BÜYÜYEN İŞSİZLİK, ARTAN KAYIT DIŞILIK, HAKSIZ REKABET TÜRK TEKSTİL VE KONFEKSİYON SANAYİİNDE ACİL ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 2. ADANA ULUSLAR ARASI EKONOMİK İŞBİRLİĞİ FORUMU Atilla BAĞÇUVAN ŞUBAT 2006

TÜRK TEKSTİL VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDE KAN KAYBI DEVAM ETMEKTEDİR KAN KAYBI DEVAM ETMEKTEDİR Bugün tekstilde makineler, fabrikalar yok pahasına elden çıkarılmaktadır. Firmalar çaresizlik içerisinde üretim tesislerini devretmekte veya bir çoğu da kapanma aşamasında hızla işçi çıkarmaktadırlar. Çekilen sıkıntılar, 2004 yılında -% 4,8 düşen tekstil üretiminin 2005’de -% 13,2 kayıpta olmasından da açıkça belli olmaktadır. İhracatımızın lokomotifi ve tekstil sektörünün en önemli müşterisi giyim sanayinde üretimdeki -% 10,4 oranındaki düşüş de endişeleri pekiştirmektedir.

Türkiye’nin lokomotif sektörü tekstilde üretim ve istihdamdaki kan kaybı sosyal huzuru tehdit edecek boyutlara gitmektedir. Ülkenin toplam ihracatı 2005’de % artarken ihracatımızın % 28’ini gerçekleştiren Tekstil ve hazır giyim sektörünün, dış satışlarını ancak %5,3 oranında artırması gerek cari açık, gerek istihdam açısından son derece endişe vericidir.  Ülkenin toplam ihracatı 2005’de % artarken ihracatımızın % 28’ini gerçekleştiren Tekstil ve hazır giyim sektörünün, dış satışlarını ancak %5,3 oranında artırması gerek cari açık, gerek istihdam açısından son derece endişe vericidir.  Özellikle, tarımdaki daralma ve 2005’de 1,5 milyondan fazla insanın tarımda işsiz kalması nedeniyle sektörden boşalmaya devam edecek vasıfsız işgücüne önemli bir istihdam kapısı oluşturan tekstil sektörü hayati öneme sahiptir.  Kentlerde kayıtlı genç işsizliğinin % 23’leri aştığı ve sosyal patlama sinyallerinin giderek arttığı bir ortamda Türkiye’de toplam imalat sanayi istihdamının yaklaşık % 21’ini yaratan sektördeki üretim kaybının yaratacağı ekonomik ve sosyal tahribat ortadadır.

Bugün 2,5 milyon kişiyi istihdam eden, o 18,2 (?)milyar dolar ihracat yapan, o 10 milyar dolara yakın içpazar büyüklüğüne sahip olan muazzam bir sanayi yanlış politikaların ve söylemlerin kurbanıdır. Sektörümüz yeni yatırımlar ve yeni üretim kapasitelerinin yaratılmasına odaklı, haksız rekabeti önleyecek, resmi işsizlik sorunun yanı sıra kayıt dışı ekonomi ile de mücadeleyi sağlayacak acil uygulamalar beklemektedir

1990’LARIN ORTALARINDA AB KOMİSYONU, AB FİRMALARININ DİĞER GÜÇLÜ SEKTÖRLERDE PAZAR KAZANMAK ADINA TEKSTİLİ FEDA EDEBİLECEĞİ YÖNÜNDEKİ SÖYLEME RAĞMEN AVRUPA SEKTÖRÜN KAYMAĞINI YEMEYE DEVAM ETMEKTEDİR. AVRUPA’NIN TEKSTİLE İKAME EDECEĞİ BİRÇOK SEKTÖRÜ VARKEN TÜRKİYE’NİN HENÜZ BÖYLE BİR ŞANSI OLUŞMAMIŞTIR. SEKTÖRÜN VASIFSIZ İŞÇİ İSTİHDAM ETMEDE GÖREVİ SON DERECE ÖNEMLİDİR. BU KONUYU SİYASİLERE HER FIRSATTA HATIRLATMA GEREĞİ DUYULMAKTADIR. MEDYADA OTOMOTİVİN İHRACATTA TEKSTİL-KONFEKSİYON’U GEÇECEĞİ GİBİ SÖYLEMLERE KARŞIN, BU SEKTÖRÜN İSTİHDAM AMBARI OLAMAYACAĞINI BAZI ÇEVRELERE ANLATMA GEREĞİ VARDIR.

