BBY Etiği ya da “İyi Kütüphaneci” Olmanın İlkeleri Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY Etiği ya da “İyi Kütüphaneci” Olmanın İlkeleri Prof. Dr. Bülent Yılmaz Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü byilmaz@hacettepe.edu.tr

ALA Kütüphaneci Yemini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ALA Kütüphaneci Yemini Çıkarlarımı kütüphane kullanıcılarının, meslektaşlarımın ve işveren kurumumun zararına gözetmeyeceğim. Tüm kütüphane kullanıcılarına en yüksek düzeyde hizmet sunacağım; hiçbir bireyin kütüphane kullanma hakkının köken, yaş, geçmiş ya da bakış açısı gibi nedenlerle kısıtlanamayacağını ya da engellenemeyeceğini göz önünde bulundurarak tüm materyallere ve hizmetlere eşit ve tarafsız erişim sağlayacağım. Entelektüel mülkiyet haklarına saygı duyacağım ve bilgi kullanıcılarının ilgileriyle hak sahipleri arasındaki dengenin korunmasını destekleyeceğim. Düşünce özgürlüğü ilkelerini koruyacağım ve kütüphane kaynaklarının sansürlenmesi için gösterilen her türlü çabaya karşı çıkacağım. Mesleğim süresince karşılaştığım gizli tutulması gereken bilgileri sır olarak saklayacağım ve asla ortaya çıkarmayacağım. Çalışmalarımın tüm yönleriyle mükemmelliği için çabalayacağım ve bilgi ve becerilerimi koruyup geliştireceğim. Meslektaşlarımın mesleki gelişimini destekleyeceğim. Mesleğin aday üyelerinin heveslerin kırmayacağım.

Meslek Etiği Önemi O mesleğin meslek olarak kabul edilmesini sağlar. Mesleği sağlam temellere dayandırır. Mesleğe saygınlık kazandırır. Meslek üyelerine sorumluluk yükler. Meslek üyelerini disipline eder. Meslek üyelerinde bağlılık duygusu yaratır. Meslek üyelerinin kişisel davranış ve çıkarlarına sınır çizer. Meslekte grup dinamiği yaratır.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Dişçi Yemini Herkesin huzurunda şunları beyan ediyorum: Hayatımı insanlığa hizmet ederek geçireceğim. Dişçilik görevimi insanlığa borçlu olduğum iyiliği yerine getirerek merhamet ve şefkat ile yapacağım. Mesleğimin onurunu ve şerefini yükselteceğim. Meslektaşlarımın saygısını ve güvenini hak edebilmek için çaba göstereceğim. Yurtdaşlık görevimi yerine getireceğim. Okulumdan aldığım eğitime ve öğretmenlerimin ve sınıf arkadaşlarımın verdiği ilhama minnet göstereceğim. Kazandığım bilgi birikimini, becerilerimi ve deneyimlerimi benim yolumdan gidenlere aktaracağım. Hayatımı ailemi, mesleğimi, halkımı ve okulumu onurlandıracak bir şekilde yaşayacağım.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Hemşire Yemini Bu kurulun huzurunda hemşirelik görevimi bağlılıkla yerine getireceğim. Mesleğimin yüksek standartlarını ve gereklerini tüm gücümle yerine getireceğim ve koruyacağım. Vazifemi yaparken korumam için bilgime sunulmuş tüm şahsi meslekleri muhafaza edeceğim. Sağlık ekibimin sadık bir üyesi olarak hizmet vereceğim ve kendimi hastalarımın, ailemin ve halkımın sağlığına adayacağım. Sürekli olarak hemşirelik bilgilerimi ve yeteneklerimi geliştirmeye ve bilgelikle kullanmaya çalışacağım. Nerede olurlarsa olsun ihtiyaç duydukları her zaman hasta kişilerle büyük bir şevkle ilgileneceğim. İnsanlığın refahını ve sağlığını koruyan diğer insanlara yardımcı olacağım.