GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇLARIN ÖNEMİ VE KULLANIMI H. Çiğdem YILDIRIM

Araçlar, bir dilin öğrenimini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan her şeyi içerir. Dilsel, görsel, işitsel ve duyu-devinimsel olabilir; yazılı olarak, canlı edim ya da gösteri ile, kasette,CD’de, DVD’de ya da internette sunulabilir.

Gerçek nesneler (çanta, kalem, sandalye vb Gerçek nesneler (çanta, kalem, sandalye vb.) ve betimlemeler (çizimler ya da fotoğraflar) dil öğretimi için görsel destekler oluşturabilir; bununla birlikte yazılı araçların önemi üzerinde de durmak gereklidir.

Yazılı araçlar arasında, dil öğrenimi ve öğretimi için özel olarak tasarlanmış ders kitapları, çalışma kitapları, bilgisayar yazılımları vb.; canlı yayın kayıtları,gazete makaleleri vb. gibi özgün araçlar; öğretmenlerin yazdığı ve öğrenicilerin ürettiği araçlar yer alır.

Araç geliştirme sadece uzmanların değil; dersin uzmanı olarak öğretmenlerin de görevidir. Aynı şekilde öğrenciler de araç geliştirme sürecinin parçası olabilir ve öğrencilerin dil yanlışları, kendi öykülerinden oluşturdukları örnekler, etkileşimsel bir biçimde ürettikleri metinler, kendi hazırladıkları alıştırmalar vb. araç geliştirme için veri oluşturabilir.

Araçların Özellikleri Neler Olmalı?-a Etki bırakmalı (yenilik, değişiklik, ilgi çekici sunum, albenili içerik) ve ilgi çekici bir yolla uygulanmalı Öğrencilerin kendilerini rahat hissetmelerini sağlamalı (karmaşa duygusuna neden olan çeşitli etkinliklerin aynı sayfada yer aldığı araçlardan çok, boş alanların bırakıldığı araçların kullanımı; öğrencilerin kendi kültürleriyle ilişkilendirdikleri resim ve metinlerin kullanımı; öğrencileri sürekli sınamayan bir yaklaşım; biçimsel olmayan söylem özellikleri, etken ses, samimi ifadeler)

Araçların Özellikleri Neler Olmalı?-b Öğrencilerin güvenlerini geliştirmeli ve başarma duygusu vermeli (uyarıcı aynı zamanda geliştirici görevlerle öğrencileri var olan yetkinliklerinin ötesine itecek özellikte olmalı), Öğrenciyi özgün dil kullanımına yöneltmeli (planlanmış, planlanmamış, yarıplanlanmış söylem içeren dil girdisi), Öğrencilere hedef dili iletişimsel amaçlar için kullanma olanağı tanımalı (etkileşim içeren etkinlikler, bilgi açığı etkinlikleri vb.); bireysel uygulamaya olanak tanımalı,

Araçların Özellikleri Neler Olmalı?-c Sağ-sol beyin işlevlerini uyaran etkinlikler içermeli, Öz-değerlendirmeye olanak tanımalı, Öğrencilerin kültürel farkındalık ve duyarlık geliştirmelerine yardımcı olmalı, Dil kullanımının gerçekliğini yansıtmalı, Öğrencilere dili kullanacakları koşullara benzer biçimlerde öğrenme için yardım etmeli.

En Temel Araç Olarak “Ders Kitapları” Ders Kitabı Uyarlamada Kullanılan Teknikler Ekleme: Çoğaltma ve genişletme Çıkarma Basitleştirme Yeniden Düzenleme Araç değiştirme

Ders Kitabı Uyarlamada Kullanılabilecek Teknikler-a Ekleme: İki alt teknikle kullanılır. Bunlardan çoğaltma; aynı türden araçlarla niceliksel ekleme şeklinde yapılır. Genişletme; farklı türden araçlarla niteliksel artırmadır.

Ders Kitabı Uyarlamada Kullanılabilecek Teknikler-b Çıkarma: Niceliksel ve niteliksel eksiltmedir. Örneğin, dil bilgisi alıştırmalarına ilişkin soru sayısını azaltma gibi. Basitleştirme: Öğretmenin yönergeleri ve metinleri daha anlaşılır hale getirmesi.

Ders Kitabı Uyarlamada Kullanılabilecek Teknikler-c Yeniden düzenleme: Etkinliklerin sıralanışına ilişkin düzenlemeler yapma. Araç değiştirme: Öğretmenin kitapta yer alan herhangi bir metin ya da görsel aracın yerine başka bir araç kullanması. Örneğin; sıkıcı bir okuma metni yerine dikkat çekici bir resim ya da dinleme metni kullanılması.

İLKOKUMA YAZMA PLANI-TEMALAR Temalar üzerinden görseller ile ilgili fikir alışverişi: TEMALAR.doc

Ders kitabında yer alması planlanan görsel malzemeler Ders kitabı dışında kullanılacak görsel malzemeler (öğrencilerin kullanacağı sözcük kartları, sınıf içerisindeki afiş vb. araçlar)

1. TEMA: Kendini/Başkasını Tanıtma, Tanıştırma, Selamlaşma/ Vedalaşma

2. TEMA: Okulumuz

3. TEMA: Evimiz ve Çevremiz

4. TEMA: Gündelik Yaşam

5. TEMA: Sağlığımız

6. TEMA: Beslenme ve Giyinme

7. TEMA: Şekiller ve Renkler

8. TEMA: Sayılar 9. TEMA: Hayvanlar ve Bitkiler

11. TEMA: İletişim ve Haberleşme

12. TEMA: Alışveriş

KAYNAKÇA Aslan, M. & Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Görsel ve İşitsel Araçların Etkin Kullanımı. A. Ü. Dil Dergisi, 147, 63-86. Peçenek, D. (2005). Yabancı Dil Öğretiminde Araç Geliştirme. A. Ü. Dil Dergisi, 129, 85-95.