  GERÇEK ÜRETİCİNİN DESTEKLENMESİ oKDV oranları düşürülmelidir. oİmalatçı/ihracatçıya rekabetçi enerji maliyetleri sağlanmalıdır. o İstihdam vergilerinde OECD ülkeleri ortalamasına kademeli yaklaştırma acilen başlatılmalıdır.   DAHİLDE İŞLEME REJİMİNDE YERLİ ÜRETİCİLER GÖZETİLMELİDİR.  HAKSIZ İTHALATIN GÜMRÜKLERDE ÖNLENMESİ İÇİN DENETLEME ACİLEN DEVREYE GİRMELİDİR. oReferans fiyat sisteminin eksiksiz uygulanması ve denetimlerin daha sıkılaştırılarak yapılması sağlanmalıdır. oTrafik sapmalı ithalata karşı denetim ve cezalar arttırılmalıdır. oGümrüklerdeki yolsuzluklar önlenmelidir ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ

.  Rekabet içinde olduğumuz ülkelerdeki elektrik fiyatları 1-3 cent/kws, AB ortalaması 4-5 cent/kws iken ülkemizde 8-9 cent/kws olması sektörün önündeki en büyük engellerden biridir. Kaynak : IEA energy prices and taxes Emek yoğun ve ihracat ağırlıklı sanayi sektörü elektrik fiyatları için belirlenecek tavan bir döviz fiyatı (5 cent/kwh) Enerji Bakanlığı tarafından sağlanmalıdır..

Ayrıca, Hassas sektörlerde faaliyet gösteren imalatçı firmalar için Asgari 30 kişi çalıştırmak koşuluyla Sanayi elektrik girdisi AB ortalamasına (5 cent/kws) çekilmeli, Enerji giderleri (elektrik, fuel oil, doğal gaz vb), geçmiş yıllarda olduğu gibi, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında Vergi Resim ve Harç İstisnasından yararlanmalıdır.  AB ortalamasının üzerindeki enerji ödemelerinde mahsup sistemi getirilmeli, çok yüksek olan enerji birim fiyatlarının % 50 sinin ödenecek SSK, muhtasar, Kurumlar vergisi, vb vergilerine mahsup edilmelidir. Çok yüksek olan enerji maliyetlerini rekabet edebilir seviyeye çekmek için Tekstilde üretim ve katma değeri yüksek ihracat teşvik edilmelidir.

OECD ülkeleri arasında % 43 ile en yüksek oran olan toplam istihdam vergilerimizin AB ülke oranlarına acilen yaklaştırılması gerekmektedir.  İstihdam üzerindeki vergilerde, 5 yıl süre ile sınırlı kalmak kaydı ile, indirim yapılması ve AB ülkeleri arasında en yüksek seviyede olan istihdam vergi oranlarımızın, düşük seviyede olan AB ülke oranlarına yaklaştırılması; SSK Primi, Gelir Vergisi ve Stopaj Vergilerinde bu indirim oranının 2006 yılı sonunda % 20 ve takip eden diğer yıllar için ise % 10 olarak belirlenmesi gerekmektedir. Kaynak : OECD

DAHİLDE İŞLEME REJİMİNDE YERLİ ÜRETİCİLERİN GÖZETİLMESİ DiR belgeleri AB normlarında verilmelidir. Tüm sektörler toplamında DiR belge sayısı 1999 yılından bu yana sürekli artış eğiliminde olmuştur. Kaynak: DTM

 Yıllık DİR belge sayısı dağılım yüzdeleri Ocak- Ağustos itibariyle 2005’de %40 ile en fazla dokuma ve giyim sektöründe gerçekleşmiştir.

