Dış Ticaretin Gelişimi Bölgesel Yaklaşımlar Anket Sonuçları Afrika I. Ticaret Müşavirleri Konferansı Nisan Nisan 2011 TİM Dış Ticaret Kompleksi
Bölgenin potansiyeli en yüksek pazarı Libya’dır. İkinci önemli pazar olarak G. Afrika Cum. görülmektedir. Türkiye Bölgede Kenya, Tunus, Cezayir ve Fas’ta çelik ayrıca Libya’da çelik ile demir ve demir dışı metaller alanında güçlü konumdadır. Müteahhitlik yatırımları açısından Libya, Cezayir ve Kenya Türkiye için potansiyel vadetmektedir. Fırsatlar 2011 Nisan 2
Bölgede siyasi ve ekonomik risk faktörü yüksek ülkeler sırasıyla Fas, Mısır ve Tunus’tur. Siyasi ve ekonomik riski en düşük ülkeler Gana, Etiyopya ve Senegal’dir. (Tunus ve Fas Ticaret Müşavirlerinin görüşü: Mevcut durumda Tunus için risk faktörü azdır, Fas için risk yoktur) Bölgenin lojistik imkanların en iyi durumda olduğu ülkeler sırasıyla G. Afrika ve Mısır’dır. Bu alanda en kötü durumdaki ülkeler Etiyopya, Gana ve Nijerya’dır. Yetişmiş insan gücü G. Afrika Cum. ve Tunus’ta en iyi durumdayken, Gana ve Etiyopya’da en zayıf durumdadır (TİM temsilcisi görüşü: Afrika içinde Gana üniversite öğrenci ve akademisyen açısından güçlü konumda). Türkiye’nin tanıtımı ve imajı Tunus ve Sudan’da en iyi durumdayken, Tanzanya ve Senegal’de en zayıf durumdadır(Genel olarak Afrika’da Türkiye’nin imajı ortalamanın üstündedir). Sorunlar-I 2011 Nisan 3
Türk iş dünyası en çok Mısır, Libya ve Cezayir’e nüfuz etmişken, en az ilişkide bulunulan ülkeler Gana, Senegal ve Tanzanya’dır. İş kurma, yabancı yatırımlar, vergiler vs. açısından bürokratik işlemlerin en kolay olduğu ülkeler Kenya, Tanzanya ve Libya iken bürokrasinin en fazla olduğu ülkeler Senegal, Gana ve Nijerya’dır (Senegal Ticaret Müşaviri görüşü : 24 saatte iş kurma uygulaması söz konusu) (Afrika Türkiye açısından önemini korumakta). En önemli pazara giriş engelleri Libya’da idari engeller, Tunus ve Cezayir’de gümrük ve eş etkili vergiler olarak görülmektedir (Tunus Ticaret Müşaviri Görüşü: STA nedeniyle gümrük vergileri tedrici olarak azaltılmaktadır). Sorunlar-II 2011 Nisan 4
En doğru pazara giriş aracı Mısır’da ve Nijerya’da yerli ortak edinme, birçok ülkede ise fuarlara katılım olarak değerlendirilmektedir. Türkiye için pazarda büyüme potansiyeli ve işbirliği imkanı Etiyopya, G. Afrika ve Libya’da demir ve demir dışı metaller, G. Afrika, Kenya ve Senegal’de makine ve aksamları, Nijerya ve Libya’da çimento olarak görülmektedir. (Libya’da karışıklıklar öncesi duruma göre bir değerlendirme yapılmıştır) Hammadde ve girdi tedariki konusunda Tunus ve Fas için fosfat, diğer ülkeler için çeşitli madenler alanında yatırım yapma imkanları değerlendirilebilir. Öneriler 2011 Nisan 5
Ticaret Müşavirlerinden Beklentiler 2011 Nisan Yılı İhracat Hedefleri (milyon dolar) Etiyopya 350 G. Afrika Cum. 450 Kenya 120 Nijerya 1,0 milyar Senegal 90 Sudan 250 Libya 1,5-2,2 milyar Tunus 720 Cezayir 2,15 milyar Mısır 2,3 milyar Fas 850
Sömürgeciliğin izleri hala geçerlidir. Bölgede Çin etkisi çok yoğundur. Türkiye’nin imajı ortalamanın üzerindedir. Afrika Türkiye açısından önemini korumaktadır. Afrika’da fiziki varlığımız yetersizdir. (özellikle Sahra-altı Afrika’da) Yeterli uçuş mevcut değildir. Bölgesel entegrasyonlar dikkate alınmalıdır. Vize sorunu devam ediyor, karşılıklı kapılarda vize uygulaması geçici bir çözüm olarak düşünülmelidir. Afrika Kalkınma Bankası üyeliği gündeme gelmelidir. Sonuç ve Öneriler 2011 Nisan 7
Yurtdışı görev ve yetki dağılımı iyi analiz edilmeli, yeniden yapılandırılmalıdır. Müşavirliklerin görev tanımı yapılmalıdır. Kurum içi ve dışı koordinasyon sağlanmalıdır. (İhracatçı Birlikleri ve Ticaret Odaları) İş konseyleri ile daha koordineli çalışılmalıdır. Ticaret Müşavirlerine insiyatif bırakılmalıdır. Müşavirlikler uzman kadrolarla desteklenmelidir. Ticaret Müşavirlerinin firmalara tanıtımı yetersizdir. TİM ve İhracatçı Birlikleri dergilerinde Ticaret Müşavirlerinin görüşlerine (sorulara) yer verilmelidir. Türkiye’ye dost zengin işadamları grubu yaratılmalıdır. Sonuç ve Öneriler 2011 Nisan 8
Teşekkür Ederiz… Afrika Çalışma Grubu 2011 Nisan 9