Sponsorluğun Tanımı Ve İlişkili olduğu Alanlar SPONSORLUK Sponsorluğun Tanımı Ve İlişkili olduğu Alanlar
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE SPONSORLUK Sponsorluk başlangıçta sanat koruyuculuğu olarak başlamıştır. Yüzyıllar boyunca hükümdarlar, krallar, soylu ve varlıklı ailelerin yaşadıkları toplumda ünlerini artırmak için yetenekli sanatçıları korumuşlardır. Yetenekli ve yetenek vaat eden sanatçıları himayelerine alarak onları halka duyurarak kendileri de bu sayede daha çok isimlerini duyurmuş ve de ünlenmiş oluyorlardı.
Eski çağlardan beri yapılan sponsorluk faaliyetleri,Sanayileşme ve iletişim araçlarının gelişmesiyle birlikte değişim ve gelişim sürecine girmiştir. Bugün ki sponsorluk faaliyeti anlayışı eski dönemlerde krallar ve soyluların ünlerinin yayılması için yapılan destek faaliyeti olarak yürütülüyordu. Sponsorluk faaliyetleri; günümüzdeki rekabete dayalı piyasa koşulları içerisinde kurumların çeşitli avantajlar elde etmek, varlıklarını sürdürmek ve hedefe ulaşabilmek için yaptıkları iletişim faaliyetleri içerisinde her geçen gün varlığını artarak sürdürüyor.
SPONSORLUK NEDİR ? Sponsorluk kavramıyla ilgili pek çok tanım bulunmaktadır. Fakat yapılan tüm tanımların genel bir özeti niteliğinde olan Alman akademisyen Manfred Bruhn’ un yapmış olduğu tanım şu şekildedir; bir kuruluşun belirlemiş olduğu hedeflere ulaşmak amacıyla spor, kültür sanat ve sosyal alanlarda çeşitli kişi, kuruluş ve organizasyonlara her türlü desteklerle yapılan tüm faaliyetlerin planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi süreçlerini kapsayan, tarafların arasında karşılıklı olarak birbirlerine fayda sağlamaya yönelik yapılan bir iş anlaşmasıdır. Tanımlarda sponsorluğun sadece ticari kuruluşlarca yapıldığı ifade edilse de hizmet veren kuruluşlar da sponsorluk faaliyetlerinde bulunurlar.
SPONSORLUK NİÇİN YAPILIR ? Sponsorluk yapan her kuruluşun yaptığı sponsorluktan bir beklentisi vardır. Genel olarak kuruluşlar; imajlarını güçlendirmek, kurum kimliklerini yerleştirmek, halkın gözünde iyi bir kuruluş olarak algılanmak, faaliyette bulunduğu topluma katkıda bulunmak, kuruluşun tanıtımını yapmak , kuruluşun ismini hedef gruplara duyurmak Gibi nedenlerle sponsorluk faaliyetleri yapmaktadırlar. Hangi amaçla yapılırsa yapılsın sponsorlukta asıl amaç, karşılıklı olarak fayda sağlamaktır.
Sponsorluk faaliyetleri diğer iletişim araç ve yöntemleri ile desteklenmesi gerekir aksi taktirde tek başına yapılan bir sponsorluk faaliyetinden gerektiği gibi bir başarı ve verim elde edilemez. Bir örnekle sponsorluk faaliyetini somutlaştıracak olursak; sigara reklamlarının bir çok ülkenin radyo ve televizyonlarında reklamlarının yasak olması nedeniyle sigara üreten bir şirketin yaptığı sponsorluk doğrudan reklamın yerine geçmektedir. Bu sayede firma hem reklamını yapmış olacak hem de kendini hatırlatmış olacak ve firmanın var olduğunu ve hizmete devam ettiği mesajını vermiş olacak.
Sponsorluk öncesi yapılacak çalışmalar Sponsorluk politikasının hedeflerinin belirlenmesi, Sponsorluk stratejisinin belirlenmesi, Sponsorluk stratejisinin diğer araçlarla uyumu, Sponsorluk politikasında kullanılan araçlar, Sponsorluk bütçesinin belirlenmesi, Sponsorluk ile ilgili yasal düzenlemelerin incelenmesi, Sponsorluk araştırmasının yapılması, Sponsorluk faaliyetinin uygulanması ve Sponsorluk faaliyetinin değerlendirilmesi’ dir.
