1 T.C. Yükseköğretim Kurulu 10. YILINDA BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE Bologna Uzmanları Ulusal Takımı 4. Dönem Projesi Kapanış Toplantısı 16 Haziran 2009, Ankara Prof. Dr. Mehmet DURMAN

22 Avrupa Düzeyinde 29 Ülkenin Eğitim Bakanları tarafından 19 Haziran 1999 tarihinde Bologna Deklerasyonu ile başlatılan ve 2010 yılında tamamlanması öngörülen Avrupa ülkelerinin yükseköğretim yapılanmasıdır. 4 ülke ile Sorbon’da başlatılan sürece günümüzde dahil olan ülkelerin sayısı 46’ya ulaşmıştır. Avrupa dışındaki ülkelerin de yükseköğretim sistemlerini etkilemektedir. Birkaç hedeften bir çok hedefe genişlemiştir. Lisbon Stratejinin (2000) gerçekleştirilmesinde ön önemli itici gücü oluşturmaktadır. HEDEFLERİ: Avrupa yükseköğretimini yeniden yapılandırmak, Avrupa topluluğunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı’nı oluşturmak, Yükseköğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma getirmek, Yükseköğretim kurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak BOLONYA SÜRECİ

33 BOLOGNA SÜRECİ Tarihçe Bologna Deklarasyonu, 1999 (29 ülke) Prag Bildirgesi, 2001 (32 ülke, Türkiye’nin katılımı) Berlin Bildirgesi, 2003 Bergen Bildirgesi, 2005 Londra Bildirgesi, 2007 (46 ülke) Leuven Bildirgesi, 2009 Viyana, Bologna Sonrası Süreç Bükreş, 2012 ???, 2015, 2018 ve 2020.

Bologna Süreci Değerlendirme Raporunda Ülkelerin Performansı

555 DERECE SİSTEMİMÜKEMMEL (4.67)ÇOK İYİ (4.33) İkili Sistemin Uygulama DüzeyiMÜKEMMEL (5) 1 den 2’ ye GeçişÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5) İkili Sistemdeki Öğrenci OranıMÜKEMMEL (5)-- Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Uygulama Düzeyi-İYİ (3) KALİTE GÜVENCESİORTA (2.00)ÇOK İYİ (4.00) AYA ile uyumlu Ulusal Kalite Sistemi Uygulama DüzeyiORTA (2)MÜKEMMEL (5)- Dış Kalite Güvence Sistemi Gelişme DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4)İYİ (3) Öğrencilerin Katılım DüzeyiORTA (2)ÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5) Uluslararası Katılım DüzeyiORTA (2)İYİ (3)ÇOK İYİ (4) DİPLOMA VE ÖĞRENİM SÜRELERİNİN DENKLİĞİÇOK İYİ (3.67)ÇOK İYİ (4.33)ÇOK İYİ (4.00) Diploma Eki Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4) İYİ (4) Lizbon Tanınma KonvansiyonuİYİ (3)ÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5) ECTS Uygulama DüzeyiÇOK İYİ (4)MÜKEMMEL (5)İYİ (3) YAŞAM BOYU ÖĞRENİMİYİ (3.00)ZAYIF (1) Önceki Öğrenimin Tanınması-İYİ (3)ZAYIF (1) ORTAK DERECELERMÜKEMMEL (5.00)- Ortak Derecelerin Oluşturulması ve Tanınması-MÜKEMMEL (5)- GENELİYİ (3,45)ÇOK İYİ (4.13)İYİ (3,34) BERGEN-2005LONDRA-2007 Bologna Süreci Değerlendirme Raporlarında Türkiye’nin Performansı LEUVEN-2009

6 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Bologna 1999 Leuven 2009 BOLOGNA SÜRECİ VE ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım 3. Diplomaların ve Öğrenim Sürelerinin Denkliği Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması 3 5

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

8 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ÜLKEMİZDE: Bologna Süreci ile uyumlu 2/3 aşamalı (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) sistem hali hazırda mevcut: Lisans (4 yıl) Lisansüstü - Master (1,5-2 yıl) - Doktora (3-4 yıl) FARKLILIK:Avrupa’da oluşturulmaya çalışılan 3+2+3= 8 yıl öğrenim süresine oranla uzun bir öğrenim süresi. (+): Daha yüksek yeterliliklere sahip mezun? (-) : İstihdama düşük katkı oranı, yabancı öğrenciler için cazip değil

