Modül 1: Erişkin Eğitimi ve Yöntemleri Erişkinler Nasıl Öğrenir? Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitici Eğitimi Kursu 11.04.2011 Modül 1: Erişkin Eğitimi ve Yöntemleri Zekeriya Aktürk, http://aile.atauni.edu.tr / 25

Sizce insanlar nasıl öğrenir? Bu oturuma başlamadan önce kendinize şu soruyu sorunuz: Ben insanların öğrenme yöntemleri konusunda neler düşünüyorum? / 25

Hedefler Bu ders sonunda katılımcıların öğrenme teorileri hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır. Bu sunumun sonunda katılımcılar; Üç adet öğrenme teorisi modelini açıklayabilmeli Knowles’in erişkin öğrenme varsayımlarını açıklayabilmeli These three elements are: 1) identification and use of prior knowledge, 2) creation of new knowledge through active use of ideas and information in real world problems and situations, and 3) employment of repetition using a variety of learning modes (practice) / 25

Öğrenme Nedir? Bilişsel, duyuşsal, çevresel ve tecrübeye dayalı etkilerle kişinin bilgi, beceri, değer ve dünya görüşlerinde değişikliklerin olması. (Illeris, 2000; Ormorod, 1995) / 25

Öğrenme Teorisi nedir? Öğrenme teorileri öğrenme gerçekleşirken ne olduğu ile ilgilenir? Öğrenme teorileri insanlar öğrenirken neler olduğunu tarif etmeye çalışır Öğrenme teorilerinin iki yönü var: 1. Gözlemlediğimiz öğrenme sürecini anlamamız için bize kavram çerçevesi ve terminoloji sunar. 2. pratik çözümler için nereye bakacağımız hakkında fikir verir. Hill (2002) / 25

Üç Ana Öğrenme Teorisi Davranışçı öğrenme teorisi Bilişsel öğrenme teorisi Yapılandırmacı öğrenme teorisi / 25

Davranışçı Teori B. F. Skinner tarafından tanımlanmıştır Üç temel varsayımı var: 1. Öğrenme kendini davranış değişikliği ile gösterir 2. Çevre davranışı şekillendirir. 3. süreklilik ve pekiştirme öğrenme sürecinde önemlidir / 25

Koşullanma Davranışçı teoriye göre öğrenme, şartlanma sonucunda yeni davranışların kazanılmasıdır Klasik şartlanma: davranış, uyarana refleks bir cevap şeklindedir. (Pavlov’un köpekleri) Operant şartlanma: davranışın bir ödül veya ceza ile kuvvetlendirilmesidir. (B.F. Skinner) / 25

Bilişsel öğrenme teorisi 1929’da bir Gestalt psikoloğu olan Bode tarafından ortaya atıldı İzole olaylara ek olarak paternlere (şemalara) bakmayı önerir İki ana kabulü var: 1. Hafıza sistemi bilginin aktif ve organize bir işlemcisidir 2. Eski öğrenilenler önemlidir. / 25

Öğrenme için insan beyninin nasıl çalıştığını bilmeli ve dikkate almalıyız (Örn. kısa ve uzun süreli hafıza) Davranışçı teoride çevre daha önemli iken burada kişinin kendisi ön plandadır Şema örneği: anatomide öğrenilen bilgiler bilek mekaniğini anlamayı ve böylece bir düşme durumunda kırık mı incinme mi olacağını tahmin etmeyi kolaylaştırır. / 25

Bilişsel öğrenmede yeterlik aşamaları Bilinçsiz yetersizlik Bilinçli yetersizlik Bilinçli yeterlilik Bilinçsiz yeterlilik Bilinçli yeterliliğe geri dönme / 25

Yapılandırmacı model Kişi, bilgi ve tecrübelerini kullanarak aktif olarak yeni fikirler veya kavramlar oluşturur Yani: öğrenme kişinin kendi tecrübelerinden yeni bilgi yapılandırmayı içerir Yapılandırmacı öğrenme çok kişisel bir çabadır / 25

Yapılandırmacı eğitim öğrenenin serbestçe araştırma yapmasını teşvik eder Eğitici, kolaylaştırıcı rolündedir; öğrencinin gerçekçi problemleri çözerek bilgiyi yapılandırmak üzere prensipleri kendisinin keşfetmesini teşvik eder. Yapılandırmacı teoriye dayanan uygulamalar: Kendi kendine öğrenme (self-directed learning) Transformasyonel öğrenme (transformational learning) Tecrübeyle öğrenme (experiential learning) Yansıtma uygulamaları (reflective practice) / 25

Örnek Öğrenme yeterliği: kırmızı trafik ışığında durma Davranışçı öğrenme: kırmızı ışıkta geçince ceza Bilişsel öğrenme: “kırmızı ışıkta geçersem kaza olabilir, yaralanabilirim” düşüncesini harekete geçirme Yapılandırmacı öğrenme: daha önce kırmızıda geçip kaza yapan bireye konuyla ilgili yansıtma yaptırılması / 25

