TURİZMDE EĞİTİM SORUNLARI
TÜRKİYE’DE TURİZM EĞİTİMİ İlk kez meslek kursları bünyesinde örgütlenen turizm eğitimi, günümüzde ortaöğretimden doktora düzeyine kadar geniş bir düzleme yayılmış, sistemli bir eğitim hareketi özelliği kazanmıştır.
1950’li yıllarda birkaç kamu kurumunun ortaklaşa düzenlediği turizm meslek kurslarıyla verilen eğitim günümüze gelindiğinde çok sayıda kamu ve özel kuruluş bünyesinde sağlanan topyekûn bir eğitim seferberliği haline gelmiştir.
Bilgi, beceri, insana saygı ve sevgi, hoşgörü ve meslek yeterliliği kazandıran bir olgu olan turizm eğitiminin, amaç olarak ülkemizde iki temele sahip olduğu görülmektedir.
Birincisi; toplumu turizm konusunda bilinçlendirmek ve gelen turistlere hoşgörülü bir ortam sunmak, ikincisi; turizm endüstrisinin gelişmesi ve ülke ekonomisine olan katkısının artması için gerekli olan kalifiye elamanlar yetiştirmektir. Turizm sektörü, insan tarafından sunulan hizmetlerden oluşur.
Türkiye’de yükseköğretim düzeyinde turizm eğitimi üniversitelere bağlı önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim veren birimler tarafından sağlanır.
KARŞILAŞILAN SORUNLAR Genel Sorunlar Turizm Eğitimi Politikası ve Planlaması, Turizm Sektörü ile Turizm Eğitimi veren Kurumlar arasında İşbirliği, Turizm Eğitiminde Entegrasyon ve Koordinasyon, Eğitilmiş Personelin Yasal Himaye Altına Alınması
Özel Nitelikli Sorunlar Eğitim Araç ve Gereçleri, Yabancı Dil, Ders Programları, Eğitim Araç ve Gereçleri, Yabancı Dil, Öğretim Elemanı, Öğrenci Kontenjanı, Staj imkânı, Yüksekokulların Kuruluş yeri’ dir
Mevcut eğitim kurumlarının bir çoğu turizm sektörünün istediği şekilde eğitim vermekten uzaktır. Ek olarak, Türkiye’deki turizm eğitim kurumlarının yapılanmaları “ters piramit” gibidir.
Bunun anlamı işletmeci yetiştiren okul sayısı fazla iken, alt düzeydeki elemanları yetiştiren kurumların az olmasıdır.
Turizm eğitim-öğretimi yapan programlarda yıllardır okutulacak derslerin dağılımı konusu tartışılır. İster sertifika programı olsun, isterse akademik programlara yönelik olsun, hangi derslerin okutulacağı konusu öğretim elemanları arasında “hassas” bir konudur.
Uygulanan ders programları çoğunlukla kuramsal olup, uygulamalı derslere programlarda fazla yer verilememiştir. Turizm eğitiminin gerektirdiği eğitim araçları ve laboratuvarlar dört yıllık eğitim kuruluşlarında bulunmamakta, verilen bilgiler uygulama imkanı olmadığından unutulmaktadır. Yabancı dil eğitimi yeterli değildir. Öğretim elemanı açığı bulunmaktadır.
Eğitimin verimli olabilmesi, uygulamalı derslerin etkinliğinin sağlanması için öğrenci kontenjanları 50 kişide dondurulmalıdır. Staj yapamadan mezun olan öğrenciler sektöre adapte olamamaktadırlar. Yüksekokulların kuruluş yerlerinin büyük şehirlere yakın olmasını kaçınılmaz kılmaktadır.
Uygulamalı derslerin yürütülmesi amacı ile bulunan uygulama birimleri yetersizdir. Okullarda uygulamalı dersler için bulunması gereken alet, ekipman ve malzeme konusunda sorunlar bulunmaktadır. Okullar uygulama olanaklarını arttırmak istemelerine rağmen bazı bürokratik sorunlarla karşı karşıyadır.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Turizm eğitimi alanında yaşanmakta olan bu problemlerin çözümünde başta yükseköğretim kurumlarına ve turizm sektörü temsilcilerine ardından Milli Eğitim Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’na büyük işler düşmektedir. Söz konusu ilgililer bir araya gelerek turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu kalifiye personelin niteliklerini tespit etmeli ve bu nitelikleri onlara kazandırabilecek ortamı oluşturmalıdırlar.
Milli Eğitim Bakanlığı ile yüksek öğretim kurumlarının bünyelerinde bulunan turizm bölümleriyle ilgili ders müfredatları birbirlerine paralel olarak yapılandırılmalı ve bu işlem sırasında turizm sektörü temsilcilerinin görüşleri mutlaka alınmalıdır.
Sezonluk stajlardan sonra öğrencilerden mutlaka geri bildirim alınmalıdır. Eğer öğrencilerin turizm işletmelerinde yaşadığı sorunlar varsa stajların verimliliğinin artırılması için sorunların çözümüne yönelik önlemler alınmalıdır. Dış turizmin canlanması bakımından yabancı dili turizmden ayrı tutmamız mümkün değildir. Bu nedenle yükseköğretim kurumlarında turizm eğitimi veren birimlere zorunlu hazırlık programı getirilip öğrencilerin dil gelişimleri desteklenebilir.
Turizm eğitimi sektörde değil, önce okulda başlar Turizm eğitimi sektörde değil, önce okulda başlar. Okullarda tam olarak yetişmemiş personel sektörün ilerlemesine, gelişmesine ve böylece ülkenin kalkınmasına engel olur. Bu yüzden her şeyden önce yükseköğretim düzeyindeki turizm eğitimi veren birimler ihmal edilmemeli ve çözüm önerileri dikkate alınarak söz konusu sorunların giderilmesi için girişimlerde bulunulmalıdır.