Ali Akkanat İşletme Fakültesi İçindekiler Psikolojinin Yönetim ve Organizasyonlardaki Yeri ve Önemi Örgütsel Davranış ve Çağdaş Yaklaşımlar Algılama ve Atfetme Süreçleri  Kişilik ve Kişisel Farklılıkların Analizi Örgütlerde Gruplar ve Grupsal Farklılıklar Örgüt Kültürü Örgütlerde İnançlar, Tutumlar ve Tutumların Ölçümü Örgütlerde Psikolojik Sorun ve Şikayetler İş'de Monotonluk Sorunu ve Önlenmesi İşe Devamsızlık Sorunu ve Personel Devri İş Ortamının Fiziksel Sorunları Örgütsel Stres ve Başedebilme Yolları İş ile Personel Arasındaki Uyumun Sağlanması Bireylerarası İlişkiler ve Haberleşme Örgütlerde Yönetime Katılma Örgütlerde Disiplin ve Disiplinin Gerçekleştirilmesinde Dikkate Alınacak Hususlar Liderlik ve Lider Davranışlarının Analizi Örgütlerde Takım Yönetimi Örgütlerde Güdüleme (Motivasyon) Örgütlerde Çatışma ve Çatışmanın Çözümlenmesi Örgüt Geliştirme ve Örgüt Geliştirme Teknikleri

Bu Haftanın Konusu Örgüt-Davranış- Örgütsel Davranış ve Davranış bilimleri Davranış Bilimleri ve Diğer Sosyal Bilimlerle İlişkisi Örgütsel Davranışın Düşüncesinin Tarihsel Gelişim

Örgüt – Yönetim ne demek, Örgütlerde insanın önemi? Davranış ne demek, Bu kelimeler size neleri çağrıştırıyor? Neden bu dersi almalıyız? Aklınıza ilk gelen durumları anlatın…..

ÖRGÜT; Ortak bir amacı veya işi gerçekleştirmek için bir araya gelmiş kişilerin oluşturduğu birlik, teşekkül, teşkilat. İki veya daha fazla insanın, saptamış oldukları ortak amaçlara ulaşma yolunda, gerek kendi çabalarını, gerek araç ve gereçleri belli bir düzenleştirme sürecinden geçirdikten sonra meydana getirdikleri yapı.

Örgüt ve Yönetim, Yönetici Yönetim; bir grup insanı, belirlenmiş amaçlara doğru yönlendirme, aralarındaki işbölümü, işbirliği ve koordinasyonu sağlama çabaları.

Örgüt ve İnsan Etkileşimi Dünyada içinde insan olmayan bir organizasyon yoktur. Bir işletmenin kullandığı teknolojinin yapısı ne kadar iyi, ürettiği ürünler ne kadar başarılı olursa olsun, her örgüt onu oluşturan insanlarla varolur (Greenberg, 2011: 32). Bir örgüt en tepe noktasındaki yöneticisinden, en alt düzeyde çalışanına kadar insanlardan meydana gelir.

YÖNETİM VE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Yönetimin başarısı, işletmeyi amaca ulaştırma derecesi yani yönetsel etkinlik ile ölçülebilir. Yönetsel etkinliği artırılabilmesinin temel koşulu ise, insangücü etmenini iyi tanıyarak onları amaçlar doğrultusunda davranışa geçirebilme ve onları etkin ve başarılı kılmaktır. Dolayısıyla bu iki kavram birbirlerini tamamlamaktadır.

DAVRANIŞ; Sözlük anlamıyla; Organizmanın uyaranlar karşısındaki tepkilerinin bütünü.  Tutum, gidiş ve hareket tarzı. Örgütsel Davranış açısından; Örgütsel yapı içindeki insanların faaliyetleri ile ilgili olarak hissettikleri kızgınlıklar, moral bozuklukları, açık veya kapalı çatışmalar, ceza uygulamaları ve uygulama tehditleri, örgüt içi politika, güç mücadelesi gibi çeşitli şekillerde sık sık ortaya çıkan tutumlar, hareket tarzları.

