Çıkarımların Onarılması

Bazı durumlarda bir çıkarımı oluşturan öncüllerden bazıları gereksiz olabilmektedir. Bazı durumlarda ise çıkarımda bulunması gereken öncüllerin eksik oldu ğ u ya da bu öncüllerin tam olarak ifade edilmedi ğ i görülmektedir.

Çıkarımın onarılması işinde öncelikle çıkarımın incelenmekte ardından eksik olan veya açıkça belirtilmemiş olan önermeler çıkarıma eklenmekte ya da gereksiz olan önermeler çıkarımdan atılmaktadır.

Böylelikle çıkarımın geçerli ya da güçlü olması; sonuç önermesinin ise daha anlamlı duruma gelmesi sa ğ lanabilmektedir.

Ancak aşa ğ ıdaki durumlarda çıkarımın onarılması işi yapılamaz:  Öncüllerden biri yanlışsa  Eklenen önerme çıkarımı zayıflatacaksa  Eklenen önerim çıkarımı geçersiz kılacaksa  Sonuç önermesi anlamlı de ğ ilse

Eksik önermelerin Eklenmesi E ğ er bir çıkarımda öncüller ya da sonuç önermesi açık olarak ifade edilmemişse bunarın çıkarıma eklenmesi gerekebilir. Ancak eksik olan öncülün eklenebilmesi için öncelikle eklenecek olan öncülün do ğ ru olup olmadı ğ ının test edilmesi gerekmektedir.

Aşa ğ ıdaki çıkarımda ifade edilmemiş olan bir önerme bulunmaktadır: Köpekler miyavlamaz. Öyleyse Karabaş miyavlamaz. Bu çıkarım aşa ğ ıdaki şekilde onarılırsa geçerli bir çıkarım haline gelmektedir: Köpekler miyavlamaz. Karabaş bir köpektir. Öyleyse Karabaş miyavlamaz.

Aşa ğ ıdaki çıkarımlarda eksik olan önermeleri bulunuz:  Arkadaşım bugün hastaneye gitti. Doktor astım oldu ğ unu söylemiş. Arkadaşım evinde bir kedi besliyordu. Kedilere alerjisi olmalı.  Kanka, sen o kızı bırak. O kız çok kıskanç.  Onu içme. Şekerli içeceklerin zararlı oldu ğ unu duymadın mı?  O ğ lum kitaplarını toplasana. Bugün tüm gün temizlik yaptım!

Sonuç önermesinin Eklenmesi Bazı çıkarımlarda çeşitli sebeplerle sonuç önermesi açıkça ifade edilmemekte ve karşıdaki kişinin mesajı çözümleyip sonuç önermesini anlaması beklenmektedir.

Örne ğ in aşa ğ ıdaki çıkarımda sonuç önermesi açıkça ifade edilmemektedir: Ek çalışma yapan ö ğ renciler dersimden yüksek not alır. Sonuç önermesi eklenerek çıkarımın aşa ğ ıdaki şekilde düzeltilmesi gerekmektedir: Ek çalışma yapan ö ğ renciler dersimden yüksek not alan ö ğ rencilerdir. O halde sen de ek çalışma yaparsan yüksek not alırsın.

Aşa ğ ıdaki çıkarımların ifade edilmemiş sonuç önermelerini bulunuz: Bu seçimlerde oy kullanmayaca ğ ım. De ğ işen hiçbir şey olmayacak. Dışarıdaki insanlar palto giymişler. -Çok çirkinsiniz! -Sen sarhoşsun! -Ben yarın sabaha ayılırım.