KISIM 4 Sınıfta Biliş
BÖLÜM 11 Okumayı Öğrenme
Dil Gelişiminde Okuryazarlığın Temelleri Üst dil farkındalığı olarak adlandırılan, dil hakkında üst bilişsel bilgi edinmek (bk. 4. Bölüm), çocukların okuryazarlığa geçişinde önemli bir noktadır.
Dilin Boyutları Dil bilimcilerin edim bilim olarak adlandırdıkları dilin bu kullanımları onun en önemli özelliğidir. Dilin bir diğer önemli boyutu dil yapısıdır ve biz bunu üç önemli yapısal düzeyde belirtiyoruz kelimeler; söz dizimi söylem
Edim bilim
Kelimeler –Dil Kalıpları Oluşturma Söylem Yapısı –Anlamaya Yönelik Çerçeveler
Okumayı Öğrenmenin Bilişsel Ön Koşulları Genel Kültür Bilgisi Kısa ve Uzun Süreli Bellek Kapasiteleri Dikkat
Okumaya Yönelik Bilişsel Önceliklerin Özeti Okuma, karmaşık bir yazı akışını birtakım dil bilimsel bilgi ve genel kültürle uyumlu bir şekilde yönetmeyi gerektiren, metinle
Okumaya Geçiş Ön Alfabetik Safha Kısmi Alfabetik Safha Okuyucuları Tam Alfabetik Safha Okuyucuları Pekişen Safha Okuyucuları Çözümleme ve Okumaya Başlama
Okumayı Öğretme Yöntemleri Okuma öğretimi yöntemleri konusunda süren tartışmaları anlamada yararlılığını sürdüren terimler olan çözme temelli yöntemler ve anlam temelli yöntemler. Çözme temelli yöntemlerden arasında öne çıkanı, temel harf/ses ilişkileri ve kelimeleri seslendirme kuralları üzerine odaklanan ses okuma bilgisidir. Chall’ın anlam temelli sınıfında yer alan görüş kelime yöntemleri (bazen bak-söyle olarak adlandırılır), çocukların ilk görüşte tanıyabilecekleri en az belli bir miktar tanıdık kelime edinmeleri gerektiğini vurgular.
İlk Okuryazarlık Öğretiminin Özeti İlk okuryazarlık öğretimi, çeşitli ve kimi zaman duygu yüklü bir girişimdir. Geçtiğimiz birkaç on yıl, okumayı en iyi öğretme yolunda pek çok değişiklik gördü. Bazı yöntemler, harf ve kelimelerin çözümüyle ilgili beceri edinimini öğretmeyi içine alan, daha çözüm temelli yaklaşımlar üzerinde duruyor. Diğerleri ise; metin anlamı, genel kültür ve dil bilimsel bilgi üzerine yoğunlaşıyor
İlk Okuma Gelişiminin Değerlendirilmesi İlk okuma gelişimine yönelik üçüncü sık kullanılan fakat tartışmalı bir ölçek olan okuma akıcılığı; hızlı, eksiksiz ve vurguyla okuma yeteneğidir.
İlk Okuryazarlık Öğretimine Yönelik Öneriler Okumaya anlamlı bir etkinlik olarak yaklaşın Okuryazarlığı geniş bir açıdan ele alın Okumaya yeni başlayanların otomatik çözümlemeye yönelmesine yardım edin Çocukların ilgi alanlarından ve genel kültürlerinden yararlanın Çocukları üst dil bilgilerini geliştirmeye teşvik edin 6. Çocukların akıcı okumaya yönelik gelişimlerinde, oldukça fazla farklılık göstereceklerini düşünün
Okuma Zorlukları Üzerine Bir Yorum Okuma Telafisi: Okuma Zorluklarına Yönelik Bir Yaklaşım
Özet Okumayı öğrenme, çocukların çoğunun ilkokul yıllarının başında elde ettiği önemli bir dil bilimsel ve bilişsel başarıdır. Yüzeysel olarak bakıldığında, okuma basitçe kelimesi kelimesine çözümleme gibi görünür; aslında o dilin bakış açılarını uyumlu bir şekilde yöneten çok yönlü bir işlemdir. Okumaya ilk başlayanların başarısı; üst dil becerilerini geliştirmeye, bilgiyi etkinleştirmeye, hafızaya ve dikkate dayanır.