ÖRGÜT VE ÖRGÜTLENDİRME ÖRGÜT, bir kurum, kuruluş ya da işletme tarafından saptanan amaçların, hedeflerin gerçekleştirilmesi ve hazırlanan plan, proje ve programların uygulanabilmesi için gerekli olan bir araçtır. Örgütler doğal örgüt ve biçimsel örgüt olmak üzere iki değişik görünüm ile varlıklarını sürdürürler. Bu bölümde biçimsel (resmi-şekli-formal) örgütü teknik ve sistem olarak incelenecektir. Kamu kuruluşlarında ve özel kesimde işlerin çoğalmış ve karmaşık bir yapıya ulaşması sonucunda örgütlemeye gidilmiş, burada amaç işlerin yapılması ve hedeflere ulaşılmasıdır. ÖRGÜTLEME; bürolarda yapılacak işleri, bu işleri yapacak kişileri ve çeşitli ilişkileri kağıt üzerine döken, bu unsurları belli bir sistem içinde işletme amaçlarının gerçekleştirilmesine yönelten, işlerin yetki ve sorumluluklarının da belirlendiği yönetim fonksiyonudur.

Örgüt Elemanları Örgütün temel öğesi İNSAN’ dır. PARASAL (MALİ) ve MADDİ ELEMANLAR. Örgütü oluşturan para, alan, bina, araç, gereç, kırtasiye…dir. Örgütü oluşturan insan grupları arasında yönetim, koordinasyon ve denetim ilişkisini saptayacak bir KUMANDA (emir-kumanda)AĞI kurulması zorunludur.

BİR ÖRGÜTTE BULUNAN BİRİMLER ANA HİZMET BİRİMLERİ: Örgütün kuruluş amacını gerçekleştirmede esas rolü oynayan, kamu kuruluşlarında çoğu zaman vatandaşa hizmet eden ve amacı gerçekleştiren, işletmelerde üretimi gerçekleştiren birimlerdir. İç İşleri Bakanlığı’nda İller İdaresi, Mahalli İdareler, Verem ve Savaş Dairesi Başkanlığı… YARDIMCI DESTEK BİRİMLERİ: Esas ve danışma birimlerinin fonksiyonlarını yapabilmesi için onlara gereksinme duydukları beşeri, mali ve maddi kaynakları sağlayan birimlerdir. Genellikle personel, levazım, lojistik malzeme, muhasebe, idari ve mali işler, pazarlama, reklam üniteleri bu gruba giren birimlerdir. DANIŞMA VE DENETİM BİRİMLERİ: Bu birimler gerek yöneticilere, gerek esas ve yardımcı birimlere muhtaç oldukları danışma hizmeti görürler. Bu amaçla istatistikler, palanlar, projeler, programlar hazırlar, araştırma ve inceleme yaparlar. Öneriler, görüş ve karar taslakları hazırlar ve yöneticiye yada ilgili birime sunarlar. Hukuk Müşavirlikleri, teftiş kurulları..

ÖRGÜTLENME MODELLERİ A-Fonksiyonel (Görevsel) Esasa Göre Örgütlenme Modeli: Benzer nitelikteki görevlerin bir araya toplanmasıdır, Örn. Kamu hizmetlerinin bakanlıklar arasındaki dağılımı, bakanlıkların iç kuruluşu B-Üretim Esasına Göre Örgüt Modeli: Kuruluşun ürettiği madde esasına dayanır. Üretilen aynı ya da benzer maddeler için bir birim kurulur. Örn. Tekstil fabrikasında yünlü, ipekli kumaş servislerinin ayrı olması C- Coğrafi Bölge Esasına Göre Örgütlenme Modeli: Örgütü oluşturan birimler belli bir bölge halkına yada belli bir bölgedeki kuruluşlara hizmet edecek biçimde kurulmaktadır. Örn. Bakanlıkların bölge, il ve ilçe kuruluşları, bazı kuruluşların merkez örgütlerini doğu, batı, merkez bölge şeklinde kurması

