Anabilim Dalı Başkanı Adına Sorumlu Klinik Hekimi

Dental ünit kullanımı Cihazların kullanımında nazik davranılmalı, arıza ve hasar oluşması durumunda acil olarak hekim yardımcısına durum bildirilmelidir. Cihazın tuşları, refrektörü, ayak pedalı ile diğer kısımları aşırı ve gereksiz zorlanmamalıdır. Kullanıma başlanmadan önce ünitin tüm mekanizmalarının çalıştığından, herhangi bir hasarın bulunmadığından emin olunmalıdır. Cihazın kolları fazla zorlanmamalı, kolun ulaşamadığı bölgelerde dikkatli bir şekilde kolların bağlı bulunduğu kısım yavaşça hastaya doğru yaklaştırılmalıdır. Cihazın hiçbir ayarına müdahale edilmemelidir. Ayar değişim istekleri klinik hekim yardımcısına bildirilmelidir. Airotor ve mikromotor bağlantısının yapılması sırasında fazla sıkılmaya çalışılması yivlerin bozulmasına yol açacağı için doğru değildir. Yardım istenmelidir.

Dental ünit kullanımı Küçük yaştaki hastalar için ilave yastık istenmelidir. Sakşın kullanımında dil altına yerleştirildiğinde ağız tabanını ve dili çekerek tahriş etmemesine dikkat edilmelidir. Ünit tablası hasta üzerinde durmamalıdır. Ünit ile ilgili her türlü sorun kendi başınıza çözülmeye çalışılmamalı, klinik hekim yardımcısına danışılmalıdır. Ünit tablası üzerinde kesinlikle siman karıştırılmamalı, siman vb. bulaşmış eldiven ile ünitin tuşlarına basılmamalıdır.

Yanık alet kullanımı Isıtılmış aletin mukoza veya deri ile temasından kaçınılmalıdır. Kullanımından önce çocuğa yapılacak işlem anlatılmalı ve ani hareket etmeyeceğinden emin olunmalıdır. Aletin ucu sıcak olacağı için kullanımından sonra konacak yerde ucunun plastik bir parçaya temas etmediğinde emin olunmalıdır. Aletin doğrultusu çok değiştirilmeden tek seferde kesim işlemi yapılmalıdır. Tekrar edilen işlemlerde aletin sap kısmının da aşırı ısındığı unutulmamalıdır. Alet ısıtma işlemi sırasında aletin sadece ucu değil üst bölgelerinin de ısındığı göz önüne alınmalı, buna göre dikkatli kullanılmalıdır. Özellikle mandibular anestezi yapılan olgularda alt dudak hissiz olacağı için gutta kesiminde daha dikkatli olunmalıdır.

Frezlerin kullanımı Frezler kullanılmadan önce başlıklara tam oturup oturmadığı kontrol edilmelidir. Başlıklar çalıştırılmadan ağıza yerleştirilmeli, frez tam olarak durmadan ağızdan çıkartılmamalıdır. Frez ile çalışırken, çevre dokular iyi ekarte edilmeli, riskli durumlarda mutlaka hekim yardımcısından ekartasyon isteğinde bulunulmalı, ağız tabanı gibi frezin kolaylıkla kapıp üzerine sarabileceği dokulara yakın çalışılmamalıdır. Perforasyon riski açısından frezlerin açısına dikkat edilmeli Hastanın aletler çalışır durumdayken aniden ağzını kapatması durumunda alet ağızdan çıkarılmaya çalışılmamalı öncelikle sert doku (mine) veya ayna yüzeyi ile teması sağlanarak durdurulmalıdır. Döner başlıkların kullanımı sırasında mutlaka bir bölgeden parmak desteği alınarak çalışılmalı, bu aletin daha kontrollü kullanılmasını sağlayacaktır. Pamuk tampon spanç gibi izolasyon malzemeleri ile çalışılmamalı, bunlar çıkartıldıktan sonra işlem yapılmalıdır. Özellikle airotorun bu malzemelere dolanması için temas etmesine gerek olmadığı unutulmamalıdır. Frezin ani hareketlerine her an hazırlıklı olmalı, özellikle basınç uygulandığı anda daha da dikkatli olunmalıdır.

Formokrezol kullanımı Formokrezollü kullanım öncesi ve sonrası diğer el aletlerine bulaşabileceği için pamuk küvete konulmamalıdır. Formokrezol miktarı; hafif nemlendirilmiş olmalı, pamuk tamamen ıslatılmamalı, kaviteye yerleştirildikten sonra üzerine bir başka pamuk pelet daha konulmalıdır. Formokrezol ile kontamine olmuş aletlerin mukoza ve diğer aletlerle temasından kaçınılmalı, hemen set değiştirilmelidir. Kaviteye yerleştirilmeden önce ve uygulama sırasında hasta ağzını kapatmaması konusunda uyarılmalı, hastanın başında diş ekarte vaziyette beklenmelidir. Formokrezol yerleştirildikten sonra en ufak tükürük veya sıvı kontaminasyonu olursa hemen fomokrezollü pelet çıkartılmalı, ağız bol su ile yıkanmalı ve kuru ortamda işlem tekrarlanmalıdır. Özellikle eldivene formokrezol bulaşması durumunda ne koşulda olursa olsun hemen eldiven çöpe atılmalı, el iyice yıkanmalı sonra işlem tekrar edilmelidir. Uzun süre (1 dakikadan fazla) veya çok miktarda uygulamadan kaçınılmalıdır. Kesinlikle koklanmamalıdır. Formokrezollü pelet ağızdan çıkan diğer artıklar içine atılmadan uzak bir çöpe atılmalıdır. Ucu tam kavuşmayan veya kaçıran bir presel ile formokrezol pelet yerleştirilmemelidir. Presel başta kontrol edilmeli, gerekirse değişimi istenmelidir. Formokrezol yerleştirilirken ve çıkartılırken hastanın ağız açıklığı maksimum olmalıdır.