9 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi BOLOGNA ÜLKELERİNDE 2. DÜZEYE GEÇİŞTE ARANAN ŞARTLAR: AYNI ALANDA FARKLI ALANDA

10 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ÜLKEMİZDE: Kademeler (Düzeyler) arası geçiş belirli bir mevzuat ve sınav sistemi çerçevesinde uygulanabilir durumda: Mevzuat, yatay ve dikey geçişleri içerecek şekilde yapılandırılmakta olan UYÇ ile ilişkilendirilmeli ve şeffaflaştırılmalı, Mümkün olduğunca her isteyene olanak sağlanmalı, Çok disiplinli alanlara geçişlerde daha açık süreçler belirlenmeli, Üst kademelere geçişi olmayan disiplinler tanımlanmalı ve geçişe engel sorunlar ortadan kaldırılmalı,

11 Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi: Ulusal düzeyde yükseköğretim yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen, yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Bu sistem aracılığıyla, yükseköğretimde tüm yeterlikler ve diğer öğrenme kazanımları açıklanabilir ve tutarlı bir şekilde birbiri ile ilişkilendirilebilir. Avrupa Yeterlilikler Çerçeveleri: Ulusal Yeterlilikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir. 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

12 Ders Öğrenme Çıktıları (Kazandırılan Yetkinlikler) Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Sektörel Yeterlilikler Program Yeterlilikleri 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

13 1. Avrupa Yükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications of the EHEA) “QF - EHEA”: Bologna Süreci-Bergen Kararı, Mayıs Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (European Qualifications Framework for Lifelong Learning) “EQF-LLL”: Avrupa Parlementosu ve Konseyi tarafından 23 Nisan 2008’de kabul edilmiştir. İki ayrı çerçevenin yaklaşımları farklı, amaçları aynıdır. AVRUPA YETERLİKLER ÇERÇEVESİ (Şemsiye Çerçeveler) 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

14 EQF Düzey 1 EQF Düzey 2 EQF Düzey 3 EQF Düzey 4 EQF Düzey 5 EQF Düzey 6 EQF Düzey 7 EQF Düzey 8 Kısa Düzey (Önlisans) Birinci Kademe (Lisans) İkinci Düzey (Yüksek Lisans) Üçüncü Düzey (Doktora) AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİ ??? Yükseköğretim Düzeyleri İlk Ve Orta Öğretim Düzeyleri AKTS QF-EHEA EQF-LLL 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

15 QF-EHEA ve EQF-LLL Düzey Tanımlayıcıları Bilgi ve Kavrama Bilgiyi ve Kavrananları Uygulama Karar Verme İletişim Becerileri Öğrenme Becerileri QF-EHEA DÜZEY TANIMLAYICILARI Bilgi Beceriler EQF-LLL DÜZEY TANIMLAYICILARI Geniş çerçevede yetkinlilikler: 1.Bağımsız çalışabilme ve sorumluluk 2.Öğrenme yetkinliği 3.İletişim ve sosyal yetkinlikler 4.Alana özgü ve mesleki yetkinlikler 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 16 UYÇ Hazırlama Süreci (11 Adım) 1.Süreci başlatmak için karar alınması 2.Çalışma takviminin oluşturulması 3.Sürecin organizasyonu 4.Çerçevenin tasarımı 5.Paydaşlardan görüş alınması 6.Çerçevenin onaylanması 7.İdari organizasyon 8.Çerçevenin yükseköğretim kurumları/programları düzeyinde uygulanması 9. Yeterliliklerin UYÇ’ne dahil edilmesi 10. Çerçevenin Avrupa Üst Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi 11. UYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 17 ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİNİN AVRUPA’DA UYGULAMA DÜZEYİ

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) ÇALIŞMALARI

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 19 TYUYÇ Oluşturma Takvimi (11 Adım) 1.Süreci başlatmak için karar alınması: Nisan Çalışma takviminin oluşturulması: Sürecin organizasyonu: Çerçevenin tasarımı: Kasım Paydaşlardan görüş alınması: Şubat Çerçevenin onaylanması: Mayıs İdari organizasyon: Haziran Çerçevenin yükseköğretim kurumları/programları düzeyinde uygulanması: Pilot : Aralık 2010, Tüm kurumlarda: Aralık Yeterliliklerin UYÇ’ne dahil edilmesi: Çerçevenin Avrupa Üst Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi: TYUYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması:

