GÜNÜMÜZDE ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME SERCAN ERTÜRK

Amaçlar ilkesi Öğrenciden istenilen, beklenilen öğrenme ürününün tanımlanması ve betimlenmesi gerekir.

Devamlılık ilkesi Öğrenmeyi sürekli ve etkili kılmak; öğrenciyi etkin ve güdelenmiş düzeyde başarılı olmaya teşvik ve desteklemek için belirli aralıklarla ve olabildiğince çok ve öğretim etkinliğini aksatmadan ölçme ve değerlendirmeler yapabilmelerine olanak veren düzenlemelere gidilmesi gerekir.

Genişlik – kapsamlılık ilkesi Öğrencinin akademik başarı gelişiminde, başarının ölçülmesinde ve değerlendirmesinde başarıyı etkileyen faktörler bakımından öğrencilerin gerçekleri nelerdir? sorusunun sürekli olarak dikkate alınması gerekir.

Kendi kendini değerlendirme ilkesi Bireylerin kendi kendilerini değerlendirmeleri kişilik gelişimlerine katkıda bulunduğu gibi daha etkili ve sağlıklı bir eğitim-öğretim sürecinin oluşmasını ve akademik öğrenmenin ve kalitenin, başarının artmasını sağlar.

Bütünlük ilkesi Bir dersteki akademik başarı gelişimi dersi veren kişinin sorumluluğundadır. Dersi veren kişi öğreticilik bilgi ve becerileri birlikte ölçme ve değerlendirme konusunda iyi yetişmiş olmaları; belli bilgi ve beceriler ile donatılmış olmalarının sağlanması gerekir.

Ölçme araçlarında çeşitlilik ilkesi Bir öğrencinin akademik başarı gelişimi tek bir yöntemle ölçülüp değerlendirmemelidir. Tek bir değerlendirme durumunda bile değişik ölçme ve değerlendirme aracının işe koşulması gerekir.

İşbirliği ilkesi Öğretme ve öğrenme sürecine katılanların işbirliğine dayanan etkili bir ölçme ve değerlendirme akademik başarıyı ve kaliteyi arttırır.

Planlama ilkesi Öğrencinin akademik başarısını ölçme ve değerlendirme uygulamalarının planlı bir biçimde ele alınması gerekir.

Bireysel farklılıklar ilkesi Ölçme ve değerlendirmede temel amaç birey içi ve bireyler arası farklılıkları geçerli ve güvenilir yöntemlerle ölçmek ve ortaya çıkarmak; elde edilen sonuçları bireylerin üst düzeyde akademik gelişmelerini sağlama yönünde kullanmaktadır.

Değişim Sürekli ve hızlı bir değişimin yaşandığı, bilginin hızla çoğaldığı ve yenilendiği çağımızda bireylerden beklenen niteliklerde ve yeterliliklerde de bazı değişimler göze çarpmaktadır. Bilgi çağı bireylerinden beklenen; bilgiye ulaşabilme, bilgiyi etkili kullanma, problem çözebilme, eleştirel ve yaratıcı düşünme, diyalogları başlatabilme, ikna gücüne sahip olabilme, işbirliği yapabilme, grup halinde çalışabilme, engelleyici durumlarla başa çıkabilme, insiyatif kullanabilme vb. yeterliliklerdir.

Etkin öğrenme Bireyin öğrenme sürecine etkin olarak katılımını sağlama yaklaşımıdır. Bu katılımı sağlayabilmek için öğrenenlere okuma, yazma, konuşma, tartışma, geçmiş yaşantılarla bağ kurma, edindiği bilgileri günlük yaşamda uygulama ve problem çözme işlemlerini kendi kendilerine yapma olanağının verilmesi gerekir.

Etkin öğrenmede değerlendirme Etkin öğrenme, özellikle eğitim durumlarını ve değerlendirme öğelerini etkilemektedir. Kalem - kağıt testleri yerini süreç değerlendirmeye, performans değerlendirmeye, grup çalışmalarının ve yaratıcı etkinliklerin sunulmasına bırakmıştır. Ayrıca öğrenciler hem kendi öğrenmelerini hem de arkadaşlarının öğrenmelerini değerlendirebilmektedir.

Çoklu Zeka Kuramı Gardner zekâyı; ”bir kişinin, bir veya birden fazla kültürde değer bulan bir ürün ortaya koyabilme kapasitesi, gerçek hayatta karşılaştığı problemlere etkili ve verimli çözümler üretebilme becerisi, çözüme kavuşturulması gereken yeni veya karmaşık yapılı problemleri keşfetme yeteneği” olarak tanımlanmaktadır.

