DÜŞMELERİN ÖNLENMESİ

Düşme nedir? Düşme; şiddetli vurma ya da maksatlı hareketlerin dışında, ani, kontrol edilemeyen, istemsiz bir şekilde vücudun bir yerden başka bir yere ya da nesnelere doğru hareket etmesi olarak tanımlanabilir.

Hastanelerde düşme olayına neden olan faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir; Hasta değerlendirme eksikliği İletişim yetersizliği Çevre güvenliğinin yetersizliği

2. Düşmeler neden önemlidir? Düşmeler özellikle sonuçları ve maliyeti açısından önemlidir. Düşmelerin; femur ve kalça kırıkları, düşme korkusu ve bağımsız hareket edebilme yeteneğinin azalması mortalite gibi ağır ve önemli sonuçları olabilmektedir.

3. Düşmeler hastanelerde nerelerde karşımıza çıkar? Klinikler, psikiyatri, yoğun bakımlar gibi hastanenin tüm tesis yönetim alanlarında karşımıza çıkabilir.

4. Düşmelerin önlenmesinden kim(ler) sorumludur? Hastane Yönetimi Kalite Yönetim Birimi/Hasta Güvenliği Komitesi Sağlık Çalışanları (Hemşire, ebe, hekim, fizyoterapist, eczacı vb.) Düşmelerin önlenmesinde primer sorumlu, bölümde hastaya 24 saat bakım veren Hemşire’dir.

5. Düşmeler nasıl önlenebilir? Düşmelerin önlenmesine yönelik olarak Hizmet Kalite Standartları açısından 5 uygulama adımı belirlenmiştir.

1.Adım: Düşme Riski Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Düzenleme Hazırlanması Yazılı Düzenleme aşağıdaki bilgileri içermelidir; Kuruma Özgü Düşme Risk Faktörleri Düşme Riskinin Değerlendirilme Yöntemi Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler

Kuruma özgü düşme risk faktörleri belirlenirken hastalar aşağıdaki risk faktörleri açısından değerlendirilmelidir; İçsel Faktörler(Hastanın durumuyla ilgili) Önceki düşme hikayesi Yaş (65 yaş üstü) Kullanılan İlaçlar Mevcut Hastalıklar (Osteoporoz, Kardiyak Aritmivb.)

Dışsal Faktörler (Çevreyle İlgili) Islak/kaygan zemin Dağınık oda Yetersiz aydınlatma desteği Serbest ip ya da kablolar Arızalı ekipmanlar Yatakların yüksek pozisyonda tutulması

Düşme riskinin değerlendirilmesi amacıyla hastanelerde Morse Henrich II risk değerlendirme skalaları kullanılmakla birlikte, kurumların kendi koşullarına uygun olarak hazırladıkları skalalar da kullanılabilmektedir. Burada önemli olan kullanılan skalanın hastanenin kendi özgün koşullarına uygun olarak hazırlanmış olmasıdır.

Düşme riski ne zaman değerlendirilmelidir? Hastanın kuruma kabulünde, Durumunda herhangi bir değişiklik olduğunda Düşme sonrasında Transfer sırasında değerlendirilmelidir

Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler belirlenirken kullanılan skala ne tür bir skala olursa olsun belirlenen risk düzeylerine uygun faaliyetlerin planlanmış olması ve yazılı düzenlemede yer alması önemlidir.

2.Adım : Yatan Hastaların Düşme Riskinin Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler Yapılması Yatan hasta, bölüme kabulünde düşme riski yönünden değerlendirilmelidir. Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalıdır. Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır. b) Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yeşil yonca figürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır.

dört yapraklı yeşil yonca Dört yapraklı yonca bütün kültürlerde iyi şansın sembolü olarak kabul edilir. Yoncanın dört yaprağının da ayrı birer anlamı vardır. Birinci yaprak ümidi, ikincisi imanı, üçüncüsü aşkı, dördüncü yaprak ise şansı simgeler. Tabiatta çok nadir bulunan işte bu dördüncü yapraktır

3. Adım: Tesis Kaynaklı Düşmelere Yönelik Önlemler Alınması Tesis kaynaklı düşme olaylarını engellemek için; Merdivenlerde korkuluk bulunmalı Alçak tavan uyarıları bulunmalı Islak zemin uyarı levhaları kullanılmalı Zemindeki engellere karşı önlemler alınmalıdır.