Diğer eğitim teorileri Androgojik öğrenme teorisi (Malcolm Knowles) David Merrill’in yaklaşımı Reflektif öğrenme (Donald Schön) Tecrübeyle öğrenme (experiential learning) Zone of Proximal Development Adult learning is not really a term that is used any more. Rather we say that all learners, children and adults learn in the same general manner. The differences lie in the amount of experience and that comes with age. The foundation of all learning lies in the five stages that are provided on the next slide / 25

Androgojik öğrenme teorisi (Malcolm Knowles) Dört varsayımı var Erişkinlerin kendi öğrenme yönelimleri vardır Önemine inanmadıkları şeyleri öğrenmezler Erişkin öğrenmesinde tecrübe önemlidir Erişkinin geçmiş tecrübeleri dikkate alınmalıdır Erişkinlerin iç ve dış motivasyonları vardır Kendini ispat etme, başarılı olma – karne alma Erişkinler beceri ve uygulamaya yönelik eğitim ister Erişkinler öğrendiklerini yaşam ortamlarında hemen uygulamak ister Erişkinler hazır olduğu anda öğrenir Erişkinler ihtiyaç duydukları anda öğrenme anları oluşur Adult learning is not really a term that is used any more. Rather we say that all learners, children and adults learn in the same general manner. The differences lie in the amount of experience and that comes with age. The foundation of all learning lies in the five stages that are provided on the next slide / 25

İhtiyaçlar hiyerarşisi http://chiron.valdosta.edu/whuitt/COL/motivation/motivate.html / 25

David Merrill Problem : Öğrenenler gerçek yaşamla ilgili problemlerle karşılaşınca öğrenme kolaylaşıyor. Aktivasyon: Yeni bilgiyi kullanarak var olan bilgiyi aktif hale getirebildiğimizde öğrenme kolaylaşıyor. Demonstrasyon: Yeni bilgi öğrenene demonstre edilirse öğrenme kolaylaşıyor. Uygulama: Yeni bilgi öğrenen tarafından uygulandığında öğrenme kolaylaşıyor. Entegrasyon: Yeni bilgi öğrenenin dünyasına entegre edildiğinde öğrenme kolaylaşıyor. Contrast these five approaches with those of Knowles. These are active and explicit. They were not designed for medical education, but they are precisely what is needed in the skill and knowledge based practice of medical education (also dentistry, nursing and pharmacy education). / 25

Reflektif Öğrenme Kişi kendi uygulamaları üzerine düşünür ve öğrenmeye çalışır Çalışırken yansıtma (reflection-in-action): işi yaparken üzerinde düşünme İşe yansıtma (reflection-on-action): işten sonra İşle ilgili (reflection-for-action): eğiticinin iş hakkında öğrenene yansıtma yapması / 25

Tecrübeyle öğrenme (experiential learning) David Kolb Tecrübeyle öğrenme modelinin dört aşaması var This is the basis of active learning: it can occur in a lecture, a laboratory, a clinic or in small groups Konfüçyüs: “tell me and I will forget, show me and I may remember, involve me and I will understand”. “duyarsam unuturum, görürsem hatırlayabilirim ama yaparsam öğrenirim” / 25

David Kolb’a göre Experiential öğrenmenin gerçekleşebilmesi için öğrenen; aktif olarak öğrenmeye katılmayı kabul etmeli tecrübesiyle ilgili yansıtma yapabilmeli tecrübeyi kavramlaştırmak için analitik becerilerini kullanabilmeli tecrübeden elde ettiği yeni fikirleri kullanabilmesi için karar verme ve problem çözme becerilerini kullanabilmeli However, as John Dewey pointed out, experiential learning can often lead to "mis-educative experiences."[6] In other words, experiences do not automatically equate learning. The classic example of this is the lecture experience many students have in formal educational settings. While the content of the course might be "physics" the experiential learning becomes "I hate physics." Preferably, the student should have learned "I hate lectures." Experiential learning therefore can be problematic as generalizations or meanings may be misapplied. Without continuity and interaction, experience may actually distort educational growth and disable an otherwise capable learner. There are countless examples of this in prejudice, stereotypes, and other related areas. / 25

/ 25

/ 25

Zone of Proximal Development Anlamı Daha tecrübeli uygulayıcılarla etkileşim Gözlemledikleri uygulamalar hakkında yansıtma Geribildirim ve ileri yansıtma suretiyle uygulama Öğrenme Uygulama yapılan toplum ortamında sosyal ve görev etkileşimi Gerçek rol modeller ve Gerçek görevlerle oluşur Serge Vygotsky / 25

Özet Hangi öğrenme teorisi modelleri vardır? Knowles’in erişkin öğrenme varsayımları nelerdir? / 25