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ VE AMACI Örgütsel Davranış; örgüt içindeki birey ve grupların davranış ve tutumlarını anlamayı, açıklamayı ve geliştirmeyi amaçlayan, ilgi alanı insan ve örgütler olan bir disiplindir. Amacı, örgüt içindeki insan davranışlarını anlamak, çalışanı daha etkin ve başarılı kılmaktır.

NEDEN BU DERSİ OKUMALIYIZ VE BİLGİ SAHİBİ OLMALIYIZ? Bunun temel nedeni ; Nasıl pazarlama okuyan insanlar pazarlama konusundaki kavramları bilmek, bilgisayar öğrencileri yazılımları ve elektrik devrelerini öğrenmek zorundalarsa, işletmeleri yöneteceklerin de bu disiplini bilmek zorunluluğu vardır. Çünkü örgütsel olayları anlamak, daha gerçekçi bir biçimde gelecekteki olayları tahmin etmek zorundayız. Bunun için yaşamımızı saran ve bizi etkileyen örgütler konusunda bilgiye gereksinimimiz bulunmaktadır. İşte bize bu bilgiyi sağlayan örgütsel davranış bilimidir. Çünkü örgütsel davranış disiplini yaptığı bilimsel araştırmalarla örgütlerle ilgili olayları anlamamızda ve doğru tahminlerde bulunmamızda bizlere yardımcı olmaktadır.

KAVRAMLAR Örgütsel Davranış Örgüt içindeki ve çevresindeki bireylerin duygu, düşünce, davranış ve ne yaptıklarının bilimsel ve sistematik olarak incelenmesidir. Davranış Bilimleri insanların davranışlarının neden ve sonuçlarını ve insanları bu davranışa yönelten güdüleri inceleyen bir bilim.

Örgütsel Davranış ve İlgi Alanları Örgütsel davranış ya da davranış bilimleri, insan davranışlarını açıklayan veya insan davranışları ile uğraşan bütün bilim dallarının ortak kümesidir. Amacı, insanın düşünce ve irade süreçlerinin araştırılması ile bu süreçler üzerine kurulan eylemlerin açıklanmasıdır.

Örgütsel Davranış ve İlgi Alanları Örgütsel davranış, bir örgüt içinde çalışan insanların davranışlarını anlamaya, geleceğe dönük tahminler yapmaya ve insanların davranışlarını kontrol etmeye ilişkin bir disiplindir. İnsan davranışlarını, içinde yaşadığı çalışma ortamında incelemekte ve bireyin örgütten ne şekilde etkilenerek davranış değiştirdiğini araştırmaktadır. Bireyin, örgüt içinde çalışırken gösterdiği davranışları, algıları, değerleri, öğrenme vb kapasitesini belirlemek için psikoloji, sosyoloji ve kültürel antropoloji gibi disiplinlerden yararlanan; insan davranışlarını, tutumlarını ve performansını örgütsel bazda inceleyen; dış çevrenin örgüte ve onun insan kaynağına, amaçlarına, misyonuna ve stratejisine etkisini araştıran bir disiplindir.

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ Örgütsel Davranış, bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, Birey, grup ,örgütler ve çevre üzerinde odaklanır, Disiplinler arası bir yapıdadır Örgütün etkin bir biçimde çalışması ve bireyin başarısı üzerinde durur.

Örgütsel Davranış, bilimsel yöntemi kullanarak araştırmalar yapar, Davranış biliminin önemli özelliklerinden birisi, spekülasyon veya sezgi üzerine değil, bilimsel ya da sistematik bir biçimde toplanmış olgular üzerine kurulu olmasıdır. Örgütsel davranış konusundaki araştırmalarda bazı kavramlar reddedilerek, bazıları da yenilenerek veya desteklenerek örgüt içindeki bazı davranışların anlaşılmasına hizmet eder.