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Eczacı Yemini Eczacılık mesleği gereği kendimi insanlara hayat boyu hizmet etmeye adayacağıma söz veriyorum. İnsanlığın refahını ve acıların dindirilmesini bir numaralı önceliğim olarak göreceğim. Bilgi birikimimi, deneyimlerimi ve yeteneklerimi elimden gelen en iyi şekilde hastalarıma uygun ilaçları temin ettiğimden emin olmak için kullanacağım. Güvenirliğime sunulmuş tüm kişisel sağlık bilgilerini gizli tutacağım ve onlara saygı göstereceğim. Hayat boyu mesleki bilgimi ve yeteneğimi geliştirme sorumluğuma uyacağım. Kendimin ve meslektaşlarımın mesleğimizin manevi, ahlaki ve hukuki yasalarına uymasını sağlayacağım. Hasta hizmetlerini iyileştirmek için yapılan değişiklikleri benimseyeceğim ve destekleyeceğim. Bilgilerimi, yeteneklerimi, deneyimlerimi ve sahip olduğum değerleri yeni nesil eczacıları yetiştirmek için kullanacağım. Halk tarafından güvenilir biri olmanın sorumluğunun tamamiyle farkında olarak, gönüllü bir şekilde bu yemini ediyorum.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Acil Tıp Servisi Yaşamı korumaya, acıyı dindirmeye, sağlığı teşvik etmeye, incitmemeye ve acil tıbbi yardımın niteliği ve eşit erişilebilirliğini desteklemeye. Uyruk, ırk, inanç, renk ve mevki gözetmeksizin insan onuruna saygı ve şefkatle insanı ihtiyaç temelli hizmet, sağlamaya: ne hastanın hizmet isteği tercihlerini yargılamaya ne de hastanın sosyo-ekonomik mevkisinin tutumumuzu ya da sağlayacağımız hizmeti etkilemesine izin vermemek. Mesleki bilgi ve becerilerimi toplum sağlığına zararlı hiçbir teşebbüste kullanmamaya. Mesleki sırasında elde edilen gizli nitelikte tüm bilgileri, hukuki gerekçeler gereği ifşa edilmesi gerekmediği sürece güvenirlilikle saklamak ve bu bilgilere saygı göstermek. Sosyal medyayı bir acil tıp servisi kurumunu, iş arkadaşlarına, diğer sağlık çalışanlarını, hastaları, bireyleri ya da çoğunluğu kötülemeyecek, şerefini sarsmayacak ya da mahçup etmeyecek bir mesleki tutumla ve sorumlulukla kullanmak. Bir vatandaş olarak yasaları bilmek ve desteklemek ve vatandaşlık görevlerini yerine getirmek; bir çalışan olaraksa tüm insanlar için acil yardım koşullarını iyileştirmeye çalışan ilgili vatandaşlarla ve diğer sağlık çalışmalarıyla birlikte çalışmak. Her zaman hasta bakım hizmetlerinde daha iyi muayene şartları sunmak için çabalayarak mesleki yeterliliği korumak. Mesleki uygulama ve eğitim standartlarını yükseltme sorumluluğunu üstlenmekç Hem bağımlı hem de bağımsız acil durum işlemlerinde bireysel mesleki eylemlerin ve kararların sorumluluğunu üstlenmek ve Acil Tıp Servisi uygulamaları ile ilgili yasaları bilmek ve desteklemek. Acil Tıp Servisi’ni etkileyen mevzuat ve yönetmelik konularının farkında olacağım ve bunlarda yer alacağım. Hastalarımızın iyiliği için Acil Tıp Servisi çalışanları ve diğer bağlantılı sağlık çalışanları ile iş birliği içinde çalışmak. Etik dışı işlemlerde yer almayı reddetmek ve diğer kişilerin doğru ve mesleki olarak uygun yetkilere yetersizliğini ve etik dışı davranışlarını ortaya çıkarma sorumluluğunu üstlenmek.

