DERECELİ PUANLAMA ANAHTARLARININ HAZIRLANMASI
ADIMLAR 1. Ölçeğin ne amaçla geliştirileceğinin belirlenmesi, Proje ödevi için Performans görevi için Etkinlik için vb. 2. Ne tür puanlama anahtarı kullanılacağına karar verilmesi Analitik Bütüncül
ADIMLAR “Kaynakların zenginliği İçerik Düzen Kaynakların kullanımı” 3. Ölçütlerin belirlenmesi (Ölçütler ve ölçüt tanımlayıcılarının belirlenmesi): Davranış, ürün yada her bir becerinin yeterlik düzeyi için kısa ölçütler yazılır. Burada önemli olan yeterlik düzeylerini tanımlamak ve düzeyler arasında ölçütleri iyi ayırt edebilmektir. Örnek: “Kaynakların zenginliği İçerik Düzen Kaynakların kullanımı”
ADIMLAR 4. Performans Düzeylerinin Belirlenmesi Performans Düzeyi 1 (Yeterli değil, bazen,uygun değil vb. ) 2 (Yeterli, çoğu zaman, kısmen uygun vb.) 3 (Mükemmel, her zaman, uygun vb.) Not.Önerilen performans düzeyi 3’lü ya da 4’lü olanlardır. Azı manidar farklılıkları ortaya koymada yada yetersiz kalabilir. Fazlası ise farklılıklarda çok fazla ayrıntı getireceği için kararı zorlaştırabilir. Gelinen nokta 1
ADIMLAR 5. Ölçüt tanımlayıcılarının yazılması Ölçüt tanımlayıcıları, öğrencilerin değerlendirilmek istenen cevaplarındaki niteliksel farklılıkların tanımlanmasını ifade eder. Dereceli puanlama anahtarlarının düzenlenmesinin en zor olan kısmı, tanımlayıcı ifadelerin yazılmasıdır. Öncelikle, en düşük ve en yüksek performans düzeylerinin ne olacağı belirlenmeli ve yazılmalıdır. Performansın en düşük ve en yüksek göstergesinin belirlenmesi, değerlendirmenin bu iki uç arasında yapılacağı fikrini verir. Daha sonra, orta düzeylerde yer alacak tanımlayıcıların belirlenmesi gerekir. İki uç nokta belirlendikten sonra, performans düzeyi sayısı dikkate alınarak aradaki tanımlayıcıların belirlenmesi daha kolay olabilir. Gelinen nokta 2
ADIMLAR 5. Puanlama stratejisinin belirlenmesi Farklı stratejiler kullanılabilir a. Ölçüt başlıklarına farklı puan ağırlığı verilebilir. b. Ölçüt tanımlamalarına farklı puanlar verilebilir. Bu puanlar net olarak yazılabileceği gibi diğer puanların belli oranda çarpılmasıyla da yapılabilir. Gelinen nokta 3
ADIMLAR 6. Kullanılacak ölçeğin taslağının hazırlanması. 7. Taslak üzerinde gerekli düzeltmelerin yapılması için öğrenci ve öğretmen görüşlerinin alınması (PROJE için hazırlanan dereceli puanlama anahtarlarında ölçeğin hazırlanmasında öğrencinin de görüşleri alınmalıdır. 8. Uygulamadan sonra tutarlık ve güvenirliğin belirlenmesi (Proje ve performans görevlerinin her ikisinde de hazırlanılan ölçeğin uygulanabilirliğinin test edilmesinde fayda vardır).
Dereceli Puanlama Anahtarının Hazırlanmasına Yönelik Bazı Öneriler Dereceli puanlama anahtarlarında çok genel değerlendirme (performans) düzeyleri kullanılmamalıdır (yeterli, yetersiz; kabul edilebilir, kabul edilemez vb.) İşlevsel olmayan fazla detaylara yer verilmemelidir. Sınırlı sayıda ölçüt başlıklarına odaklanmak gerekir. Anahtar nitelikte, öğretilebilir ölçüt tanımlamaları(kazanımlardan yola çıkılarak) kullanılmalıdır. Ölçüt tanımlayıcıları ölçülebilir olmalıdır. Tanımlayıcılar dikkatlice seçilmelidir. Üçlü ya da dörtlü bir performans düzeyi kullanmak daha işlevseldir. Değerlendirme düzeyleri (1 (Yeterli Değil)2 (Yeterli)3 (Mükemmel) vb.) arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır. Dereceli puanlama anahtarının ölçütlerinin belirlenmesi sürecine öğrencilerin de katılımı sağlanmalıdır.
