Uzaktan Eğitimin Dünyadaki Tarihsel Gelişimi Hazırlayan Mesut Kara-120535029

Uzaktan Eğitim Nedir? Eğitmen ve öğrencinin aynı mekanda olma zorunluluğunu ortadan kaldıran öğrencinin kendi öğrenme sorumluluğunu kazandıran bir eğitim sistemidir.

Giriş… Uzaktan eğitim, dünyanın çoğu ülkesinin eğitim sistemlerinde fazlaca kullanılmıştır. Uzaktan eğitim, çok eski bir geçmişe sahip olup, eski çağlarda başladığı söylenmektedir. Uzaktan eğitim tarihinin başlangıcı 1700’lerin başlarında yapılan mektupla eğitime dayanır. Fakat teknoloji kullanılarak yapılan uzaktan eğitimin başlangıcı 1900’lerin ilk başlarında görsel işitsel araçların okullara girişine dayanır. Gelişen teknoloji ile birlikte uzaktan eğitimin uygulanış biçimleri de değişmiştir.

Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi dört farklı evreye ayrılabilir Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi dört farklı evreye ayrılabilir. Bu evreler şunlardır:   Mektupla öğretimin fazlaca uygulandığı dönem Tek yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi Çift yönlü radyo ve televizyon uygulamaları dönemi Uydular ve gelecek teknolojiler dönemi Yukarıdaki evreler arasında kesin bir çizgi yoktur. Bu evreler birbirleri ile iç içe geçmiş durumdadır.

1-Mektupla Öğretim Dönemi Uzaktan eğitimin en eski dönemi yazılı basın ile yapıldığı dönemdir. Bu dönemde öğretmen ve öğrenci arasında karşılıklı konuşma ve aynı ortamda bulunma yoktur. Uzaktan eğitim içinde öğretim araçları posta ile gönderilmektedir.

Mektupla Öğretim Dönemi Bu çalışmalar aşağıdaki gibi meydana gelmektedir. Öğretmenler hazırladıkları öğretim araçlarını postaya verip öğrencilerine verirler. Öğrenciler posta ile gelenleri kendileri çalışarak, sınav sorularını cevaplayarak öğretmenlerine posta ile geri gönderirler. Öğrenciler sınav sonuçlarını ve notlarını posta ile öğrenmektedirler.

Mektupla Öğretim Dönemi İlk yazışmalı uzaktan eğitim, insanları eğitmek için verilen gazete ilanları ile basılmıştır. Uzaktan eğitim çalışmaları aşağıdaki gibi sıralayacak olursak: 1840 yılında, İngiltere’de, bir stenograf olan Pitman, mektupla steno öğretmeye başlamıştır.  1856 yılında uzaktan eğitimde dil öğretimi Charles Toussaint ve Gustav Langenscheidt tarafından Almanya-Berlin’de gerçekleştirilmiştir.

Mektupla Öğretim Dönemi Amerika’da bulunan Chautuaqua Liberal Sanat Okulu 1883-1891 yılları arasında yaz okulundaki akademik çalışmalar için yazışmalı uzaktan eğitim faaliyetlerini resmi olarak gerçekleştirmiştir. İsveç’te 1890 yılında Hans Hermod isimli eğitimci Malmö’de ufak bir özel uzaktan eğitim okulu açmıştır.

Mektupla Öğretim Dönemi Gllatter ve Wedell(1971), İngiltere’deki Yazışmalı Uzaktan Eğitim Üniversitesi, Wolsey Hall, Chambers ve Skerry gibi okulların eğitim-öğretim faaliyetlerini öğrencilerine yazışmalı uzaktan eğitim ile ulaştırdıklarını belirtmişlerdir. 1906-1910 yılları arasında Amerika,Wisconsin eyaletindeki yedi ayrı üniversitede yazışmalı uzaktan eğitim programları kurulmuştur.

Mektupla Öğretim Dönemi Fransa, Paris’te 1907 yılında Ecole Üniversitesi yazışmalı uzaktan eğitim kurumunu kurmuştur. 1914 yılında Norveç’te ilk yazışmalı uzaktan eğitim kurumu kurulmuştur. Hollanda’da ise 1947 yılında yazışmalı uzaktan eğitim merkezi kurulmuştur.

