Biyolojik Risk Etmenleri Sol üst köşedeki başlık biyolojik risk etmenleri" olarak değiştirilecek

Konunun Genel Amacı İş sağlığı ve güvenliğini olumsuz etkileyen biyolojik risk etmenlerini tartışmak ve bu etmenlere karşı korunma yöntemlerini planlamak

Öğrenme Hedefleri Bu dersin sonunda katılımcılar; Çalışma ortamında risk etmeni olarak karşılaşılabilecek bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitleri tanımlar Çalışma ortamında risk etmeni olarak karşılaşılabilecek mikroorganizmaları risk düzeylerine göre sınıflandırır Ve biyolojik risk etmenlerinden korunma yöntemlerini sıralar Başlık dahil ilk 4 slayt tüm oturumlar için ortak formatta olmalı

Oturum Planı Biyolojik risk etmenlerinin tanım ve kapsamı Biyolojik risk etmenleriyle karşılaşılabilecek çalışma ortamları Biyolojik etmenlerinin risk düzeylerine göre gruplandırılması Sağlık sektöründe çalışanların maruz kalacağı riskler İlgili mevzuat

Tanım Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dâhil mikroorganizmaları, hücre kültürlerini ve insan endoparazitlerini ifade etmektedir Hücre kültürü: Çok hücreli organizmalardan türetilmiş hücrelerin in–vitro olarak geliştirilmesini ifade etmektedir Mikroorganizma: Genetik materyalini çoğaltma veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel yapıda olmayan mikrobiyolojik varlığı ifade etmektedir Bu slayta canlandırma eklemek lazım http://www.ti.ee/index.php?page=1086& http://www.legaltext.ee/et/andmebaas/tekst.asp?loc=text&dok=V20032&keel=en&pg=1&ptyyp=RT&tyyp=X&query=Bioloogilistest

SSK Sağlık İşlemleri Tüzüğü -1972 Madde 64 - "Meslek Hastalıkları Listesi” 5 gurupta toplanmıştır A. Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları B. Mesleki cilt hastalıkları C. Pnömokonyozlar vd mesleki solunum sist. hastalıkları D. Mesleki bulaşıcı hastalıklar E. Fizik etkenlerle olan meslek hastalıkları

D1 Grubu Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar

D2 Grubu Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar

D3 Grubu Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar

D4 Grubu Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar

İşyerlerinde biyolojik risk etmenlerine yönelik uygulamalar T. C İşyerlerinde biyolojik risk etmenlerine yönelik uygulamalar T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 15.06.2013’te yayınlanan 28678 sayılı «Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik» ile yeniden düzenlenmiştir. 10 Haziran 2004’teki 5488 sayılı yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Avrupa Birliğinin 18/9/2000 tarihli ve 2000/54/EC sayılı Konsey Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır. Bu slayt öncekilerin ardından vurgulu gelmeli

Biyolojik Risk Etmenleriyle Karşılaşılabilecek İş Ortamları Gıda üretilen fabrikalar Tarım faaliyetleri Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynaklı ürünlerle çalışma ortamları Sağlık hizmetlerinin verildiği yerler, karantina dahil morglar Mikrobiyolojik tanı laboratuvarları dışındaki klinikler, veterinerlik ve teşhis laboratuvarları Atıkları yok eden fabrikalar Kanalizasyon, arıtma tesisleri Bu işyerlerini temsil eden fotoğraflarla desteklenebilir

Biyolojik Risk Değerlendirme Risk değerlendirmesinde, 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı RG’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre risk değerlendirmesi yapılır: Biyolojik etkenlere yönelik riski değerlendirmesinde; çalışanın maruziyetinin türü, düzeyi ve süresi belirlenir. Risk değerlendirmesi, çalışanın biyolojik etkenlere maruziyet koşullarını etkileyebilecek herhangi bir değişiklik olduğunda yenilenir.