Düzeyler (levels, cycles) Profiller (profiles) Verilen Dereceler (award types) Düzeylerin tanımlanması için kullanılacak Düzey tanımlayıcıları ( EQF-LLL Tanımlayıcıları ) Krediler ve Çalışma Yükü (Credits and workload) Kalite Güvencesi TYUYÇ’nin Tasarımı 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

21 DOKTORATIPTA UZMANLIK SANATTA YETERLİK YÜKSEKLİSANS (Tezli programlar) YÜKSEKLİSANS (Tezsiz programlar) LİSANS (Fakülte Programları) LİSANS (YO & Konservatuvar Prog.) ÖNLİSANS (Fakülte Prog. içerisinde) ÖNLİSANS (MYO Programları) TÜRK YÜKSEKÖĞRETİM SİSTEMİNDE MEVCUT DÜZEYLER, PROFİLLER VE DERECELER YÜKSEKÖĞRETİM DÜZEYLERİ VERİLEN DERECELER/YETERLİLİKLER Doktora QF-EHEA: 3. Düzey EQF-LLL : 8. Düzey Yükseklisans QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL : 7. Düzey Lisans QF-EHEA: 1.Düzey EQF-LLL : 6. Düzey Önlisans QF-EHEA: Kısa Düzey EQF-LLL : 5. Düzey 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

22 DOKTORA* TIPTA UZMANLIK* YÜKSEK LİSANS LİSANS (Fakülte Programları) ÖNLİSANS (Fakülte Prog. içerisinde) TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ YÜKSEKÖĞRETİM DÜZEYLERİ YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ Doktora QF-EHEA: 3. Düzey EQF-LLL : 8. Düzey Yükseklisans QF-EHEA: 2. Düzey EQF-LLL : 7. Düzey Lisans QF-EHEA: 1.Düzey EQF-LLL : 6. Düzey Önlisans QF-EHEA: Kısa Düzey EQF-LLL : 5. Düzey YÜKSEK LİSANS (Fakülte ve Yüksekokul Prog.) LİSANS (Fakülte ve Yüksekokul Prog.) ÖNLİSANS (MYO Programları) YÜKSEKÖĞRETİM MESLEKİ EĞİTİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ SANATTA YETERLİK SANATTA DOKTORA YÜKSEK LİSANS LİSANS (Güzel Sanatlar Fakültesi ve Konservatuvar Prog.) ÖNLİSANS (Fakülte Prog. içerisinde) YÜKSEKÖĞRETİM SANAT EĞİTİMİ YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ * İki ayrı profil 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

23 TYUYÇ DÜZEYLERİ KREDİ VE İŞ YÜKÜ ARALIKLARI 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi TYUYÇ DÜZEYLERİSÜRE (Yıl) TOPLAM AKTS KREDİSİ (Yıl x 60 AKTS) TOPLAM İŞ YÜKÜ (Saat) (1 AKTS= saat) 6. DÜZEY (LİSANS) – DÜZEY (YÜKSEK LİSANS) 1, – – DÜZEY (DOKTORA) – – – * Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.

24 BELİRLENMİŞ OLAN ÖNCELİKLİ PAYDAŞLAR Üniversitelerarası Kurul Yükseköğretim Kurumları (130 kurum) Bakanlıklar (17 Bakanlık) Mesleki Yeterlilikler Kurumu Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Konseyleri ve Ulusal Öğrenci Konseyi Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Meslek Kuruluşları (33 Kuruluş) Vakıflar (3 Vakıf) Dernekler (6 Dernek) Sendikalar ve Konfederasyonlar (2 Sendika ve 7 Konfederasyon) 1.Kolay anlaşılabilir ve karlaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

25 Türkiye Yükseköğretim Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 6.Düzey (Lisans) 7. Düzey (Yüksek Lisans) 8. Düzey (Doktora) 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi

