UZUN ATLAMA

İÇİNDEKİLER UZUN ATLAMANIN TARİHÇESİ UZUN ATLAMADA SAHA ÖLÇÜLERİ UZUN ATLAMA TEKNİKLERİ YAKLAŞMA KOŞUSU KOŞU BÖLÜMÜ UZUN ATLAMADA SIÇRAMA UÇUŞ SIRASI VE KONMA BAYRAKLAR RÜZGAR FAKTÖRÜ UZUN ATLAMA DÜNYA REKORLARI UZUN ATLAMA TÜRKİYE REKORU DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Uzun Atlama Tarihçesi Antik Yunan'da düzenlenen Olimpiyat oyunlarında bilinen tek atlama müsabakası uzun atlama aynı zamanda Pentatlon yarışlarının da bir ayağını oluşturmaktaydı. Bu dönemdeki etkinlikler sporcuların savaş sırasındaki kabiliyetlerini göstermeyi amaçlayan oyunlardı. Uzun atlama muhtemelen savaş sırasında askerlerin önlerine çıkan dere yatağı veya engelleri geçebilmesi düşüncesinden ortaya çıkmış bir spor dalıdır. Atletizmde branşların gelişmesi birçok faktöre bağlıdır. Milletlerin kültürü, toplumsal, ekonomik sistem, sportif araçların zenginliğinden ve en çok tabii hazırlık sistemlerinden antrenman bilgisi ortaya çıkmıştır. Tarihte en önemli amaç fiziksel kapasiteyi yükseltmek olmuştur. Atlamalar ilk olimpiyatların başlaması ile olimpiyat yarışma programına alınmıştır.

AMAÇ Atlama dallarındaki amaç sporcuların en uzağa yada en yükseğe atlamasıdır. Üç adımda gerçekleştirilirken sırıkla yüksek atlamada en yükseğe atlama sırık yardımı ile gerçekleştirilir.

Uzun Atlama Saha ölçüleri 45m’lik hız alma için koşu yolu 30cm’lik atlama çizgisi(10cm macundan), (eni ise 1.22m).En az 2.75-10m ‘lik kum havuz Kumlar atlama öncesinde nemlidir ve tüm sporculara eşit şartlar uygulanır.

UZUN ATLAMA TEKNİKLERİ ADIM ALMA (1 Adım alarak) ADIMLAMA (1.5-2.5 Adım alarak) ASILMA (HANG)

A) Yaklaşma koşusu B) Sıçrama C) Uçuş D) Konuş Genel olarak 4 evrede incelenir; A) Yaklaşma koşusu B) Sıçrama C) Uçuş D) Konuş

YAKLAŞMA KOŞUSU İvmelenme arasında maksimal hızın üretilmesi. Son adımlar arasında sıçramaya hazırlık. Ayak başparmağı ile sıçrama tahtası arasındaki mesafeyi en aza indirecek tamlık sağlamak.

Sıçrama için son birkaç adıma gelirken vücudunun pozisyonunu ayarlama Uzun Atlayıcının Yaklaşma Koşusu Sırasında Gereken 3 Önemli Görevi Vardır; Sıçrama sırasında etkili şekilde kullanabileceği kadar çok yatay hızı geliştirmek Sıçrama için son birkaç adıma gelirken vücudunun pozisyonunu ayarlama Sıçrama tahtasına doğru bir şekilde ayağını yerleştirmek

KOŞU BÖLÜMÜ Uzun atlamada, koşuya başlanacak nokta ile sıçrama tahtası arasındaki uzaklığın ayarlanması oldukça önemli bir konudur. Koşulacak uzaklık, sporcunun süratlenme yeteneğinin yani sıra form durumuna, yarışmanın yapıldığı yere (kapalı veya açık saha) ve hava koşullarına bağlıdır. bayanlar erkekler Mesafe 30-35m 38-45m Adım 17-20 20-25 Koşu %70

SIÇRAMA Sıçrama ayağının yere dokunması, bacağın bükülmesi ve dizin gerilmesidir.Sporcunun yerden kopuştaki önceki hızı, tahtaya yaklaşma koşusunda geliştirdiği hız ve yerden kopuşta hazırlıklarda hızdan etkilenmektedir. Bu bölümde önemli olan gövdenin üst kısmına doğru tutup ileriye doğru bakmaktır.Sıçrama, sıçrama bacağının ayak bileği ve dizinin gerilmesi ile başlar.

L1: sıçrama anında, sıçrama tahtasının önü ile, vücut ağırlık merkezinin izdüşümü arasında kalan yatay mesafedir. L2: sıçramadan,, düşüşe kadar ağırlık merkezinin havada kat ettiği yatay uzaklıktır. L3: düşüşte vücut ağırlık merkezi ile topukların kuma değdiği noktalar arasında kalan yatay mesafedir.

UÇUŞ Uçuş analiz edildiğinde,atlayıcıların farklı teknikleri kullandıkları görülmektedir. Sıçramadan sonra meydana gelen rotasyonu azaltabilmek için gövdenin dik kol ve bacakların, omuz ve kalça eklemlerinden hareketine gergin şekilde devam etmeleri gerekir. Tüm bunlar hareketi koruma ve iyi bir iniş hazırlığına yöneltir.