Biyolojik Risk Değerlendirmesinde; İnsan sağlığına zararlı olan veya olabilecek biyolojik etkenler sınıflandırılmalı, Yönetmeliğe uygun olarak, çalışan sağlığını korumak için biyolojik etkenlerin denetim altına alınması için öneriler geliştirilmeli, Çalışanların yaptıkları işlerin sonucu olarak ortaya çıkabilecek hastalıklar, alerjik veya toksik etkilerle ilgili bilgiler derlenmeli, Yapılan işle doğrudan bağlantılı hastalıklarla ilgili bilgiler kayıt altına alınmalıdır.

1( İnsanı etkilemediği bilinen hayvan ve bitki patojenleri) - + Biyolojik etmenler, yönetmelikte enfeksiyon risk düzeyine göre 4 grupta sınıflandırılmaktadır*: Grup İnsanlarda hastalık yapma Çalışanlarda ciddi tehlike Topluma yayılma riski Etkili korunma/ tedavi 1( İnsanı etkilemediği bilinen hayvan ve bitki patojenleri) - + 2 (Chlamydia pneumoniae, Clostridium tetani, Helicobacter pylori ) 3 (Mycobacterium leprae Salmonella Typhi, Hepatit B, Mycobacterium tuberculosis) 4 (Crimean–Congo haemorrhagic fever, Ebola virüsü, Marburg virüsü ) *Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik 10 Haziran 2004/Sayı : 25488

Sağlık ve güvenlik yönünden risk saptanmışsa; Risk değerlendirmesinin sonuçları, Çalışanların biyolojik etkenlere maruziyetine neden olan işler, Maruz kalan işçi sayısı, İşyerinde İSG hizmeti sunan İGU, İH ve diğer sağlık personelinin adı, soyadı, unvanı ve bu konudaki yeterliliği, Çalışma şekli ve yöntemleri de dâhil olmak üzere alınan koruyucu ve önleyici tedbirler, Grup 3 veya grup 4 biyolojik etkenlere maruziyetten korunmak için yapılan acil eylem planı. İşveren, biyolojik etkenin ortama yayılmasına ve insanda ciddi enfeksiyona veya hastalığa sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olayı derhal Bakanlığa ve Sağlık Bakanlığına bildirir.

Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Kaynağa yönelik: Hasta tarama-bulma çalışmaları, izolasyon ve erken tanı Hasta hayvanların aranması ve tedavi gereken durumlarda itlafı, Kaynağın bulunması, yeni bulaşların önlenmesi, kaynağa ve bulaşma yollarına yönelik önlemlerin alınması, Sağlık Eğitimi ile erken tanı ve tedaviye katkı sağlanması, Hastalık bildirim sistemi ile, hastaların erken ve doğru tanının konmasını ve hastalığın yayılmasını önlemek,

Bulaşma yollarına yönelik korunma Vektöre yönelik: Öncelikle vektörlerin, üreme ve yaşama alanlarının saptanması, Vektörlerin yaşama ve üreme alanlarına yönelik çevre sağlığı (barınma, atık, ve gıda hijyeni) önlemleri, Fizikobiyolojik (kapan, tuzak, UV elektrikli lamba, larva yiyen bakteriler, kedi beslemek vb.) önlemler, Toksik kimyasal maddeler (pestisitler) ile vektör mücadelesi,

Bulaşma yollarına yönelik korunma Kaynaktan Çıkış Yoluna Yönelik: Hasta insanların vektörlerle temasını ve ısırılmayı önlemek amacıyla uzun kollu giysiler giymesi, kovucu kimyasallar, cibinlik vb kullanmak, Hayvan barınaklarının ilaçlanması, vektörleri uzaklaştırıcı kimyasalların kullanılması Konakçıya giriş yoluna yönelik: Sağlam insanların vektörlerle temasını ve ısırılmayı önlemek amacıyla uzun kollu giysiler giymesi, kovucu kimyasallar, cibinlik vb kullanmak, Sağlık eğitimi ile kişisel önlemlere duyarlık kazandırmak,

