TÜRKÇE ÖĞRETİMİ İlköğretim Müfettişi HAZIRLAYAN VE SUNAN İsmail ÇALIŞKAN İlköğretim Müfettişi SAMSUN -2001

DİL DİLİM SENİ DİLİM DİLİM KESERİM DİL İNSANI VEZİR DE YAPAR, REZİL DE NE ÇEKTİMSE DİLİMDEN ÇEKTİM TATLI DİL YILANI DELİĞİNDEN ÇIKARIR.

İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar. Öyleyse dil bir anlaşma vasıtasıdır. Anlaşmak için sadece dil yeterli mi?

İnsanların anlaşabilmeleri, birbirlerini anlayabilmeleri, aralarındaki bazı sorunları tartışabilmeleri için GÜÇLÜ BİR İLETİŞİM kurulması ve İnsanların EMPATİK olmaları zorunludur.

ANLAŞMANIN DÖRT ÖGESİ

DİNLEME-İZLEME

DİNLEMENİN TEMEL İLKELERİ 1- Dinlemeye istekli olmak, 2- Dinlemeye hazır olmak, 3- Uygun ortam oluşması, 4- Konunun uygun ortamda sunulması 5- Sunucunun sunuyu etkili biçimde sunabilmesi. 6- Dinleyici ile sunucu arasında ortak nokta (konu) bulunması.

İZLEME- İZLEYİCİ OLMA 1- Neleri izleriz? 2- Niçin izleriz? 3- Nasıl izleriz? 4- İzlerken nelere dikkat ederiz?

OKUMA NASIL OKUYORUZ? NE KADAR OKUYORUZ? NİÇİN OKUMUYORUZ?

EN AZ YARARLANILAN BÖLÜMLERDEN BİRİSİ VİTRİNLERDEKİ KİTAPLIKLARDIR. EVLERİMİZİN EN EN AZ YARARLANILAN BÖLÜMLERDEN BİRİSİ VİTRİNLERDEKİ KİTAPLIKLARDIR. YİNE AYNI ŞEKİLDE YERLEŞİM BİRİMLERİNDE EN AZ YARARLANILAN VE UĞRANILAN YERLER KÜTÜPHANELERDİR.

OKUMAMA NEDENLERİMİZ 1- 2- 3- 4- 5- 6- .................. Haydi hep beraber tartışalım.

ÖĞRENCİLERİ NASIL OKUR DURUMA GETİRELİM 1- Bizim örnek olmamız (herkesin okuma yönünden öğrencilere örnek olması beklenir) 2- Okumanın yararlarının sezdirilmesi, 3- Okumaya uygun ortam oluşturulması, a) Fiziksel, b) Psikolojik, 4- Okumaya uygun materyal temin edilmesi, 5- Okuma etkinliklerinin desteklenmesi, 6- Okuma etkinliklerinin geliştirilmesi, 7- Okuma etkinliğinde bulunanların ödüllendirilmesi,

(Konuşarak anlatabilmek) ANLATIM 1- SÖZLÜ ANLATIM (Konuşarak anlatabilmek)

NELERİ KONUŞUYORUZ? 1- Duygu ve düşüncelerimizi 2- İsteklerimizi 3- Sorunlarımızı 4- Beklentilerimizi 5- Önerilerimizi 6- Hayallerimizi 7- Diğerlerini

NİÇİN KONUŞUYORUZ? Başkalarına kendimizi anlatabilmek ve başkalarını anlayabilmek için.

ÖNERİLEN BAZI KONUŞMA KURALLARI 1- Konuşmaya öncesi hazırlık yapılmalı 2- Konuşmak için en uygun ortam ve zaman seçilmeli, 3- Konuşmacı ile dinleyici arasında ortak nokta olmalı 4- Konuşma kısa ve öz olmalıdır. 5- Türkçe en iyi şekilde uygulanmalıdır 6- Konuşmada argo sözcükler olmamalı, anlaşılamayan kelimelerden kaçınılmalıdır. 7- Konuşma belli bir amaca yönelik olmalıdır. 8- Konuşma ile vücut dili tezat oluşturmamalıdır.

10- Yüz konuşulan kişiye dönük olmalıdır. 11- Verilmek istenen mesaj verilmelidir. 12- Kılık-kıyafet konuşmayı desteklemelidir. 13- Konuşmanın amaca ulaşıp ulaşmadığı takip edilmeli, 14- Konuşmacının “şey, ha, hı, eee, gibi sözcüklerden kaçınması gereklidir. 15- Uygun ses tonuyla konuşulması, 16- Gereksiz duraklamalar yapmama.

SÖZLÜ SORU SORMA KURALLARI 1- Konuşmacı Türkçe'yi çok iyi konuşabilmeli, 2- Kılık, kıyafet ve görünüm uygun olmalı, 3- Soru cümlesi kısa ve öz olmalı, gereksiz kelime ve cümle olmamalı, 4- Her soru cümlesi bir bilgiyi yoklamalı, 5- Sorunun cevabı “evet,hayır” şeklinde verilememeli, 6- Bir sorunun cevabı başka bir soru içinde olmamalı, 7- Soru sorulurken yüz gruba dönük olmalı, 8- Olabildiğince soru önce gruba, gerekirse peşinden bireye sorulmalı, doğrudan kişiye soru sormadan kaçınılmalıdır. 9- Sorular çok basit veya çok zor olmamalıdır. 10- Her sorunun bir amacı olmalıdır. 11- Bulunulan ortam etkileşime uygun olmalı,

YETERİNCE KONUŞAMIYORUZ! ÇÜNKÜ CESARETİMİZ YOK.

