ortalama şirket 3 66807 Ciro’nun %20 - %30 2 308537 Ciro’nun %30 - %40 İflas (rekabet edemez)

6σ Kuruluşların çoğu düşük sigma seviyesine sahip, çünkü; Zayıf sorun çözme becerisi (Deneme – yanılma yöntemi ile çalışma alışkanlığı) Sorun çözme yöntemi : “Yangını söndürme!” ve “Yangınla mücadelenin” ödüllendirilmesi Kontrol ve yinelenen iş yöntemini uygulamak Geçmişteki başarılardan dolayı kibirlenme “Kalite çok pahalı bir şeydir” zihniyeti Birbirlerinden kopuk çalışan bölümler (zayıf işbirliği)

İstatistik (Kıvılcım) 6σ Liderlik (O2) Altı sigma'nın gerçekteki hedefi , sıfır hatadır ve bu hedefe ulaşmak için sistematik istatistiksel bir yaklaşım ortaya koyar. Bu yaklaşımı da, *hedeflerle yönetim, *stratejik yönetim, *organizasyon yapılanması, *proje, *çalışanlar ve *liderlik gibi yaklaşımlarla beslenir. Projeler (Yakıt) Çalışanlar(kimyasal tepkime) İstatistik (Kıvılcım)

İstatistik Tolerans + / - 3 s + / - 6 s A S L Ü S L Hedef = m 1 3 5 1 1 3 5 p p m p p m . 1 . 1 p p m p p m Hedef = m + / - 6 s

6σ 6 sigma; - Önceden öngörülmeyen ve uzun vadeli “sorunlara” ve, - Süreçte kaymaya müsaade eder.

istatistik Tolerans 1 . 5 s + / - 6 s A S L Ü S L m 3 . 4 6 6 8 3 p p 3 p p m p p m p p m 3 . 4 p p m m + / - 6 s

6σ Birim başına hata (DPU: Defect per unit -): Bir süreç veya ürünün kalite niteliğinin (attributes) standartlar baz alınarak iyi / kötü veya kabul / red olarak değerlendirilmesi sonrası elde edilen sonuçtur. DPU = Hatalı birim sayısı / Toplam ürün sayısı Başarı oranı(yield):Süreç adımları boyunca doğru biçimde işlem gören toplam birim sayısı. Toplam süreç verimliliği TSV(RTY=Rolled throughput yield) :Bir seferinde ara adımlarda hiçbir hata olmaksızın ürün üretme olasılığını verir. DPMO (Milyonda hata olasılığı :Defect Per Million Opportunities):Bir ürün ya da süreçte hatanın ortaya çıkabileceği her 1 milyon durumdan kaç tanesinde kusur oluştuğunu gösterir. DPMO = {Kusur sayısı /(Birim ürün başına kusur fırsatı sayısı x Ürün sayısı)}x 1.000.000

ASL USL -6 +6 Ortalama ihtimal 99.9999996% Hata = 0.002 PPM

 = 0.33 -6 +6 ASL = 16 USL = 20 Ortalama = 18 Yield 99.9999996% Hata = 0.002 PPM

6σ Proje seçimi: Başarılı seçilmiş 6 sigma projesinin özellikleri; Amacı,kapsımı iyice tanımlanmış, Kuruluşun stratejik ve yıllık faaliyet planları ile bağlantısı (kuruluşun iş öncelikleri ile ilişkili) kurulmuş, Kuruluşun hedeflerine önemli iyileştirme sağlayacak(Örneğin süreç performansında %50’den fazla iyileştirme), Proje tamamladığında,kuruluşa parasal kazanç sağlayacak Proje sonuçları ölçülebilir olmalıdır.

6σ Proje seçimi: Proje önceliklendirme kriterleri: Doğrudan kazanç etkisi Müşteriye (dış) etkisi Dolaylı Kazanç etkisi Veri erişimi Zorluk derecesi Proje süresi,v.b.

6σ Özetle; sürecin verimini ve etkinliğini arttıracak, en yüksek müşteri memnuniyetini en uygun maliyetle sağlayacak projeler seçilir.

6σ Proje ekip üyelerinin seçimi: -İyileştirilecek süreci en iyi tanıyan ve/veya müşteriyle en iyi bağlantıyı kuran kimdir? -Sorun hakkında en fazla bilgisi olan ve /veya verilere en kolay ulaşan kimdir? -Proje boyunca ne tür yetkinlikte üyelere ihtiyaç vardır? -Projeden en doğrudan etkilenecek grup ya da işlevler hangisidir?

