ÜNİTE 3: PROGRAM GELİŞTİRMENİN FELSEFİ TEMELLERİ Ünitenin Hedefleri Felsefin program geliştirmedeki önemini kavrayabilme Felsefi akımların özelliklerini söylebilme Felsefi akımları karşılaştırabilme Eğitim akımlarını kavrayabilme
KONULAR PROGRAM GELİŞTİRME VE FELSEFE FELSEFİ AKIMLAR EĞİTİM AKIMLARI Daimicilik Esasicilik İlerlemecilik Yeniden Kurmacılık
PROGRAM GELİŞTİRME VE FELSEFE Felsefe her şeyden önce, eğitimcilere okul ve sınıfları yapılandırmada önemli bir çerceve sunmaktadır. Eğitimin genel hedeflerini belirleme,içeriği seçme ve düzenleme, öğretme-öğrenme süreçleri ile okul ve sınıflarda ne tür yaşantı ve etkinliklerin vurgulanması gerektiği konularındaki temel sorunlara felsefe sayesinde yanıt verilmektedir.
FELSEFİ AKIMLAR İdealizm Realizm Pragmatizm Varoluşçuluk
İDEALİZM Dünyayı ve varoluşu, bilinç ve düşünceye önem vererek açıklayan bir öğretidir. Gerçek = fikirdir, düşüncedir, ruhtur. Gerçek ve değerler; mutlaktır, zamanla değişmez ve evrenseldir. İnsan zihnindeki idea denen bu gerçeklerin doğuştan geldiği varsayılır. Bu nedenle tüm bilgiler APRİORİ’dir. Apriori: doğruluğu gözlem ve deney gerektirmeyen bilgi (Sönmez, 1998: 228)
REALİZM Varlığın, insan bilincinden bağımsız ve nesnel olarak var olduğunu ileri süren görüştür. Realizimde, maddeden gelen gerçeklik, değişmez ve mutlak kabul edilir. İnsan mutlak doğrulara ulaşabilmek için aklını kullanmalıdır ve bu sayede yaşadığı toplumun bilgi birikimini elde edebilir. Var olan herşey doğadan gelir ve doğanın kanunlarınca idare edilir. Bu nedenle bilgi APOSTERİORİ’dir. Aposteriori: doğruluğu gözlem ve deneyle kanıtlanan bilgidir.
PRAGMATİZM Düşüncelerin, politikaların ve önerilerin değerlerinin yararlılıkları, işlerlikleri ve uygulanabilirlikleriyle belirlenmesi ilkesine dayanan felsefi görüştür. Bir düşünce, yaşamımız için elverişli olduğu sürece doğrudur. Gerçek değişken ve görecelidir. Mutlak ya da evrensel doğru olamaz.
VAROLUŞÇULUK Varoluşçuluk bireyi tek ve biricik varlık olarak ele alır Eylem içinde iş içinde gerçek vardır İnsan kendisinden başka bir şey değildir İnsan kendi yaptıklarının toplamıdır
EĞİTİM AKIMLARI DAİMİCİLİK (Prerennizlizm) ESASİCİLİK İLERLEMECİLİK YENİDEN KURMACILIK VAROLUŞÇULUK
DAİMİCİLİK Dayandığı felsefe idealizm ve realizmdir. Değişmeyen evrensel bir eğitim Eğitim hayatın kopyası değil ona hazırlıktır Öğrencilere dünyanın hem manevi hem de maddi gerçeklerini tanıtacak bilgiler vermelidir Büyük kitaplar (klasik eserler) eğitimi verilmelidir
ESASİCİLİK Dayandığı felsefe realizm ve idealizmdir. Ancak daha çok bir eğitim hareketidir. Konu alanı önemlidir Öğretmen konu alanı uzmanı ve sınıfın otoritesini sağlar Sıkı çalışma ve zorlama vardır Soyut düşünme, alıştırma ve ezberleme yöntemleri kullanılmalıdır.
İLERLEMECİLİK Eğitim aktif ve çocuğun ilgilerine göre olmalıdır Öğretimde problem çözme yöntemi esastır Okul yaşama hazırlık değil, yaşamın kendisidir Öğretmen rehber rolündedir Sınıf ortamı demokratik olmalı Yarışmadan çok işbirliğine dayalı olmalıdır.
YENİDEN KURMACILIK İlerlemeciliğine bir devamıdır Temel amaç toplumu yeniden düzenlemek ve toplumda gerçek demokrasiyi yerleştirmek ve Eğitimde fırsat eşitliğinin kurulması sağlamaktır Eğitim bu akıma göre bir sosyal reform hareketidir.
VAROLUŞÇULUK Hedefi insanın kendi kendisini yaratmasını sağlamak, kişiyi sınır durumuna getirme, tek tek her insanın kendi varoluşunu gerçekleştirme, toplumsal değerlerden kurtulma anı yaşama vb Eğitim durumlarında insanın başarıyı başarısızlığı, çirkini güzeli yaşaması, seçim yapıp sorumlu olması Sezgiye dayalı, özgürce seçim yapıp yapmadığı, sorumluluk duyup duymadığı ölçülür.