Mektupla Öğretim Dönemi 1940-1980 yılları arasında Kanada, Çin, Moğolistan ve Japonya gibi birçok ülke uzaktan eğitim sistemlerini tüm eğitim seviyelerinde kurmaya başlamışlardır. Zambiya hükümeti 1964 yılında ortaöğretimde uzaktan eğitim sistemini kurmuş ve Nijerya uzaktan eğitime başlamıştır. Hindistan 1989 yılında Açık Üniversitesi’ni kurmuş ve eğitim hizmetlerini ülkenin her yerine iletmiştir.

Mektupla Öğretim Dönemi Sonuç olarak yazışmalı uzaktan eğitim kurumları pahalı olan eğitim hizmetinin maliyetini düşürmektedir. Bu nedenle yazışmalı uzaktan eğitim dünyanın hemen hemen her bölgesinde uygulanmıştır.

2-Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi İletişim teknolojilerindeki yeni buluşlar 1950’li yıllarda meydana gelmiştir. Bu gelişmeler uzaktan eğitim sistemini etkilemiştir. Uzaktan eğitimciler basılı materyallerin yanında radyo ve televizyon gibi teknolojik araçları kendi derslerinde kullanmayı düşünmüşler. Bu dönemde yazılı uzaktan eğitim adı tamamen değişerek uzaktan eğitim adına çevrilmiştir.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Amerikan Senatosu 13 Ağustos 1912 yılında eyaletler arasında kabul edilen Radyo Faaliyetleri kanunu kabul etmiştir. Bu kanunla birçok radyo istasyonu ve okullar lisans alarak yayın yapmaya başlamışlardır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Radyonun uzaktan eğitimde kullanımını sıralayacak olursak: 1916 yılında Amerika’da bulunan Wisconsin Üniversitesi, uzaktan eğitim programlarını kendi radyo yayınları ile yayınlamaya başlamıştır. 1920 yılının ortalarında İngiliz Eğitim Bakanlığı eğitim kurumlarını radyo dersleri ile desteklemeye başlamıştır. Çin, radyoyu uzaktan eğitim sistemini desteklemek için 1929 yılında kullanmaya başlamıştır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Kanada 1930 yılında radyoyu uzaktan eğitim sisteminin içinde kullanmaya başlamıştır. Kolombiya hükümeti 1947 yılında, Hindistan hükümeti ise 1949 yılında eğitim sistemini desteklemek için kullanmıştır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Radyodan sonra teknoloji hızla ilerlemeye başlamış ve televizyon icat edilmiştir. İlk zamanlarda yayıncılığın çok pahalı olması, kalite sorunları ve teknik sorunlardan dolayı uzaktan eğitimciler televizyonun uzaktan eğitimde kullanılmasını yeterli görmemişlerdir.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi İkinci Dünya savaşından sonra televizyon teknolojisi hızla gelişmeye başlamıştır. Anlatılmak istenen konu ne olursa olsun televizyonun etkili bir öğretim silahı olduğu anlaşılmıştır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Bununla birlikte; 1950’li yıllarda uzaktan eğitim dersleri televizyon istasyonlarından yayınlanmaya başlamıştır. New York Üniversitesi, 1957 yılında CBS televizyon şirketi ile anlaşarak bazı eğitim programları tasarlamıştır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Japonya’da 1961 yılında televizyon, ilk defa üniversitede uzaktan eğitim için kullanılmıştır. Fransız Milli Eğitim Bakanlığı, 1966 yılında bazı dersleri farklı bölgelerde yaşayan öğrencilere televizyonla aktarmaya başlamıştır.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Kanada 1980 yılında kendi uzaktan eğitim sistemini desteklemek için televizyon yayınlarını kullanmıştır. Çin, 1986 yılında tüm ülkeye uzaktan eğitim yayını yapacak olan uydu sistemini kurmuştur. Bu sistem sayesinde Çinliler uzaktan eğitim derslerinin hemen hemen hepsini televizyondan izlemektedir.

Tek Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Genel olarak, radyo ve televizyon tüm dünyada hızla yayılmış, enstitüler araştırmalarında radyo ve televizyonu kullanmışlardır. Günümüzde uzaktan eğitim tüm dünyaya yayılmış ve uzaktan eğitim sistemi olan birçok ülkede radyo ve televizyon yaygın olarak kullanılmaktadır.