A.Sponsorluğun AmaçlarI A.1. Sponsorluğun Halkla ilişkiler Amaçları Sponsorluk faaliyetleri, defalarca tekrarlanan logo, kurumsal renk ve fiziksel görüntünün farkına varılmasına, kurumsal kimliğin tanınmasına ve yerleşmesine katkıda bulunmaktadır. Özellikle halkla ilişkiler açısından değerlendirildiğinde, sponsorluk faaliyetleri, kurum veya kişilere sağlanan imkânlar nedeniyle, hedef kitle üzerinde iyi niyetin oluşturulmasında etkin rol oynamakta, uygulamalar medyanın dikkatini çekerek, medya ile ilişkilerini güçlendirmektedir.
Sponsorluğun halkla ilişkiler için en önemli boyutu işletmelere eğitim, araştırma ve sanata destek vererek toplumsal konulara duyarlılıklarını dile getirme imkanı sağlamasıdır. Sponsorluktan bazen kurum bazen de ürün imajını desteklemek için yararlanılır. Sponsorluğun halkala ilişkiler amaçlarından bazıları Şunlardır; Kurum kimliğini pekiştirmek, Kuruluşun ismini hedef gruplara duyurmak, Kurum imajını pekiştirmek, Medyanın ilgisini çekmek ve Kurum içi halkla ilişkileri geliştirmek ve eğlence imkanları oluşturmaktır.
A.2. Sponsorluğun Reklam Amaçları Firmalar veya markalar daha önceleri sponsor oldukları konularda maddi beklentiye girmezken, son yıllarda artan acımasız rekabet şartları bu konuyu daha fazla bir pazarlama, iletişim ve tanıtım aracı hâline getirmişlerdir. Reklam yasağı olan firmalar, konserlere sponsor olarak ürünlerini hedef kitlelere duyurmaktadırlar. Bu tarz etkinlik ve organizasyonlarla medyanın ilgisini daha fazla çekmektedir. Bu bilgilerden özetle sponsorluğun reklam amaçları olarak şunları söyleyebiliriz; Medyada reklamı yasak olan ürünleri duyurmak, Ürünleri desteklemek, Farklı reklam olanaklarını kullanmış olmak.
A.3. Sponsorluğun Pazarlama Amaçları Sponsorluk yapan işletme veya ürün adının medyada yer almasıyla reklam kampanyalarının desteklenmesi, potansiyel müşterilerin ilgi alanına giren konulara finansal katkıda bulunarak pazarlama politikasına yardımcı olması sağlanmaktadır. Bugün ve gelecekte rakipler arasında ön plana çıkabilmek, marka farkındalığını arttırmak, marka bilinirliği yaratmak, rakiplere göre farklılaşmak, hedef kitle ile duygusal bir bağ oluşturmak, gittikçe zorlaşan marka sadakatini oluşturmak ve en doğru bütçeyle hedef kitlelere ulaşmanın önemi artmıştır ve giderek artacaktır.
Günümüzde tüketiciler bir ürünü ya da bir hizmeti almaktan çok markayı satın alırlar. Tüketiciler satın aldıkları marka ile ait oldukları veya ait olmak istedikleri hayat tarzını, markanın yaşattığı veya yaşatmayı vaat ettiği deneyimleri ve yaşamak istedikleri duyguları satın alırlar. Son yıllarda bu amaçları gerçekleştirebilmek için ise sponsorluk faaliyetleri kullanılır.
Tüm bu anlatılanlardan özetle sponsorluğun pazarlama amaçlarını maddeleyecek olursak ; Bir ürünü piyasaya yerleştirmek, Pazarlama politikasında değişiklik oluşturmak, Ürün kullanımını desteklemek, Satıcıları desteklemek, Yeni bir ürünü tanıtmak ve Uluslararası pazarlama faaliyetlerine katkı sağlamaktır.
B. SPONSORLUK TÜRLERİ B.1 Spor Sponsorluğu Sponsorluk türleri arasında en geniş yeri spor sponsorluğu almaktadır. Sporun tüm dünyada büyük kitlelere hitap edebilmesi nedeniyle özellikle ürün ve hizmetlerini kısa bir sürede tanıtmak isteyen kuruluş veya markalarca spor sponsorluğu yapılmaktadır. Kuruluşlar ulaşmak istedikleri hedef gruplara göre yerel, ulusal ve uluslararası bir spor olayını para, malzeme ve benzeri yollarla destekleyebilmektedirler.
