Santral Venöz Hıckman Katater Bakımı Hemş. Nalan Evran Türkmenoğlu

E L H İ J Y E N İ

Katater Bakımı Nakil ünitelerinde kaliteli hemşirelik bakımı göstergelerinden

Kataterler En çok tercih edilen santral venöz hıkman çift lümenli olanlar Nakil ünitelerinde:Kan alımına Çoklu sıvı tedavisine Kan ürünleri infüzyonuna TPN kullanımına olanak

Kataterler Nakil ünitelerinin vazgeçilmezi Ancak önemli bir enfeksiyon kaynağı

Kataterler Üniteye girmeden önce takılıp taburcu olduktan sonraki erken dönemde(3-6ay)arası takılı kalabilmekte Bu nedenle ünitede bakım ve taburcu olurken verilen eğitim önemli

Kataterler İlk takıldığında AC filmi ile kontrol(Katater olması gereken yerde mi?) AC filmi kontrolünden sonra her iki lümenden kültür alma ve kanın rahat gelip sıvının rahat gidip gitmediğini kontrol etme Erken dönemde olabilecek sorunları önlemede önemli

Katater Enfeksiyon

Şekil 1. Mikroorganizmaların, damar içi kateterlere giriş yerleri.

Genel Bakım İlkeleri: El yıkama(Kataterler ile ilgili tüm işlemler öncesi) Steril eldiven kullanımı(Kataterlerle ilgili tüm işlemler öncesinde,mutlaka el yıkama sonrasında,takılı kaldığı tüm dönemlerde) Her hastanın malzemelerinin kendine ait olması Kateterlerin giriş yerinin enfeksiyon yönünden takibi Katater giriş %2klorheksidin veya povidon iyod ile temizlenmesi Çok lümenli kateterlerde lümenlerden birinin sadece parenteral beslenme için ayrılması Tıkalı olduğu düşünülen lümene kesinlikle basınç yapılmaması

Genel Bakım İlkeleri: Kateterin tıkanmasına yol açan ilaç kristalleşmelerini önlemek için geçimsiz ilaçlar arka arkaya verilmemeli Setlerin düzenli aralıklarla değişimi Her iki lümende aktif olarak kullanılıyorsa veya tek lümen kullanılıyorsa lümenlerin değiştirilerek kullanılması Set değişimleri, katater pansumanları,lümen değişimleri ve giriş yerine ait değişikliklerin kaydedilmesi Hasta yakınlarına ünitede yattığı süre boyunca ve taburcu olurken katater bakımı ile eğitim verilmesi Katater bakımını yapacağına inanamadığımız hasta yakınlarında alternatif çözümler ve kişiler denenmesi,çözüm bulunamadıysa kataterin çekilerek eve gönderilmesi

Banyo ve Pansuman Nötropenik dönemde her gün daha sonra gün aşırı banyo ve her banyo sonrası katater bakımı: Hastanın infüzyon pompasıyla ve hemşire yardımıyla uygun şekilde banyosu yaptırılır.Bekletilmeden katater pansumanı yapılır. Set ve lümen değişimleri yapılır.Hasta giydirilmeden çıplak olarak tartısı ve karın çevresi alınır,kremleri sürülüp giydirilir.

Pansuman Eller yıkanır Hastanın başı kataterin aksi yönüne çevrilir Eski pansuman bekletilmeden çıkarılır Malzemeler steril olarak açılıp hazırlanır Batikonlu spançla katater giriş yerinden çevreye doğru temizleme işlemi(3 kere) Steril spanç kapatılarak,hipafixle yapıştırma Lümenlerin değişimi,setlerin değişimi,kapak değişimi ve bağlantı yerlerinin kapatılması

Kan Alma El yıkama ve steril eldiven giyilerek steril koşullarda Önce 3-4 cc kan çekilir(kültür alınacaksa ilk çekilen kan alınır) İstenilen miktar kan alındıktan sonra lümen kullanılmayacaksa sf ile yıkama sonra heparinleme işlemi Katater kullanılacaksa sadece sf ile yıkama işlemi

Kültür Alma Her pansuman sırasında kateter giriş yerinin enfeksiyon açısından gözlemlenmesi; şişlik ,kızarıklık,akıntı varsa sürüntü kültürünün alınması Haftada bir kez her iki lümenden kültürlerin alınması