MADEN YATAKLARI DEĞERLENDİRME PROJE: KANADA’DA PREKAMBRİYEN KALKANLARINDA SÜLFİD YATAKLARI MERVE ÇAKMAK Bölgenin bütünün incelenmesi (LİTERATÜR TARAMASI): Uyarı: Modelin belirlenmesine yardımcı olur. Cevherin metresini belirtmeye, oluşacak cevherin hangi miktarlarda ve seviyelerde olduğunun belirtilmesine yardımcı i.Kalkan nedir? ii.Prekambriyen Kalkanları’nın dünyadaki özellikleri iii.Kanada’daki Prekambriyen kalkanı yeri,metresi, dağılımı iv.Masif sülfid yatakları oluşum prosesleri, mineralleri, temel bilglerinin bilinmesi v.Arazinin yeri 2- Bölge adına jeolojik çalışma yapılır. Ön Uydu çalışmaları: Uydu görüntüsü retrifikasyonu Tüm haritaların retrifikasyonu Bölge koordinatlarının girilmesi Fay ve filtrelerin uygulanması Jeoloji sayısallaştırılarak uyduya girilir. I. SAFHA:Bölgeyle İlgili Tanıma Paleojeolojik,paleocoğrafik çalışmalar yapılır. Literatür taraması sonunda çalışılan bölge ile diğer bölgelerin karşılaştırılması ve pozitif negatif özelliklerin bulunması, Uyarı: Eldeki veriler ile teori uyuşmak zorundadır. Literatürdeki ayrılıklar ve uyuşmazlıkların belirlenmesi II.SAFHA: Arama Safhası Numune alınacak yerler Cevherin kümülatif artış değerlerine göre birikim yerlerinde daha fazla olduğu bilinmektedir. DEVAM Çalışmayı Bitir Sonraki Safhaya Geçiş Sonuç: Alan daraltm a 1 Önemi: cevherleşmenin belliolduğu alantespit edilir. Tüm alan dışında aranılan spesifik bölgeninyeri tespit edilebilir. Varsa fotojeoloji çalışmaları, ayrıca uydu çalışmaları yapılır Bölge adına yapılmış eski çalışmalar taranır. b- Gravimetrik ölçüm yapılır. (ortamdaki boşluklar bulunur) a- Dere-sediment değerlerinden yararlanılır. 1- Jip Jeolojisi 2- Numune alarak alan daraltma NEDEN: Araziye gitmeden çalışılacak alan daralıyor. Kaya tiptektonik, cevher yayılımı, cevheri kolay bulduracak unsurlar belirlenir. Arazi süresi kabataslak belirlenir, uydu görüntülerive diğer çalışmalar ile belirlenen unsurlar kontrol edilir. Kırık sistemleri önemlidir, fay kırıklarına yerleşmiş cevherler belirlenir. Gerekirse kısa mesafeli tanıma sondajı yapılır (maliyet düşünülmelidir.) Eğer değiyor ise Uydu çalışmasına geçilir. Eğer değmiyor ise çalışma bırakılır. Aranılan yer maden üstüne düşmüyorsa aranılmaz.

III. SAFHA: Daraltılan Alan Bölgesinde Detay Jeoloji Araştırmaları 1- Detay jeolojik harita yapılması 2- Mostra yerlerinin belirlenmesi 3- Yapısal, jeolojik unusurların ve zonlanmaların yerleştirilmesi Tüm bunlar uydu verileri ile kontrollü yapılmalıdır. 4- Örnek alınması: jeokimyasal, petrografik, parlatma, sıvı kapanım, izotop çalışmaları için alınmaktadır. Jeokimyasal Araştırmalar için: Mineral alımı jeokimyasal değerleri tek başına belirleyemez. Analiz için Referans olarak Acme Laboratuvarları gösterilebilir. 4A paketinde ana elementler ICP-ES ile iz ve nadir toprak elementleri ise (4B paketi) ICP-MS ile yapılmaktadır. 4A Grubu: SiO2, Al2O3, Fe2O3, CaO, Na2O, MgO, K2O, TiO2, MnO, P2O5,Cr2O3, LOI, C, S 4B Grubu: Au, Ag, As, Ba, Be, Bi, Cd, Co, Cs, Cu, Ga, Hf, Hg, Mo, Nb, Ni, Pb, Rb,Sb, Sc, Se, Sn, Sr, Ta,Th, Tl, U, V,W,U, Zn, Zr, La, Ce, Pr, Nd, Sm, U, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu SONUÇ Olumsuz Olumlu VAZGEÇBİR SONRAKİ SAFHA IV. SAFHA: Bölgenin 3 boyutlu modellenmesi 1. Sondaj yerleri belirlenir, sondaj kayıtları tutulur, loglar hazırlanır. Sondaj kayıtları için iki aşamaya çok dikkat edilmeli: a- Usulb- Boşluk Eğer karot sandığı doldurulurken boşluk bırakılırsa, galeri yanlış metreden açılır ve cevhere ulaşılırken hatalar oluşabilir. Sondaj logu hazırlanması esnasında detay çalışmalara devam edilir. 2. Açılacak galerinin tahkimat sistemleri belirlenir. 3. Su- drenaj denemeli yapılır. 4. Madeni çalıştırmak için belli husular belirlenmeli: Bölge tenör olarak uygun mu? Bölge rezerv olarak uygun mu? Bölge jeolojik olarak uygun mu? Bölge topografik olarak uygun mu? Bölge coğrafi konum açısından uygun mu? İşçi teminindeki güçlükler nelerdir? İklim faktörü Kimyasal impuriteler açısından bir fark var mı? Cevherdeki arz-talep nedir? Cevheri (siyasi olarak) satabiliyor musun? Yön- eylem araştırması MERVE ÇAKMAK EKONOMİK / EKONOMİK DEĞİL VAZGEÇ Çalışmaya başla! DEVAM 7.İşletme sınırı (cut of grade) belirlenir. 6.Cevher hazırlama ve maliyet testleri yapılır. 5.Rezerv hesapları yapılır. Bu işlem maden bitene kadar yapılır. Çünkü maliyet aylık değişir. Cevher terkedilinceye dek maliyet devam eder. V. SAFHA:Rapor Sunum Safhası Tüm kalan detay ve eksikler belirlenir (madenin sürekliliği için tamamlanması gereken detaylar). Pasa yeri, cevher stoku, nakliye, galeri metreleri vb. Çalışmayı bitir!