Lojistik ve Dış Ticaret İstanbul Ticaret Üniversitesi Meslek Yüksekokulu VII. Bölüm

Kambiyo Mevzuatı

Ülkemizde yurt içi ile yurt dışı arasında mal ve hizmet hareketlerini düzenleyen ithalat ve ihracat mevzuatının toplamına “Dış Ticaret Mevzuatı” adı verilmektedir. Mal hareketinin tersi istikametinde yeralan para hareketlerini düzenleyen mevzuata ise “Kambiyo Mevzuatı” adı verilmektedir.

Ülkemizde kambiyo denetleme sisteminin kaynağı 1567 sayılı “Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkındaki” kanundur. Bu kanun gerekli kararları alma yetkisini Bakanlar kuruluna vermiştir. Bakanlar kurulu bu kanunun verdiği yetki ile günümüze kadar 32 adet karar çıkarmıştır.

Son ve geçerli olan 32 sayılı karara göre karara göre düzenleme yapma ve kambiyo işlemlerinin usullerini tesbit etme yetkisi Başkanlık Hazine Müsteşarlığına verilmiştir. HM uygulama esasları tesbit etmesi için TCMB’nı yetkilendirebilir.

02.05.2008 tarinden itibaren TCMB ithalat ve ihracat Genelgesi"  iptal edilmiştir. Yerine geçmek üzere Hazine Müsteşarlığı tarafından T.Bankalar Birliğine uygulama talimatı gönderilmiştir. Bundan böyle bu uygulama talimatı gereğince işlem yapılacaktır.

Hazine Müsteşarlığı tarafından 23. 07 Hazine Müsteşarlığı tarafından 23.07.2009 tarih, 2009-GNL-1 sayılı yeni İhracat ve İthalat Genelgesi yayımlanmıştır. Ek 7.1: 23.07.2009 tarih, 2009-GNL-1 sayılı İhracat ve İthalat Genelgesi

DTM GM HM Dış Ticaret Mevzuatı Gümrük Mevzuatı Hazine Mevzuatı Mal Hareketi Gümrük İşlemleri Para Hareketi

DTM Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı 4059 sayılı Kanunla Başbakanlığa bağlı Hazine Müsteşarlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı isimleri ile iki ayrı kuruluş haline getirilmiştir. Dış Ticaret Müsteşarlığı Sözkonusu Kanuna göre, dış ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, tespit olunan bu politikalar çerçevesinde ihracat, ihracatı teşvik, ithalat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok taraflı ticari ve ekenomik ilişkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamaları izlemek ve geliştirmek görevlerini üstlenmiştir.

Dış Ticaret Müsteşarlığı aşağıdaki ana hizmet birimlerinden oluşmaktadır: - İhracat Genel Müdürlüğü - İthalat Genel Müdürlüğü - Anlaşmalar Genel Müdürlüğü - Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü - Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü - Dış Ticarette Standardizasyon Genel Müdürlüğü - Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü

GM 485 sayılı kanun ile Başbakamlığa bağlı müstakil bir müsteşarlık olarak kurulmuştur. Görevi uluslararası eşya, yolcu ve taşıt hareketlerini; konulmuş kurallar çerçevesinde yürüterek, ülke ekonomisine ve güvenliğine katkı sağlamaktır.

Görevlerinden bazılar: Gümrük Politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, gümrük politikasını uygulamak Gümrük Kanunu ve gümrüklerle ilgili diğer mevzuat ile uluslararası sözleşmeler hükümlerinin uygulanmasını sağlamak Gümrük tarife oranlarının tespitine yardımcı olmak, gümrük vergileri ile gümrüklerce alınan diğer gelirler ve fonların tarhı, tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek Gümrük kontrolüne tabi kişi eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak, bu işlemlerin etkin ve süratli yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak Gümrüklerle ilgili istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek

BİLGE projesi büyük oranda yürürlülüğe girmiş ve gümrük beyannameleri elektronik ortamda doldurulmaya başlanmıştır. 32 sayılı kararda meydana gelen değişiklikten sonra bankaların gümrük beyannameleri ile herhangi bir takip ve taahhüt kapatma zorunluluğu kalmadığı için çoğu banka entegrasyon çalışmalarını durdurmuştur.

HM Kambiyo Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı'na bağlı Ana Hizmet Birimleri'nden biridir. 4059 Sayılı kanuna göre kurulmuştur.

Temel görevleri: Bankacılık, sermaye piyasası, menkul kıymetler borsaları, kambiyo borsaları, ödünç para verme işleri, finansal kiralama ve malî sektör ile ilgili konularda mevzuatı hazırlamak, uygulamak ve ilgili kuruluşlarda uygulanmasını izlemek, Kambiyo politikalarına ilişkin esasları düzenlemek, Türk Parası Kıymetini Koruma mevzuatını hazırlamak, uygulamak, denetimini sağlamak ve ilgili kuruluşlarca uygulanmasını izlemek ve yönlendirmektir.

TBB Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 1958 yılında kurulmuştur. Amacı bankacılık kuralları doğrultusunda bankaların haklarını savunmak, bankacılık sisteminin büyümesi, sağlıklı olarak çalışması ve bankacılık mesleğinin gelişmesi, rekabet gücünün artırılması amacıyla çalışmalar yapmak, gerekli kararları almak/alınmasını sağlamak, uygulamak ve uygulanmasını talep etmektir.

İhracatçı Birlikleri ihracatçıları teşkilatlandırmak suretiyle ihracatı artırmak, ihracatçıların mesleki faaliyetlerini ve ilişkilerini tanzim etmek, Müsteşarlığın vereceği görevleri ifa etmek üzere ihracatçı birlikleri kurulmuştur.

İhraç edeceği mala göre ilgili ihracatçı birliğine üye olan, gerçek usulde vergiye tabi (tek vergi numarası sahibi) gerçek ve tüzel kişi tacirler, Esnaf ve Sanatkar Odalarına kayıtlı olup, üretim faaliyeti ile iştigal eden esnaf ve sanatkarlar ile Joint-venture ve konsorsiyumlar ihracatçı olarak tanımlanmıştır.

6/1/1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan (96/1) sayılı İhracat Belgesine İlişkin Tebliğ uyarınca, "İhracatçı Belgesi" 15/1/1996 tarihinden itibaren uygulamadan kaldırılmıştır. İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen tacirlerden, bundan böyle İhracatçı Belgesi yerine, Ticaret Sicil Gazetesi ve Tek Vergi Numarası sahibi olduğunu tevsik eden belgeler aranacaktır.

İhracatçı Birliğine üye olmak isteyen Esnaf ve sanatkarlardan ise, Tek Vergi Numarası mükellefliği yanında, üretim faaliyetiyle iştigal ettiklerini Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu'ndan alacakları bir belge ile tevsik etmeleri aranacaktır.

İGEME Ülkemiz ihracatın artırılması ve sağlıklı bir yapıya kavuşturulması amacıyla kurulan İhracatı Geliştirme ve Etüt Merkezi Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. ihracatçı firmaların gerekli bilgi, beceri ve donanımlarını geliştirmelerini sağlamaya çalışmaktadır.