Program

Giriş Eğitim öğretim etkinlikleri yürürlükte olan programlar çerçevesinde yürütülür. Programlar: Nasıl bir insan tipi yetiştirilmelidir? Öğretmen ve öğrenci neler yapmalıdır? Ölçme ve değerlendirme nasıl yapılmalıdır? Kullanılacak araç ve gereçler nasıl olmalıdır? Sorularının cevabını verir

Program nedir? Yapılacak bir işte izlenecek yollar (TDK, 2008) Yapılması gereken bir işin bölümlerini, bu bölümlerin yapılış sırasını ve nasıl yapılacağını gösteren bir tasarıdır (Büyükkaragöz, 1997) Öngörülen faaliyetleri, faaliyetlerin aşamalarını, bunların nasıl yapılacağını, kimlerin görev alacağını belirten akış şemasıdır (Tan, Kayabaşı ve Erdoğan , 2002)

Eğitim Programı Bir eğitim kurumunun veya sosyal çevrenin, bireylerin yaşantılarını düzenlemek ve zenginleştirmek için yürüttüğü tüm etkinlikleri kapsamaktadır (Varış, 1998). Bireye okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği (Demirel, 2005)

Öğretim Programı Belli eğitim kademelerinde öğrenilmesi istenen ders konularını, zaman ve süre ögeleri dikkate alınarak, eğitim kademesinin ve okul tipinin amaç ve ilkeleri doğrultusunda düzenlemektedir.

Programın temel ögeleri Niçin?? Hedef (Amaç ve kazanım) Ne kadar?? Ne?? Sınama durumları (Ölçme ve değerlendirme) İçerik (Kapsam, konu) Eğitim durumları (Öğretme ve öğrenme yaşantıları) Nasıl??

Program geliştirmenin kuramsal temelleri Felsefi temeller Psikolojik temeller Sosyal temeller Ekonomik temeller Bilimsel temeller

Felsefi temeller Programda yapılacak etkinliklerin gerekçesini ortaya koyar neden eğitiyoruz Düşünce tarzı İnançlar Programın iç ve dış tutarlığının sağlanmasında felsefeden yararlanılır

Psikolojik temeller Hedeflerin eğitimle oluşturulabilirlik ve ulaşılabilirliğin belirlenmesinde katkı sağlar Öğrencilerin bedensel ve zihinsel gelişimlerinin uygunluğu konusunda yararlanılır

Sosyal temeller Eğitimin yetiştireceği bireyler toplumun bir üyesi olacağından programlar sosyal temellere dayandırılmaktadır. Medya okuryazarlığı dersi: tv kanalları ve gazete sayısının artması

Ekonomik temeller Programın uygulanmaya geçilmesi için bir maliyet vardır. Ekonomik kalkınmayı sağlamanın yolu eğitimden geçer

Bilimsel temeller Bilimsel gelişmeler ışığında programlar geliştirilmelidir Öğretilmesi planlanan içerik ile ilgili en son bilimsel gelişmeler programlara yansıtılmalıdır.

Program geliştirmenin ilkeleri Eğitim kurumlarının fonksiyonu göz önünde bulundurulmalıdır Bireysel verilerden yararlanılmalıdır Amaçların hiyerarşik düzeninde bağlantı kurularak davranış değişikliği gerçekleştirilmelidir. İçeriğin yapısı ve seçimi üzerinde objektif kriterler ele alınmalıdır Öğretim süreçleri değerlendirilmelidir Program geliştirme bir araştırma sürecidir

Program Geliştirme Süreci

Eğitim programlarının işlevi nedir? Eğitime yatırım yapan devlet, bu eğitimi, ülke kalkınmasına katkıya dönüştürmek için önlem almaktadır. Bu önlemlerin, eğitim niteliği ile doğrudan ilişkili olanı eğitim programlarıdır. Programlar, eğitilenlerin davranış standartlarından, öğrenme ve öğretim etkinliklerine değin, çalışmalara kılavuzluk etmekte ve bir aracı rol oynamaktadır.

Okulların araştırma/ geliştirme etkinliklerindeki işlevi nedir?

Program hiyerarşisi nasıldır?

Ülkemizdeki fen programlarının gelişimi 1924 programında fen 1926 programında fen 1936 programında fen 1948 programında fen 1968 programında fen 1992 programında fen 2000 programında fen 2004 programında fen 2013 programında fen

1924 programında fen Tabiat tetkiki, Ziraat hıfzısıhha 1 ve 2 ler de üç saat 3, 4 ve 5 lerde 2 saat

1926 programında fen Cumhuriyet döneminin ilk kapsamlı programı İlk kez dersin özel amaçları”dersin hedefleri bağlığı altında verilmiş 1,2 ve 3 de tabiat tetkiki, muhasabat, tarih ve coğrafya ___”hayat bilgisi” 4 ve 5 de “tabiat tetkiki” ve “eşya” adı altında verilmiş.

