.

 CRT Monitörler  LCD Monitörler

 Bir monitörün en önemli parçası çe ş itli elektronik devrelerle birlikte CRT (Chatode Ray Tube – Katot I ş ınlı Tüp) denilen havası bo ş altılmı ş ve ön yüzeyi binlerce fosfor noktacı ğ ından (dot) olu ş an koni ş eklindeki tüptür. Bu tüpün geni ş tarafı dikdörtgen ş eklindedir. Di ğ er dar tarafında ise elektron tabancası bulunur.  Tabanca içerisindeki katot levhaları tel fleman (ısıtıcı) ile ısıtılır ve tüp içerisinde serbestçe dola ş an elektron bulutu olu ş turulur. Negatif kutuplandırılan katotlar ile pozitif kutuplandırılan ekranın iç yüzeyi arasında büyük bir gerilim farkı uygulandı ğ ında katotlarda olu ş an elektronlar dı ş yüzeye do ğ ru fırlar.

 Sabit olarak yerle ş tirilen odaklama elemanları bu elektronları bir araya getirerek bir ı ş ın halinde ekran orta yüzeyinde odaklar. Bu ı ş ını ekranın istenilen taraflarına yönlendirmek için elektron tabancasının etrafında yatay ve dikey saptırma bobinleri bulunur. İş te bu ı ş ının ön yüzeyde gezdirilmesi suretiyle ortaya görüntüler çıkar.  Ekran kartından sinyal geldi ğ i müddetçe bu ı ş ında monitörün sol üst kö ş esinden ba ş layarak fosfor ile kaplı ön yüzeyi tarar. Burada verecek çinko oksit türevi kullanılır. Noktanın hızlı hareketi görüntüyü olu ş turur. Gözümüz gecikmeli algıladı ğ ı için görüntü olu ş ur.

 Elektron demetinin ekranda saniyede kaç resim taradı ğ ı ekran kartı tarafından belirlenir. Bu de ğ er saniyede 50 ile 120 arasında de ğ i ş ir. Bu de ğ erler “tazeleme” frekansı olarak isimlendirilir. De ğ erin yüksek olması görüntü kalitesini ciddi ölçüde artıracaktır. De ğ er dü ş ük olursa monitörde gözü yoran kıpra ş ımlar daha da fazla olacaktır.  Renkli monitörlerde renklerin olu ş ması için üç temel renk (kırmızı-ye ş il-mavi) kullanılır. Her renk için elektron tabancası içerisinde bir ı ş ın demeti olu ş turan eleman vardır. Ayrıca ekran yüzeyi de üç ayrı renkten olu ş an fosfor tabakasından olu ş ur. Bu tabakalar delikli bir maskenin arasından aydınlatılır. Hassas bir ş ekilde ayarlanan bu deliklerde her renge ait ı ş ın demeti sadece o renge çarpar.

 Monitördeki her nokta üç ayrı renkteki fosfor damlacı ğ ından olu ş ur. Bu üç fosfor damlacı ğ ı da bir araya gelerek “pixel” leri olu ş turur. Birbirine en yakın aynı renkteki iki noktanın merkezleri arasındaki uzaklı ğ a “dot pitch” denir. Nokta aralı ğ ı anlamına gelen bu ifadenin bu günkü de ğ erleri 0.24 mm ile 0.28 mm arasında de ğ i ş mektedir. Bu de ğ erlerin küçük olması görüntü kalitesinin artması anlamına gelir.

 LCD (Liquid Cyristal Display) monitörlerde görüntü sıvı kristal diyotlar yardımıyla sa ğ lanmaktadır. Bu diyotlara gerilim uygulandı ğ ında, içlerindeki moleküllerin polarizasyonu de ğ i ş mekte ve beraberinde de diyotun geçirgenli ğ i de ğ i ş mektedir. Bu duruma dijital saatlerde de rastlamaktayız. Normalde ş effaf olan bu diyotlara gerilim uygulandı ğ ında geçirgenliklerini kaybederler ve siyaha dönerler. Renkli LCD monitörlerde ise çok ufak ve birden fazla diyot kamanı kullanılarak görüntü alınmaktadır.

 LCD monitörler DSTN ve TFT olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ucuz olan ve “passive matrix” teknolojisini kullanan DSTN (Dual-Scan Twisted Nematic)’ler çözünürlükleri ve görü ş açıları TFT’lerden dü ş ük olan monitörlerdir. Bu monitörler genelde dizüstü bilgisayarlarda kullanılmaktadır. TFT (Thin Film Transistor)’ler ise “active matrix” adı verilen ve görüntüyü daha parlak ve keskin gösteren bir teknoloji kullanırlar. TFT’lerde her piksel bir ya da dört transistör tarafından kontrol edilir ve bu sayede flat panel ekranlar arasında en iyi çözünürlü ğ ü sunarlar..