Boyun cerrahi anatomisi EĞİTİM VE İDARİ SORUMLU:DOÇ.DR.ÖZGÜR YİĞİT DR.FULYA SAVRAN UZM.DR.SUAT BİLİCİ

Sunumun içerigI Anatomik sınırları Boyun fasyaları Boyun osteolojisi Boyun boşlukları Boyun üçgenleri Boyun kasları Boyun damarları,sinirleri ve lenf yapıları

SINIRLARI ÜST:mandibula alt kenarı,temporal kemik zygomatik prosesi,eksternal occipital protuberens. ALTTA:manubrium sterni,klavikula,acromi oklavikuler eklem,7.servikal vertebra spinoz procesi

DIŞARDAN GÖZLENEBİLEN YAPILAR

BOYNUN FASYA BÖLMELERİ Yüzeyel servikal fasya Derin servikal fasya Yüzeyel tabaka Orta tabaka-visseral fasya Derin tabaka-prevertebral fasya

BOYNUN FASYA BÖLMELERİ YÜZEYEL SERVİKAL FASYA 1.SARDIĞI YAPILAR A.PLATİSMA B.YÜZÜN MİMİK KASLARI 2.SINIRLARI A.SUPERİOR: zigoma B.İNFERİOR: klavikula

Yüzeyel Katman (investing) DERİN SERVİKAL FASYA Yüzeyel Katman (investing) SKM, trapezius Orta Katman (visseral) Tiroid Trakea Ösefagus Derin Katman (alar+prevertebral fasya) Vertebral kaslar Frenik sinir

YÜZEYEL TABAKA-SARAN FASYA Sardığı yapılar -trapezius,scm,strep kaslar -submandibuler ve parotid bezler -çiğneme kasları:masseter,pterygoidler,temporalis Servikal fasyanın multipl tabakalar halinde boyun yapılarını sarar ve potansiyel baş-boyun boşlukları oluşturur. Bu fasyal planlar enfeksiyonların yayılımı açısından önemli anatomik sınırlar olarak göze çarpmaktadır. Süperfisyal : Dermisin hemen altında, subkutan dokudan ayırt edilmesi zor.M. Platysma’yı sarar.Baş boyunda derin bölümleri yüz-saçlı deri volenter kaslarını sarar. Derin fasya yüzeyel tabaka 2’ler kuralı. Boyunu çaprazlayan 2 kası sarar: Trapez – SKM Hyoid üstü 2 kas: masseter-digastrik anterior karnı 2 tükrük bezi : submandibuler – parotis 2 bez arasında medial ve lateral parça birleşerek lig. Stylomandibulareyi oluşturur. 2 fasiyal kompartman: parotis ve mastikatör

Orta tabaka-visseral fasya Sardığı yapılar 1.farinks,larinks,trakea,özefagus 2.tiroid ve paratiroid bezler 3.buksinatör kas ve farinks konstriktör kasları 4.boyun strep kasları Sınırları Derin fasya orta tabaka 2 kısıma ayrılır: musküler(infrahyoid strep kaslar) ve visseral (trakea-larenks-farenks-özefagus-tiroid gland) Bukkofarengeal fasya: posteriorsuperioru posterior farenkste retrofarengeal boşluk anterior duvarı

Derin tabaka-prevertebral ve alar fasya Sardığı yapılar 1.paraspinöz kaslar 2.servikal vertebra Sınırları 1.superior:kafa tabanı 2.inferior:göğüs Derin fasya derin tabaka Prevertebral ve Alar fasyadan oluşur. Alar fasya t2 vertebra seviyesine kadar uzanır. Tehlikeli boşluk anterior duvarını oluşturur ve posterior mediastene kadar uzanır. Prevertebral ise kafa tabanından cocyx e kadar uzanır. Servikal pleksusun primer dallarının ganglionları,frenik sinir,brakiyal pleksus ve subklaviyan arter prevertebral fasyanın arkasında kaldığından boyun diseksiyonu sırasında bu fasya üstündeki düzlemde çalışmak ile bu yapılara zarar vermek engellenir.

KAROTİS KILIF FASYASI SARDIĞI YAPILAR A.a.karotis kommunis B.internal juguler ven C.nervus vagus

BOYUN OSTEOLOJİSİ ÜST:mandibula,kafa tabanı ARKA:1-7 boyun omurları(atlantoaksiyal eklem,atlantooksipital eklemler)

Önde hyoid kemik ve larengeal ve trakeal kartilajlar tarafından desteklenir.

Boyun boşlukları Hiyoid kemik ile ilişkisine göre Tüm boyunu içeren Suprahiyoid Infrahiyoid 1-TÜM BOYUNDA YER ALAN BOŞLUKLAR SÜPERFİSİYEL BOŞLUK RETROFARİNGEAL BOŞLUK TEHLİKELİ BOŞLUK PREVERTEBRAL BOŞLUK VİSSERAL VASKÜLER BOŞLUK

SÜPERFİSYEL VE Retrofaringeal boşluk Derin boyun boşlukları hyoide göre 3’e ayrılır: 11 tane boşluk .

Tehlikeli boşluk ve prevertebral boşluk

Visseral vasküler boşluk

2-SUPRAHYOİD BOŞLUKLAR SUBMANDİBULER BOŞLUK PARAFARENGEAL BOŞLUK PERİTONSİLLER BOŞLUK MASTİKATÖR BOŞLUK TEMPORAL BOŞLUK PAROTİD BOŞLUK

3.İnfrahyoid boşluklar Parafaringeal boşluk Konnektif doku içerir.