Tabiat tetkiki Amaçlar: Doğal ortamda bitkiler, hayvanlar ve ürünlerin yetiştirilmesi Canlı ve cansız etkileşimleri Çevreyi koruma Vücut organları ve sağlığı Çiftçiliğe ilişkin basit bilgiler Eşya amaç: günlük kullanılan eşya, cihaz ve makinelerin kullanım bilgileri

1936 programında fen “Tabiat bilgisi” Eklenenler: Ülkemizin doğal kaynaklarının ele alınması Ülke ve ev ekonomisi

1948 programında fen “Tabiat bilgisi” ve “aile bilgisi” Köy okullarında ayrıca tarı iş dersi eklenmiş Diğerlerine göre daha kapsamlı ve merak, olumlu tutum gibi duyuşsal öğeler eklenmesinin yanı sıra bilimsel beceriler vurgulanmış Eleştiriler: çok ağır bir program, bireysel farklılıklar önemsenmemiş, öğrenci pasif

1968 programında fen 1,2 ve 3 “hayat bilgisi” 4 ve 5 “fen ve tabiat bilgisi” Amaçları: Çocuklara yaşadıkları çevrenin tanıtılması Çevreye uyum Ev ve aile yaşantısında feni kullanabilen bireyler 1974 de adı “fen bilgisi” olarak değiştirilmiş

1992 programında fen “fen bilgisi” 4 den 8 e kadar her sınıf düzeyi için amaçlar detaylı olarak ele alınmış. Amaç, eğitim durumları ve değerlendirme boyutları ile ilgili açıklayıcı bir yaklaşım vardır.

2000 programında fen “fen bilgisi” 4,5,6,7 ve 8 düzeyinde öğrenci merkezli bir program Fen okur-yazarlığı kavramı ilk kez yer alır. Bilimin önemi, toplumsal ve teknolojik gelişmeler, görev ve sorumluluk bilinci taşıyan bilgili, deneyimli, nitelikli bireyler yatiştirmek öğrenci merkezli bir program olmasına karşın öğretmenler tarafından öğretmen merkezli bir anlayışla uygulanmıştır.

2004 fen programı “Fen ve teknoloji dersi” Programdaki temel anlayışlar Az bilgi özdür. Fen ve teknoloji okuryazarlığı Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı Alternatif ölçme değerlendirme Gelişim düzeyi ve bireysel farklılıklar Sarmallık Diğer derslerle ve ara disipinlerle uyum

2004 Fen ve Teknoloji programında vurgulanan temel anlayışlar

2004 Fen ve Teknoloji programında değerlendirme açısından değişiklikler

2013 İlköğretim Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Fen ve Teknoloji Programı ve Planlama Dersi

FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ TEMELLERİ Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Vizyonu Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının vizyonu; “Tüm öğrencileri fen okuryazarı bireyler olarak yetiştirmek” olarak tanımlanmıştır.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Vizyonu Araştıran-sorgulayan, etkili kararlar verebilen, problem çözebilen, kendine güvenen, işbirliğine açık, etkili iletişim kurabilen, sürdürülebilir kalkınma bilinciyle yaşam boyu öğrenen fen okuryazarı bireyler; fen bilimlerine ilişkin bilgi, beceri, olumlu tutum, algı ve değere ve fen bilimlerinin teknoloji toplum-çevre ile olan ilişkisine yönelik anlayışa ve psikomotor becerilere sahiptir.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Vizyonu Fen okuryazarı bireyler, fen bilimlerine ilişkin temel bilgilere (Biyoloji, Fizik, Kimya, Yer, Gök ve Çevre Bilimleri, Sağlık ve Doğal Afetler) ve doğal çevrenin keşfedilmesine yönelik bilimsel süreç becerilerine sahiptir. Bu bireyler, kendilerini toplumsal sorunlarla ilgili problemlerin çözümü konusunda alternatif çözüm önerileri üretebilirler. Ayrıca,fen bilimleri alanında kariyer bilincine sahip olan bu bireylerin fen bilimleri ile ilişkili mesleklerin, toplumsal sorunların çözümünde önemli bir rolü olduğunun farkındadır.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Amaçları Fen Bilimleri dersi öğretim programı 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde ifade edilen Türk Milli Eğitiminin genel amaçları ile Türk Milli Eğitimin Temel İlkeleri esas alınarak hazırlanmıştır. Tüm bireylerin fen okuryazarı olarak yetişmesini amaçlayan Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın temel amaçları şunlardır:

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Amaçları Biyoloji, Fizik, Kimya, Yer, Gök ve Çevre Bilimleri, Sağlık ve Doğal Afetler hakkında temel bilgiler kazandırmak, Doğanın keşfedilmesi ve insan-çevre arasındaki ilişkinin anlaşılması sürecinde, bilimsel süreç becerilerini ve bilimsel araştırma yaklaşımını benimseyip karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek,

