MESLEK ÖRGÜTLERİNİN TAM SÜREYE BAKIŞI Prof.Dr. Esin ŞENOL ATO-YÖNETİM KURULU Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD
BİLİM VE SANAT TAKDİR EDİLMEDİĞİ YERDEN GÖÇER İbni Sina
GÜNDEMDEKİ TAM SÜRE Performans sistemine dayanan bir ücretlendirme Performans ölçütleri ? (Eğitim,araştırma,koruyucu sağlık hizmetleri) İstihdam ;Liyakat,nesnellik,çalışma koşulları Şeffaflık,denetim,geri bildirim(müşteri memnuniyeti,karlılık) ÖZEL-KAMU REKABETİ
GÜNDEMDEKİ TAM SÜRE İNSAN GÜCÜ,PARA, ALT YAPI,ENTELLEKTÜEL BİRİKİM HEKİM; İş ve ücret güvencesi SÜRDÜLEBİLİRLİK NİTELİK, NİCELİK EĞİTİM,ARAŞTIRMA,KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ ARTAN TEDAVİ MALİYETİ ;2000: 7 katrilyon→2006: 40 katrilyon
SAĞLIK-TÜM KAMUSAL HİZMETLERDEN FARKLI Eğitim,Alt Yapı, Sosyal Koruma Asimetrik informasyon: Hizmeti sunan- Hizmeti alan Dışsallık;büyüme ve verimliliği doğrudan etkileri kalite ve sunum düzeyi; yaşam süresini uzatır,koruyucu hizmetler; negatif dışsallığı azaltır ULAŞILABİLİR,SÜRDÜRÜLEBİLİR
SAĞLIK HİZMETİ NEDEN KAMUSAL OLMALIDIR? Kapsam; gelir dağılımı eşitsizliği,işsizliki kalabalık nüfus Sürdülebilirlik Piyasa başarısızlıkları;eksik rekabet,asimetrik informasyon,dışsallık,koruyucu sağlık hizmetleri
SON 5 YILDA UYGULANAN SAĞLIK POLİTİKALARI hekim→ kamu Üniversiteler; %60-80 tam zamanlı EN ÇOK YASA, MEVZUAT VE YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİ MALİ YÜK- HİZMETİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ Toplam sağlık harcaması; ;%40 ARTMIŞ: BÜTÇE DIŞI KAYNAK (%40-%22)
İstikrar programı döneminde Sağlık Harcamaları başta eğitim harcamaları olmak üzere diğer harcamaların aksine azalmamış reel olarak döneminde artmıştır (GSYİH’ya Oranları). KAMU SAĞLIK HARCAMALARININ GELİŞİMİ Kaynak: Yılmaz (2007)
Kamu Sağlık Harcamaları: Kurumsal Harcama Bazlı
SAĞLIKTA GÜNCEL DURUM- BELİRSİZLİKLER TEMEL SAĞLIK POLİTİKALARI NELER? PLAN, BÜTÇE MERKEZİ OTORİTE;İSTİHDAM, HİZMET SUNUMU, DENETİM (Hizmeti yöneten,alan,veren ) Uzlaşı,nesnellik,toplam kalite yönetimi ilkeleri
SAĞLIKTA GÜNCEL DURUM 2006 SB BAKANLIĞA BAĞLI DÖNER SERMAYELERİN TOPLAM 2.5 MİLYAR YTL ALACAĞINI SİLDİ 5 MİLYON YEŞİL KARTI İPTAL ETTİ DÖNER SERMAYE ALACAKLARI; %40 ARTTI KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ PAYI; %1.2
KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ: HALK SAĞLIĞI
SAĞLIKTA GÜNCEL DURUM TR SAĞLIK HARCAMALARI SIÇRAMA DÜZEYİNDE ARTTI SAĞLIK HİZMETLERİNİN SUNUM DÜZEYİ,KALİTESİ,YAŞAM SÜRESİ,İNSANI GELİŞMİŞLİK İNDEKSİ Mİ İYİLEŞTİ NÜFUS MU YAŞLANDI? TR :>65 YAŞ:%5.8, Yunanistan %20
SAĞLIKTA GÜNCEL DURUM- BELİRSİZLİKLER GENEL BÜTÇENİN PAYI AZALDI(1990:%30,2005 %15) SAĞLIK HİZMETİ SUNAN KURUMLARIN MALİ YAPILARI HIZLA BOZULDU OECD; TR. KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİNDE EN GERİ ÜLKE İNSANI GELİŞMİŞLİK İNDEKSİ -2006;92.SIRADA (Romanya 60, Lübnan 72) Bebek ölüm hızı 28/1000 ( Romanya 17/1000) İthal ilaç; tüketilen milyon kutu/yıl: 1999: 704→2006: 1272, milyon $ : %601 arttı
KURUM SAĞLIK HARCAMALARI Bütçe SSK Yeşil kart Emekli Sandığı
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROJESİ- NASIL BİR SAĞLIK MODELİ Dünya Bankası: Tek Çatı, GSS,Hastaneler de işletme modeli,Sözleşmeli istihdam TOPLUMSAL GEREKSİNİM, ÖNCELİKLER, BÖLGESEL FARKLILIKLAR,ÖZELLİKLER TR: Çalışanların %60’ı kayıt dışı, %33 sağlık güvencesiz Bulaşıcı hastalıklar; sıtma,Tbc
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROJESİ- NASIL BİR SAĞLIK MODELİ GSS:Sigorta finansmanlı gelişmiş kapitalist ülke modeli (Nüfus ve işsizlik az,kayıt dışı sektör dar, düzenli iş olanağı) Md.27;Sağlık kişisel bir sorumluluk oluyor KHBK: İşletme modelli hastane,genel bütçe katkısı azalıyor,istihdam edilecek hekim sayısı belirleniyor
GÜNDEMDEKİ TAM SÜRE KAMU /ÖZEL HASTANE: Çalışma koşulları,rekabet Sevk zinciri? Üniversite hastanelerinin yeri? Liyakat, eğitim-araştırma, sürdülebilirlik Muayenehaneler: sağlıktaki tüm para,tüm iş gücü kontrol altına alınmak istiyor
NELER YAPILMALI? BİREY, STK,DERNEKLER HER HEKİM SAĞLIK POLİTİKALARINDAN HABERDAR OLMALI: FİKİR SAHİBİ OLMAK YETMEZ ODA-BİREY-DERNEK İŞBİRLİĞİ,PAYLAŞIM ÖZLENEN SAĞLIK SİSTEMİ NET VERİLERLE VE UZLAŞI İLE HAZIRLANMALI,BASILMALI,TANITILMALI