Kanal aleti kullanımı Alet aspirasyon riskine dikkat edilmelidir. El aleti ağız veya boğaza düşerse panik olmadan hastanın ağzı yere doğru döndürülüp yutkunmaması istenmeli, dikkatli bir şekilde presel ile alet ağız içinden alınmalıdır. Aletler kullanımdan önce kontrol edilmeli ucu eğri, yivleri açılmış aletlerin kırılmaya daha yatkın olduğu unutulmamalıdır. Aletli film alınırken mutlaka hastaya eşlik edilmeli, film alındıktan sonra hemen aletler ağızdan çıkarılmalı, bundan sonra filme bakılmalıdır. Preparasyon sırasında mutlaka plastik işaretleyici ile işaretlenmiş boyutta çalışılmalı, hızlı preparasyon yapmaya çalışılırken aletin çevre dokulara aniden batabileceği unutulmamalıdır. Riskli durumlarda (küçük yaş, ağız açıklığının az olması, uyum sorunu) aletli film alınmasında taşınabilir röntgen isteği nöbetçi klinik hekimine bildirilmelidir.

Asit kullanımı Kullanım öncesi enjektör ucunun sıkı olduğundan emin olunmalıdır. Mukoza ve deri ile temasından kaçınılmalıdır. Temas durumunda ağız veya deri yüzeyi hemen bol su ile yıkanmalıdır. Yutma durumunda hasta kusturulmaya çalışılmamalı bol su içirilmelidir. Kullanım öncesinde enjektörün ucunun tıkalı olup olmadığı çok az bir miktarının akıtılması ile kontrol edilmeli, tıkalı olduğu durumda aninden çok miktarda akabileceği için asla fazla basınç uygulanmamalıdır. Diş yüzeyinde asit bekletilirken, el aleti ile çevre dokular ekarte edilmeli, bukkal sulcusa rulo pamuk konmuş olmalıdır. Uygulama süresi sonunda diş yüzeyindeki fazla asit presel ucuna tutturulan pamuk pelet ile alındıktan sonra bol su ile suyun çıkma yönü aspiratör ucuna bakacak şekilde yıkanmalıdır. Yıkamadan sonra ağız içerisinde asit artıklarını kalmadığı kontrol edilmelidir.

Enjektördeki materyallerin kullanımı Alet uçlarının yerine oturduğundan ve sıkılığından emin olunmalıdır. Sivri uç ağıza sokulmadan önce mutlaka hastaya yapılacak işlem anlatılmalı ve ağız maksimum açıklıkta olduğunda ağız içine sokulmalıdır. Enjektör içinde hava kalmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Anestezi için mandibular (regional) ve tüber enjeksiyonunda enjeksiyon öncesi aspirasyon unutulmamalıdır. Kanama gelmesi durumunda enjeksiyon yapılmayıp enjektör değiştirilmelidir. Her türlü enjeksiyon öncesinde anamnezde kullanılan materyale karşı duyarlılık ve etkilenebilecek sistemik hastalık durumu sorgulanmalıdır. İrrigasyon enjektörleri siyah bant ile işaretli olmalı, uçları eğilmeli ve anestezi enjeksiyonunda da yapıldığı gibi kullanımdan hemen önce hazırlanıp kullanım sonrası atılmalıdır. İrrigasyon materyalleri kesinlikle anestezi materyali yanına konmamalıdır. İrrigasyon sırasında alet kanala sıkıştırılmamalı, pasif olarak yapılmalıdır. Enjeksiyon yavaş yapılmalı, herhangi bir ani olağanüstü durumda (ağrı, şişlik vb durumlar) enjeksiyon durdurulmalıdır. Üst çene premolar / süt molar bölge anestezi enjeksiyonlarında enjeksiyon yüzeysel yapılmalı, derin uygulamalarda amfizem riskine karşı dikkat olunmalıdır. Hastanın ağzının ani olarak kapaması durumunda iğne direk çıkarılmaya çalışılmamalı, çocuk rahatladıktan sonra yavaşça çıkartılmalıdır.

Senkop durumunda Hasta ağzında bulunan bütün yabancı cisimler (pamuk, kanal aleti vs.) çıkarılmalıdır. Hasta trandelenburg pozisyonuna getirilmelidir. Hekim yardımcısına mavi kod anonsu bildirilmelidir. Senkop riski oluşturacağı için karnı aç hastalara bakılmamalı, hastalar çok zorlanmamalı (özellikle içine kapanık çocuklarda) ve anamnezinde senkop hikayesi sorgulanmalıdır.