3-Çift Yönlü Radyo ve Televizyon Dönemi Uzaktan eğitimde 1960-1990 yılları arasında iletişim teknolojileri uzaktan eğitim sistemi içinde telekonferans uygulamaları yapılmasına imkân sağlamıştır. Telekonferans uygulamaları farklı şekillerde meydana gelmiştir.

1.Sesli Telekonferans: Sesli telekonferans ile birlikte dersin öğretmeni aynı anda farklı bölgelerde bulunan öğrencilere canlı olarak hitap edebilmektedir. Bu derslerde öğretmen ve öğrenci arasında sesli konuşmalar yapılmaktadır. Wisconsin üniversitesi bu uygulamayı 1970 yılında kullanmıştır.

Video Telekonferans: Uyduların video sinyallerini kontrol ederek ve alıcı bölgelere iletmesi ile video konferans meydana gelmektedir. Bu sistem içinde öğretmen farklı yerlerde bulunan öğrencilerle aynı anda yüz yüze görüşmeler yapmıştır. http://cihan-uzaktanegitim.blogspot.com.tr/2009/11/telekonferans.html

Video Telekonferans Günümüzde birçok eğitim kurumu öğretim materyallerini öğrencilerine telekonferans faaliyetleri de dahil olmak üzere radyo ve televizyon uygulamaları ile göndermektedirler. http://www.youtube.com/watch?v=OM189MV3G-E

Gelişmeleri sıralayacak olursak: Video Telekonferans Gelişmeleri sıralayacak olursak: Uzaktan eğitim 1980-1985 yılları arasında posta hizmetlerinden video konferans uygulamalarına geçmiştir. 1985 yılında Amerika, İngiltere ve Avusturya’daki bazı üniversiteler kendi aralarında telekonferans temelli uzaktan eğitimi organize etmişlerdir.

Video Telekonferans Doğu Washington’da bulunan sekiz okul,1986 yılında Doğu Washington Üniversitesi kampüsünden radyo konferansı ile yayınlanan İspanyolca, İngilizce, Japonca ve matematik derslerini almışlardır. 1990-1991 yılları arasında Ulusal Teknoloji Üniversitesi(Amerika), mühendislik ve iş yönetimi programlarında yüksek lisans derslerini telekonferanslar ile sunmuştur.

4-Uydu ve Gelecek Teknolojiler Dönemi Geleceğin uzaktan eğitim teknolojileri uydular, bilgisayar, televizyon, fiber kablo vb. olacaktır. Hızla gelişen teknolojik değişimler sonucunda bu tür teknolojiler uzaktan eğitim programlarına yüz yüze konferans görüşmesi yapma imkânı sağlamaktadır.

Direk Yayın Uyduları: Bu sistem içinde insanlar kendi aralarında uydu antenleri ile haberleşmektedir. Öğrenciler kendi aralarında ya da öğretmenleri ile telekonferansları evlerinden ya da iş yerlerinden organize edebilirler.

Kişisel İletişim Servisi: Bir nevi kablosuz telefon sistemidir. Bu sistemler ile insanlar birbirlerini telefon üzerinde görebilmektedir. Yine bu sistem ile uzaktan eğitim öğrencileri yüz yüze görüşmeler yapabileceklerdir.

Uydu Temelli Uzaktan Eğitim: Uydu temelli uzaktan eğitim, çok geniş bir alanı kapsamı içine alabilmektedir. Uzaktan eğitim kurumları bu sistem ile derslerini ana kampüs üzerinden tüm şehre, bölgeye ya da ülkelere çok hızlı bir şekilde yayınlayabileceklerdir.

Bilgisayar Teknolojileri: Kişisel bilgisayarlar, kamera, ses düzenleri ve telefon hattı ile donatılarak farklı okullarda, bölgede ve hatta ülkelerde olan öğrenciler aynı anda aynı dersi alabilmektedirler. Öğretmen ve öğrenciler bu sistemlerle aynı anda sınıf içinde ya da dışında yüz yüze görüşme yapabilmektedir.