4. Adım: Hasta Güvenliği Komitesince Düşme Olayı Gerçekleştiğinde Olay Bildirimi Yapılması Yatan hastalarda ve tesis kaynaklı düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalıdır. Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır

5. Adım: Düşen Hasta Oranının İzlenmesi Düşen Hasta Oranı izlem basamakları aşağıdaki gibi olmalıdır; İndikatör kartı hazırlanmalı, İndikatör kartına göre takip yapılmalı, İndikatörle ilgili dönemsel analizler yapılmalı, Gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyet başlatılmalıdır.

00 01 01 35 00 Hastaların güvenli transferine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır. 5 00 01 01 35 01 Yazılı düzenleme asgari; o Hastaların bölümlere transferini, o Hastane dışına transferini, o Yatan hasta ve acil servis hastalarının transferini, o Özellikli hastaların transferini, » Yeni doğan, ameliyathane, yoğun bakım, diyaliz ve psikiyatri hastalarının transferini, o Hastaların transferinde dikkat edilecek hususları, o Transferde kullanılacak araçların uygunluğunu ve kullanımını, o Transferde yer alacak çalışanın tanımlanmasını kapsamalıdır. 00 01

00 01 01 36 00 Hastanın güvenli transferi sağlanmalıdır. 15

Sedyeden düşürülen hasta öldü

00 01 01 37 00 Yatan hastaların düşme riski değerlendirmesine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır. 5 00 01 01 37 01 Yazılı düzenleme; o Düşme risk faktörlerini, o Düşme riskinin değerlendirilmesini, o Risk düzeyine göre alınması gereken önlemleri kapsamalıdır.

00 01 01 38 00 H Yatan hastaların düşmelerinin önlenmesine yönelik düzenleme yapılmalıdır. 20 00 01 01 38 01 H Yatan hasta, bölüme kabulünde düşme riski yönünden değerlendirilmeli, o Değerlendirme, hastane tarafından belirlenen bir ölçekle yapılmalı, o Hastanın klinik durumuna göre düşme riski değerlendirmesi tekrarlanmalıdır. 00 01 01 38 02 H Düşme riski olan hastalar için, hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınmalıdır. o Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yonca fi gürü ile tanımlanmalı ve bu tanımlayıcı hastanın odasının giriş kapısında bulunmalıdır. 00 01 01 38 03 H Yatan hastalarda düşme olayı gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim yapılmalı, o Olay ile ilgili gerekli düzeltici önleyici çalışmalar başlatılmalıdır.

00 01 01 39 00 Yatan hastalarda hareket kısıtlamasına yönelik düzenleme yapılmalıdır. 10 00 01 01 39 01 Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmeli, o Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalı, o Tedavi planında; » Uygulamanın başladığı tarih ve saat, » Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği, » Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir. 00 01 01 39 02 Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir gözden geçirilmelidir.

"İtakî Düşme Riski Ölçeği Dört Yapraklı Yonca"

Şemseddin-i İtakî Kimdir?  17. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğunun başkenti İstanbul'da yaşayan, Şirvanlı Şemseddin-i İtakî, insan anatomisini anlamak için tüm Dünya'da kaynak olarak gösterilen ilk Türkçe Resimli Anatomi Atlası olan Kitab-ı Teşrih-i Ebdan ve Tercuman-ı Kibale-i Feylesüfan eserini 1632 yılında oluşturmuştur. Roma-Yunan bilimi ile Arab-Türk bilimini bir araya getiren İtakî, bu eseri ile nöroanatomi ve embriyoloji biliminin temelini 17. yüzyılın başlarında atmıştır.

Hastane Güvenlik Raporlama sistemleri