BİLGİLER PROJE VE PERFORMANS GÖREVİNİN BENZERLİK VE FARKLILIKLARI PROJELER: 1.Uzun süreli çalışmalardır (projenin ağırlığına göre tavsiye 2 ay, 4ay vb. olabilir) . 2. Ortada bir problem durumu vardır ve bilimsel süreç basamaklarına uygun olarak hazırlanır (yaratıcılık, araştırma ve gerekirse eleştirel düşünme becerilerinin kullanılması gerekir). 3. Yapılandırılmış çalışmalardır. 4. Yönergesi açıklanmaktadır. 5. Bireysel ya da grup çalışması olarak yapılabilir. 6.Yıl içerisinde öğrenci/öğrenciler belirledikleri en az bir dersten proje hazırlarlar. 7. Proje konusunu öğrencinin kendisi belirler öğretmen bu noktada alternatifler sunabilir. 8. Değerlendirme aracının hazırlanmasında öğrencilerin görüşleri alınmalıdır. 9. Değerlendirme ölçeği öğrenciye proje ile verilir. 8.Projeler teslim edildikleri dönem içerisinde değerlendirmeye alınır.
BİLGİLER PROJE VE PERFORMANS GÖREVİNİN BENZERLİK VE FARKLILIKLARI PERFORMANS GÖREVLERİ: 1.Kısa süreli çalışmalardır (görevin ağırlığına göre tavsiye 1 hafta ay, 1 ay vb. olabilir) . 2. Her zaman ortada bir problem durumu olmaz . Öğrencilerin dersle ilgili temel beceri ve kazanımlarına hitap etmelidir (yaratıcılık, araştırma ve gerekirse eleştirel vb. düşünme becerilerinin kullanılması gerekir). 3. Yapılandırılmış çalışmalardır. 4. Yönergesi açıklanmaktadır. 5. Bireysel ya da grup çalışması olarak yapılabilir. 6.Dönem içerisinde öğrenci/öğrenciler her dersten en az bir dersten performans görevi hazırlarlar. 7. Görevin konusunu ve içeriğini öğretmen belirler gerekirse öğrenci çalışmak istediği konuda görev alabilir. 8. Değerlendirme aracının hazırlanmasında öğrencilerin görüşleri alınabilir. 9. Değerlendirme ölçeği öğrenciye performans görevi ile öğrenciye verilmelidir.
Performans görevi için örnekler Bir konu hakkında yazı yazma (makale, anı vb. ) Sergi oluşturma, Aynı grafikleri farklı ölçülerde çizme, Bir tarzdaki grafiği başka tarza dönüştürme, Bir yolculuk için verilen zaman ve bütçe sınırlamalarıyla bir yolcu rehberi geliştirme, Bilimsel gözlemlerini tablo oluşturarak belirtme, Bilimsel bir olayı sözel ve görsel olarak betimleme, Bir konuyla ilgili afiş, poster, broşür vb. hazırlama Bir oyun, piyes vb. yazma ve sergileme Herhangi bir şey için bir sınıflama şeması geliştirme, kategorileri açıklama ve doğruluğunu savunma Deney yapma Bir ev planı çizme Tüketici tercihlerine ilişkin bir oylama yapıp sonuçları grafikle ifade etme ve sonuçları tartışma
BİLGİLER Projelerin ve performans görevi çalışmalarından elde edilen ürünler tıpkı yazılı kağıtları gibi puanlandırıldığından saklanmasında fayda vardır. Proje çalışmaları ürünü maket, deney vb. şeklinde ise bu ürünün saklanmasındaki zorluklardan dolayı çalışmanın yazınsal kısmı ile maket, deneyin görseli aynı dosya içerisinde muhafaza edilmesinde fayda vardır. Proje ve performans görevlerinin araştırma ve bilgi toplama aşaması haricindeki diğer süreç sınıf içerisinde öğretmen gözetiminde ve rehberliğinde yapılmalıdır.