Bulaşma yollarına yönelik korunma Konakçı ve çevreye yönelik: Bağışıklama ve kemoprofilaksi, Sağlık eğitimi ve kişisel hijyen önlemlerinin alınması, biyolojik etkenlerle bulaşma riski bulunan alanlarda yeme- içmenin engellenmesi Çalışanlara cilt antiseptikleri gibi uygun ve yeterli temizlik malzemesi ile yıkanma ve tuvalet olanakları Sosyoekonomik ve sosyokültürel düzeyinin yükseltilmesi Barınma, temiz su ve atık kontrolü Yeterli ve dengeli beslenme,

Hijyen ve kişisel korunma Çalışanların, biyolojik etkenlerin bulaşma riskinin olduğu çalışma alanlarında yiyip içmeleri engellenir. Çalışanlara uygun koruyucu giysi veya diğer uygun özel giysi sağlanır. Çalışanlara, göz yıkama sıvıları ve/veya cilt antiseptikleri de dahil, uygun ve yeterli temizlik malzemeleri bulunan yıkanma ve tuvalet imkanları sağlanır.

Hijyen ve kişisel korunma Gerekli koruyucu donanım ve ekipman, belirlenmiş bir yerde uygun olarak muhafaza edilir. Her kullanımdan sonra ve mümkünse kullanımdan önce kontrol edilip temizlenir. Koruyucu donanım ve ekipman, kullanımından önce bozuksa tamir edilir veya değiştirilir. İnsan ve hayvan kaynaklı numunelerin alınması, işlem yapılması ve incelenmesi yöntemleri belirlenir.

Hijyen ve kişisel korunma Birinci fıkrada belirtilen koruyucu giysiler de dahil, biyolojik etkenlerle kirlenmiş olabilecek iş giysileri ve koruyucu ekipman, çalışma alanından ayrılmadan önce çıkarılır ve diğer giysilerden ayrı bir yerde muhafaza edilir. İşverence, kirlenmiş bu giysilerin ve koruyucu ekipmanın dekontaminasyonu ve temizliği sağlanır, gerektiğinde imha edilir. Birinci ve ikinci fıkralara göre alınan önlemlerin maliyeti çalışanlara yansıtılmaz.

Sağlık Gözetimi-Madde 16 Biyolojik etkenlerle yapılan çalışmalarda işveren çalışanların, çalışmalara başlamadan önce ve işin devamı süresince düzenli aralıklarla sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar. Yapılan risk değerlendirmesi, özel koruma önlemleri alınması gereken çalışanları tanımlar.

Sağlık Gözetimi-Madde 16 Maruz kaldıkları veya kalmış olabilecekleri biyolojik etkene karşı henüz bağışıklığı olmayan çalışanlar için gerektiğinde, SB nın işyerinin bulunduğu ildeki yetkili birimleri ile işbirliği içinde uygun aşılar yapılır. İşverenler, aşı bulundurduklarında Ek-VII’de belirtilen hususları dikkate alır. EK–VII

KORUYUCU AŞI UYGULAMA KLAVUZU (EK-VII) Biyolojik etkenlere maruz kalanlar, etkene karşı etkili bir aşı varsa aşılanacaktır. Aşılama, ilgili mevzuat ve uygulamalara uygun yürütülecektir. Çalışanlar, aşılanmanın ve aşılanmamanın sakıncaları ve yararları hakkında bilgilendirilecektir. Aşılama bedeli çalışana yüklenmeyecektir. İstendiğinde yetkililere gösterilmek üzere, ilgili her çalışan için bir aşılama belgesi düzenlenecektir.

Sağlık Gözetimi-Madde 16 Bir çalışanın, maruziyete bağlı olduğundan kuşkulanılan bir enfeksiyona ve/veya hastalığa yakalandığı saptandığında, işyeri hekimi, benzer biçimde maruz kalmış diğer çalışanların da aynı şekilde sağlık gözetimine tabi tutulmasını sağlar. Bu durumda maruziyet riski yeniden değerlendirilir. İşyeri hekimi her bir çalışan için alınması gerekli koruyucu ve önleyici tedbirler ile ilgili olarak önerilerde bulunur.