okuyunuz http://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/124551-20110819115452-1-12.pdf
ÜNİTE 4: PROGRAM GELİŞTİRME YAKLAŞIMLARI Ünitenin Hedefleri “Program geliştirmede yaklaşım”ın önemini açıklayabilme Program geliştirme yaklaşımlarını sınıflayabilme Program geliştirme yaklaşımlarını karşılaştırabilme
KONULAR PROGRAM GELİŞTİRMEDE YAKLAŞIM PROGRAM GELİŞTİRME YAKLAŞIMLARI KONU MERKEZLİ ÖĞRENEN MERKEZLİ SORUN MERKEZLİ
PROGRAM YAKLAŞIMLARI KONU ÖĞRENCİ SORUN Konu Tasarımı Çocuk merkezli Yaşam şartları Disiplin Tasarımı Yaşantı merkezli Çekirdek (core) Geniş Alanlı Tasarım Romantik toplumsal Süreç Tasarımı humanistik Disiplinler arası tasarımı
1.KONU MERKEZLİ-Konu Yaklaşımı En eski yaklaşımdır Ders kitabı ve öğretmen etkinlikleri esastır Öğretmen konunun uzmanı kabul edilir. Program esnek değildir. Öğretmen konuları belirlenen sürede aktarmak zorundadır.
2.KONU MERKEZLİ-Disiplin Yaklaşımı Konuların hangi akademik disiplinden ortaya çıktığı önemlidir Öğrenciler tarihe bir tarihçi gibi, matematiğe bir matematikçi gibi vb bakabilmelidir Konuların kavramsal yapılarını anlama önemlidir. Konu yaklaşımından farkı da budur.
3.KONU MERKEZLİ-Geniş Alan Yaklaşımı Birbirine benzer nitelikteki konuların mantığa uygun bir biçimde birleştirilmesidir. Derslerin bir araya getirilip bütünleştirilmesidir. Ör: Tarih ve coğrafyanın sosyal bilgiler Fizik, kimya ve biyolojinin fen bilgisi olması
4.KONU MERKEZLİ-Süreç Yaklaşımı Konuların en iyi şekilde nasıl öğrenileceği üzerinde durur Her konu için ayrı bir öğrenme yolu yerine bütün konular için ortak bir öğrenme yolu olmalıdır Eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme kavramları üzerinde de durulmaktadır.
5. KONU MERKEZLİ-Disiplinler arası yaklaşım İdealizm baskındır. Konu merkezli tasarımların sınırlılıklarını ortadan kaldırmak için geliştirilmiş tasarımlardan biridir. Dersler ya da konular arasında ilişki kurmak esastır. Öğretmenler işbirliği içinde olmalı, öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerinde eşgüdüm içinde çalışmalıdır. Sıklıkla ilköğretim birinci kademede kullanılmaktadır.
1.ÖĞRENCİ MERKEZLİ-Çocuk Yaklaşımı Öğrenci merkezdedir Öğrencinin ilgi ve ihtiyaçları ön plandadır Kişi yaşadığını öğrenir ilkesi ile deneyim yoluyla öğrenme önemlidir Günlük yaşantı ile öğrenme yaşantısı bütünleşiktir
2.ÖĞRENCİ MERKEZLİ-Yaşantı Yaklaşımı Yaşantı merkezli çocuk merkezli gibidir Fark şudur: Öğrenciler arasında bireysel farklılar çok fazladır bu nedenle öğrenme yaşantıları her öğrenciye göre farklı düzenlenmelidir “Bu çocuk nasıl öğrenir?” cevaplanması gereken en önemli sorudur.
3.ÖĞRENCİ MERKEZLİ-Romantik Yaklaşım Okulu sorgulayan bir yaklaşımdır Okulun işgörüsü ve işlevi yeniden gözden geçirilmelidir Okulsuz toplum bu anlayışın ürünüdür
4.ÖĞRENCİ MERKEZLİ-Hümanistik Yaklaşım Bu yaklaşımda öğrencinin kendini gerçekleştirmesi oldukça önemlidir Öğrencilerin ilgilenmediği eğitim etkinliklerine yer verilmemelidir Öğrenmede içsel motivasyon oldukça önemlidir.
1.SORUN MERKEZLİ-Yaşam şartları Yaklaşımı Temel amaç her türlü yaşam koşuluna hazırlamak Uyum sağlama becerilerini geliştirme önemlidir Herkes için geçerli olan temel beceriler üzerinde durulur sağlık, yurttaşlık boş zaman değerlendirmesi vb
2. SORUN MERKEZLİ-Çekirdek Yaklaşım Bu yaklaşımda programın tutarlılığını sağlamak önemlidir Farklı konuların birleştirilmesi bütünleştirilmesi vardır Ayrı ayrı ders konularının öğretilmesi, okulların toplumsal gelişmedeki işlevini azaltır. Program tasarımları öğrenciler sisteme girmeden önce yapılır, ancak süreçte değişiklikler yaşanabilir. Okul bir laboratuardır. Öğrenciler toplumun sorunlarını algılamalı ve çözmelidir. Disiplinler arası anlayış ve işbirliğine dayalı çalışmalar önemlidir. Demokratik sınıf ortamı yaratılmalıdır. Programın içeriğini, olgusal nitelikli temalar oluşturur.
3. SORUN MERKEZLİ-Toplumsal Sorunlar Yaklaşımı Toplumun yaşadığı sosyal, politik, ekonomik gelişmeler programa yansıtılmalıdır. Zaman, sürekli olarak toplumu değişmeye zorlar. Toplumsal değişimi en iyi okullar sağlar. Okulların doğrudan katılımını sağlayarak toplumun ilerlemesi sağlanabilir. Programın içeriği, güncel toplumsal sorunlara ya da toplumun yeniden yapılandırılmasına yönelik olabilir.