LİNUX KOMUTLARI

KOMUT KULLANIMI Komutları kullanırken muhakkak yardım komutları (man, --help,info …) ve komut arattırma komutu olan apropros komutlarından faydalanılmalıdır. Komutlar, dizinler, dosyalar vb. bilgiler TAB tuşu kullanarak otomatik tamamlanabilmektedir. İki kez TAB yapılırsa yapacağınız işleme göre alternatif komutlar, dizinler ve dosyalar listelenir.

MAN YARDIM KOMUTU KULLANIMI man crontab : crontab komutunun nasıl kullanılacağı hakkında detaylı bilgi vermektedir. Burada crontab(5) , cron(8) bilgileri, crontab komutuyla ilgili olarak ekstra yardım dokümanları ifade etmektedir. Bunlardan birini kullanmak için man parantez_içerisindeki_rakam komut Örneğin crontab(5) : man 5 crontab cron(8) : man 8 cron şeklinde kullanılırlar.

MAN YARDIM KOMUTU KULLANIMI Yine man komutuyla açılan dökumanın içerisinde aşağıdaki şekildeki gibi kullanım şekli görünebilir. Komut [option] : Bu şekilde ekrana bir şey gelirse burda [ ] parentez parametre verilmesi zorunlu olmadığı anlamına gelir. Komut { option }: Bu şekilde ekrana bir şey gelirse burda { } parentez parametre verilmesi zorunlu olduğu anlamına gelir. Yine man komutuyla açılan dökümanda space (boşluk) tuşuyla sayfa sayfa gezinti yapabilirsiniz. q tuşuna basarak dökümandan çıkabilirsiniz.

APROPOS KOMUTU KULLANIMI apropos linux komutları ile ilgili arattırma yapmamızı sağlar. Kullanımı : apropos anahtar_kelime Anahtar kelimeleri Türkçe arattırabilmem için sunucudaki işletim sisteminin de Türkçe olması gerekir. Mesela yeni bir kullanıcı eklemek için useradd komutu kullanılıyormuş. Bu komutu kullanarak yeni bir kullanıcı ekleyebilirim.

KOMUTLARI KULLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Komut yazdıktan sonra muhakkak boşluk bırakılmalıdır. Hiçbir zaman komutta türkçe karakter kullanılmaz. Komutlar küçük harfle yazılmalıdır. Parametrelerin başında genelde – kullanılır. Her komutunun parametreleri değer almayabilir. ls –a gibi. Her komut birden fazla parametre ile kullanılabilir. CTRL+C : bir komutu durdurmak için kullanılır.

Soru : Hangi dizinde bulunduğunuzu ekrana yazdırın. Çözüm: pwd Soru : Bulunduğumuz dizinde dosyaları detaylı listeleyiniz. Çözüm: ls –l Soru : Bulunduğumuz dizinde dosyaları detaylı olarak gizli dosyalarla birlikte listeleyiniz. Çözüm: ls –al veya ls –a –l Not: ister parametreleri ayrı ayrı yaz istersen birleşik yazabilirsin. Linux’ta gizli dosyaların başında . vardır.

Soru : linuxders adında bir klasör oluşturunuz Soru : linuxders adında bir klasör oluşturunuz. Çözüm: mkdir linuxders Soru : tmp dizini altına ogrnoson4hanesigecici ve rapor adına bir klasör oluşturunuz. Örneğin: 1042gecici gibi. Çözüm: mkdir /tmp/ogrnoson4hanesigecici rapor Burada hem farklı bir dizinde yani kök dizinine bağlı olan tmp dizini altına gecici ve kendi bulunduğumuz dizin içerisine rapor adına bir klasör oluşturuduk. Soru : Peki bu işlemleri gerçekleştirdik mi? Bunun kontrolü için kendi dizinimizde sorguluyoruz. ls komutunu yazıyoruz ve enter tuşuna basıyoruz. Tmp dizini altında oluşturdu mu diye bakacağımız zaman ls /tmp deyip enter tuşuna basıyoruz.

Soru : linuxders dizini içerisine geçiş Çözüm: cd linuxders Soru : linuxders dizini içerisine ders1 ve ders2 adında dosyalar oluşturunuz. Çözüm: touch ders1 ders2 Soru : ders1 dosyası içerisine aşağıdaki bilgileri yazınız. Çözüm: nano ders1

Açılan bu editörün içerisine bilgileri yazdıktan sonra ^X , ^Y vb Açılan bu editörün içerisine bilgileri yazdıktan sonra ^X , ^Y vb. gibi işaretler CTRL+X, CTRL+Y vb. anlamına gelmektedir. Ve CTRL+X diyerek dosyamızı kaydediyoruz yani çıkıyoruz.