Sağlık Gözetimi-Madde 16 Maruziyetin sona ermesinden sonra yapılacak herhangi bir sağlık gözetimi ile ilgili olarak çalışanlara gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir. Çalışanlar, kendileriyle ilgili sağlık gözetimi sonuçları hakkında bilgi edinebilir ve ilgili çalışanlar veya işveren, sağlık gözetimi sonuçlarının gözden geçirilmesini isteyebilir. Biyolojik etkenlere mesleki maruziyet sonucu meydana gelen her hastalık veya ölüm vakaları Bakanlığa bildirilir.

Çalışanların Sağlık Gözetimi Biyolojik etkenlere maruz kalan çalışanların sağlık gözetiminden sorumlu olan işyeri hekimi, çalışanların sağlık durumlarını ve maruziyet koşullarını bilmelidir.

Çalışanların Sağlık Gözetimi Çalışanların sağlık gözetimi, işyeri hekimliğinin uygulama ve prensiplerine uygun olarak yürütülmeli ve aşağıdaki önlemleri içermelidir: Çalışanların mesleki ve tıbbi özgeçmişleri ile ilgili kayıtlarının tutulması, Çalışanların kişisel sağlık durumunun değerlendirilmesi, Uygun ise, erken ve geri dönüşü olan etkilerin saptanmasının yanı sıra biyolojik ölçümleme.

Çalışanların Sağlık Gözetimi Sağlık gözetimi yapılırken, her çalışan için, işyeri hekimliğinde ulaşılabilen son bilgiler ışığında, konu ile ilgili daha ileri testler yapılmasına karar verilebilir

Sağlık Kayıtları Sağlık gözetiminin yapıldığı bu durumlarda, kişisel tıbbi kayıtlar, maruziyetin son bulmasından sonra en az 15 yıl süre ile saklanır

MADDE 13 İşverenler, grup 3 ve/veya grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan çalışanların listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, bilinen son maruziyetten sonra en az kırk yıl boyunca saklar

MADDE 13 a) Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik etkenlere maruziyet b) Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet c) Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet

MADDE 13 ç) Tedaviye rağmen uzun süreler boyunca tekrarlayan hastalıklarla sonuçlanan biyolojik etkenlere maruziyet d) Uzun süreli ciddi hasar bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet (3) İşyerinde görevli işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı veya bu konuyla ilgili diğer sorumlu kişilerin birinci fıkrada belirtilen listeye ulaşabilmeleri sağlanır

Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımının sağlanması MADDE 14 – (1) İşveren, bu Yönetmelikte belirtilen konularda 6331 sayılı Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak, çalışanların ve/veya temsilcilerinin görüşlerini alır ve katılımlarını sağlar

Bu akış şeması özetleme için kullanılabilir Risklerin ortadan kaldırılması Maruz kalan işçi sayısını azalt Ortam maruziyet düzeyini azalt Toplu Koruma ve/veya kişisel koruma Hijyen önlemleri Biyolojik materyalin taşınması(Atıkların toplanması ve uzaklaştırılması İşyeri çalışanlarının ve temsilcilerinin eğitimi Biyolojik risk etmenleri ölçümleri Risk işaretleme ve kaza önleme planı Teknik olarak mümkün değilse RİSK AZALTMA Bu akış şeması özetleme için kullanılabilir

Tanı laboratuvarları dışında kalan insan sağlığı ve veterinerlikle ilgili hizmetler (1) Tanı laboratuvarları dışında kalan, insan sağlığı ve veterinerlik hizmeti verilen işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılırken, aşağıdaki hususlara özellikle dikkat edilir: a) Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alınan maddelerde ve örneklerde biyolojik etkenlerin varlığı hakkındaki belirsizlikler. b) Hasta insanlarda veya hayvanlarda ve onlardan alınan maddelerde ve örneklerde var olduğu bilinen veya var olduğundan şüphe edilen biyolojik etkenlerin oluşturduğu tehlike. c) İşin doğasından kaynaklanan riskler. Buraya Ek V-A sütununa yönelik köprü veya metin kutusu eklenecek

