DETERJANLAR HAKKINDA BİLGİLENDİRME TOPLANTISI Eskişehir Sağlık Müdürlüğü Gıda ve Çevre Kontrol Şube Müdürlüğü 27/01/2010-Eskişehir

Deterjanlarla ilgili Bakanlığımız Uygulamaları AB mevzuatına uyum çalışmaları çerçevesinde bazı direktiflerin mevzuatımıza aktarılması amacıyla Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluk alanına giren DETERJANLAR’ın üretim/ithalat izinleri ile ilgili “Gıda Maddelerinin ve Umumi Sağlığı İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzük”te (13.11.2004 tarih ve 25642 sayılı Resmi Gazete ) değişiklik yapılmıştır. Buna bağlı olarak hazırlanan 5 adet tebliğ 12.09.2005 tarih ve 25934 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

BU TEBLİĞLER 1. “Deterjanlarda Bulunan Anyonik, Noniyonik, Amfolitik, Katyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı ve Anyonik ile Noniyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı Test Metodları Tebliği” (tebliğ no:2005/1) Bu Tebliğin amacı ve kapsamı; Deterjanlarda bulunan anyonik, noniyonik, katyonik ve amfolitik aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirlik oranları ile anyonik ve noniyonik yüzey aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirlik oranının test metodlarını belirlemek. 2. “Çamaşır Suyu ve Mekanik Temizleme Tozu Etiketlenmesine Dair Tebliğ” (tebliğ no:2005/2) Bu Tebliğin amacı ve kapsamı; Çamaşır suyu ve mekanik temizleme tozunun etiketlerinde yer alması gereken hususları belirlemek.  

BU TEBLİĞLER 3. “Deterjanların Nitelikleri ile Ambalaj ve Etiketlerine Dair Tebliğ” (tebliğ no:2005/3) Bu Tebliğin Amacı ve kapsamı; Deterjanların nitelikleri ile ambalaj ve etiketlerinde bulunması gereken hususları belirlemek. 4.“Deterjanların Bildirim Esaslarının Belirlenmesine Dair Tebliğ” (tebliğ no:2005/4) Bu Tebliğin Amacı ve kapsamı; Deterjan üreticilerinin Sağlık Bakanlığına yapacakları bildirimin usûl ve esaslarını belirlemek. 5. “Deterjan, Mekanik Temizleme Tozu, Çamaşır Sularından Numune Alınırken Uyulacak Kurallar İle Numune Alma İşlemlerine İlişkin Hususların Belirlenmesine Dair Tebliğ” (tebliğ no:2005/5) Bu Tebliğin Amacı ve kapsamı; Deterjan, mekanik temizleme tozu ve çamaşır sularından numune alınırken uyulacak kurallar ile numune alma işlemlerine ilişkin hususları belirlemek.

DETERJAN TANIMI Deterjanların Nitelikleri İle Ambalaj ve Etiketlerine Dair Tebliğ (Tebliğ No: TSHGM 2005/3) Madde 3- c) Deterjan: İçerisinde yüzey aktif maddeler, yoğunlaştırıcılar, dolgu malzemeleri ve diğer yardımcı maddeler bulunan sıvı, toz, krem, bar, granül, tablet ve benzeri şekillerde olan; evlerde, işyerlerinde ve sanayide kullanılan genel temizlik, çamaşır ve bulaşık yıkama ve sair temizleme işlerinde kullanılan preparatlar ile çamaşırların ıslatılmasında, durulanmasında yada beyazlatılmasında kullanılan yardımcı yıkama preparatları ve çamaşır yumuşatıcılarını ifade eder.

Deterjanların Nitelikleri İle Ambalaj ve Etiketlerine Dair Tebliğ (Tebliğ No: TSHGM 2005/3) Ambalajlama Madde 9- Ambalajlar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 10/4/2002 tarihli ve 24722 sayılı Resmî Gazetede yayımlanana 80/232/AT Hazır Ambalajlı Belirli Ürünler İçin Müsaade Edilen Nominal Kapasite ve Dolum Miktarı Serilerine Dair Yönetmelik ile 76/211/AT Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esaslarına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmeliğe ve Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 30/7/2004 tarihli ve 25538 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak 1/1/2005 tarihinde yürürlüğe konulan Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine uygun olmak zorundadır.