Soru: ders1 dosyasının içerisindeki «dosya sistemidir « yazısını kesin en üst satıra yapıştırınız. Çözüm: nano ders1 Dosyayı açtıktan sonra : ok tuşarı ile ilgili satırın başına gelip kesme işlemi için CTRL+K deyip en üst satıra gelince yapıştırma işlemi için CTRL+U deyin. Soru: ders2 dosyasını ders3 olarak ismini değiştirin. Çözüm : mv ders2 ders3

Soru: ders3 dosyasını silin Soru: ders3 dosyasını silin. Çözüm: rm ders3 Soru: tmp dizini altındaki ogrnoson4hanesigecici ders1 dosyasını dersyedek adında kopyalayınız. Çzm:cp ders1 /tmp/ogrnoson4hanesigecici/dersyedek Burada görüldüğü gibi dosya veya klasör aynı dizinde ise direk ismini yazmamız yeterli farklı bir yerde ise dosyanın tam yolunu yazmamız gerekmektedir. ( kullanımı : cp kaynak dosya/dizin hedef dosya/dizin )

Soru: tmp dizini içerisine girmeden o dizin altındaki ogrnoson4hanesigecici dizini içerisindekileri listeleyiniz. Çözüm: ls /tmp/1042gecici Soru: tmp dizini altındaki gecisi klasörünü alt klasörleriyle birlikte yani içindekilerle birlikte siliniz. Çözüm: bir klasörü alt diziniyle birlikte silmek için –r parametresini kullanıyoruz. rm –r /tmp/1042gecici

Soru: ders1 dosyasının içeriğini ekrana yazdırın Soru: ders1 dosyasının içeriğini ekrana yazdırın. Çözüm: cat ders1 Soru: ders1 içeriğinin ilk 2 satırını ekrana bastırın. Çözüm: head -2 ders1 Soru: ders1 içeriğinin son 2 satırını ekrana bastırın. Çözüm: tail -2 ders1 Soru: ders1 içeriğinin sondan başa doğru 2 satırını ekrana bastırın. Çözüm: tac ders1

Soru: Bulunduğunuz dizinden bir üst dizine çıkınız. Çözüm : cd Soru: Bulunduğunuz dizinden bir üst dizine çıkınız. Çözüm : cd .. Soru: linuxders dizinini arşivleyiniz. Çözüm: c parametresi oluşturma f parametresi, arşivleme işlemi için dosya/cihaz dosyası kullanma anlamındadır. Kullanımı: tar arşivadı arşivlenecek dizin tar –cf linuxders.tar linuxders Soru: linuxders.tar dizininin içerisini listeletiniz. Çözüm: tar –tf linuxtar Soru: linuxders.tar dizinini açınız. Çözüm: tar –xf linuxders.tar

Soru: linuxders.tar klasörünü rapor dizini altına taşıyıp rapor dosyasını listeleyiniz Çözüm: Kullanımı: mv kaynak dosya/dizin hedef dosya/dizin Birden fazla komutu sırayla çalıştırmak için araya ; konulur. mv linuxders.tar rapor ; ls rapor

Soru: linuxders dizinini yedek adında hem arşivleyip hem de sıkıştırınız. Sıkıştırma gzip algoritmasıyla yapılsın. Çözüm: tar komutunun z parametresi gzip ile sıkıştırma yapacağınız ifade ediyoru. tar –zcf yedek.tar.gz linuxders Soru: yedek.tar.gz dizini açınız. Çözüm: tar –zxf yedek.tar.gz

Soru: test adında bir dosya oluşturup bunu bzip2 algoritması ile sıkıştırınız. Çözüm: touch test ; bzip2 test Soru: test.bz2 dosyasını açınız. Çözüm: bunzip2 test.bz2

Soru: Kullanıcı bilginizi ekranda görünüz Soru: Kullanıcı bilginizi ekranda görünüz. Çözüm: id Soru: Hangi grupta olduğunuzu görünüz. Çözüm: groups Soru: test dosyasının haklarına bakınız. Çözüm: ls –l test Soru: test dosyasının haklarını sahibi için okuma yazma ve çalıştırma, grup için yazma, diğer kullanıcılar için çalıştırma hakkına sahip olarak değiştiriniz. Çözüm: chmod –u+x –g+w –o+x test

