Sosyal Pazarlamanın Yeni Aracı: Kitle Fonlaması Yrd. Doç. Dr. Mustafa Halid KARAARSLAN Karabük Üniversitesi mustafahk@karabuk.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Başar ALTUNTAŞ Ahi Evran Üniversitesi basaraltuntas@gmail.com 20. Ulusal Pazarlama Kongresi | 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Sunum planı Kitle fonlaması nedir? Dünya ve Türkiye’den kitle fonlaması örnekleri Kitle fonlaması sosyal pazarlama ilişkisi 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Kitle fonlaması Kitle fonlaması (crowdfunding), bağışçılardan ve yatırımcılardan internet üzerinden para toplayabilmenin etkin bir yoludur. Çok sayıda girişimci birey ve grup, standart finansal aracılar olmaksızın internet üzerinden nispeten küçük katkılarla çeşitli -kültürel, sosyal ve kâr amaçlı- girişimleri finanse edebilir hale gelmiştir. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlamasının oyuncuları Fon arayanlar, finanse ettirmek istedikleri fikir ya da projeleri vardır. Sosyal sermayesini kullanarak fon bulmaya çalışırlar. Fonlayanlar, en umut verici projeleri seçerek, finansal destek verirler. Yatırımlarının geri dönüşümünü maddi ya da maddi olmayan şekillerde almayı beklerler. Kitle fonlaması organizasyonları, fon arayanlarla fonlayanları buluşturan, onların içerikler oluşturmasına ve paylaşmasına olanak sunarlar. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle Fonlamasında Oyuncuların Motivasyonu Fon arayanlar, Projelerine daha fazla fon bulmak, Projesiyle ilgili onay almak, Diğerleri ile iletişime geçmek, Diğerlerinin başarılarını taklit etmek veya onları geçmek, Yaptığı işe olan farkındalığı geliştirmekten motive olabilirler, 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle Fonlamasında Oyuncuların Motivasyonu Fonlayanlar, Toplumsal olarak önemli bir misyona katkı sunmaktan, Benzer önceliklere sahip bir topluluğun parçası olmaktan, Finanse edilen projenin başarısını gözlemekten, Proje ekibi ile iletişim kurabilmekten, Bir yeniliğe katkıda bulunmaktan, Öncü olmaktan, Kişisel ağını geliştirmekten dolayı motive olabilir 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması türleri Temelde Yeni girişimlerin kurulması için, Sosyal sorumluluk projeleri için, Sanatsal, kültürel ve bilimsel projelere destek olma şeklinde 3 kısımda incelenebilir. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Fon toplama çeşitleri Bağış, Ödül, Sponsorluk, Ön satış, Borç verme Sosyal, Kişiden kişiye, Kişiden işletmeye, Ayni fon, Yatırım modeli, Gelir paylaşımı 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlamasının başarısını etkileyen faktörler Projenin niteliği, Fon arayanların sosyal sermayesi, Hazırlanan projenin ne kadar iyi sunulduğu, Fonlayanların bilgi düzeyi, Proje ile coğrafyanın uyumu, Proje ile fon toplama çeşidinin uyumu, 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması örneği: KIVA Kiva verdiği mikro kredileri, kitle fonlaması ile sağlayan bir organizasyondur. Site üzerinden 25 Dolar ve katları ile iş kurmak isteyenlere borç verilebilmektedir. Borç verilecek kişiler organizasyonun işbirliği yaptığı saha ortakları tarafından tespit edilmekte ve bilgileri derlenmektedir, ardından tercüme işlemleri yapılmakta ve geri ödeme planı hazırlanmaktadır. Borçlar faizsizdir ve geri ödeme oranı %98’in üzerindedir. Organizasyon hiçbir aşamada komisyon almamakta, verilen borcun tamamını ihtiyaç sahibine aktarmaktadır. Kurulduğu 2005 yılından 2015 yılına kadar 1,2 milyon kişiden 675 milyon dolar borç temin edilmiş bununla 800 binden fazla borç verme işlemi gerçekleştirilmiştir 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması örneği: MODANİSA 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması örneği: Ekonomiye Kadın Gücü 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması örneği: Sen de Öğren (Fonlabeni) 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması örneği: Sen de Gel Derneği (Fongogo) 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlaması, sosyal pazarlama ilişkisi Toplumsal sorunlarda elini taşın altına kim koymalı? Sorunun çözümünde kim öncü olmalıdır? Dönem Cevap 1980’lere kadar Devlet 1980’ler Devlet + Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar 1990’lar Devlet + Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar + Özel sektör 2008 sonrası Devlet + Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar + Özel sektör + Toplumun kendisi 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

Kitle fonlamasına neden ihtiyaç var? Şimdiye kadarki modellerin sorunları çözme konusunda yetersiz kalması, Sorunların katlanarak artıyor olması, Sorunların merkezi olarak çözülmeye çalışılmasının, kaynakların büyük bir kısmını israf ediyor olması, Sorunu en iyi çözecek olanın soruna en yakın kişinin olması, En iyi fikri geliştirmek birkaç kişinin tekelinde olmadığı için, 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Tarihsel gelişim Geçmiş Yakın Geçmiş Şimdi Gelecek Üretim Pasif çalışan Aktif çalışan ? Ar-Ge Bireysel Kurumsal Açık yenilik Pazarlama Ürün odaklı Tüketici odaklı Tüketici ile Sosyal Pazarlama Devlet odaklı STK odaklı Özel sektör odaklı Kitlesel üretime çalışanların katılımı üretim daha verimli ve israftan arınmıştır. Ar-Ge süreçlerine, pazarlama süreçlerine halkın katılımı sağlanarak muhteşem yenilikler yapılmıştır. Kitle fonlamanın da benzer etkiyi sosyal sorunların çözümüne yapacağı beklenebilir. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Sonuç Kitle fonlaması henüz başlangıç aşamasındadır. Türkiye örnekleri çok zayıftır. Önemli destekçilerle yola çıkan bir projede borçlanma maliyeti banka faizinden fazladır. Gelecekte her gruptan projeler çıkmasını sağlayabilecek bir araçtır. Sosyal pazarlamayı dönüştürücü bir özelliği vardır. Akademik çalışmalar yapılması ve yasal altyapının kurulması onu daha sağlam zemine kavuşturacaktır. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Öneriler Kurumsal maliyetler en aza indirilerek en yüksek oranda fonun (mümkünse tamamı) proje sahiplerine verilmesi sağlanmalıdır. Şeffaflık sağlanmalı ve fon sağlayanın, fon sağlananı takibi mümkün olmalıdır. Proje sahiplerinin takibi tek bir kuruma değil birden çok kuruma verilerek onların belli konularda ve bölgelerde uzmanlaşabilmeleri sağlanmalıdır. Özellikle karşılıksız yardımların yapılacağı kişilerle (afetzedeler, hasta, yaşlı ve engelli gibi), yoksulluktan kurtulmak için fon arayışı olanlar arasında ayrım yapılabilmeli, ilk gruptakilerin durumlarındaki hassasiyet göz önüne alınmalıdır. 20. Ulusal Pazarlama Kongresi 10-13 Haziran 2015 Eskişehir

20. Ulusal Pazarlama Kongresi | 10-13 Haziran 2015 Eskişehir Teşekkürler Yrd. Doç. Dr. Mustafa Halid KARAARSLAN Karabük Üniversitesi mustafahk@karabuk.edu.tr Yrd. Doç. Dr. Başar ALTUNTAŞ Ahi Evran Üniversitesi basaraltuntas@gmail.com 20. Ulusal Pazarlama Kongresi | 10-13 Haziran 2015 Eskişehir