İKY Tarihsel Dönüşümü (Yaklaşımları) Klasikler, Neo-Klasikler, Modern 2012-2013 Akademik Yılı İKY Tarihsel Dönüşümü (Yaklaşımları) Klasikler, Neo-Klasikler, Modern 1

Klasiklerin, Neo-Klasiklerin ve Modernlerin İnsan Kaynaklarına Yaklaşımları 2

klasikler 1-f. taylor 1-Eğer bir iş verimli şekilde yapılmak isteniyorsa eski usuller yerine yeni yöntemler geliştirilmelidir. Zaman ve hareket önemlidir ve gereksiz hareketler önlenmelidir. 2-Bir işin en etkin ve hızlı bir biçimde yapılabilmesi için çalışanlar motive edilmelidir. Bunun için de çalışanlara normal ücretlerinin dışında prim ve/veya ikramiyeler verilmelidir. 3-Tecrübeli çalışanlar kullanılmalıdır ve kurallara aksi şekilde davranan çalışanlar ceza görmelidir. 3

Taylor: “İş bilimsel yöntemlerle yapılmalıdır.” AMAÇ İŞİ EN İYİ YAPABİLECEK YÖNTEMİ BULMAKTIR. Bu amaçla, çalışanlar çok yakından , sürekli olarak, kronometre, kamera vb. İle izlenir. Çalışanların finansal teşvik yöntemleri ile motive edilebileceğine inanılır. Bu yöntem işin insancıl yönlerinden uzaklaşmasına yol açar. Nitekim o yıllarda işe yabancılaşma sonucu verimlilik azalmış, ürün kalitesi düşmüş, işe devamsızlık artmıştır. Fransa-Sabotaj 4

2- h.fayol 1916’da Fransa’da Henry Fayol “Sanayi ve Genel Faliyetlerde Yönetim” adlı kitabını yayınladı. Fayol‘a göre ortalama bir insan tembeldir. Bu yüzden çalışanları yola getirmek için işletmelerde katı bir disiplin ve ceza sistemi uygulanmalıdır. Yöneticiler astlarına güvenmemeli ve sürekli bir kontrol mekanizması uygulamalıdırlar. Fayol ve arkadaşları işletme içindeki insanı bir araç ve robot olarak algılamış, ortaya attıkları fikirlerin ne çalışan memnuniyeti ne de yönetim etkinliğine katkısı olmuştur. 5

TAYLOR-FAYOL Fayol kişilerarası ilişkileri inceleyerek işletmelerin psiko-sosyal analizlerini yapmış, Taylor ise iş yaparken kullanılan araç ve makineler arasındaki ilişkileri inceleyerek işletmelerin psiko-teknik analizlerini yapmıştır. 6

3- m. weber Weber' e göre 3 tarz yönetim otoritesi mevcuttur: Babadan oğula geçen, doğuştan kazanılan ve kişisel olan geleneksel otoritedir. Kahramanlık ve benzer üstün kişisel yeteneklere dayanan karizmatik otoritedir. Meşru otorite ise demokratik ve yasal düzenlemelerin mevcut olduğu toplumlardaki otoritedir. 7

BÜROKRASİ Bürokrasi modeli, bir yönetim için akılcı ve güçlü amaçlara ulaştıracak sağlam bir işletme yapısını, bu yapı içindeki görevleri yerine getirecek kimselerin kendi alanlarında uzmanlaşmalarını, kişisel arzu, hırs ve ihtiyaçlardan arınmış objektif ve akılcı bir yönetim sistemi kurulmasını ve işbaşına getirilecek yöneticilerin bilgi, yetenek ve tecrÜbelerine göre demokratik bir seçimle görevlendirilmeleri gibi birtakım kuralları içermektedir. 8

neo-klasikler e.mayo Hawthorne Çalışmaları, işletme içindeki çalışanın diğer anlayışların aksine işletme verimliliğinin sağlanması için sürekli cezalandırılması gereken bir robot ya da makine değil, aksine kendi inisiyatifini kullanabilen ve fiziksel çalışma koşullarından çok, sosyal çalışma koşullarından etkilenen birey olduğu fikrini doğurmuştur. Bu İnsan Kaynakları alanındaki fikirlerin gelişiminde en önemli araştırmalardan birisi olmuştur. 9

modernler sistem teorisi (von bertalanffy) Sistem Teorisi, tek başına yeni bir bilimsel disiplin olmaktan çok, belirli olayların, durumların ve gelişmelerin incelenmesinde kullanılan bir düşünce tarzıdır. Yaklaşım, bir sistemi belirli parçalardan bu parçalar arasında belirli ilişkiler olan bu parçaların aynı zamanda da dış çevre ile ilişkisi olan bir bütün olarak tanımlar. 10

sistem kuramı Yönetici görevini sadece kendi fonksiyonları açısından yorumlamaktan kurtulmuş, kendi sisteminin bağlı olduğu diğer alt-sistemler ve çevre koşullarını da göz önüne almıştır. Yönetici kendi sisteminin amaçlarını daha geniş bir sistemin amaçları ile ilişkilendirmeye başlamıştır. Yönetici, alt sistemleri değerlendirirken bu sistemlerin esas sistemlere yaptığı katkıyı belirleme olanağına kavuşmuştur. 11

12