TÜRK BİLİM VE TEKNOLOJİ POLİTİKASININ Dünü, Bugünü ve Yarını ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TÜRK BİLİM VE TEKNOLOJİ POLİTİKASININ Dünü, Bugünü ve Yarını Turgut Tümer ODTÜ, Makina Müh. Böl. tumer@metu.edu.tr Mühendislik Dekanları Konseyi 1. ULUSAL MÜHENDİSLİK KONGRESİ 20-21 Mayıs 2004 Eski Foça, İzmir

Sunum Planı Türk B&T Politikasının kilometre taşları Son on yılda gelinen nokta Dünyada neredeyiz? Eksik olan neydi? Geleceği planlama: Vizyon 2023 Projesi Dünyada araştırma nereye gidiyor?

Türk B&T Politikasının Kilometre Taşları 1963: Temel Araştırma; TÜBİTAK’ın kuruluşu 1972: Stratejik Araştırma; TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nin (MAM) kuruluşu 1973: 3. BYKP’nda “teknoloji geliştirme” kavramı 1983: Kapsamlı B&T politikaları: 1983-2003; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun (BTYK) kuruluşu 1993: B&T politikası revizyonu:1993-2003; Öncelikli alanlar, Ulusal İnovasyon sistemi 1995: Endüstriyel Ar-Ge Destek Programı

Son On Yılda Gelinen Nokta Bilimsel yayınlar 41(90):1177  25(00):6074  22(02):9303 Ulusal Gelirden AR-GE’ye ayrılan pay %0.32(90)  %0.64(00) AR-GE gerçekleştirmede iş kesiminin payı %20.4(90)  %33.4(00) AR-GE finansmanında iş kesiminin payı %27.5(90)  %42.9(00) 10,000 işgücüne düşen AR-GE personeli 7.5(90)  13.1(00)

Kurumsal Yapı BTYK / TÜBİTAK Üniversiteler / Kamu Araştırma Birimleri / Firmalar DPT KOSGEB (San. ve Tic. Bak.) TTGV Türk Patent Enstitüsü (TRIPS) Ulusal Metroloji Enstitüsü (TÜBİTAK-UME) Türk Akreditasyon Kurulu (TÜRKAK) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri –Teknoparklar Risk Sermayesi Yatırım Ortaklıkları

Öncelikli Alanlar Bilgi ve İletişim Esnek İmalat ve Otomasyon Ulaştırma (özellikle demiryolu ulaşımı) Uzay, Havacılık ve Savunma Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji (özellikle GAP kapsamında tarım uygulamaları) Çevre Dostu Teknolojiler ve Yenilenebilir Enerji Sistemleri Deprem ve Afet Yönetimi

Akademik Araştırmaya Kamu Desteği 100 Milyon $/yıl (personel hariç) DPT : 40% (ÜAİAP) Maliye Bakanlığı : 40% (BAP) TÜBİTAK : 6 % (8 Araş. Grubu) Diğer (SSM,...) : 14%

Endüstriyel AR-GE’ye Kamu Desteği TÜBİTAK (DTM kaynakları, hibe) 1995 yılından bu yana 959 projeye 157 Milyon $ destek TTGV (Dünya Bankası, Haz. Müs. kaynakları, borç) 1991 yılından bu yana 351 projeye 130 Milyon $ borç KOSGEB (muhtelif)

AB 13 aday / yeni üye arasında Neredeyiz? Dünyada Nüfus : 1.1 % GSYİH (Zenginlik) : 0.6 % Yayın (Bilgi üretme) : 0.9 % AB 13 aday / yeni üye arasında Nüfus : 37 % GSYİH (Zenginlik) : 21 % Yayın (Bilgi üretme) : 23 % Türkiye’nin önündeki fırsatlardan biri, bilgiyi “teknoloji üretimi” yoluyla ekonomik ve toplumsal faydaya dönüştürmektir...

Eksik olan neydi? Uzun erimli, stratejik yaklaşım Toplumda farkındalık / destek Siyasi irade Sanayinin inovasyona yönelimi Ulusal İnovasyon Sistemine işlerlik kazandırılması Bu sistemin en önemli ögesi olan Türkiye Araştırma Alanının bütünleşme, yapılanma ve güçlenme sorunları...

2002’de Bilim ve Teknoloji alanında iki önemli adım atıldı Geleceği Planlama 2002’de Bilim ve Teknoloji alanında iki önemli adım atıldı Teknoloji Öngörüsü Teknolojik Yetenek Ar-Ge Altyapısı Araştırıcılar Envanteri VİZYON 2023 PROJESİ AVRUPA BİRLİĞİ ALTINCI ÇERÇEVE PROGRAMI EKONOMİK VE SOSYAL GELİŞME İÇİN BİLİM VE TEKNOLOJİ KALDIRACI

Vizyon 2023 Teknoloji Öngörü Projesi Paneller 10 sektörel, 2 tematik panel Bir yıl içinde 200 üzerinde toplantı Delfi Sorgulaması 11 alanda 413 Delfi ifadesi (teknolojik gelişme/aşama) için 20 soru 7000 uzmana ulaşıldı Geri dönüş (birinci tur): 34% Yanıt: 44.000 ifade (105 yanıt/ifade) (Teknoloji Talebi) (Teknoloji Arzı)

Vizyon 2023’ün geldiği aşama 11 Panel, Delfi sonuçlarını da kullanarak, 95 “Teknolojik Faaliyet Konusu - TFK" belirledi. Her TFK için gerek duyulan “Teknoloji Alanları - TA" nı da içeren birer yol haritası hazırlandı. Teknoloji Alanlarının önceliklendirilmesi üzerinde çalışılıyor. Sentez raporarının (4 cilt) yakında yayımlanması bekleniyor. BTYK’ya sonbaharda bir strateji dokümanı sunulması bekleniyor.

Araştırma alanında yeni eğilimler (1/3) Üniversitelerde: Gittikçe daha pahalı Gittikçe daha disiplinlerarası ve karmaşık- Ekip çalışması Merak dürtüsü yanında, ekonomik ve toplumsal yarara yönelim Kontrata dayalı araştırmada artış - İngiltere’de son 3 yılda %16.5 Fikri mülkiyet hakları gelirlerinde artış - İngiltere’de son 3 yılda 2.4 kat

Araştırma alanında yeni eğilimler (2/3) Kamu araştırma birimlerinde Misyonların dolması (ABD’de biraz farklı...) Yeni kamu yönetimi anlayışı - "Müdür" yerine "Yönetim Kurulu Başkanı" Ticarileşme Özelleştirme

Araştırma alanında yeni eğilimler (3/3) Firmalarda “Stratejik Araştırma Birimleri” yerine, dışarıdan temine yönelim - Alınıp satılabilecek bir hizmet Mevcut birimlerin dışarıya iş yapması Globalleşme ve şirket evliliklerinin hisse senedi değeri üzerinde baskıyı artırması nedeniyle, özel araştırma birimlerine ayrılan kaynakta azalma Araştırmanın günlük sorunlara odaklanması Rakip firmaların birlikte rekabet öncesi araştırmaya yönelimi

ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ dinlediğiniz için teşekkürler