Tanı laboratuvarları dışında kalan insan sağlığı ve veterinerlikle ilgili hizmetler (2) Çalışanları sağlık ve güvenlik yönünden korumak için aşağıdaki hususları da içeren uygun önlemler alınır: a) Uygun dekontaminasyon ve dezenfeksiyon yöntemlerinin belirlenmesi. b) Biyolojik etkenlerin bulaştığı atıkların risksiz bir şekilde işlenmesini ve ortadan kaldırılmasını sağlayacak uygun yöntemlerin kullanılması. (3) Grup 3 veya grup 4 biyolojik etkenlerle enfekte olan veya olduğundan şüphelenilen hasta insanların veya hayvanların bulunduğu izolasyon yerlerinde, enfeksiyon riskini en aza indirmek için, Ek-V’in (A) sütununda belirtilen önlemler alınır.

Endüstriyel işlemler, laboratuvarlar ve hayvan barınakları için özel önlemler MADDE 18 – (1) Teşhis laboratuvarları da dahil, grup 2, 3 ve 4 biyolojik etkenlerle bilhassa enfekte edilmiş veya bunları taşıyan veya taşıdıklarından şüphe edilen laboratuvar hayvanlarının barınaklarında aşağıdaki önlemler alınır: a) Araştırma, geliştirme, öğretim veya tanı amacıyla grup 2, 3 ve 4 biyolojik etkenlerle çalışmaların yürütüldüğü laboratuvarlarda, enfeksiyon riskini asgariye indirmek için Ek-V’te belirtilen önlemler alınır.

Endüstriyel işlemler, laboratuvarlar ve hayvan barınakları için özel önlemler b) Risk değerlendirmesini takiben biyolojik etkenin risk derecesine göre fiziksel koruma düzeyi tespit edilir ve Ek-V’te belirtilen önlemler alınır. Aşağıda belirtilen biyolojik etkenlerle çalışmalar; 1) Grup 2 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 2, 2) Grup 3 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 3, 3) Grup 4 biyolojik etkenler için koruma düzeyi en az 4

Endüstriyel işlemler, laboratuvarlar ve hayvan barınakları için özel önlemler c) İnsanda hastalığa yol açabilecek fakat asıl amaçları kültür veya onların konsantre halinde bulunmaları gibi biyolojik etkenlerle çalışmak olmayan, biyolojik etkenleri içerip içermediği belirsiz olan maddelerle yapılan laboratuvar çalışmalarında koruma düzeyi en az 2 olan önlemler uygulanır. Bakanlıkça daha alt düzeydeki koruma önlemlerinin yeterli olduğu belirtilmedikçe, gerekli olduğu bilinen ya da şüphelenilen durumlarda koruma düzeyi 3 veya 4 olan önlemler uygulanır.

Endüstriyel işlemler, laboratuvarlar ve hayvan barınakları için özel önlemler (2) Grup 2, 3 veya 4’te yer alan biyolojik etkenlerin kullanıldığı sanayi proseslerinde aşağıdaki önlemler alınır; a) Birinci fıkranın (b) bendinde tanımlanan koruma ilkeleri, Ek-VI’ya göre uygulanır. b) Grup 2, 3 veya 4’te yer alan biyolojik etkenlerin kullanılması ile ilgili risk değerlendirmesine göre, bu etkenlerin sanayide kullanılmasında alınması gereken önlemlerin neler olduğuna karar vermeye Bakanlık yetkilidir. (3) Çalışanlar için ciddi sağlık riski oluşturabilecek, ancak kesin bir değerlendirme yapılamayan biyolojik etkenlerle çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerinde koruma düzeyi en az 3 olan önlemler alınır.