26 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 6 LİSANS _____ EQF-LLL: 6. Düzey _____ QF-EHEA: 1. Düzey -Ortaöğretimde kazanılan yeterliliklere dayalı olarak alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç – gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olmak. -Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, - Alanındaki kavram ve düşünceleri bilimsel yöntemlerle inceleyebilmek, verileri yorumlayabilmek ve değerlendirebilmek, sorunları tanımlayabilmek, analiz edebilmek, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirebilmek. -Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilmek, - Sorumluluğu altında çalışanların mesleki gelişimine yönelik etkinlikleri planlayabilmek ve yönetebilmek. -Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme k, öğrenme gereksinimlerini belirleyebilmek ve öğrenmesini yönlendirebilmek, -Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirmek. - Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilmek; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilmek, - Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilmek, -Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilmek ve uygulayabilmek, - Bir yabancı dili kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilmek ve meslektaşları ile iletişim kurabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel Düzeyi: B1 Düzeyi), - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilmek (Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı Düzeyi: İleri Düzey). -Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ve uygulanması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olmak, - Sosyal hakların evrenselliğine değer veren, sosyal adalet bilincini kazanmış, kalite yönetimi ve süreçleri ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olmak.

27 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM ULUSAL YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 7 YÜKSEK LİSANS _____ EQF-LLL: 7. Düzey ____ _ QF-EHEA: 2. Düzey -Lisans yeterliliklerine dayalı olarak, aynı veya farklı bir alanda bilgilerini uzmanlık düzeyinde geliştirmek ve derinleştirmek, - Alanın ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavramak. -Alanında edindiği uzmanlık düzeyindeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilmek, - Alanındaki bilgileri farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek yeni bilgiler oluşturabilmek; uzmanlık gerektiren sorunları bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak çözümleyebilmek. -Alanındaki bir sorunu, bağımsız olarak kurgulamak, çözüm yöntemi geliştirmek, çözmek, sonuçları değerlendirmek ve gerektiğinde uygulayabilmek, - Alanındaki uygulamalarda karşılaşacağı öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni stratejik yaklaşımlar geliştirebilmek ve sorumluluk alarak çözüm üretebilmek. - Alanıyla ilgili bilgileri eleştirel bir gözle değerlendirebilmek, öğrenmeyi yönlendirebilmek ve ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak yürütebilmek. -Alanındaki güncel gelişmeleri ve kendi çalışmalarını, alanındaki ve dışındaki gruplara, yazılı, sözlü ve görsel olarak sistemli biçimde aktarabilmek, -Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmek üzere harekete geçebilmek, -En az bir yabancı dilde sözlü ve yazılı iletişim kurabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel Düzeyi: B2 Düzeyi), - Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanabilmek. -Alanı ile ilgili konularda strateji, politika ve uygulama planları geliştirebilmek ve elde edilen sonuçları, kalite süreçleri çerçevesinde değerlendirebilmek, -Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözeterek bu değerleri öğretebilmek ve denetleyebilmek, - Alanında özümsedikleri bilgiyi ve problem çözme yeteneklerini, disiplinlerarası çalışmalarda uygulayabilmek.

