BİLGİSAYAR AĞLARI

BİLGİSAYAR AĞI NEDİR? İki veya daha fazla bilgisayarın bir araya gelerek oluşturdukları yapıya bilgisayar ağı denir. Ağa bağlı tüm bilgisayarlar birbirleri ile iletişim kurabilirler, aynı kaynakları paylaşabilirler. Bir bilgisayarın ağa bağlanabilmesi için temel ağ gereksinimlerini yerine getirmesi gerekir.

AĞ TÜRLERİ LAN(Yerel Alan Ağı) MAN(Metropol Alan Ağı) a.Doğrusal Yerleşim b.Halka Yerleşim c.Yıldız Yerleşim MAN(Metropol Alan Ağı) WAN(Geniş Alan Ağı)

YEREL ALAN AĞI(LAN) Bina veya ofis içi gibi sınırlı alanlar dahilinde kurulurlar. Diğer ağ tiplerine göre daha hızlı çalışırlar. Fiziksel yerleşimlerine göre çeşitleri vardır. a.Doğrusal Yerleşim(Bus Topolojisi) b.Halka Yerleşim(Ring Topolojisis) c.Yıldız Yerleşim(Star Topolojisi)

DOĞRUSAL YERLEŞİM(BUS TOPOLOJİSİ) Bu tip topolojide tek bir hat tüm bilgisayarları dolaşır. Veri bu kablo boyunca ilerler. Ağ boyunca ortak veri kanalına yeni terminaller bağlanabilir. Kurulumu kolay ve maliyeti düşüktür. Kablonun her iki ucuna özel sonlandırıcı takılır. Tüm terminalleri tek bir kablo dolaştığı için, kablonun herhangi bir noktasındaki problem (temassızlık, kopukluk, kısadevre vs.) tüm sistemi çökertir.

HALKA YERLEŞİM(RİNG TOPOLOJİSİ) Ağ üzerindeki bilgisayarlar halka şeklinde yer alan bir kablo sayesinde haberleşirler. Bu halka şeklindeki kablo üzerinde veriler tek yönde hareket eder ve halka üzerinde daire çizerler. Halka yapı ağlar maliyet bakımından diğer yerel ağlara göre biraz daha pahalıdır. İletişim hızları kablolama sisteminize bağlıdır.

YILDIZ YERLEŞİM(STAR TOPOLOJİSİ) Yıldız yapıda ise ağa bağlı tüm bilgisayarlar doğrudan hub/switch‘e bağlıdır. Herhangi bir bilgisayarda hata oluştuğunda hatanın belirlenmesi ve hatalı bilgisayarın ağdan ayrılması kolaydır. Diğer topolojilere göre daha uzun kablo kullanmak gerekir. Bu yüzden maliyeti yüksektir.

METROPOLİTAN AĞ(MAN) Orta ölçekli ağ sistemidir. Bir kampus içerisinde veya şehir içerisindeki ağlar metropolitan ağ sistemine dahildir. Birden çok LAN sistemini barındıran ve birbirine bağlayan ağ sistemidir.

GENİŞ ALAN AĞI(WAN) Geniş alan ağları bir ülke içerinde olabildiği gibi ülkeler, kıtalararası bile olabilmektedir.

AĞ BAĞLANTISI TERİMLERİ

ETHERNET KARTI Network Interface Card (NIC) Bilgisayarın bir bilgisayar ağına bağlanabilmesini sağlar. Onboard (tümleşik) ya da ayrı bir kart şeklinde olabilir.

SWİTCH LAN içerisindeki aygıtların ortak kullanım için birbirine bağlanmasını sağlayan ve LAN içerisindeki cihazlardan gelen veri paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gönderen cihazdır.

HUB

SWİTCH İLE HUB ARASINDAKİ FARKLAR Bir “hub”, genellikle küçük trafik ağlarında kullanılan şekilde bilgisayarları birbirine bağlar; bir hub, üzerinde bulunan diğer bilgisayarlara aldığı bütün paketleri yayımlar. Bu da ağın gereksiz yere meşgul olmasına ve yavaşlamasına sebep olur. Switch bir hub'ı andırır, ancak her bir bilgisayarın nerede olduğuna ilişkin belleğinde bir harita bulunur. Yani hub’lardan daha akıllı ve daha hızlıdır.