6σ organizasyonu Yönetim -Yönetimleri altındaki iyileştirme projelerinin genel hedeflerini saptamak ve hedeflerin kuruluşun iş öncelikleriyle uyumlu olduğundan emin olmak -Projeler için kaynak bulmak -Gerektiğinde, projenin yönünü ya da kapsamı konusunda yol göstermek, yapılacak değişiklikleri onaylamak -Ekibi, üst yönetim önünde temsil etmek ve ekibin savunuculuğunu yapmak -Ekip içi ya da ekip ile dış ortam arasında oluşan sorunları ve tekrar eden çalışmaları ortadan kaldırmada yardımcı olmak -Projenin bitiminde, projenin sorunsuz biçimde devredilmesini sağlamak amacıyla, süreç sahipleri ile çalışmak

6σ organizasyonu Kara kuşak: 6 Sigma araçlarını çok iyi bilen, takımları oluşturup, yöneten kadrolardır. Kara kuşak adayının öncelikle üzerinde çalışacağı bir proje belirlenmeli (sorun tanımlanır, hedefler konur) Uzman Kara Kuşak ya da dış eğitim kuruluşları tarafından eğitim alır. Bir hafta eğitim, üç hafta uygulama olmak üzere, dört kez tekrarlanan, toplam dört aylık süre boyunca bu proje üzerinde aday olarak çalışır. Projeyi/ projeleri başarı ile tamamlayan aday kara kuşak unvanını alır.

6σ organizasyonu Kara kuşak’ın özellikleri; 1-Yeni fikirler öğrenmeye istekli 2-Ekip çalışmasına yatkın 3-Değişim başlatma isteği olan 4-Gözlemci 5-Saygı duyulan 6-Kendisini motive edebilen  

6σ organizasyonu Yeşil kuşak: Uzman kara kuşak: 6 Sigma ölçüm araçlarını iyi bilen, diğer araçlar hakkında genel bilgi sahibi, takım elemanlarıdır. Uzman kara kuşak:  Altı Sigma ile ilgili her konuda en üst düzey teknik bilgiye sahip uzmandır Teknik danışman olarak çalışır. Kara kuşaklar arasından seçilir. Yeni kara kuşakları belirler.

6σ organizasyonu Uzman Kara Kuşağın görevleri; Proje ekiplerine başta istatistik yöntemlerin seçimi ve kullanımı olmak üzere her konuda teknik destek sağlamak, Şampiyon(sponsor) ile birlikte, projelerin tamamlanma sürelerinin belirlenmesinde yardımcı olmak, Altı Sigma konusunda eğitim vermek, çalışanları bilgilendirmek yolu ile 6 Sigma’nın kuruluşun çapında benimsenmesine katkı sağlamak,

6σ – Örgütsel görev ve sorumluluklar Özet Şampiyon Kara kuşak Yeşil kuşak Projeleri seçmek 6 Sigma projelerinde tam zamanlı olarak çalışmak 6 Sigma projelerinde yarı zamanlı olarak çalışmak Kaynakları sağlamak Proje ekiplerine liderlik yapmak Kara kuşak eğitimlerinin % 50’sini almak Engelleri kırmak 4-6 proje / yıl Kendi alanlarındaki bazı projelerde liderlik yapmak İlerlemeleri izlemek Ekiplere teknik destek sağlamak Proje sonuçların rapor etmek Sonuçları duyurmak Projenin dönüm noktalarını izlemek Ekip üyelerine teknik destek vermek

6σ TÖAİK Kontrol et Tanımla İyileştir Ölç Analiz et

6σ TÖAİK Tanımla (Sorunun kaynağı nedir?) Bu aşamada; -projenin amaç ve kapsamı tanımlanır, -süreç ve müşteri hakkında bilgi toplanır. Seçilen ve tanımlanan projenin daha yüksek bir kalite yaratma ve maliyetleri azaltma olasılığının yüksek olması önemlidir. Bu aşamanın çıktısı; Planlanan iyileştirmenin ayrıntılı tanımı, Müşteri için önemli olan faktörlerin listesi, Üzerinde çalışılacak sürecin akış diyagramı yardımı ile detaylı gösterimidir.