28 TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYUYÇ) TYUYÇ DÜZEYİ BİLGİ -Kuramsal -Uygulamalı BECERİLER -Kavramsal/Bilişsel -Uygulamalı KİŞİSEL VE MESLEKİ YETKİNLİKLER Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği Öğrenme Yetkinliği İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü ve Mesleki Yetkinlik 8 DOKTORA _____ EQF-LLL: 8. Düzey _____ QF-EHEA: 3. Düzey -Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak alanındaki güncel ve ileri düzeydeki bilgileri özgün düşünce ve/veya araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirmek, derinleştirmek ve bilime yenilik getirecek özgün tanımlara ulaşmak, - Alanın ilişkili olduğu disiplinler arası etkileşimi kavramak; yeni ve karmaşık fikirleri analiz, sentez ve değerlendirmede uzmanlık gerektiren bilgileri kullanarak özgün sonuçlara ulaşmak. -Alanındaki yeni bilgilere sistematik bir biçimde yaklaşabilmek ve alanıyla ilgili araştırma yöntemlerinde üst düzeyde beceri kazanabilmek, -Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştirebilmek ya da bilinen bir yöntemi farklı bir alana uygulayabilmek, özgün bir konuyu araştırabilmek, kavrayabilmek, tasarlayabilmek, uyarlayabilmek ve uygulayabilmek, -Yeni ve karmaşık fikirlerin eleştirel analizini, sentezini ve değerlendirmesini yapabilmek. -Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi bir alana uygulayan yayınlanabilir özgün bir çalışmayı ortaya koyarak, bilime katkıda bulunmak, -Alanı ile ilgili en az bir bilimsel makaleyi ulusal ve/veya uluslar arası hakemli dergilerde yayınlayarak alanındaki bilginin sınırlarını genişletebilmek, - - Özgün ve disiplinlerarası sorunların çözümlenmesini gerektiren ortamlarda liderlik yapabilmek - Yaratıcı ve eleştirel düşünme, sorun çözme ve karar verme gibi üst düzey zihinsel süreçleri kullanarak alanı ile ilgili yeni fikir ve yöntemler geliştirebilmek. -Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren normları eleştirel bir bakış açısıyla incelemek, bunları geliştirmek ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik eylemleri yönetebilmek, -Uzman bir topluluk içinde özgün görüşlerini savunmada yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurabilmek, - En az bir yabancı dilde, ileri düzeyde yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurabilmek ve tartışabilmek (Avrupa Dil Potföyü Genel Düzeyi: C1 Düzeyi). -Akademik ve profesyonel bağlamda teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri tanıtarak, bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunmak, -Sorun çözmede stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilmek, - Alanında ve iş yaşamında karşılaşılan toplumsal, bilimsel ve etik konularda çözüm üretebilmek ve bu değerlerin gelişimini destekleyebilmek.

29 BUNDAN SONRA YAPILMASI GEREKENLER (YÖK GENEL KURUL KARARI) 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi Mesleki Eğitim Yeterlilikler Çerçevesi çalışmaları için Milli Eğitim Bakanlığı ve Mesleki Yeterlilikler Kurumu’ndan ilgili temsilcilerinde içinde bulunacağı “Yükseköğretim Mesleki Eğitim Yeterlilikler Çalışma Grubu”nun oluşturulması, Sanat Eğitimi Yeterlilikler Çerçevesi çalışmaları için Güzel Sanatlar Fakültesi ile Konservatuvar temsilcilerin içinde bulunacağı “Yükseköğretim Sanat Eğitim Yeterlilikler Çalışma Grubu”nun oluşturulması, TYUYÇ’nin sektörel (bilim/meslek veya sanat alanı) ve her bir sektör içersinde program düzeyinde hayata geçirilebilmesi için yükseköğretim mevzuatı kapsamında yasal ve idari düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

30 TYUYÇ’Nİ TAMAMLAMA VE UYGULAMA SÜRECİ 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal eterlilikler Çerçevesi Süreci başlatmak için karar alınması: Nisan Çalışma takviminin oluşturulması: Sürecin organizasyonu: Çerçevenin tasarımı: Kasım Paydaşlardan görüş alınması: Şubat Çerçevenin onaylanması: Mayıs2009(YÖK) 7.İdari organizasyon: Haziran 2009 (Kanun ve/veya yönetmelik) 8.Çerçevenin yükseköğretim kurumları/programları düzeyinde uygulanması: Pilot : Aralık 2010, Tüm kurumlarda: Aralık Yeterliliklerin UYÇ’ne dahil edilmesi: Çerçevenin Avrupa Üst Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi: TYUYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması: 2009

BOLOGNA SÜRECİ VE ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR 1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması Bologna 1999 Leuven

32 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

33 Avrupa Yükseköğretim ve Araştırma Alanı’nı oluşturmak için yapılacak reformları ifade eden Bologna Süreci’nin başlangıcından itibaren Sürecin başarı ile sürdürülebilmesi Lizbon hedeflerinin gerçekleştirilebilmesi Uluslararası rekabetin oluşturulabilmesi için Yükseköğretimde Kalite Güvencesi ve bu alandaki Uluslararası İşbirliği, en önemli eylem konusu olarak öne çıkmış ve bu konuda eyleme dönüşen bir dizi somut adım atılmıştır. BOLOGNA SÜRECİ VE KALİTE GÜVENCESİ 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