Soru: test dosyasının sahibini başka bir kullanıcı olarak değiştirebilir miyiz? Çözüm: root değilsek değiştiremeyiz çünkü güvenlik açısından bir kullanıcının haberi olmadan herhangi bir kullanıcı rastgele bir dosyanın hakkını değiştirebilir. Bunun yerine bir kullanıcının dosyasına erişmek istiyorsak o kullanıcı adında giriş yapmamız gerekir. Yani su başka bir kullanıcı adı. Şifre soracaktır. Şifresini girince o kullanıcı adıyla giriş yapmış oluruz.

Soru: linuxders dizini altındaki ders1 dosyasına kendi ev dizininde bir soft link tanımlaması yapınız. Çözüm: ln -s linuxders/ders1 slink ls –l slink veya file slink dersem bu dosyanın başında l veya soft link yazan ibare görürüm. Yani soft link olduğunu görürüm. Şimdi cat slink dersem ders1 dosyasının içeriğini ekrana basmış oluruz. Yani bir nevi kısayol yaptım. Fakat ders1 dosyasını silsem slink kısayolunu da ortadan kalmış olur. Yani cat slink çalışmaz. Peki hard link atamış olsaydım yani ln linuxders/ders1 hlink Ders1 silsem dahi cat hlink dersem içerik yine görüntülenecektir.

Soru : ip adresinizi öğreniniz. Çözüm: ifconfig Soru: Sadece kendi ethernet kartınızla ilgili ağ yapılandırmasını görünüz. Çözüm: ifconfig eth0 Yani eth0 bir numaralı ağ kartı. Bildiğiniz gibi laptop veya sunucu bilgisayarlara birden fazla ağ kartı mevcuttur. Soru: Kablosuz ağ yapılandırmasıyla ilgili bilgiyi görünüz. Çözüm: iwconfig

Soru: www. osym. gov. tr sitesini barındıran sunucuya erişiliyor mu Soru: www.osym.gov.tr sitesini barındıran sunucuya erişiliyor mu? Çözüm: ping www.osym.gov.tr Devamlı cevap dönebilir. Bunu kırmak için CTRL+C komutu kullanılır. Soru: Kendi ağ kartımızın düzgün çalışıp çalışmadığını nasıl test edebiliriz? Çözüm: Kendi kendimize ping atarak. Yani ping 127.0.0.1 Biz 127.0.0.1 adresine loopback veya localhost diyoruz. Soru: www.osym.gov.tr sitesine erişirken hangi yolu takip ediyor bulunuz. Yani hangi router lardan geçiyor. Çözüm: traceroute www.osym.gov.tr

Soru: www.osym.gov.tr sitesinin ip adresini öğrenin Çözüm: nslookup www.osym.gov.tr Soru: www.osym.gov.tr sitesini 8.8.8.8 DNS sunucu çözümleyebiliyor mu? Çözüm: dig www.osym.gov.tr @8.8.8.8 Yani 8.8.8.8 DNS sunucusu bu ismi çözümlüyor. Peki 67.43.56.78 DNS sunucusu bu ismi çözümleyebiliyor mu? Çözüm: Ekrana çözümlediğine dair bir cevap gelmediği için hayır.

Soru: Bir ağ bağlantısını, yönlendirme tablosu vs. bilgileri alınız Soru: Bir ağ bağlantısını, yönlendirme tablosu vs. bilgileri alınız. Çözüm: netstat Soru: netstat ile alına tüm bilgilerini host, port ve kullanıcı ismiyle ekranda gösteriniz. Çözüm: netstat –an Soru: Hedef sitemiz www.artvin.edu.tr ve bu site ile ilgili detaylı bilgi (ne zaman oluşturulmuş, hizmet sağlayıcısı, iletişim bilgisi vs.) alınız. Çözüm: whois www.artvin.edu.tr

Soru: arp tablosunu ekranda gösteriniz Soru: arp tablosunu ekranda gösteriniz. Çözüm: arp –a Soru: Yönlendirme tablosunu ekranda gösteriniz. Çözüm: route Soru: Sistemimize yapılan bağlantıları ve sistemimizden dışarıya yapılan bağlantıları canlı olarak izleyiniz. Yani kendi ethernet kartınızdaki durum. Çözüm: tcpdump -n