6σ TÖAİK Tanımla Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlardan bazıları; -Proje uyum planı, -TGPÇM: -Tedarikçiler, -Girdiler, -Prosesler, -Çıktılar, -Müşteriler, -derste gördüğümüz diyagramlar

6σ TÖAİK Ölç (Sürecin yeterliliği ne düzeyde?) Bu aşamada mevcut durumu tüm yönleriyle açıklayan bilgiler toplanır. Geçerli ve doğru ölçümler olmaksızın sürecin mevcut performansını ve yapılan iyileştirmelerin etkilerini belirlemek mümkün değildir. Bu aşamanın çıktısı; • Sürecin mevcut performansı, • Problemi ya da problemin oluşumunu açıklayan veriler, • Problemin daha özel ve detaylı bir tanımıdır.

6σ TÖAİK Ölç Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; • Veri toplama planı, • Veri toplama formları, • Kontrol kartları, • Frekans dağılımları, • MSA (Ölçüm sistemi analizi), • Pareto analizi, • Önceliklendirme matrisi, • FMEA, • Proses yeteneği, • Proses sigma, • Örnekleme, • Zaman serisi diyagramları

6σ TÖAİK Analiz et (Hatalar nerede ve ne zaman oluşur?) Bu aşamanın amacı problemin asıl nedenlerini tanımlamak ve bunların nedenlerini doğrulamaktır. Dolayısıyla bu aşamanın çıktısı test edilen ve doğrulanan bir hipotez olacaktır.

6σ TÖAİK Analiz et Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; • Benzerlikler diyagramı, • Beyin fırtınası, • Sebep-sonuç diyagramı, • Kontrol kartları, • Veri toplama formları, • Veri toplama planı, • Deney tasarımı, • Akış diyagramları, • Frekans dağılımları, • Hipotez testleri, • Pareto analizi, • Regrasyon analizi, • Örnekleme, • Dağılma diyagramları,

6σ TÖAİK İyileştir (Süreç yeterliliği nasıl 6 sigma olabilir?) Bu aşamada sorunun temel nedenlerini ortadan kaldıracağı iddia edilen çözümler denenir ve uygulamaya konulur. Bu çözümler daha iyi bir tahmini, daha iyi bir programlamayı, daha iyi bir prosedürü ya da daha iyi bir ekipmanı içerebilir. Bu aşamada ayrıca sonuçların bir sonraki aşamada nasıl değerlendirileceğini açıklayan bir plan oluşturulmalıdır.

6σ TÖAİK İyileştir Bu aşamada yaygın olarak kullanılan bazı araçlar; • Beyin fırtınası, • Yaratıcılık teknikleri, • Veri toplama, • Deney tasarımı, • Akış diyagramları, • Hipotez testleri, • Planlama araçları,

6σ TÖAİK Kontrol et (Kazancın sürekli olması için nasıl bir kontrol sağlanmalıdır?) Bu aşamanın amacı uygulanan iyileştirme planını ve elde edilen sonuçları değerlendirmek ve elde edilen kazançların sürdürülmesi ve arttırılması için yapılması gerekenleri ortaya koymaktır. Bu aşamanın çıktıları; • İyileştirmeye konu olan sürecin son durumu, • İyileştirme sonucu sağlanan kazançlar, • İyileştirme sonucu ortaya çıkan fırsatlar ve tavsiyelerdir

6σ TÖAİK Kontrol et Bu aşamada yaygın olarak kullanılan araçlar; • Kontrol kartları, • Veri toplama, • Akış diyagramları, • Öncesi ve sonrasını kontrol için frekans dağılımı, pareto analizi vb. • Proses kontrol kartı, • Standardizasyon.  

6σ 6σ o kuruluşta yeşeremez! Kuruluşun üst yönetim inanmıyorsa, Adanmış çalışanlar yoksa, Bilime inanılmıyorsa, Sistematik yaklaşımlar uygulanmıyorsa, Altı sigma'nın bir fırsat olduğuna inanılmıyorsa, Sadece bugünü kurtarmak isteniyorsa. Sıfır hata düş olarak görülüyorsa, Yarının kuruluş olunmak istenmiyorsa, “Ben bilirim” diye düşünülüyorsa, Kuruluş yeniliklere açık değilse Henüz “biz” kültürü kuruluşta yerleşmemiş ise, 6σ o kuruluşta yeşeremez!