4 BASAMAKLI MODEL (Avrupa Komisyonu,1998) Kalite Güvencesi Konusunda bağımsız kuruluşların (ajansların) kurulması Kalite güvencesinde iç ve dış değerlendirme unsurlarının oluşturulması Konuyla ilgili paydaşların çalışmalara katılımı Sonuçların yayınlanması (raporlanması) 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

35 AVRUPA YÜKSEKÖĞRETİM ALANI KALİTE GÜVENCESİ STANDART VE İLKELERİ (ENQA Raporu, 2005, 2009) İç Kalite Güvencesinin Avrupa Standartları ve Temel İlkeleri Dış Kalite Güvencesinin Avrupa Standartları ve Temel İlkeleri Dış Kalite Güvence Ajansları İçin Avrupa Standartları Kalite Güvencesi için Politika ve Prosedürler Program ve Kazanımların Onaylanması, izlenmesi ve Düzenli Olarak Gözden Geçirilmesi Öğrencilerin Değerlendirilmesi Öğretim Elemanının Kalite Güvencesi Öğrenme Kaynakları ve Öğrencilere Sağlanan Destek İletişim ve Bilgi Sistemleri Kamunun Bilgilendirilmesi İç Kalite Güvencesi Prosedürlerinin Kullanımı Dış Kalite Güvencesi Süreçlerinin Gelişimi Karar Kriterleri Amaca Uygun Süreçler Raporlama İzleme Prosedürleri Periyodik Gözden Geçirmeler Sistem Çapında Analizler Yükseköğretim için Dış Kalite Güvencesi Yöntemlerinin Kullanımı Resmi Statü Etkinlikler Kaynaklar Görev Bildirisi Bağımsızlık Kuruluşlar Tarafından Kullanılan Dış Kalite Güvencesi Kriterleri ve Süreçleri Güvenirlik Sağlama Yöntemleri 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

KALİTE GÜVENCE SİSTEMLERİNİ AVRUPA STANDART VE İLKELERİNE GÖRE GÖZDEN GEÇİREN ÜLKELER 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

37 Mevcut önemli birikim ABET (Accreditation Board for Eng. & Tech.) - 4 Üniversitemizde 42 mühendislik programı akredite olmuş durumdadır. MÜDEK (Mühendislik Değerlendirme Kurulu) - 6 Üniversitemizde 27 mühendislik programı akredite olmuş durumdadır. Öğretmen Eğitiminde Standartlar ve Akreditasyon EUA (Avrupa Üniversiteler Birliği) - 21 Üniversitemiz Kurumsal Değerlendirme Sürecinden geçmiştir. Üniversitelerimizde Kalite konusunda yüksek seviyede bilinçlenme ve yapılan çalışmalar. YÖK Yönetmeliği: “Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği” ( 20 Eylül 2005) Eğitim, araştırma ve İdari hizmetlerin değerlendirilmesi ve kalitesinin arttırılması Berlin Bildirisi ve ENQA (European Assoc. for QA in HE) prensipleri ile uyumlu Dış Değerlendirmeye açık sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi Kurumu Kanunu ??? 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım ÜLKEMİZDE:

38 Yükseköğretim Kurumlarında “Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme” Yönetmeliği 20 Eylül 2005 Yükseköğretim kurumlarının eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin değerlendirilmesi, kalitelerinin geliştirilmesi, bağımsız "dış değerlendirme" süreciyle kalite düzeylerinin onaylanması ve tanınması konusundaki çalışmalara ilişkin esasları düzenlemektedir. 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslar arası Katılım

39 İlgili yönetmelik çerçevesinde; Ulusal Boyutta: Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonu (YÖDEK) Yükseköğretim Kurumlarında: Yükseköğretim Kurumu Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Kurulları (ADEK) çalışmaların yürütülmesi ve koordinasyonundan sorumludur. 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

40 Yükseköğretimde Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Ana Süreç Haritası Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Süreci Stratejik Planlama Süreci Kurumsal (Öz- ve Çevre-) Değerlendirme Süreci Periyodik İzleme ve İyileştirme Süreci Performans Göstergeleri Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Rehberi YÖDEK, Mayıs Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