UÇUŞ SIRASINDAKİ ÖNEMLİ NOKTALAR Uçma hareketinin ilk bölümünde, vücudun sıçrama sırasında aldığı pozisyon muhafaza edilmeli. Gövdenin üst kısmı dik tutulmalı. Kollar mümkün olduğu kadar uzaktan arka-geriye götürülmelidir.

KONMA Her iki bacağın bükülmeden ve mesafe kaybetmeyecek bir şekilde öne doğru uzatılarak gereği sağlanmalıdır. Topuk yere dokunmalı,diz eklemleri yumuşakça konmalıdır. Vücut ağırlığı dayanma noktalarına dağıtılmalıdır.

KONMA BÖLÜMÜ İÇİN ÖNEMLİ HUSUSLAR Bacaklar öne doğru uzatılırken tam gerilmemelidir. Gövde bacakların üzerine doğru yeteri kadar bükülmelidir. Kum havuzuna konma sırasında önce ayak topukları yere değmeli daha sonra hareket ayak tabanlarına aktarılmalıdır. Ayak topuklarının yere değmesiyle birlikte dizler bükülerek gevşemelidir. Bu sırada gövde hafif dikleştirilerek kalçanın ileri hareketi kolaylaştırılmalıdır. Yere konma sırasında ayaklar aynı konumda bulunmalıdır. Konmanın bitiminde kum havuzu önden çıkılarak terk edilmelidir.

Bu spor dalında başarılı olmak için atletler süratli koşu, sprintler, yüksek atlama, ayaklarını ve baldırını kuvvetlendirici idmanlar ve jimnastik hareketleri yaparlar ve koşuya tam anlamıyla ısındıktan sonra başlarlar. Atlama alanı olarak kullanılan koşu pistinin en az 1 m ilerisindeki atlama havuzundaki kum, yarışmalardan önce nemlendirilir.Kum havuzunun boyutları en az 2.75x10 m'dir. Her atlayıştan önce atlama çizgisi ile aynı seviyede olması sağlanır. Atlama sırasında kullanılan tahtadan yapılan atlama tahtası, koşu yoluyla eşit düzeyde olacak şekilde toprağa gömülür.

Atlama tahtasının ön kısmına da adım hatalarının belirlenmesi için macun döşenir. Yarışmacının kullandığı malzemeler, koşu elbisesi olarak eşofman ve plastik çivili ayakkabılardır. Koşuya, ayaklar bitişik, hafif koşu ritmiyle başlanır. Uzun atlamalarda atletlerin 6’şar deneme hakları vardır.

SAKINILACAK HUSUSLAR 1.Sıçramadan önceki son adımı uzun atmak 2.Yetersiz süratte ve topuktan sıçramak 3.Gövdenin çok öne veya arkaya eğilmesi 4.Uçuş safhasında dengeyi bozmak 5.Bacağı vaktinden önce vurmak 6.Uzanmada bacakları yetersiz kaldırmak 7.Uzanmada bir bacağı aşağıya düşürmek

Hakemlerin Bayrakları Atlayıcının ayağı basma tahtasını geçerse, bu deneme ölçülmez. Atlayışın geçersiz olduğunu bildiren kırmızı bayrak hakemler tarafından kaldırılır. Hakemler hataları gözlemek, atlama yerini işaretlemek, atlamayı ölçmek ve yarışmacıları toplamakla görevlidirler. Sporcuya atlama havuzu hazırlandıktan sonra işaret verilir.1dk içinde atlama yapmazsa (son 15sn de beyaz bayrakla uyarı alır), hata olarak görülür ve atlayış sayılmaz. Yeşil bayrak ise hakem hataları için kullanılır.

RÜZGAR FAKTÖRÜ Uzun atlama eğer rüzgarın hızı 2 m/sn(7.2 km/sa) den hızlı eserse kırılan rekorlar resmiyet kazanamaz.

Hakem sayısı her yarışma için değişiklik gösterir Hakem sayısı her yarışma için değişiklik gösterir. Ölçüm, basma tahtası ile atletin kum havuzundaki en yakın izi arasındaki mesafe esas alınarak yapılır. Ölçülen uzunluk, alttaki en yakın cm'ye indirgenerek yazılır. Uluslararası yarışmalarda üçer atlayışlık eleme turlarında en iyi dereceyi yapan sekiz atlet yeniden üçer atlayış daha yapar. Final olarak adlandırılan bu atlayışlarda kazanan atlet, en iyi dereceyi yapan atlettir.

Erkekler Dünya Rekoru: Amerika’ lı Mike Powel 1991 tarihinde Tokyo Olimpiyatların’ da 8m 95cm atlayarak bu daldaki (23 yıllık) Dünya Rekoruna ulaşmıştır.

Bayanlar Dünya Rekoru: Rusya’ dan Galina Chistyokova’ da 1988 tarihinde Leningrad’da bu Dünya Rekorunu bayanlarda 7m 52cm olarak kırmıştır.

Türkiye Rekorları 2000 yılında İstanbul’da erkeklerde Mesut Yavaş 8,08m ile Türkiye rekorunu kırdılar. 2009 yılında Bayern Grand Prix’inde Karin Melis Mey 6.87’lik derecesi ile Türkiye rekorunun sahibidir

KAYNAKÇA www.atletizmfederasyonu.com www.antrenmandünyası.com.tr www.bedeneğitimi.gen.tr