Birey, grup, örgütler ve çevre üzerinde odaklanır,

Disiplinler arası bir yapıdadır

Davranış Bilimleri ile İlişkili Disiplinler Psikoloji: bireysel davranışları inceleyen, bunların süreçlerini (algılama, yargılama, düşünme, güdüleme, tutum oluşumu) ve nedenlerini saptamaya çalışan ve nihayet bireyler arasındaki farklılıkları ortaya koyan bir bilim dalıdır. Psikoloji, bir taraftan insanın dışa dönük kişiliğini, kişiliğini etkileyen sosyal, ekonomik, kültürel ve politik çevre değişkenlerini incelerken, diğer taraftan da bilinç altına itilmiş gizli bir güç olarak saklanan ve biriktirilen duygu, düşünce ve inançlarla ilgilenmektedir.

Yönetim ve Psikolojinin Belli Başlı İlişkileri Yönetim, Psikoloji biliminden ayrı düşünülemez. (yönetim faaliyetlerinin%90 ‘ını kapsar.) Faydaları; İşe uygun personel tedariki: Bireysel davranışların nedenlerini bireysel nitelik ve özelliklerden hareket ederek inceleyen psikoloji , işe uygun personel alımında bireysel özellikleri ortaya çıkaracak bir takım bilimsel tekniklerle yöneticiye ve yönetime yardımcı olur. İşyeri koşullarındaki düzensizlikler ve insanın bedensel ve zihinsel yapısına uygunsuzluklar: (monotonluk, iş kazaları, vb.)

Yönetim ve Psikolojinin Belli Başlı İlişkileri c) Üretilen malı satmak/ satılacak mal üretmek: (müşteriyi çok iyi tanımak, anlamak, bağlı kılabilmek) Ast ve Üst İlişkilerini İyileştirmek: (Emir kumanda sistemi, otorite kurma, verimli ve mutlu çalışanlar) Güdüleme (motivasyon): bireysel davranış nedenlerini araştırma, bireysel ihtiyaçların temeline inme ve özendirme araçlarını belirleme. Yöneticiye Karşı Tutumlar: Ölçümler yapmak, olumsuzları azaltıp olumluları artırabilmek. Yönetsel Yetke (otorite) nin kurulmasına ilişkin sorununları azaltmak:

Davranış Bilimleri ile İlişkili Disiplinler Sosyoloji: kişi ile daha az ilgilenirken insanların amaçlı olarak meydana getirdikleri insan topluluklarını, (aile, devlet, resmi veya resmi olmayan örgütler, gruplar) yani sosyal grupları ve bu gruplarla ilgili sosyal davranış süreçlerini inceler.

Davranış Bilimleri ile İlişkili Disiplinler Antropoloji ise; insanların yaşayış biçimini ve onların meydana getirdikleri eserleri ilkel toplumlardan günümüze karad inceleyen bilim dalıdır. Böylece, geçmiş kültürler, medeniyetler, insanların biyolojik olarak gelişimi, kullanılan teknoloji biçimleri ile bütün bu hususların bireyler ve gruplar üzerindeki etkisini inceler.

örgütsel davranış birey, grup,örgüt çevre olmak üzere 4 boyutta incelenmelidir

Örgütsel Davranışın Tarihi Gelişimi ve Yaklaşımlar

1. Klasik Yönetim Anlayışı Klasik yönetim teorisi iki ana fikir etrafında toplanmıştır. Birincisi rutin işlerin görülmesinde insan unsurunun makinelere ek olarak nasıl etkin bir şekilde kullanılabileceği, ikincisi de formal organizasyon yapısının oluşturulmasıdır. Birinci fikir daha çok Bilimsel Yönetim Yaklaşımı, ikinci fikir ise daha çok Yönetim Süreci Yaklaşımı ve Bürokrasi Yaklaşımı tarafından ele alınmıştır