 DİR KAPSAMINDA HİÇBİR VERGİ ÖDENMEDEN (KDV, GÜMRÜK VERGİSİ VE BENZERİ) İTHAL EDİLEN TEKSTİL HAMMADDELERİ (İPLİK, KUMAŞ VE BENZERİ) YURT İÇİNDE KDV PAZARLIĞI YAPILARAK, KAYITDIŞI OLARAK SATILABİLMEKTE VE HAKSIZ REKABET YARATMAKTADIR, BU NEDENLE İVEDİLİKLE ; AB ÜLKELERİNDE OLDUĞU GİBİ SADECE İÇ PİYASADA YETERSİZLİĞİ KANITLANAN MALLAR İÇİN DİR KAPSAMINDA İTHALAT İZNİ VERİLMESİ, TÜRKİYE’DE YETERLİ MİKTARDA ÜRETİMİ OLAN STANDART MALLAR İÇİN İTHAL İZNİ VERİLMEMESİ,, AB ÜLKELERİNDE OLDUĞU GİBİ SADECE İÇ PİYASADA YETERSİZLİĞİ KANITLANAN MALLAR İÇİN DİR KAPSAMINDA İTHALAT İZNİ VERİLMESİ, TÜRKİYE’DE YETERLİ MİKTARDA ÜRETİMİ OLAN STANDART MALLAR İÇİN İTHAL İZNİ VERİLMEMESİ,, DİR BELGE TAAHHÜT KAPATIMLARINDA BAZ ALINAN ÜRETİM KAPASİTE RAPORLARINDAKİ ÜRETİM FİRE ORANLARININ, AB'DE OLDUĞU GİBİ DTM TARAFINDAN SEKTÖR VE KATEGORİ BAZINDA BELLİ BİR STANDARDA GÖRE BELİRLENMESİ, DİR BELGE TAAHHÜT KAPATIMLARINDA BAZ ALINAN ÜRETİM KAPASİTE RAPORLARINDAKİ ÜRETİM FİRE ORANLARININ, AB'DE OLDUĞU GİBİ DTM TARAFINDAN SEKTÖR VE KATEGORİ BAZINDA BELLİ BİR STANDARDA GÖRE BELİRLENMESİ, DİR BELGE İTHALAT İZİNLERİ VE TAAHHÜT KAPATIMLARI BU STANDART FİRE ORANLARINA GÖRE SADECE DTM TARAFINDAN YAPILMALI, AYRICA, DİR BELGESİ MÜRACAATINDA VE BELGE KAPATILIRKEN İMALATÇI ŞİRKETLERDEN GEÇMİŞ 12 AY İTİBARİYLE SSK BORDROLARI VE ELEKTRİK FATURALARININ ÖDENDİĞİNE DAİR RESMİ BELGELERİN İSTENMESİ, DİR BELGE İTHALAT İZİNLERİ VE TAAHHÜT KAPATIMLARI BU STANDART FİRE ORANLARINA GÖRE SADECE DTM TARAFINDAN YAPILMALI, AYRICA, DİR BELGESİ MÜRACAATINDA VE BELGE KAPATILIRKEN İMALATÇI ŞİRKETLERDEN GEÇMİŞ 12 AY İTİBARİYLE SSK BORDROLARI VE ELEKTRİK FATURALARININ ÖDENDİĞİNE DAİR RESMİ BELGELERİN İSTENMESİ, Bu belgeler ile giren ithal tekstil ürünleri sektörde yapılacak yatırımları engellemekte, sanayimizin geleceğini ipotek altına almaktadır.