Çoklu Zeka Kuramında Değerlendirme Sadece ürün değil süreç de değerlendirilmelidir. Bir başka deyişle, öğrencilerin öğrendiklerini ne derece kullanabildiklerine bakılmalıdır. Kuramda, öğrencilere, velilere değerlendirme sorumluluğu yüklemekte ve çoklu ya da çeşitli ölçme araçlarıyla değerlendirme yapılması önerilmektedir. Değerlendirmeyi, bireyin yetenekleri ve potansiyeli ile ilgili bilgi edinmek, bireye yararlı dönütler sağlamak ve çevresindekilere yararlı dönütler sağlamak ve çevresindekilere yararlı veriler vermek olarak tanımlar.

Yapılandırmacı Kuram Yapılandırmacı yaklaşımı temel alan eğitim programı, öğrenmenin kalıcılığını sağlayacak ve üst düzey bilişsel becerilerini geliştirecek şekilde tasarlanır.

Yapılandırmacı Kuramda Değerlendirme Yapılandırmacı öğrenme kuramında hedeflerin ve öğrenme yaşantılarının belirlenmesinde olduğu gibi ölçme ve değerlendirme etkinliklerinde de öğretmen - öğrenci işbirliği esastır. Bu yaklaşımda ölçme ve değerlendirmenin işlevi, öğrenene yardımcı olmaktır. Yapılandırmacı öğrenme kuramında sadece ürün değil, süreç de değerlendirilir. Öğrenenleri birbirleri ile karşılaştırmak yerine onlara öğrenmelerini paylaşmaları ve daha fazla öğrenmeleri için fırsat verir.

İşbirliğine dayalı öğrenme; öğrencilerin küçük gruplar oluşturarak, problem çözmek ya da bir görevi yerine getirmek üzere ortak bir amaç uğruna birlikte çalışma yoluyla bir konuyu öğrendikleri yaklaşımdır. İşbirliğine dayalı öğrenmede akrandan öğrenme de söz konusudur.

İşbirliğine dayalı öğretim Grubun ortak bir amaç doğrultusunda ve küçük takımlar halinde çalışmasını gerektirir. Bunun sonucu olarak; birlikte yaşayabilme, uyumlu çalışabilme, yardımlaşabilme, çelişkili ve sorunlu durumlarla başedebilme, ortak bir karara varma, paylaşabilme liderlik gibi çok çeşitli sosyal becerilere hizmet eder.

İşbirliğine dayalı öğretim; öğrencilerin değer ve tutumlarını biçimlendirir, onlara sosyal davranış modelleri sağlar, alternatif bakış açıları sunar, öğrencilerin sosyal ve psikolojik açıdan gelişmesine ve uyumlu ve sağlam bir kişilik geliştirmelerine yardım eder, onların eleştirel düşünme, işbirliği içinde çalışma ve problem çözme becerilerini geliştirir. öğrencilerin akademik başarıları ve öz-saygı ve öz yeterlik duyguları geliştirmelerine yardımcı olur.

İşbirliğine dayalı öğretimde değerlendirme Öğrenciler, bu sorumlulukları açısından takım olarak değerlendirilmelerinin yanı sıra bireysel olarak da değerlendirilirler. Böylece grup üyeleri, takımda kime ve ne kadar yardım edeceklerinin farkına varırlar. Öğrenciler, araştırma, raporlaştırma, sunma, tartışma, ait olma, sorumluluğunu yerine getirme davranışlarını da gösterebilirler

Yeni öğretim programlarında ölçme ve değerlendirme Sonucun yanı sıra sürece de odaklanma Bilginin hatırlanmasından ziyade uygulanmasına, yapılandırılmasına ve öğrencilerin üst düzey becerilerini sergilemelerine önem verme

Yazıya dayalı soyut görevlerden çok, gerçek hayata ilişkin, performansa dayalı görevlere önem verme Örtülü, belirsiz ölçütlerden ziyade açık ve belirgin ölçütleri tercih etme Sadece öğretimin sonunda değil, öğretimin her aşamasında sürekli ölçme ve değerlendirme etkinlikleri gerçekleştirme

Not vermenin yanı sıra etkili ve zamanında geri bildirime ağırlık verme Tek yöntemle ölçüm yerine çok yöntemle ölçüm yapma Ne kadar öğrenildiğini tespit etmenin yanı sıra nasıl öğrenildiğini de belirleme Rekabet yerine iş birliğini destekleme