CESARETİMİZ YOK ÇÜNKÜ BİLMİYORUZ. BİLMİYORUZ. ÇÜNKÜ OKUMUYORUZ.

(ÇOCUKLARIMIZ VE ÖĞRENCİLERİMİZ) BİZ KONUŞMAYINCA ONLAR DA KONUŞMUYOR. (ÇOCUKLARIMIZ VE ÖĞRENCİLERİMİZ)

ONLARI KONUŞTURABİLMEK İÇİN 1- Gerekli cesaret ve özgüven verilmeli 2- Belirli konularda görüşleri alınmalı, 3- Ortak konuşma konuları bulunmalı, 4- Değişik ortamlarda konuşmaları sağlanmalı, 5- Konuşmaları gereksiz yere kesilmemeli, gereksiz eleştiri yapılmamalı, 6- Olumlu ve yaşlarına uygun konuşmaları takdir edilmeli, desteklenmeli ve geliştirilmeli 7- Onlara farklı ve sıradışı sorular sorulmalı.

(Yazarak anlatabilme) ANLATIM 2- YAZILI ANLATIM (Yazarak anlatabilme)

YAZILI ANLATIMDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR. 1- Amacın tespit edilmesi, 2- Verilmek istenen mesajın beyinde olgunlaştırılması, 3- Yazı malzemelerinin kullanıma uygun bulunması, 4- Yazım kurallarına uygun yazılması, 5- Yazının verilecek mesaja uygun ölçülerde olması, 6- Gereksiz cümle ve kelimelerden kaçınılması, 7- Gerekirse yazının örneklerle desteklenmesi, 8- Yazıda her paragrafın bir görüşü ifade etmesi, 9- Konuya uygun başlık kullanılması.

YAZI

Yazı bir iletişim kurma şeklidir Yazı bir iletişim kurma şeklidir. İletişimin sağlıklı kurulmasının yolu yazı dilini en iyi şekilde kullanmamıza bağlıdır. Bu nedenle hem bizim, hem de öğrencilerin yazı dilini etkili bir şekilde kullanmaları gereklidir. Bu nedenle tüm derslerde çalışmaların Türkçeyi doğru ve yerinde kullanma anlayışı üzeri yoğunlaştırılması gereklidir.

Kişilerin Okunaklı ve Kurallarına uygun yazabilmeleri için: 1- Yazı yazmanın zevkli hale dönüştürülmesi, 2- Uzun ve sıkıcı yazı ödevlerinden kaçınılması, 3- Ders ve konu dışı (günlük yaşam,hayaller,anılar,sıra dışı sorular v.b.) yazım etkinliklerine yer verilmesi, 4- Yazı dersinin amaçları ve davranışlarının sezdirilmesi, 5- Bitişik yazı çalışmalarının yaygınlaştırılması, 6-Yazı güzelliği ve kurallarının her fırsatta kontrol edilerek görülecek yanlışların anında (kişiyi kırmadan) giderilmesi, 7- Uygun şekilde yazanların takdir edilmesi, desteklenmesi, 8- Yazı güzelliği ve kurallarının uygulanmasında herkesin kendisini en az Türkçe Öğretmeni kadar sorumlu hissetmesi G E R E K L İ D İ R .

YAZI ÖĞRETİMİ İLE İLGİLİ TEMEL ÖNERİLER. 1- Öğrenciler bizi örnek alıyorlar, buna uygun hareket edilmelidir. 2- Öğrencilere niçin yazı yazmak zorunda oldukları kavratılmalı. 3- Yazı dersinin amaçları kavratılmalıdır. 4- Öğrencilere yazı dersinde kazandırılacak davranışlar ve davranışların nasıl kazandırılacağı belirlenmelidir. 5- Yazı malzemelerinin hangi özellikte olduğu bilinmeli, ve nasıl kullanılacağı tespit edilmelidir. 6- Okunaklı ve amaçlarına uygun yazı etkinlikleri her ders ve ortamda desteklenmeli, öğrenciler teşvik edilmelidir. 7- Öğrencilerin düşüncelerini aktarabilmeleri, özgün ve yaratıcı düşünceyi geliştirici çalışmalara yer verilmelidir

TÜRKÇENİN TOPLUMUN TÜM YERİNDE KULLANILMASI İÇİN KESİMLERİNDE DOĞRU VE YERİNDE KULLANILMASI İÇİN EĞİTİMLE İLGİSİ OLAN HERKESİN BİR TÜRKÇE ÖĞRETMENİ GİBİ DAVRANMASI VE BU ŞEKİLDE HAREKET ETMESİ BİR ZORUNLULUKTUR.

Süremiz burada sona erdi. Katılımlarınız ve önerileriniz için sonsuz teşekkürler. İsmail ÇALIŞKAN İlköğretim Müfettişi