KORUMA DÜZEYLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER İLE İLGİLİ GÖSTERGELER EK–V Grup 2,3,4 için bakanlığa 30 gün önceden bildirimde bulunmak gerekiyor. Grup 1 için bildirime gerek yok. KORUMA DÜZEYLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER İLE İLGİLİ GÖSTERGELER Bu ekte yer alan önlemler, işçilere yönelik risk değerlendirmesine, etkinliklerin ve ilgili biyolojik etkenin doğasına göre uygulanacaktır. 44

(çıkan ve giren havada) A–    Koruma Önlemleri B–   Koruma Düzeyleri 2 3 4 1.  Çalışma birimi, aynı bina içinde yürütülen diğer etkinliklerden ayrılmış olmalıdır. Gerekmez Önerilir Zorunlu   2.  Çalışma birimine giren ve çıkan hava HEPA (*) veya benzeri filtrelerle filtre dilmelidir. (çıkan havada) (çıkan ve giren havada) 3.  Çalışma birimine yalnızca görevli işçilerin girmesine izin verilmelidir. (hava sızdırmaz kabin ile) 4.  Çalışma birimi, dezenfeksiyon yapılmasına olanak sağlayacak yapıda olmalıdır. 5.  Özel dezenfeksiyon yöntemleri. 6.  Çalışma birimindeki hava negatif basınçta tutulmalıdır. 7. Etkili vektör kontrolü.   (Örnek; kemirgenler ve  böcekler) 45

8.Temizlemesi kolay ve su geçirmez yüzeyler. Zorunlu A–Koruma Önlemleri B–   Koruma Düzeyleri 2 3 4 8.Temizlemesi kolay ve su geçirmez yüzeyler. Zorunlu (tezgah ve iş masaları için) (tezgah ve zeminler için) (tezgah, yer duvar, tavan için) 9. Asit, alkali, çözücü ve dezenfektanlara dayanıklı yüzeyler. Önerilir 10.Biyolojik etken için güvenli depolama. (güvenli depolama) 11.Çalışma biriminde bulunanların görülebildiği gözetleme penceresi veya benzeri.   12.Bir laboratuarda yalnızca kendi malzemeleri kullanılmalıdır. Gerekmez 13.Herhangi bir hayvanın da dahil olduğu bütün enfekte maddeler bir güvenlik veya yalıtım kabininde veya diğer uygun bir kapta  işleme tabi tutulmalıdır. Uygun olması halinde (enfeksiyonun havayla bulaştığı hallerde) 14.Hayvan leşlerinin yok edilmesi için yakma fırını. Zorunlu (Mevcutsa) (alan içinde) 46

ENDÜSTRİYEL İŞLEMLERDE ALINACAK ÖNLEMLER Grup 1 biyolojik etkenler: EK–VI             ENDÜSTRİYEL İŞLEMLERDE ALINACAK ÖNLEMLER Grup 1 biyolojik etkenler: Canlı zayıflatılmış (attenüe) aşılar dahil Grup 1 biyolojik etkenlerle çalışmalar için genel mesleki güvenlik ve hijyen ilkelerine uyulacaktır. Grup 2, Grup 3 ve Grup 4 biyolojik etkenler: İşlemin bir bölümü veya belirli bir yöntemle ilgili risk değerlendirmesi sonucuna göre aşağıdaki farklı kategorilere karşılık gelen alınacak önlemleri seçip bir arada uygulamak mümkündür. 47