♦ Referans fiyat sisteminin eksiksiz uygulanması ve denetimlerin daha sıkılaştırılarak yapılması sağlanmalıdır. ♦ Trafik sapmalı ithalata karşı denetim ve cezalar arttırılmalıdır. ♦ Gümrüklerdeki yolsuzluklar önlenmelidir HAKSIZ İTHALATIN GÜMRÜKLERDE ÖNLENMESİ İÇİN DENETLEMENİN ACİLEN DEVREYE GİRMESİ

Kaynak: DTM-İTKİB Uzakdoğu ülkeleri ve Çin’den yapılan Tekstil ve Konfeksiyon ithalat artışı vahim ve yıkıcı boyutlara ulaşmıştır. TÜRKİYE’nin ÇİN’DEN TEKSTİL ve KONFEKSİYON İTHALATI GELİŞİMİ Bunun yanı sıra haksız ithalata karşı alınan önlemlerin trafik sapması, yanlış beyanlar ve Gümrüklerdeki denetim noksanıkları nedeniyle delinmesi inanılmaz tahribat yaratmaktadır.

2001 yılında 688 milyon m² olan mensucat ithalatı, 2004 yılı sonunda 1,292 milyon m2’ ye, 2005 yılında ise 1,5 milyar m² gibi ürkütücü boyutlara ulaşmıştır. AB’nin en büyük entegre üretim kapasitesi ülkemizde olmasına rağmen Uzakdoğu’nun haksız rekabetine teslim edilmesine göz yumulmaktadır. Kaynak: DİE

Gümrüklerimizde uygulanmakta olan referans fiyat sisteminin eksiksiz uygulanması eksiksiz uygulanması ve denetimlerin daha sıkılaştırılarak yapılması sağlanmalıdır

Ticaret Politikası Önlemlerine (dampinge karşı vergi, gözetim, kota, vb.) tabi eşya AB ülkelerinden ATR belgesi ile serbest dolaşıma sokulan ve üçüncü ülkelerden yanlış menşe beyanı ile trafik sapması yapılarak Türkiye’ye yoğun girişi yapılan Uzakdoğu menşeli tekstil ve konfeksiyon ürünleri ithalatında denetim ve izlenebilirlik sağlanamamaktadır. Hem vergi kaybı hem de Ticaret Politikası Önlemlerinin delinmesi söz konusu olduğundan, AB ülkelerinden ATR eşliğinde gelen Ticaret Politikası Önlemlerine tabi tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalinde ATR belgesi ekinde üretici beyanı istenmelidir, yanlış beyanlara karşı daha sıkı denetim ve ağır cezalar uygulanmalıdır. Trafik sapmalı ve yanlış beyanlı ithalat denetimi gümrüklerimizde daha fazla sıkılaştırılarak, cezalar arttırılmalıdır.

 Gümrüklerimizin sahte menşeler konusunda acilen uyarılması gerekmektedir.  Yanlış beyanlı ithalatların önlenebilmesi ve denetlenmesi için DTM İthalat Genel Müdürlüğü ve Gümrükler Genel Müdürlüğü ile birlikte gerekli yönetmelikleri bu doğrultuda yürürlüğe koymalıdır.

. Gayrisafi Milli Hasıla’nın % 11 ‘ini İmalat Sanayi’nin % 21 ‘ini İstihdamın % 20 ‘sini İhracatın % 30% ‘unu gerçekleştiren ; TEKSTİL SEKTÖRÜNÜNTÜRKİYE’DE TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE’DE YERİNİ ALACAK ALTERNATİF BİR SEKTÖR HENÜZ BİR SEKTÖR HENÜZ OLUŞMADIĞINDAN, TEKSTİL SEKTÖRÜNÜ GÖZDEN ÇIKARACAK LÜKSÜMÜZ YOKTUR.