D-Hizmet Edilen Kurumlar Esas Alınarak Yapılan Örgütlenme Modeli: Bu modelde her birim belli kuruluş yada gruplara hizmet edecek bir yapıya sahiptir. Örnek: Emekli Sandığı, SSK, OYAK yada ÇAYKUR’ un çay üreticilerine hizmet etmesi gibi E- Karma Model: Bu modelde yukarıda açıklanan modellerden iki ya da üç model birlikte kullanılır. Bu modele göre kurulan bir örgütte, her alt (dikey ) kademe için değişik bir model esas alınır. Günümüzde en çok kullanılan modeldir.  

ÖRGÜT FONKSİYON VE POZİSYON ŞEMALARI ÖRGÜT ŞEMALARI: Mevcut yada kurulması düşünülen bir örgütün tipini, yapısını, o örgütte bulunan birimlerin nitelik ve miktarlarını, birimler arasındaki yönetim (emir-kumanda) ilişkileri ile koordinasyon ve kontrol bağlantılarını gösteren şekillerdir.

ÖRGÜT ŞEMALARININ KULLANILMA YERLERİ (AMAÇLARI) Mevcut olan bir örgütü, onun yapısını, ünitelerini, kademelerini, kumanda, koordinasyon ve kontrol ilişkilerini göstermek için. Mevcut bir örgüt üzerinde örgüt incelemesi ve analizi yaparak örgütte değişiklik ve gelişmeler, yani yeniden düzenleme çalışması yapmak amacıyla. Yeniden kurulması düşünülen ya da istenen bir örgütün; yapısını, tipini, ünitelerin bağlanacağı makamlar ile nitelik ve statülerini, taşra birimlerini,bunlar arasında kumanda ve koordinasyon ilişkilerin, önce kağıda taslak halinde çizip, üzerinde çalışma yapmak ve verilecek son şekli saptamak için.

FONKSİYONEL ŞEMALAR-POZİSYON ŞEMALARI Fonksiyonel Şemalar: Bir örgüt şeması çizdikten sonra şemadaki birimleri gösteren dikdörtgenlerin içine o birimlerin görevleri yazılırsa meydana gelen şemaya Fonksiyonel (görevsel)şema denir.

………………………………….. BAŞKANLIĞI ARAŞTIRMA VE YARDIM ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ Kamu yönetimi ile ilgili konularda araştırma ve inceleme yapmak. İstek üzerine kamu yönetimini geliştirmeye yararlı tedbirler hakkında önerilerde bulunmak. Kamu yönetimi konularında görüş bildirmek. DERLEME VE YAYIN ŞUBESİ MÜDÜRLÜĞÜ Kamu yönetimi alanında yurt içinde ve dış memleketlerdeki gelişmeleri, yeni yayınları izlemek ve derlemek. Yukarıdaki konulara ilişkin telif ve çeviri yayınlar yapmak Yayınlanan bibliyografları izlemek.

Pozisyon( Kadro-Mevki) Şemaları : Bu tip şemalar birer örgüt şemasıdır Pozisyon( Kadro-Mevki) Şemaları : Bu tip şemalar birer örgüt şemasıdır. Ancak bu tip şemalarda birimleri gösteren dikdörtgenlerin içlerine o birimlere ait olmak üzere Kadro (pozisyon-mevki) ünvanları, Kadroların adedi, Bu kadroların dereceleri yazılır.

EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 1 MÜDÜR 3-4 EĞİTİM MÜDÜR YARD. 1 6-7 1 6 PROGRAM ŞEFİ ORGANİZASYON ŞEFİ 6-7 1 6 1 TERCÜMAN 6 1 SEKRETER 1 10 1 MEMUR 6 MEMUR 1 TEKNİK RESSAM 1 DOSYA MEMURU 11 7 1 1 10 MUTEMET 10 DAKTİLO