Boyun üçgenleri Anterior üçgen Posterior üçgen

ANTERİOR ÜÇGEN Submental Submandibuler Muskuler karotid

Submental üçgen Yağ Küçük kan damarları Lenf nodları

Submandibuler üçgen Hipoglossal sinir Fasiyal arter Fasiyal ven Submandibuler gland

Marjinal mandibuler sinir Marjinal mandibular sinir fasiyal ven arterin yüzeyel kısmında seyreder ve boyun diseksiyonu sırasında marjinal mandibuler sinir arayıp bularak korumak zaman kaybettiricidir. Bu sebeple ki fasiyal venin submandibuler gland inferiorunda ligasyon sonrası yukarı devrilmesi sinirin korunmasını sağlayıcı bir manevra olarak önemlidir

Muskuler üçgen İnfrahyoid strap kaslar Larynx,pharynx,trak ea Tiroid bez kompleksi

Karotid üçgen a.carotis IX,X,XI,XII.kafa çifleri ansa servikalis

POSTERİOR ÜÇGEN Posterior üçgen,omohyoid kasının inferior parçası ile iki üçgene ayrılır Occipital üçgen -yağ, lenf nodları -spinal aksesuar sinir -aurikularis magnus -oksipitalis minör -transvers servikal sinir - VJE Supraclavicular üçgen: brachial plexus (bp) (frenik sinir) subclavian arter (sca) subclavian ven (sv)

kaslar SKM Platisma Suprahyoid kaslar İnfrahyoid kaslar Prevertebral kaslar Anterior ve lateral vertebral kaslar

Platisma Cerrahi önemi Deri fleplerine kan akımını sağlar Kas lifleri SKM kasına dik olarak seyreder Boyun diseksiyonunda cilt flebi bu kas ile beraber kaldırılır.

Sternokleidomastoid Kas(SKM) SKM kasının posterior kenarının orta kısmına ERB noktası denir.Bu noktadan çıkarak kasın arkasından uzanan 5 sinir vardır. 1- küçük oksipital sinir 2- aurikularis magnus 3- transvers servikal sinir 4- spinal aksesuar sinir 5- supraklavikular sinir

SUPRAHİYOİD KASLAR

Posterior karıncık altındaki önemli yapılar Digastrik kas Posterior karıncık altındaki önemli yapılar EKA ve İKA Hypoglossal sinir IJV Anterior karıncık stylohyoid kas

mylohyoid kas geniohiyoid kas

İNFRAHYOİD KASLAR (STREP KASLAR) M.Sternohyoideus M.Sternothyroideus M.Thyrohyoideus M.Omohyoideus

Omohyoid kas Inferior karıncık altındaki yapılar Brakial pleksus Frenik sinir Transverse servikal arter Superior karıncık altındaki yapı IJV

LATERAL VERTEBRAL KASLAR Posterior skalen kas Orta skalen kas Anterior skalen kas Skalen kasların fasyasını derin servikal fasyanın derin tabakası oluşturur ve altında brakial pleksus, frenik sinir bulunur. Bu sebeple bu fasya üstünde çalışılırsa hasar görmeleri engellenmiş olur.

ANTERİOR VERTEBRAL KASLAR Longus koli Longus kapitis Rektus kapitis anterior Rektus kapitis lateral NOT; prevertebral fasya longus kasını örter ve onları farenks ve özofasgusdan ayırır.

Boynun damarları A. Carotis communis ; incisura thyroidea hizasında bifucartio A. Carotis interna kafa tabanına kadar dal vermeden devam eder. M. Digastricus önemli bir cerrahi rehber

a. carotis interna a. carotis externa sinus caroticus glomus caroticus C4 düzeyinde a. carotis interna a. carotis externa sinus caroticus glomus caroticus

Boynun venleri

V.jugularis interna

N. vagus

N. accessorius

Plexus cervicalis C1-4 ventral ramusları

Ansa cervicalis Radix superior ansa cervicalis (C1) Radix inferior ansa cervicalis (C2-3)

2001 American Head and Neck Society-lenf nodu grupları I.Bölge:  IA; Submental IB; Submandibular II.Bölge [üst juguler]: V. Jugularis İnterna 1/3 üst bölümü ve XI. Sinir etrafı

III.Bölge [orta juguler]: V. Jugularis İnterna 1/3 orta kısmı etrafı IV.Bölge [alt juguler]: V. Jugularis İnterna 1/3 alt kısmı

V. Bölge [arka üçgen]: XI V.Bölge [arka üçgen]: XI. Sinir alt yarımı ile transvers servikal arter ve supraklavikuler lenf nodları VI.Bölge [ ön kompartman]: Boyun orta çizgisi etrafında

Lenf sistemi Yüzeyel Servikal Nodlar Submental Nodlar Eksternal Juguler Nodlar Anterior Juguler Nodlar

Derin Servikal Nodlar Internal Jugular Nodlar Jugulo-digastrik Nod Jugulo-omohyoid Nod

KAYNAKLAR --Otorinolaringoloji, Baş Ve Boyun Cerrahisi, John Jacob Ballenger, James B. Snow,2000 --Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Ve Baş – Boyun Cerrahisi; Can Koç,2004 --Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Ve Baş – Boyun Cerrahisi; Onur Çelik,2002 Netter : Interactive Atlas of Clinical Anatomy Clinicaly oriented anatomy Keith L. Moore, Arthur F. Dalley, Anne M. R. Agur, A. M. R. Agur Uludağ kbb ders notları

TEŞEKKÜRLER