Veteriner Hekimlik Yemini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Veteriner Hekimlik Yemini Hekimlik mesleği üyeleri arasına katıldığım şu anda yaşamımı insanlık yoluna adayacağıma, Meslek sahibi olmamda bana emeği geçenlere saygı ve minnettarlığımı koruyacağıma, sanatımı doğrulukla yapacağıma ve mesleğimi onurlandıracağıma, Meslektaşlarımla ve görevim gereği ilişki kuracağım diğer iş ve meslek sahipleri ile tam bir anlayış ve işbirliği içinde çalışarak hayvan ve insan sağlığına hizmet edeceğime, Hayvan sahiplerinin duygu ve düşüncelerine saygı duyacağıma, insan yaşamına özen göstereceğime, Meslek sanatımın uygulanması sırasında öğreneceğim sırları açıklamayacağıma, Bilimsel yöntemlere uyarak tedavi ve araştırma yapacağıma, yararsız yöntemlerden kaçınacağıma, Hasta sahiplerinin ve görev götürdüğüm kişi ve kurumların politik, sosyal eğilimlerini ve dini inançlarını gözetmeksizin hizmet edeceğime şerefim üzerine söz verir, and içerim.

Matematik Öğretmeni Yemini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Matematik Öğretmeni Yemini Matematik öğretmenin beraberinde sorumluluklar getiren bir ayrıcalık olduğunun bilincindeyim. Tüm matematik öğretmenleri gibi bu mesleğin ana değerlerine uymam gerektiğini biliyorum. Görevimin merkezini öğrenciler benim birinci önceliğimdir. Bilgimi öğrenciler yararına kullanacağıma yemin ediyorum. Onları dinleyeceğim, onlarla çalışacağım ve onlara verebildiğim en iyi eğitimi sağlayacağım. Onlara karşı dürüst, saygılı ve şefkatli olacağım, hepsini eğitmek için elimden gelenin en iyisini yapacağım. Olgunlaşmama ya da başka nedenlerden dolayı gereksinimlerini ifade etmekten yoksun kesimler de dahil olmak üzere tüm öğrencilerimin haklarına saygı gösterildiğinden emin olmak için her türlü çabayı göstereceğim. Mesleki karalarımı mümkün olduğunca bağımsız uygulayacağım ve ne politik baskılardan ne de bir öğrencinin toplumsal mevkisi gibi etkenlerden etkileneceğim. Kişisel eğilimlerimi ve yükselme hırsımı öğrencilerime karşı olan görevimin önüne koyamayacağım. Matematiğin özel bir değeri olduğunun farkındayım ama ayrıca matematiğin eğitimciliğin yegane amacı olmadığını da biliyorum. Tüm eğitim sisteminin ahlaki bir çerçeve içerisinde yer alması gerektiğini ve öğrencilerin gelişimine uygun olması gerektiğini düşünüyorum. Anlamsız ve zararlı dersler vermeyeceğim. Derslerimde öğrencilerimin sorularını doğru ve saygılı olarak yanıtlayacağım. Eğer sorularını yanıtlayamazsam bunu açıklayacağım ve geçerli yanıtlar bulmak için çözümler arayacağım. Farklı yeteneklere sahip tüm öğrencileri akıl ve mantığa dayalı matematik derslerine katılmaları için cesaretlendireceğim ve her öğrencinin öğrenmesine yardımcı olmak için çeşitli yöntemler uygulayacağım. Matematik bilgimin sınırların farkında olacağım ve ihtiyaç duyduğumda meslektaşlarımın tavsiyelerine başvuracağım. Hatalarımı kabulleneceğim. Kendimin ve meslektaşlarımın matematik eğitimindeki güncel gelişmelerden haberdar olmasını, sağlamak için elimden geleni yapacağım. Düşük standartların ve kötü uygulamaların, onları iyileştirebilecek kişiler tarafından bilinmelerini sağlayacağım. Birlikte çalışacağım herkese saygı göstereceğim ve bildiklerimi başkalarına öğreterek bilgimi paylaşmaya daima hazır olacağım.