a. Bilimsel Yönetim Yaklaşımı (Taylorizm) ve İnsana Bakış Bu yaklaşımda insana bakışı şu şekilde özetlemek mümkün gözükmektedir: 1. İnsanlar her zaman akılları ile karar verir ve ekonomik menfaatlerini ön planda tutarlar. 2. Yöneticiler, çalışanların yalnızca işe ait sorunları ile ilgilenmelidir. 3. Örgüt, çevreden ve insandan bağımsız olarak bilimsel ilkeler doğrultusunda yönetilmelidir. 4. Karar verme ve otorite en üst kademedeki yöneticilerde toplanmalıdır. 5. İnsan birer makine gibidir; çalışır, üretir ve sonucunda yalnızca yüksek gelir beklerler. 6. Doğal örgütlenmelerin göz ardı edildiği, biçimsel yapının önem kazandığı yönetim söz konusudur. (Öztekin, 2005; Aydın, 2007; Eren, 2008)

b. Yönetim Süreçleri Yaklaşımı (Fayolizm) ve İnsana Bakış Bu yaklaşımın insana bakış açısı bilimsel yaklaşımda olduğu gibidir. İnsan ilişkileri ve davranışları incelenmemiş, insan unsuru ile makine arasında bir fark gözetilmemiştir. Bireylerin işten ve sorumluluktan kaçtığı ileri sürülmüş, çoğu kez tembelliği yeğlediği düşünülmüştür. Bireylerin maddi ihtiyaçları karşılandığı sürece mutlu olacağı öne sürülmüş, sosyal ihtiyaçları göz önüne alınmamıştır (Sabuncuoğlu&Tüz,2003)

c. Bürokrasi (Max Weber) ve İnsana Bakış Bu kuramın insana bakış açısı ile ilgili olarak; Birey işine kişisel duygu ve düşüncelerini karıştırmamalı, kızgınlık, öfke, her hangi bir bağ geliştirmeden işini yapmalıdır” görüşü egemendir. Bürokrasideki iş bölümü ve aynı işi yapma uzmanlaşmayı getirse de can sıkıntısına yol açabileceği göz ardı edilmiştir. Otorite hiyerarşisinin iletişimi olumsuz etkileyebileceği ve insanlar arası etkileşimi azaltacağı göz önüne alınmamıştır. Kurallara aşırı bağlılığın getirebileceği bireyler arası yabancılaşma önemsenmemiştir.

2. Neoklasik Yönetim Yaklaşımı ve İnsana Bakış Hawthorne çalışmaları sonucunda neo klasik kuramın temelinde yatan ve klasik teoride hiç değinilmemiş olan iki temel unsur olan insanın biricik olduğu ve çalışma gruplarının yani sosyal grupların önemli olduğunu ortaya konmuştur. İnsanın üretim düzeyinin artışında, bireyleri teknik, fiziki ve ekonomik faktörlerden daha çok sosyal ve psikolojik faktörlerin motive ettiği ortaya konmuştur. “İnsan ilişkileri yaklaşımı, yönetimin bireyi soyut varlıklar olarak değil, bir grubun üyeleri olarak görmesi gereğini vurgulamıştır” (Aydın, 2007:109).

3. Çağdaş Yönetim Anlayışı a. Sistem Yaklaşımı Sistem yaklaşımı, klasik yaklaşım ve insan ilişkileri yaklaşımı yani formal ve informal yapıları uzlaştırmaktadır. Dikkatler organizasyonun bütününe çekilmekte, yapı ile davranış arasındaki ilişkiler üzerinde durulmaktadır.

3. Çağdaş Yönetim Anlayışı b. Durumsallık Yaklaşımı Her yönetim ve organizasyon; İşletmenin kendi koşullarını, İşletmenin çevresel koşullar ve unsurlarla ilişkisini, Kullandığı teknolojinin özelliklerini, Kullanıldığı personelin sosyo-kültürel özelliklerini dikkate almalıdır.

Alıştırmalar

Alıştırmalar

Alıştırmalar

Alıştırmalar

Alıştırmalar