Geçerli yollarla inaktive edilmeli A–  Alınacak Önlemler B–  Koruma düzeyi 2 3 4 1.Canlı organizmalar, prosesi çevreden fiziksel olarak ayıran bir sistemde tutulacaktır. Zorunlu 2.Kapalı sistemden çıkan ekzost gazlarının tahliyesi şu şekilde olacaktır. En az düzeyde sızdırır Sızdırmaz 3.Numunelerin toplanması, kapalı bir sisteme materyallerin ilavesi ve bir başka kapalı sisteme canlı organizmanın transferi işlemleri şu şekilde olacaktır. 4.Büyük miktardaki kültür sıvıları, canlı organizmalar için yandaki önlemler alınmadıkça kapalı sistemden uzaklaştırılmayacaktır. Geçerli yollarla inaktive edilmeli Geçerli fiziksel ve kimyasal yolla inaktive edilmeli 5.Sızdırmazlık sistemleri şöyle dizayn edilecektir. 6.Kapalı sistemler kontrollü alanlarda  olacaktır. İsteğe bağlı Zorunlu ve bu amaçla oluşturulmuş a)Biyotehlike işareti yapıştırılacaktır. b)Bu alanlara yalnızca görevli olan kişilerin girmesine izin verilecektir. Zorunlu, hava sızdırmazlığı sağlanmış kabin ile c) Personel koruyucu elbise giyecektir. (iş elbisesi) Giriş ve çıkışlarda tümüyle değiştirilecek 48

d)Personel için dekontaminasyon ve yıkanma imkanları sağlanacaktır. A–  Alınacak Önlemler B–  Koruma düzeyi 2 3 4 d)Personel için dekontaminasyon ve yıkanma imkanları sağlanacaktır. Zorunlu e)Personel kontrollü alandan ayrılmadan önce duş alacaktır. Gerekmez İsteğe bağlı f)Lavabo ve duşlardan gelen atık sıvılar toplanacak ve tahliyeden önce inaktive edilecektir.   g)Kontrollü alan, yeterince havalandırılacak ve ortam havasının kirlenmesi minimize edilecektir. h)Kontrollü alanın atmosferi negatif hava basıncında tutulacaktır. i)Kontrollü alana giren ve çıkan hava HEPA özellikli filtre ile filtre edilecektir. j)Kontrollü alan kapalı sistemin tümünü (bütün müştemilatı ile birlikte) içine alacak şekilde dizayn edilecektir. k)Kontrollü alan buharla dezenfekte edilmesine uygun şekilde sızdırmaz olacaktır. l)Atık sıvılar son tahliyeden önce işlemden geçirilecektir. Geçerli yolla inaktive edilmeli Geçerli fiziksel ve kimyasal yolla inaktive edilmeli 49

Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri Hastanelerdeki mevcut/olası tehlike ve riskler, sağlık çalışanlarının meslek hastalıkları, iş kazaları, işe bağlı sağlık sorunlarını, sakatlık ve iş görmezlik durumlarını artırmaktadır* *Aiken, Clarke ve Sloane, 2002; Bach, 2000; Holden, 2005; ILO, 1999; ILO, 2002; Ostry ve Spiegel, 2004; Rogers, Hwang, Scott ve ark., 2004

Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri Hastanelerde 29 tip fiziksel, 25 tip kimyasal, 24 tip biyolojik, altı tip ergonomik ve 10 tip psikososyal tehlike ve risk olduğu bildirilmektedir*. *ABD Mesleki Sağlık ve Güvenlik Birliği (OSHA) ve Ulusal Mesleki Sağlık ve Güvenlik Enstitüsü (NIOSH)

Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Riskleri Hastane sağlık çalışanlarının en sıklıkla karşılaştığı sağlık sorunları*; Hepatit B, tüberküloz gibi enfeksiyonlar, Bel ağrısı, varis gibi kas-iskelet ve dolaşım sistemi sorunları, Kecici-batıcı delici cisim yaralanmaları Dermatolojik yakınmalar İş stresi, şiddet ve kötü muamele *Aiken, Clarke, Sloane, 2002; Özkan, 2005; Yassi, Wickström ve Palacios, 2004 -(Aiken, Clarke, Sloane, 2002; Özkan, 2005; Yassi, Wickström ve Palacios, 2004).

Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği ILO’nun 1985’teki üye ülkelerdeki sağlık çalışanlarına yönelik işçi sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin kurulması ve geliştirilmesi ile ilgili kararı uyarınca; Uluslararası Mesleki Sağlık Komisyonu (International Occupational Health Commission) 1990 ‘da, sağlık çalışanlarının sağlığının iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı ile ele alınması ve buna yönelik olarak hastanelerde "Hastane Sağlık ve Güvenliği Komitesi” kurulmasını önermiştir.