MBA – İşletme Yönetimi Yüksek Lisans (Master) Yemini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü MBA – İşletme Yönetimi Yüksek Lisans (Master) Yemini Son derece dürüst bir şekilde hareket edeceğim ve mesleğimi ahlaki bir biçimde sürdüreceğim. Hissedarlarımın, iş arkadaşlarımın, müşterilerimin ve yönetimini sağladığımız topluluğun menfaatlerini koruyacağım. Kişisel hırslarımın önünü acarak kuruluşa ve hizmet ettiği topluluğa zarar verebilecek kararlara ve davranışlara karşı firmamı koruyup iyi bir niyetle yöneteceğim. Hem kendimin hem de işletmemin yönetimini düzenleyen yasaları ve anlaşmaları özümseyeceğim ve koruyacağım. Davranışlarımın sorumluluğuna üstleneceğim ve işletmenin başarı gücünü ve karşı karşıya kaldığı riskleri doğrululukla ve dürüstlükle sergileyeceğim. Mesleğin büyümeye ve toplum refahına katkıda bulunmaya devam etmesi için kendimi ve gözetimim altındaki diğer idarecileri geliştireceğim. Dünya çapında sürdürülebilir ekonomik, sosyal ve çevresel zenginlik yaratmak için çaba göstereceğim. Ben emsallerime karşı sorumlu olacağım ve onlar da bana karşı bu yemine bağlı kalarak yaşamımızı sağlamak için sorumlu olacaklardır. Özgür irademle ve onurum üzerine bu yemini ediyorum.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Avukat Yemini Haksız olarak gördüğüm hiçbir davanın ya da hukuki işlemin ve ülke yasaları çerçevesinde dürüstlükle tartışılabilir olduğuna inandıklarım haricinde hiçbir savunmanın avukatlığını yapmayacağım ve sürdürmeyeceğim. Bana verilen sadece hakikat ve haysiyetle tutarlı olan davaları sürdürme amacıyla görevimi yapacağım ve hiçbir hile ya da yanlış beyanla yargıcı veya jüriyi yanıltmaya çalışmayacağım. Müvvekilimin sırlarının dokunulmazlığını koruyacağım ve güvenini sağlayacağım. Müvekkilimin bilgisi ve onayı dışında davası ile ilgili hiçbir tazminatı kabul etmeyeceğim. Rahatsız edici tüm davranışlardan kaçınacağım ve yükümlü olduğum davanın adaleti gerektirmediği sürece bir şahsiyetin ya da tanığın onuruna ve itibarına hiçbir zarar gelmesini sağlayacağım. Asla savunmasız ve masum bir kişinin davasını kişisel düşüncelerinden dolayı geri çevirmeyeceğim ya da hiçbir davayı kar sağlama veya kötülük yapma amacıyla geciktirmeyeceğim. Ve diğer tüm açılardan, bu eyalette avukatlık yapma hakkı tanıyan baro üyelerine şart koşulmuş yüksek davranış standartlarına hem kişisel hem de mesleki olarak uygunluk çerçevesinde davranacağım.

Polis Memurları Ahlak Yemini Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Polis Memurları Ahlak Yemini Her zaman bir polise yakışır bir tutumla yeteneğimin ve bilgimin el verdiği en iyi şekilde hareket edeceğime namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim. Tüm bireylerin haysiyetini koruyacağım ve haklarına saygı göstereceğim. Görevlerimi doğrulukla yerine getireceğim ve anlayış ve uzlaşmayı teşvik edeceğim. Bir polis memuru olarak yetkimi yasalarda belirtildiği şekilde kullanacağım. Üstlerimin emirlerine bağlılıkla itaat edeceğim ve görevim gereği tehlikelerle yüzleşmeye hazır olacağım. Dürüstlükle ve nezaketle hareket edeceğim ve insanların mutluluğunu gözeteceğim. Birlik duygusunu yükseltmek için çaba göstereceğim. Memur arkadaşlarıma adil ve tarafsız bir şekilde ve saygıyla yaklaşacağım. Bir polis memuru olarak hizmetim süresince her daim yemini onurlandırmak için çabalayacağım.