42 Amacı: Yükseköğretim kurumlarının iç ve dış kalite güvencesi ilke ve uygulamaları çerçevesinde eğitim-öğretim, araştırma, geliştirme ve uygulama (topluma hizmet) faaliyetleri ile yönetsel ve idari hizmetlerinin değerlendirilmesi, kalitelerinin iyileştirilmesi, bağımsız "dış değerlendirme" süreciyle kalite düzeylerinin onaylanması ve hizmetlerinde ulusal ve uluslararası düzeyde kurumsal saydamlık ve tanınma sağlanması konusundaki çalışmalara ilişkin esasları düzenlemek. Kapsamı: Yükseköğretim kurumlarının önlisans, lisans, yükseklisans ve doktora programları ile bu programların bir bütün olarak veya kısmen sunulduğu normal (birinci) öğretim, ikinci öğretim, uzaktan eğitim (açık öğretim, e-öğretim vb.), yaz okulu, ulusal ve/veya uluslararası ortak veya ikili eğitim-öğretim ve yaşam boyu öğrenme program türleri ile yükseköğretim kurumlarının araştırma, geliştirme, uygulama faaliyetleri ve bunları destekleyen yönetsel ve idari hizmetlerinin değerlendirilmesi ve kalite güvencesi. YÜKSEKÖĞRETİM DEĞERLENDİRME VE KALİTE GÜVENCESİ KURUMU KANUNUN TASLAĞI 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi BOLOGNA SÜRECİNDE ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR VE YAPILMASI GEREKENLER 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması Bologna 1999 Leuven

44 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması

45 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 4 DİPLOMA EKİNİN VERİLDİĞİ DÜZEYLER VE NASIL VERİLDİĞİ

46 İlk çalışmalar 2001 yılında başlatılmıştır yılı sonu itibari ile tüm Yükseköğretim Kurumları’nda UNESCO- CEPES Standartları çerçevesinde 3 dilden (İngilizce, Almanca ve Fransızca) birinde tüm mezunlara talepleri doğrultusunda verilmektedir. Talep edilmeksizin verilmesi sağlanmalıdır. 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 4 ÜLKEMİZDE:

47 Avrupa Komisyonu tarafından, 2004 yılından sonra ilk kez bu yıl (2009) 4 yıl geçerlilik süresi ile tekrar verilmeye başlamıştır. Bu yıl Avrupa düzeyinde 161 başvuru olmuş ve 52 yükseköğretim kurumu bu etiketi alabilmiştir. Ülkemizden başvuran yükseköğretim kurumu sayısı 21’dir. 7 kurum bu etiketi almıştır. Bu sayının önümüzdeki yıl arttırılması için çalışmalar yapılmalıdır. 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 4 DİPLOMA EKİ ETİKETİ (DS LABEL):

yılında hazırlanan bu sözleşmeye imza atan ülke sayısı:46 Türkiye’de 1 Mart 2007 tarihinden itibaren geçerlidir. Sözleşmede yer alan tanınırlık konularından bazıları: Yükseköğretime geçiş yapmayı sağlayan yeterliklerin tanınması Bir başka ülkede eğitimde geçirilen sürenin tanınması Yabancı bir ülkenin yüksek öğretim yeterliklerin tanınması İki veya daha fazla ülkede yürütülen ortak derecelerin tanınması Yabancı ülkelerden alınan derecelerin ve sürelerinin tanınması çalışmaları YÖK çatısı altında ENIC (1998) ve NARIC (2003) ofisleri tarafından yürütülmektedir. Ulusal Yeterliliklere dayalı etkin ve verimli tanınma procedürlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 5 ÜLKEMİZDE :

49 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 5 ÜLKELERİN LTS’Nİ UYGULAMA DÜZEYLERİ

50 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 3 ÜLKELERİN AKTS UYGULAMA DÜZEYLERİ ÜLKELERİN AKTS İLE ÖĞRENME ÇIKTILARINI İLİŞKİLENDİRME DÜZEYLERİ

51 İlk çalışmalar 2001 yılında başlatılmıştır yılı sonu itibari ile tüm Yükseköğretim Kurumları’nda kullanılmaktadır. Ulusal ve Sektörel Yeterlilikler Çerçevesi doğrultusunda geliştirilecek olan program yeterlilikleri kapsamında öğrenme çıktıları ve iş yükü ( saat/yıl) ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Kısa Kademe (Önlisans) Birinci Kademe (Lisans) İkinci Kademe (Yüksek Lisans) Üçüncü Kademe (Doktora) ??? QF-EHEA AKTS 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 3 ÜLKEMİZDE :