Deterjanların Nitelikleri İle Ambalaj ve Etiketlerine Dair Tebliğ (Tebliğ No: TSHGM 2005/3) Denetim Madde 10- Deterjanların piyasa gözetim ve denetimi, bu Tebliğ hükümleri ile Gıda Maddelerinin ve Umumi Sağlığı İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzük, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 17/1/2002 tarihli ve 24643 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre Bakanlık tarafından yapılır.

    GIDA MADDELERİNİN VE UMUMİ SAĞLIĞI İLGİLENDİREN EŞYA VE LEVAZIMIN HUSUSİ VASIFLARINI GÖSTEREN TÜZÜK Madde 658 - (Değişik madde: 13/10/1980 - 8/1770 K.;Değişik madde: 28/10/2004-2004/8061 S.Tüz/3.mad) *1*  Çamaşır suları ana solüsyonları , deterjanlar ve mekanik temizleme tozları aşağıda yazılı hallerde taklit veya tağşiş edilmiş sayılırlar:      a) Bileşimleri ve vasıfları 651 inci maddeye uymayan çamaşır suları ana solüsyonları, pH derecesi dışında 655 inci maddeye uymayan mekanik temizleme tozları ile görünüşleri, fiziksel özellikleri, aktif maddenin biyolojik parçalanabilirlik oranı ve fosfat oranı dışında taşıdıkları kimyasal özellikler bakımından Sağlık Bakanlığınca yürürlüğe konulan tebliğlere uymayan deterjanlar,

    b) Açık olarak satılan deterjanlar, çamaşır suları ana solüsyonları ve mekanik temizleme tozları,     c) Ambalajları üzerinde yer alması gereken etiket yazıları Sağlık Bakanlığınca yürürlüğe konulan tebliğe uymayan çamaşır suları ana solüsyonları, deterjanlar, mekanik temizleme tozları,     d) 655 inci maddenin (a) fıkrasının son paragrafı gereği Sağlık Bakanlığına bildirimi yapılmadan piyasaya sunulan deterjanlar

Bu nedenle; “Gıda Maddelerinin ve Umumi Sağlığı İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzük’te Değişiklik Yapılmasına Dair Tüzük”ün 3. Maddesine göre, (13.11.2004 tarih ve 25642 sayılı R.G.) Piyasada açık olarak satılan deterjanlar ve temizlik ürünleri taklit ve tağşiş edilmiş sayıldığından satışı yasaktır.  

Deterjanların Nitelikleri İle Ambalaj ve Etiketlerine Dair Tebliğ (Tebliğ No: TSHGM 2005/3 Cezaî müeyyide Madde 11- Bu Tebliğ hükümlerine aykırı davranan veya faaliyet gösterenler hakkında, Gıda Maddelerinin ve Umumi Sağlığı İlgilendiren Eşya ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzük, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ile fiilin niteliğine göre diğer mevzuat hükümleri uygulanır.

BİLDİRİM SİSTEMİ Sözkonusu Tebliğlerle üretim ve ithalat izin prosedürü sona ermiş olup, “bildirim” sistemine geçilmiştir. 2005/4 tebliği gereğince deterjan üreticisi ya da ithalatçısı firmalar Bakanlığımıza veya bağlı bulundukları İl Müdürlüklerine Bildirim Formu ile başvururlar. En kısa sürede bildirim kayıt yazıları ilgili firmaya gönderilir. Ayrıca yapılan tüm bildirimler Bakanlığımız web sayfasında yayınlanmaktadır.

“Tuz Ruhu, Kireç Çözücü ve Lavabo Açıcı” adlı ÜRÜNLERE AİT UYGULAMA ESASLARI Bu ürünler tehlikeli maddeler listesinde yer almaktadır. Tuz Ruhu, Kireç Çözücü ve Lavabo Açıcı ürünler bildirim sistemine tabi olmadığı için Üretim İzni Prosedürü Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. İthalata ilişkin de Bakanlığımızca kontrol belgesi düzenlenmektedir.

Ve SONUÇ OLARAK;   Hem piyasaya sunulan ürünlerin fiili olarak denetimi hem de kullanılmasıyla ilgili denetimler;İl Sağlık Müdürlüğü Gıda ve Çevre Kontrol Şube Müdürlükleri vasıtasıyla artarak devam etmektedir.Ve bu denetimi yapacak personelimize gerekli eğitimler verilmiştir. Ayrıca “Deterjanlar Yönetmeliği” uyum çalışmaları da tamamlanmış olup ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerinin alınmasına başlanılmıştır.   Bu yönetmelik 2005/1, 2005/3 ve 2005/4 sayılı tebliğleri içermektedir.

TEŞEKKÜRLER