Hipokrat’ın Hekim Yemini (günümüzdeki kullanımı) Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Hipokrat’ın Hekim Yemini (günümüzdeki kullanımı) Tıp fakültesinden aldığım bu diplomanın bana kazandırdığı hak ve yetkileri kötüye kullanmayacağıma, hayatımı insanlık hizmetlerine adayacağıma, insan hayatına mutlak surette saygı göstereceğime ve bilgilerimi insanlık aleyhinde kullanmayacağıma, mesleğim dolayısıyla öğrendiğim sırları saklayacağıma, hocalarıma ve meslektaşlarıma saygı göstereceğime din, milliyet, cinsiyet, ırk ve parti farklarının görevimle vicdanım arasına girmesine izin vermeyeceğime, mesleğimi dürüstlük ve onurla yapacağıma, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Kütüphaneci Yemini Çıkarlarımı kütüphane kullanıcılarının, meslektaşlarımın ve işveren kurumumun zararına olacak biçimde gözetmeyeceğim. Tüm kütüphane kullanıcılarına en yüksek düzeyde hizmet sunacağım; hiçbir bireyin kütüphane kullanma hakkının köken, yaş, geçmiş ya da bakış açısı gibi nedenlerle kısıtlanamayacağını ya da engellenemeyeceğini göz önünde bulundurarak tüm materyallere ve hizmetlere eşit ve tarafsız erişim sağlayacağım. Entelektüel mülkiyet haklarına saygı duyacağım ve bilgi kullanıcılarının ilgileriyle hak sahipleri arasındaki dengenin korunmasını destekleyeceğim. Düşünce özgürlüğü ilkelerini koruyacağım ve kütüphane kaynaklarının sansürlenmesi için gösterilen her türlü çabaya karşı çıkacağım. Mesleğim süresince karşılaştığım gizli tutulması gereken bilgileri sır olarak saklayacağım ve asla ortaya çıkarmayacağım. Çalışmalarımın tüm yönleriyle mükemmelliği için çabalayacağım ve bilgi ve becerilerimi koruyup geliştireceğim. Meslektaşlarımın mesleki gelişimini destekleyeceğim. Mesleğin aday üyelerinin heveslerin kırmayacağım.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Bilgi ve Belge Yönetimi Etiği ya da “İyi Kütüphanecinin” İlkeleri/Özellikleri “Bilgiye eriştirmek” olarak tanımlanabilecek ana işlev/ilke doğrultusunda davranır. En üst düzeyde hizmet vermeyi, profesyonelce davranmayı hedefler. Bunun için kendisini sürekli yeniler ve geliştirir. Düşünce özgürlüğünden yana tutum alır ve davranır. Kullanıcıların özel yaşam gizliliği hakkına saygı duyar. Telif haklarına uygun davranır. Meslektaşlarına saygı duyar, onlarla dayanışma ve işbirliği içinde davranır. Kullanıcı ve meslektaşlarının özel ilgilerine karışmaz. Kişisel inanç ve düşüncelerini görevine karıştırmaz. Kullanıcılar arasında ayrım yapmaz. Mesleğinden haksız olarak kişisel çıkar sağlamaz. Mesleki ve toplumsal sorumluluklarını bilir ve onları yerine getirir. Mesleğin saygınlığına zarar verecek davranışlarda bulunmaz. Yönetsel ilişkilerinde haksızlık yapmaz. Mesleki etik ilkeleri bilir ve bu ilkeler doğrultusunda davranır.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü Sonuç Meslekte “etik meydan okumalar” ile karşı karşıyayız. Meslekte etik sorunların azalması, etik kişi ve eylemlerin artmasına bağlıdır. Kütüphaneci, “insan” imgesini “kütüphane” gerçeğinin içine yerleştiremediği sürece “iyi kütüphaneci” olamayacaktır. Etik, “iyi insan”; meslek etiği, “iyi meslek üyesi”; BBY Etiği, “iyi kütüphaneci” yaratır. “İyi kütüphaneci” olmadan ise “iyi kütüphane” yaratmak olanaksızdır.

Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Teşekkürler...