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Amaçları Bilimin toplumu ve teknolojiyi, toplum ve teknolojinin de bilimi nasıl etkilediğine ilişkin farkındalık geliştirmek, Birey, çevre ve toplum arasındaki karşılıklı etkileşimi fark etmek ve toplum, ekonomi, doğal kaynaklara ilişkin sürdürülebilir kalkınma bilincini geliştirmek, Fen bilimleri ile ilgili kariyer bilinci geliştirmek,

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Amaçları Günlük yaşam sorunlarına ilişkin sorumluluk alınmasını ve bu sorunları çözmede fen bilimlerine ilişkin bilgi, bilimsel süreç becerileri ve diğer yaşam becerilerinin kullanılmasını sağlamak, Bilim insanlarının bilimsel bilgiyi nasıl oluşturduğunu, oluşturulan bu bilginin geçtiği süreçleri ve yeni araştırmalarda nasıl kullanıldığını anlamaya yardımcı olmak, Bilimin, tüm kültürlerden bilim insanlarının ortak çabası sonucu üretildiğini anlamaya katkı sağlamak ve bilimsel çalışmaları takdir etme duygusunu geliştirmek

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Amaçları Bilimin, teknolojinin gelişmesi, toplumsal sorunların çözümü ve doğal çevredeki ilişkilerin anlaşılmasına olan katkısını takdir etmeyi sağlamak, Doğada meydana gelen olaylara ilişkin merak, tutum ve ilgi geliştirmek, Bilimsel çalışmalarda güvenliğin önemini fark ettirmek ve uygulamaya katkı sağlamak, Sosyo-bilimsel konuları kullanarak bilimsel düşünme alışkanlıklarını geliştirmektir.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Temel Yaklaşımı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı temel alınmıştır. Öğretmen-Öğrenci Rolü Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında öğrenme ve öğretme kuram ve uygulamaları açısından bütüncül bir bakış açısı benimsenmesine rağmen; öğrencinin, kendi öğrenmesinden sorumlu olduğu, öğrenme sürecine aktif katılımının sağlandığı bilgiyi kendi zihninde yapılandırmaya olanak tanıyan araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisi benimsenir. Öğretmen, kolaylaştırıcı ve yönlendirici rollerini üstlenirken öğrenci, bilginin kaynağını araştıran, sorgulayan, açıklayan ve tartışan birey rolünü üstlenir.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Temel Yaklaşımı Benimsenen Strateji ve Yöntemler Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programına göre derslerin planlanması ve uygulanmasında öğrencinin aktif, öğretmenin ise rehber ve yönlendirici olacağı öğrenme ortamları (problem, proje,argümantasyon, işbirliğine dayalı öğrenme vb.) temel alınmıştır. Öğrencilerin bilgiyi anlamlı ve kalıcı olarak öğrenebilmeleri için sınıf içi ve okul dışı öğrenme ortamları, araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisine göre tasarlanır.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Temel Yaklaşımı Ölçme ve Değerlendirme Anlayışı Ölçme-değerlendirmede esas alınan bakış açısı, ürün kadar sürecin de değerlendirildiği bir ölçme ve değerlendirme anlayışına dayanmaktadır. Bu nedenle, sürecin sonunda öğrencinin ortaya koyduğu öğrenme ürünü ile birlikte gösterdiği performansın da değerlendirilmesi önerilmektedir. Programda geleneksel ölçme araçları dışında, tamamlayıcı (alternatif) ölçme araç ve tekniklerinin kullanılması önerilmektedir.

ÖĞRENME ALANLARI Canlılar ve Hayat, Madde ve Değişim, Fiziksel Olaylar ve Dünya ve Evren Beceri, Duyuş, Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre (FTTÇ) Temel Fen kavram ve İlkeleri

ÖĞRENME ALANLARI VE ÜNİTELER

Programın Uygulanmasıyla ilgili Esaslar 3. ve 4. sınıflarda yapılandırılmış araştırma-sorgulama, 5. ve 6. sınıflarda rehberli araştırma-sorgulama 7. ve 8. sınıflarda ise açık uçlu araştırma-sorgulama yaklaşımı esas alınmış. Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için; Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı temel alınarak “Bireyselleştirilmiş Eğitim (BEP)” hazırlanmalı ve uygulanmalı denilmiş. Etkinliklerde, kolay ulaşılabilen, maliyeti düşük, kullanımı kolay ve güvenlik açısından risk oluşturmayacak araç, gereç ve malzemelerin kullanılması önerilmiş.

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Konu Alanları, Ünite Başlıkları, Kazanım Sayıları,Öngörülen Süre/Ders Saatleri ve Ders Saati Yüzdeleri

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Konu Alanları, Ünite Başlıkları, Kazanım Sayıları,Öngörülen Süre/Ders Saatleri ve Ders Saati Yüzdeleri

Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının Konu Alanları, Ünite Başlıkları, Kazanım Sayıları,Öngörülen Süre/Ders Saatleri ve Ders Saati Yüzdeleri