Hastane Sağlık ve Güvenlik Komitesi Komitenin öncelikli hedefi, sağlık çalışanlarının sağlığını geliştirmek ve korumak, Ve çalışma ortamı, üretim süreci ve çalışma ilişkileri sonucunda oluşan ve sağlığa zarar veren fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikolojik, ergonomik tehlike ve risklerin, meslek hastalıkları ve iş kazalarının bulunmadığı sağlıklı ve güvenli hastane ortamının sağlanmasıdır

Hastane Sağlık ve Güvenlik Komitesi Sağlık çalışanlarına yönelik hizmetler Meslek hastalıkları, iş kazaları ve işe bağlı sağlık sorunlarının önlenmesi ve sağlığı geliştirme programlarının yapılması Sağlık ve güvenlik konuları ile ilgili sağlık eğitimi verilmesi (maruziyeti önleme ya da azaltma, acil durumlara hazırlık, kişisel koruyucuların kullanılması, doğru ağırlık kaldırma teknikleri, elektrik güvenliği, kaza ve yaralanmaların bildirilmesi vb.)

Hastane Sağlık ve Güvenlik Komitesi Sağlık çalışanlarına yönelik hizmetler İşe giriş muayenelerinin yapılması (görme testleri, 35 yaş ve üzere çalışanlara yılda bir kez EKG, vb.) Periyodik muayenelerin yapılması Kemoproflaksi Bağışıklama (örneğin, hepatit-B aşısı) Sağlık çalışanlarının kişisel koruyucuları kullanmasının sağlanması Çalışanların sağlık ve güvenlik standartlarına uyumunun izlenmesi

Hastane Sağlık ve Güvenlik Komitesi Sağlık çalışanlarına yönelik hizmetler Sağlık çalışanlarının yeterli ve dengeli beslenmesinin sağlanması Bulaşıcı hastalıklara yönelik sürveyansların yapılması Gıda işi ile uğraşan çalışanların portör muayenelerinin yapılması Rehabilitasyon (işe tekrar dönüş değerlendirmeleri) Sağlık taramalarından ve araştırma sonuçlarından sağlık çalışanlarının, yönetimin, işverenin ve sendikaların bilgilendirilmesi

Hastane ortamına ve üretim sürecine yönelik hizmetler Yeni inşa edilecek ya da onarımı yapılacak hastane inşaatında komitenin görev alması, Çalışma ortamının ve her bir farklı meslek grubunun üretim sürecinin tanımlanması, iş akış şemalarının çıkarılması ve güncellenmesi, Çalışma ortamına ve üretim sürecine yönelik sağlık, güvenlik tehlike ve risklerin belirlenmesi ve düzenli olarak izlenmesi.

Hastane ortamına ve üretim sürecine yönelik hizmetler İş tehlikeleri için izin verilen maruziyet düzeyinin araştırılması, Maruziyet ile ilgili olan işlemlerin ve durumlarının tanımlanması maruziyet boyutunun belirlenmesi ve maruziyet sonrası değerlendirmelerin yapılması, Çalışma ortamına ve üretim sürecine bağlı tehlikeli uygulamaların kontrol edilmesi ve denetlenmesi (örn, iğne kapaklarının tekrar kapatılmasının ve ağız pipetlerin kullanımının yasaklanması)

Hastane ortamına ve üretim sürecine yönelik hizmetler Tehlike ve risklere karşı alınan önlemlerin etkinliğinin izlenmesi Yasal ve etik durumlara uyulması (izlemler ve araştırmalar yapılmadan önce sağlık çalışanlarının yazılı ve sözel olarak bilgilendirilmesi ve onaylarının alınması) Acil durumlara hazırlık planlarının oluşturulması ve sağlık çalışanlarının belirli aralıklarla acil durumlara yönelik tatbikatlar yapması