52 Avrupa Komisyonu tarafından, 2004 yılından sonra ilk kez bu yıl (2009) 4 yıl geçerlilik süresi ile tekrar verilmeye başlamıştır. Bu yıl Avrupa düzeyinde 63 başvuru olmuş ve 53 yükseköğretim kurumu bu etiketi alabilmiştir. Ülkemizden başvuran yükseköğretim kurumu sayısı 9’dur. Hiç bir kurum kurum bu etiketi alamamıştır. Önümüzdeki yıl ve sonraki yıllar için teşvik edilmeli ve desteklenmelidir. 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4 4 AKTS ETİKETİ (ECTS LABEL):

53 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 1 Önceki Öğrenimin Tanınmasına Yönelik Ulusal Prosedürler Geliştiren ve Uygulayan Bologna Ülkeleri

54 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 1 Bologna Ülkelerinde Önceki Öğrenimin Tanınmasına Yönelik Ulusal Prosedürlerin Uygulanma Düzeyi

55 Önceden Öğrenilenlerin Tanınması Kurum dışı ve içi formal olmayan öğrenimi (non-formal ve informal) içeren üniversite öncesi öğrenimin tanınmasını sağlayacak prosedürlerin tanımlanması (örneğin iş yerinde edinilen ya da toplum içinde kazınılan bilgi) İçermesi gerekenler: - Üniversite öncesi öğrenimin tanınması için prosedürlerin ya da ulusal ilkeler - Ulusal yeterlikler çerçevesinde ön öğrenimin tanınmasını içerecek düzenlemeler - Yükseköğretime erişim sağlayacak bir temel olarak üniversite öncesi öğrenime ulaşılması için prosedür ve ulusal ilkeler - Bazı yüksek öğretim programı gerekliliklerinden muafiyet için üniversite öncesi öğrenimin tanınmasına ilişki prosedür ve ulusal ilkeler Esnek Öğrenme Yolları Temsil edilmeyen gruplar tarafından katılımı özendirmek ve yükseköğretimdeki esnek öğrenme yollarında fırsatların yaratılması için yasal ve diğer düzenlemelerin yapılması. İçermesi gerekenler: - Ulusal nitelikler çerçevesinde dahil olan esnek öğrenme yollarını özendirecek belirli önlemler - Katılımı genişletmesi amaçlanan giriş gereksinimlerinde esneklik - Farklı öğrenci gruplarının ihtiyaçlarını karşılayacak esnek öğretim yöntemleri - Daha fazla katılımı kolaylaştıran programların modüler yapısı. 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 1 ÜLKEMİZDE:

1.Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi: 2/3 kademeli (Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) yükseköğretim sistemi Kademeler arası geçiş Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi BOLOGNA SÜRECİNDE ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR VE YAPILMASI GEREKENLER 2.Kalite güvencesi Dış Kalite Güvence Sisteminin gelişim düzeyi Öğrenci Katılımı Uluslararası Katılım 3. Diplomaların ve öğrenim sürelerinin tanınması Diploma eki Lisbon Tanıma Sözleşmesi AKTS 4. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki öğrenimin tanınması 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması Bologna 1999 Leuven 2009

57 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

58 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

59 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

60 Yükseköğretim kurumları’nın yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarıyla Ortak Eğitim ve Öğretim Programları oluşturması ile ilgili yönetmelik Yükseköğretim Kurulu tarafından 20 Aralık 2006 tarihinde kabul edilmiştir. AMACI: Türkiye’deki Yükseköğretim Kurumları’nın yurt dışındaki yükseköğretim kurumları ve diğer kuruluşlarla işbirliği tesis ederek önlisans, lisans ve lisansüstü programlarında yürütecekleri uluslararası ortak eğitim ve öğretim programlarının işleyişine ilişkin usul ve esasları düzenlemeyi amaçlamaktadır. ÜLKEMİZDE: 5. Ortak Dereceler Ortak derecelerin oluşturulması ve tanınması

61 İlginiz için teşekkür ederim...