Sanal Öğrenme Ortamları: Günümüzde iletişim teknolojileri akıl almaz bir hızla gelişme göstermektedir. Uzaktan eğitim internet sayesinde sanal ortamlara doğru ilerlemektedir. Sanal öğrenme ortamları sayesinde günümüzde fiziksel sınıflar ortadan kalkacaktır. Öğretmenler ve öğrenciler farklı bölgelerden birbirleriyle iletişim kurarak öğretimi gerçekleştirebilmektedir. http://www.youtube.com/watch?v=smCZaEcEd_8 http://www.youtube.com/watch?v=Jp5jV_F-9Sc

Sanal gerçeklik: Geleceğin teknolojileri aynı zamanda sanal öğretmenleri de ortaya çıkaracaktır. Bu teknolojinin adı sanal gerçekliktir. Sanal gerçeklik ile fiziksel ortamlar ortadan kalkmakta ve öğrenci istediği bir okulun kütüphanesini rahatlıkla gezebilmekte ve çeşitli ülkelerde bulunan müzeleri dolaşabilmektedir. http://www.youtube.com/watch?v=GKADt2LTv9k http://www.59saniye.com/rus-adamin-sanal-gerceklik-ile-imtihani/list/143646989/

Sonuç… Uzaktan eğitim programları 1975 ve 2014 yılları arasında dünya etrafında çok hızlı bir biçimde yayılma göstermiştir. Bir çok ülke uzaktan eğitim sistemlerini kurarak ülkelerinde eğitimde fırsat eşitliği sağlama da başarılı olmuştur.

Sonuç… Günümüzde, dünyada yüz milyondan fazla öğrenci uzaktan eğitim programlarına devam etmekte ve yaklaşık olarak elli milyon öğrenci bu programlardan mezun olup herhangi bir işte çalışmaktadır. Gelecekte, uzaktan eğitim içinde potansiyeli fazla olan teknolojiler kullanılacak, bunun sonucunda büyük üniversitelerin ve uzaktan eğitim öğrencilerinin sayısı artacak ve kaliteli öğrenciler mezun olacaktır.

TÜRKİYE'DE UZAKTAN EĞİTİM TARİHİ Türkiye de uzaktan eğitim ilk olarak 1927 yılında eğitim sorunlarının görüşüldüğü bir toplantıda ele alınmış fakat sadece fikir bazında kalmış ve uygulamaya geçirilememiştir.Konu ile ilgili tartışmalar 1950’li yıllara  kadar devam etmiştir .

Türkiye de uygulanan uzaktan eğitimin tarihi gelişimini ise aşağıda ki gibi sıralayabiliriz; 1927 dönemin M.E.Bakanı Mustafa Necati  tarafından tartışılması, 1956 Ankara üniversitesi hukuk fakültesi, banka ve ticaret hukuku araştırma enstitüsünde başlaması, 1961 mili eğitim bakanlığı bünyesinde mektupla öğretim merkezi kurulması, 1966 mektupla öğretim merkezi genel müdürlük olması,

1975 yay_kur eğitimleri uzaktan eğitim uygulamaları gerçekleştirilmesi, 1978 açık üniversite kurulmasına  kara verilmesi, 1981 Anadolu üniversitesi açıköğretim fakültesinin açılması 1981 Anadolu üniversitesi TRT işbirliği ile okul televizyonu kullanarak eğitim vermeye başlaması. 1992 milli eğitim bakanlığı bünyesinde açıköğretim  lisesinin açılması ODTÜ'de internet ile eğitim kullanılarak IDEA Paketi uygulaması başlatılması.

Kaynakça… http://tr.wikipedia.org/wiki/Uzaktan_Egitimin_Tarihsel_Gelisimi http://www.ozlemozan.info/index.php?option=com_content&view=article&id=1217&Itemid=607 http://cihan-uzaktanegitim.blogspot.com.tr/2009/11/telekonferans.html Kaya,Zeki,(2002), Uzaktan Eğitim, 1. Baskı, Pegema Yayıncılık,Ankara. Aybay, Işık. (2004). Doğu Akdeniz Üniversitesi:Uzaktan Eğitim Programları İşman, Aytekin(2011), Uzaktan Eğitim, 4. Baskı, Pegem Akademi,Ankara