REPEATER(TEKRARLAYICI) Elektronik sinyalleri güçlendiren aygıtlardır. Aldığı sinyali orijinal gücü ve durumuna getirir. Ağların etkinlik alanını genişletmek için kullanılırlar.

ROUTER(YÖNLENDİRİCİ) Farklı ağlardaki cihazların birbirleriyle haberleşmelerini sağlar. Gelen dış bağlantıları iç bağlantılara yönlendirir.

MODEM Dijital-analog sinyal çevirimini yaparak verilerin kablo üzerinden iletilmesini sağlar.

BİLGİSAYARDA TELEFON AĞI KULLANIMI İnternet üzerindeki haberleşmelerin büyük bir bölümü telefon hatları kullanılarak sağlanmaktadır. Telefon hatlarının yetersiz olduğu yerlerde uydu haberleşmesi sistemi kullanılarak bağlantılar sağlanır. Eski fax-modem bağlantı sistemlerinde (dial-up)İnternet’e bağlanıldığında telefon hatları meşgul olurken son yıllarda çıkan ADSL bağlantı sistemlerinde bu sorun ortadan kalkmıştır.

Public Switched Data Network (PSDN): Veriler hareket noktalarından varış noktalarına gönderilmeden önce parçalara ayrılarak kodlanırlar. Varış noktalarında ise tekrar bir araya getirilerek anlamlı bilgi oluştururlar. Bu duruma paket anahtarlama veri ağı (PSDN) denir.

Tümleşik Hizmetler SayIsal Ağı (ISDN): ISDN mevcut analog telefon şebekesinin sayısal alternatifidir. Normal bir telefon hattı gibi bir telefon numarası çevirip hem sayısal hem de analog hatlara ulaşım sağlanabilir. ISDN teknolojisini alışılmış analog hatlardan ayıran en önemli özellik tamamen sayısal temiz bir ses kanalı sağlamasının yanında, aynı anda veri (data) iletişimine de izin verebilmesidir. Integrated Services Digital Network sözcüklerinin baş harflerinden oluşmuştur ve Tümleşik Hizmetler Sayısal Şebekesi olarak Türkçeleştirilmiştir.

Uydu İletişimleri Terimleri: Uydu sistemleri tek yönde veri iletir (Resim 1.49). Yani bu sistemler yalnız kullanıldığında sadece veri alma (download) yapabilmektedir. Veri göndermek (upload) için başka bağlantılara ihtiyaç vardır. Bu bağlantılar dial-up,kablo modem, ISDN ya da benzeri başka bağlantılardır. Uydular kullanılarak ses, görüntü ve veri aktarımı yapılabilir.

Kablo Net ve DSL (Sayısal Abone hattI) Bağlantılar: Dijital Subscriber Line (dijital abone hattı) anlamına gelen DSL,mevcut olan telefon hattının daha etkili olarak kullanılması için sayısal kodlama tekniği ile kişiye geniş bant imkânı sağlamaktadır. Yani telefon hattında kullanılan bakır telefon kabloları üzerinden yüksek hızda ve kesinti yaşanmadan İnternet bağlantısı sunulmasını sağlar.

İNTERNET NEDİR Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanmasıyla oluşan uluslar arası bilgi ve iletişim ağıdır. INTERNET, binlerce, milyonlarca bilgisayarın ve kullanıcının buluştuğu bir 'Buluşma Noktası'dır. Bu buluşma noktasına erişen her kimse istediği bilgiyi, görüntüyü veya sesi elde edebilmekte ve birbirlerine ileti veya mektup gönderebilmektedir. Bu ağda üniversiteler, özel şirketler, araştırma kurumları, devlet kuruluşları, kar amacı olmayan kuruluşlar, kişiler, özel ilgi grupları yani aklınıza gelen her türlü kullanıcı bulunmaktadır.

