Yrd.Doç.Dr. Mehmet KARATAŞ Tıp Tarihi ve Etik AD HEKİM SORUMLULUĞU Yrd.Doç.Dr. Mehmet KARATAŞ Tıp Tarihi ve Etik AD

Sorumluluk Etik kurallara ve yasal düzenlemelere uymak Sağlığına dikkat etmek Hekim birliklerinin meslek ahlakı düzenlemelerine uymak Bilimsel çalışmaları takip etmek Karar verme sürecinde diğer hekimlerin benzer durumlarda nasıl davrandıklarını bilmek Doğru eylemin ne olduğuna karar vermek

Amaç Hekimi korumak “sağlığını” “özlük haklarını” Mesleki saygınlığı devam ettirmek

Yasal Dayanak Uluslararası belgeler Tababet Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Türk Tabipleri Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kuralları Hasta Hakları Yönetmeliği Türk Ceza Kanunu

TTB Hekimlik Meslek Etiği Kuralları Hekimin öncelikli görevi, hastalıkları önlemeye ve bilimsel gerekleri yerine getirerek hastaları iyileştirmeye çalışarak insanın yaşamını ve sağlığını korumaktır Meslek uygulaması sırasında insan onurunu gözetmesi de hekimin öncelikli ödevidir

Cenevre Bildirgesi (1949) Tıp mesleğinin bir üyesi olarak kabul edildiğim şu anda; Yaşamımı insanlığın hizmetine adayacağıma tüm benliğimle söz veriyorum. Öğretmenlerime hak ettikleri saygıyı göstereceğim ve minnettarlık duyacağım. Mesleğimi vicdanımla ve insanlık onurunu gözeterek uygulayacağım. Önceliğim her zaman hastamın sağlığı olacak. Hasta yaşamını yitirse bile, öğrendiğim sırları açıklamayacağım. Tıp mesleğinin yüce geleneklerini ve saygınlığını gücümün tüm olanaklarıyla koruyacağım. Meslektaşlarımı kardeşlerim sayacağım. Yaş, hastalık ya da engellilik, inanç, etnik köken, cinsiyet, milliyet, politik düşünce, ırk, cinsel seçim ya da toplumsal konuma göre değerlendirmelerin görevimle hastam arasına girmesine izin vermeyeceğim. Bana gözdağı veriliyor olsa bile, insan yaşamına başlangıcından itibaren en yüksek saygıyı göstereceğim ve tıbbi bilgi ve becerimi insanlığa karşı kullanmayacağım. Bu sözleri özgürce ve onurum üstüne veriyorum

Sağlık Hizmeti Sunumunda Problem Yaşanabilen İlişkiler Hekim/Hasta Hekim/Meslektaşı Hekim/Sağlık çalışanı Hekim/İdare Hekim/İlaç firması

Meslektaşlarımızla Olan İlişki Hekimler birbirlerine bir ailenin üyeleri gibi davranmalı Hekim meslektaşından ve eş/çocuklarından ücret alınmamalı Meslektaşının hastasını elde etmeye çalışmamalı Mesleki yeterliliğinde eksiklik bulunan ya da sahtecilik/dolandırıcılık yapan hekimlerin açığa çıkması için çaba göstermek

Tıbbi Deontoloji Tüzüğü “Tabip ve diş tabibi, âcil yardım, resmî veya insani vazifenin ifası halleri hariç olmak üzere, meslekî veya şahsi sebeplerle hastaya bakmayı reddedebilir”

Hekimlerin İlaç Firmalarıyla İlişkisi Hediye karşılıksız olarak verilmeli Alan kişinin beklentisinin olmaması Hediyenin yatırım aracı olarak kullanılmaması Ahlak değerleri gereği hediyeleşmek

Hekim/İlaç Firması İlişkisi Hekimlerin ilaç firmalarıyla olan ilişkileri, ilaç fiyatında haksız bir artışa neden olmakta, bu hastanın bilgisi dışında hekim/ilaç firması yararına olan ve temel etik kurallardan olan adalet ilkesiyle örtüşmeyen bir durumdur. Hekimler; etkili, çabuk sonuç veren, yan etkisi az, ucuz ve gerekli ilacı hastaya vermelidir.

TTB Hekim ve İlaç Tanıtım İlkeleri Hekimler, farmasötik ürünleri reçetelemelerini etkileyecek biçimde, yüksek materyal değeri olan armağanı kabul etmemelidir Tanıtım materyali eğer gerçekten eğitimsel bir amaç ve içerikte ise hekimler tarafından kabul edilebilir Maliyeti düşük bazı tanıtım malzemeleri hekim eğitimine katkıda bulunacaksa, hasta yararına ise ve hekimin görevi ile ilgili ise kabul edilebilir

Hekim/İlaç Firması İlişkisi Tabip Odalarına başvurulabilir Tabip Odalarının araştırması sonrası; İlkelere uymayanlar, TTB yayınlarına açıklanabilir Onur kuruluna sevk olabilir Sağlık Bakanlığı’na bildirim yapılabilir (Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik)

Reklam “Tabiplik ve diş tabipliği; mesleklerine ve tedavi müesseselerine, ticari bir veçhe verilemez. Tabip ve diş tabibi, yapacağı yayınlarda tababet mesleğinin şerefini üstün tutmaya mecbur olup, her ne suretle olursa olsun, yazılarında kendi reklâmını yapamaz. Tabip ve diş tabibi, gazetelerde ve diğer neşir vasıtalarında. reklâm mahiyetinde teşekkür ilânları yazdıramaz” (tüzük)

Kaynaklar F. Başak ÇAKMAK/Bilal GÜNENÇ, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, çeviri Tolga GÜVEN, Marmara Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik AD ders notları Gürkan SERT, Hasta Hakları Robert M VEATCH, Medical Ethics Emine ATABEK, Mebrure DEĞER, Tıbbi Deontoloji Konuları Hasta Hakları Yönetmeliği, 1998 Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik, 2011 Çağlar Boyu Tıp, Roche Yayınları http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page