Sponsorlar, mevcut ya da planlanmış marka iletişimine değerli ve nitelikli katkı sağlayabilecek olan spor alanlarını ararlar. Bunu yapmak için de sponsorluğun markanın kişiliği ile iyi bir uyum içerisinde olması gerekir. Örneğin bir marka veya kuruluş hedef gruplarının ilgi duyduğu uluslararası bir spor karşılaşmasının sponsorluğunu yaparak hem uluslararası alanda hem de ulusal alanda televizyondan yayınlanmasıyla tanınırlık elde edebileceği gibi ürünlerini olumlu bir ortamda tanıtmak ve örnek ürün dağıtmak
B.2. Kültür Sanat Sponsorluğu Spor sponsorluğundan sonra, sponsorluk harcamaları içerisinde en fazla payı alan sponsorluk türüdür. Burada finansal yapılan destekler ön plandadır. Bu sponsorluk türünü kuruluşlar uzun vadede ticari bir fayda sağlamak için hedef gruplarına ulaşmak, kurum içindeki personellerini motive etmek için kullanırlar.
Kültür sanat alanında sponsorluk faaliyetleri düzenlenirken bir şeye dikkat edilmesi gerekir ki o da desteklenecek sanatçının ününün kuruluşu silecek kadar büyük olmamasıdır. Sponsorluğa ihtiyaç göstermeyecek kadar büyük bir ismi Türkiye’ye getirmek bir özel kuruluşun değil, konser organizatörlerinin görevidir.
Kültür sanat sponsorluğunun hedef grupları spor sponsorluğuna göre daha küçüktür ve sponsorluk faaliyetine başlanmadan önce hangi spesifik hedef gruplara seslenileceği önceden tespit edilir. Bu alanda yapılan sponsorluk faaliyetleri daha az bütçe ile gerçekleştirilebilir.
B.3. Yayın Sponsorluğu Kültür sanat sponsorluğu içerisinde değerlendirilebilecek bir başka alan da yayın sponsorluğudur. Bunun iki şekilde yapıldığı görülür. Birincisi bir kitabın, çevirinin,seyahat rehberlerinin, atlasların vb. yayınlanmasıdır. Bu tip sponsorluklarda sponsorun ismi destekte bulunduğu yayınlarda belirtilmektedir. En bilinen örneği Guinness Rekorlar Kitabı'dır.
Bu alan içerisinde ele alınabilecek ikinci sponsorluk türü de radyo ve televizyonda yayınlanan programların sponsorluğunu yapmaktır. Kuruluş veya markanın hedef gruplarının dinleme ve izleme özellikleri ve vermek istedikleri mesaj dikkate alınarak seçilen bir programın başlangıcında veya sonunda hem yazıyla hem de sözle yapılan sponsorluk izleyicilere gösterilerek kurulu ş veya markanın tanınırlığı arttırılabilir.
Sağlık alanında yapılan sponsorluklar içinde hastanelerin, kliniklerin desteklenmesi, sağlık ve hastalıklar konusunda halkı bilgilendirme çalışmaları, sağlık alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların, derneklerin vb. desteklenmesine yönelik çalışmaları vardır. Kuruluşlar sağlık birimlerine teçhizat ve araç yardımı yaparak sponsorluk yapmaktadırlar.
B.4. Eğitim Sponsorluğu Eğitim sponsorluğu sıkça rastlanan sosyal sponsorluk türlerindendir. Eğitim sponsorluğu okulların, üniversitelerin, araştırma enstitülerinin, vakıfların kütüphanelerin araştırma burs ve projelerinin mali veya malzeme açısından desteklenmesi faaliyetidir. Teknolojik ürünler ve eğitim malzemeleri üreten kuruluşlar eğitim sponsorluğunda daha çok yer almaktadırlar. Örneğin; X pillerinin yapımcıları, en iyi pratik kullanımı sağlayan bataryayı tasarlayan lise öğrencilerine 10,000 dolarlık ödül sağlayan bir bursun sponsorluğunu yapmaktadır.
Böylelikle hem ürünlerini duyurmakta hem de çocukların yaratıcı düşünmelerini teşvik etmektedir. 2001 yılının en başarılı sosyal sponsorluklarından birisi de b sponsorluğunu yaptığı "Çağdaş Türkiye'nin Çağdaş Kızları" isimli kalkınmada öncelikli 33 ilin kırsal kesiminde bulunan ve okuma azminde olan 5,000 kız öğrenciye maddi destekte bulunduğu sponsorluk uygulamasıdır.
KAYNAKÇA Açık öğretim, Geniş kapsamlı Yardımcı Temel Kaynak, Halkla İlişkiler, Ön Lisans 2, Karacan Yayıncılık, Ankara ŞEFKATLİ Murat, Halkla İlişkiler Ders Kitabı, Tutibay yayınları, Ankara, 2005 http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller _pdf/Sponsorluk.pdf
Öğrencinin; Adı – Soyadı = Rümeysa Bekdemir Bölüm = Halklailişkiler Ve Tanıtım Numara = g132514016 Ders = Halklailişkiler Stratejileri