a. İnternet Kavramı ve Önemi: İnternet, teknik olarak birçok bilgisayarın veya bilgisayar sistemlerinin birbirine bağlı olduğu, dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. Bu iletişim ağında bilgisayarlar birbirlerine fiziksel olarak (kablolar, uydu bağlantıları, telsiz bağlantı vb) bağlıdır. Geliştirilen bazı özel protokollerle (TCP/IP) birbirine bağlı bilgisayarlar arasında bilgi paylaşımına dayalı birçok iş yapılabilir (dosya alma, gönderme, sohbet vb.)

b. Arama Motoruna Ait Kavramlar: Arama motoru (search engine), dünyadaki hemen hemen tüm web sitelerinin listelendiği, kategorilere ayrılmış, aradığımız bilgilere en kısa yoldan ve hızlı bir şekilde ulaşmamızı sağlayanweb siteleridir. İnternet üzerinde yüzlerce hatta binlerce arama motoru bulunmaktadır. Bunların bir kısmı kendi alanlarındaki web sitelerini listelemekte, bir kısmı yerel alanlarda hizmet vermektedir. Bir kısmı da dünya üzerindeki her türlü web sitesini listelemektedir. Arama motorlarındaki komut satırına (yanlarında Search, Find It, Get It gibi tuşlar bulunan kutucuklar) herhangi bir kelimeyi yazdığımızda bu arama motoru bu kelimenin geçtiği tüm dokümanları listeler.

c. World Wide Web (www): İngilizcede World Wide Web sözcüklerinin baş harflerinden oluşturulan bir kısaltmadır. Kısaca web sözcüğü ile de ifade edilir. İnternet üzerinde yazı, grafik, resim, ses ve hareketli görüntülerden oluşan dokümanları uzaktaki bilgisayarlara iletir. Bu hizmetin görülebilmesi için geri planda çalışan birçok yazılım vardır. Her web sitesinin İnternet üzerindeki yerini belirleyen bir adresi vardır. Buna URL (Uniform Resource Locator) denilir. Web dokümanları İnternet’e bağlı her bilgisayardan yayımlanabilir ve görülebilir.

ç. Elektronik Posta: Elektronik posta ya da kısa adıyla e-posta, bilgisayar ağlarında kullanıcıların birbirleriyle yazılı olarak haberleşmesini sağlayan bir yoldur. Bilgisayar ağlarının oluşturulma nedenlerinden biri, kişilerin, bir yerden diğerine (hızlı ve güvenli bir şekilde) elektronik ortamda mektup gönderme ve haberleşme isteğidir. E-posta, bu amaçla kullanılan servislere verilen genel addır.

d. Elektronik Posta Alma ve Gönderme: Elektronik posta alıp göndermek için öncelikle bir e-posta adresine sahip olmamız gerekir. Elektronik posta almak için bu hizmeti ücretsiz olarak sunan birçok web sitesi vardır. Elektronik posta adresi alırken sitenin belirlediği kurallar dışında Türkçe karakter kullanmamaya ve kullanıcı isminde boşluk olmamasına dikkat etmeliyiz. Kullanıcı isminden sonra @ işareti ve onun yanına servis sağlayıcının ismi eklenir. Örnek olarak kendi ismimizle bir mail adresi aldığımız zaman adresimiz ismimiz@gmail.com şeklinde olur.

e. İletişim Teknolojileri (ICT) Cihazları: Teknolojinin gelişmesine paralel olarak ortaya çıkmış bir kavramdır. Bu kavramın ortaya çıkmasında iletişimde yaşanan gelişmeler büyük rol oynamıştır. Bu cihazlar arasında uydu sistemleri, kablosuz iletişimler ve fiber optik bağlantıların yeri çok önemlidir.

f. FTP (Dosya Aktarma Hizmetleri): FTP’nin açılımı File Transfer Protocoldür. Yani dosya transfer protokolü. Adından da anlaşılabileceği gibi bu sunucular dosya sunar. Örneğin, bir bilgisayar firması yeni donanım sürücülerini, bedava yazılımlarını kullanıcılara FTP sunucusu üzerinden iletebilir. Web sayfalarından dosya indirmekten farkı, çoğu FTP sunucusu hat kesintisi gibi durumlarda yarıda kalan dosyaları kaldığı yerden indirmeyi destekler.

İNTERNETE NASIL BAĞLANILIR?